Το ταξίδι ή η Ιθάκη τελικά;

Με αφορμή το παραπάνω εξαίρετο, αναρωτήθηκα αυθωρεί τι με τρομάζει περισσότερο, το ταξίδι ή η Ιθάκη.

Οι πρώτες μου συγγραφικές απόπειρες ξεκίνησαν σε πρώιμη εφηβική ηλικία, ακριβώς λόγω αυτού του ποιήματος του μέγα Αλεξανδρινού.
Σε ότι εκπόνησα έκτοτε, δεν υπήρξε φορά που να μην τον μνημονεύσω.

Ανέκαθεν με ταλαιπωρούσε αυτό το ερώτημα φιλοσοφικά.
Εν γένει ότι με προκαλεί με γοητεύει, ότι στερείται πρόκλησης με αφήνει παγερά αδιάφορη.

Έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να βρεθώ πλέον να εξουσιάζομαι και το ερώτημα να με ταλαιπωρεί σε άλλη βάση έκτοτε:
Τι σαγηνεύει και τι τρομάζει;
Η διαδρομή ή το τέρμα;
Υπάρχει τέρμα;
Θελουμε να υπάρχει καν ένα τέτοιο;
Το τέρμα δεν είναι νομοτελειακά ένα τέλμα, το τέλος μιας διαδρομής;

Η Ιθάκες ανέκαθεν μου φάνταζαν ουτοπικές και μάταιες.
Σαν ενας θλιβερός επίλογος στο ταξίδι.

Ωστόσο, πάντα στα ταξίδια μου φρόντιζα να έχω το εισιτήριο επιστροφής στην τσέπη, λογίζοντας το ασφάλεια.
Και τώρα πλέον, σε αυτό το ταξίδι το «εισιτήριο» είναι one way, και δεν μπορώ να μου απαντήσω ξεκάθαρα τι με τρομάζει και τι με σαγηνεύει περισσότερο:
Το ταξίδι ή η Ιθάκη του..

«Δεν κόβουν οι σπασμένοι καθρέφτες.
Δεν είναι το γυαλί που κόβει.
Είναι αυτό που βλέπεις μέσα του.
Αυτό σε ματώνει.
Τώρα που το μαθες, θα κοιτάξεις ή όχι;
Εδώ σε θέλω..»

Τι σαγηνεύει και τι τρομάζει τελικά περισσότερο;
Το ταξίδι ή η Ιθάκη..;

 

Στα δικά μου μάτια αν ο προορισμός δε σε σαγηνεύει το ταξίδι δεν έχει παρά διεκπαιρεωτικό χαρακτήρα. Δεν έχει σημασία το εδώ ή το εκεί. Τι ζάχαρη τι ζαχαρίνη, διαφορετική γεύση ίδιο αποτέλεσμα.

Αν είναι το ταξίδι είναι αυτό που σε αποτρέπει τότε η έλξη της Ιθάκης δεν είναι παρά μια αφαίρεση (abstraction) χωρίς καμιά πρακτική αξία. Χωρίς αξία, τελεία.

Ο Αλεξανδρινός το τονίζει

Πάντα στον νου σου να 'χεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν' ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου.
Καλύτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν' αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.​

Η αξία του οποιουδήποτε στόχου μετριέται στο τι είσαι διαθετιμένος να κάνεις για να τον πιάσεις. Αυτό είναι το ταξίδι.

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν πού ταιριάζει σε πού αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, άλλ' όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια πού χάνεις.​

Και η Ιθάκη που έφτασες είναι η Αλεξάνδρεια που αξιώθηκες και ίσως κάποτε χάσεις.

 

Πολύ τρυφερό νήμα @Mystique  

Παλαιότερα με τρόμαζαν και τα δύο. Λίγο περισσότερο τρομακτική έμοιαζε η Ιθάκη. Παράλληλα και γοητευτική όμως γιατί ήταν προκλητική. Το ταξίδι το ένοιωθα περισσότερο ως περιπέτεια.

Πλέον, δε με τρομάζει τίποτα από τα δύο. Μόνο απολαυστικά τα βρίσκω. Και πάντα προκλητικά.

 

On topic:
Η αλλαγή, όπου και όσο αυτή υπάρχει.
Το ταξίδι είναι μόνιμη αλλαγή. Κάθε μέτρο, κάθε εκατοστό που πηγαίνεις παραπέρα, μεταβάλλει την κατάσταση που βιώνεις και το σημείο που βρίσκεσαι.
Η Ιθάκη είναι η απόλυτη αλλαγή. Το άλλο άκρο, το αντίθετο από το άκρο που ξεκίνησες. Σαν απόλυτη αλλαγή, δεν μπορεί παρά να τρομάζει.
Όταν φτάσεις όμως στην Ιθάκη οι μεταβολές σταματούν. Πλέον, πατάς σταθερά τα χώματα της. Κοιτάς γύρω σου και ξέρεις πως δεν χρειάζεται ούτε μέτρο να κάνεις παραπέρα. Και ηρεμείς.

Off topic: Το ταξίδι, το ταξίδι και το ταξίδι. Ποιος τον γαμεί τον προορισμό... Και αν φτάσεις και δε σε γεμίσει ο προορισμός, κερδισμένος θα βγεις. Θα χαμογελάσεις και θα ψιθυρίσεις, ακόμα μια ευκαιρία για ταξίδι...

 

Τυχεροί που μπορέσαν και νοιώσανε
την ηδονή του μέτρου και των φθόγγων
παρά το μήνυμα του νόστου
που σαν την πάχνη τα στολίζει.

 

Τίποτα από τα δύο
Σαγηνεύτηκα από Τον Καπετάνιο
Στα πόδια Του δεν ήταν τίποτα τρομακτικό, ούτε το ταξίδι, ούτε ο προορισμός

 

Κατά την άποψή μου δεν υπάρχει Ιθάκη ως τελικός προορισμός. Ιθάκη είναι κάθε μικρός ή μεγάλος στόχος που κατακτάται και η ίδια η ζωή είναι όλη ένα ταξίδι που όσο και αν μπορεί να τρομάξει ενίοτε ψάχνω να το κάνω με εφόδια που με συγκινούν, με γοητεύουν και μου δίνουν δυνάμεις και ενέργεια. Επειδή όμως το νήμα ανοίχθηκε στην ενότητα Κυριαρχία/ υποταγή :

H προσωπική μου ματιά λέει πως αν κάτι μπορεί να τρομάξει αυτό είναι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Ο προορισμός είναι η δική Του Ιθάκη , έτσι δεν είναι; One way ticket δεν είπες;  

* Όμορφα δοσμένο νήμα.

 

Απαραίτητη προϋπόθεση για τέτοια ταξίδια, το θεωρώ αυτονόητο.
Ωστόσο..

Θα ήμουν ανειλικρινής αν έκανα μια τέτοια παραδοχή προσωπικά.
Το να σε τρομάζει κάτι, δεν το θέτω ως εκ προοιμίου αρνητικό.
Τουναντίον… μπορεί να σημαίνει ότι το αναγνωρίζεις εξ αρχής ως εξαίρετο/ιδιαίτερο/ύψιστο, και αναγνωρίζεις/συνειδητοποιείς την αξία και το μέτρο του.

 

I get the point.  

Σημ: δεν ξέρω αν βγήκε «τρυφερό» το νήμα, αλλά πρέπει να ξέρεις ότι μισώ το Proderm και τα συναφή τρυφερά 

 

Ισχυει. Γαλήνη.

Αυτό λέω κι εγώ!
Τι τις θελουμε τις αφετηρίες;
Η γαλήνη από μόνη της, ολόκληρη Ιθάκη είναι..

 

Στοργή και σμυριδόπανο;

 

Προσωπικά, θα σου απαντήσω με ένα άλλο ποιημ, με όλη την πληρότητα και σαφήνεια που μπορει να δώσει μια τέτοια απαντηση.

Του αγαπημένου μου Ορέστη Λάσκου.

Το Παρίσι (1932)

Ξέρω έναν κύριο παράξενο πολύ
που λόγια πάντ’ αλλόκοτα μιλεί
για το Παρίσι
στην συντροφιά μας όταν έρθει να καθίσει.

Λένε γι’ αυτόν
πως από τα μαθητικά του χρόνια είχεν ορίσει,
μοναδικό
μες στη ζωή του ιδανικό
να πάει στο Παρίσι.

Χρόνια και χρόνια τον μεθούσε
τ’ ονειρεμένο αυτό ταξίδι
που ποθούσε.

Παντού για κείνο συζητούσε·
μες στα όνειρά του αυτό θωρούσε·
τόσο, που ο πόθος του με τον καιρό
του ’γινε μες στην ύπαρξή του ένα στολίδι
λαμπρό.

Να πάει στο Παρίσι...

Για το ταξίδι αυτό τ’ ονειρευτό
σκότωνε φευγαλέες επιθυμίες
και έκανε αιματηρές οικονομίες
για να το πραγματοποιήσει.

Να πάει στο Παρίσι...


Και να,
που κάποια μέρα στα στερνά
το κατορθώνει.
Κι ένα πρωί μέσα στου τρένου ένα βαγόνι
για το Παρίσι μεθυσμένος ξεκινά.

– Μα,
μόλις αντίκρισε μακριά τον πύργο του Άιφελ
ν’ αχνοδιαγράφεται στο φόντο τ’ ουρανού,
φριχτή μια σκέψη εισόρμησε στην κάμαρα
του νου:
«Κι ύστερα; Κι ύστερα τι θα γινόταν;
Πώς θα μπορούσε πια να ζήσει
με δίχως τη λαχτάρα αυτή για το Παρίσι;»
Γιατί ένιωθε τώρα καλά πως όταν
σε λίγο στο Παρίσι θα βρισκόταν
μέσα σ’ ελάχιστο διάστημ’ ασφαλώς,
θα το βαριόταν.
Και τότε;

– Και τότε
πήρε μια τεράστια απόφαση
που ως τώρα δεν ευρέθηκε να του τη συγχωρήσει
κανείς.
Αντίς να προχωρήσει στο Παρίσι
κατέβηκε σ’ ένα προάστιο,
στο Σαιν Ντενίς.
Και το πρωί απ’ την ίδια οδό
ξανάρθε εδώ.

– Και τώρα, σαν και τότε προτού φύγει, πάλι,
με μια λαχτάρα σαν και πριν μεγάλη,
μιλάει και λέει παντού, πως έχει ορίσει
μοναδικό
μες στη ζωή του ιδανικό
ν α π ά ε ι σ τ ο Π α ρ ί σ ι.