Ποιήματα

Μία τέχνη
Ελίζαμπεθ Μπίσοπ

Η τέχνη του χαμού δεν είναι δύσκολο να μαθευτεί
τόσα πολλά πράγματα φαίνονται προσηλωμένα
στο να χαθούν που ο χαμός τους δεν είναι καταστροφή.

Χάνεις κάτι κάθε μέρα. Πέρα από την ταραχή
σαν χάσεις τα κλειδιά σου, άσχημα η ώρα πάει στα χαμένα.

Η τέχνη του χαμού δεν είναι δύσκολο να μαθευτεί.

Ασκήσου λοιπόν να χάνεις πιο γρήγορα να χάνεις πιο πολύ:
τόπους και πρόσωπα και όπου προόριζες για σένα
να ταξιδέψεις.
Τίποτα από αυτά δεν θα φέρει την καταστροφή.

Έχασα τη φροντίδα της μητέρας μου. Και κοίτα! Το τελευταίο ή προτελευταίο χάθηκε από τρία σπίτια μου αγαπημένα.

Η τέχνη του χαμού δεν είναι δύσκολο να μαθευτεί.
Έχασα δύο πόλεις, αξιαγάπητες. Και πιο πολύ
κάποιους κόσμους που ανήκα, δύο ποτάμια, μια ήπειρο.

Μου έλειψαν μα δεν ήταν καταστροφή.
Ακόμα χάνοντας εσένα (τη φωνή που αστειευόταν, ένα νεύμα
που αγαπώ) δεν πρόκειται να πω ψέμα.

Είναι προφανές
η τέχνη του χαμού δεν είναι δύσκολο να μαθευτεί
μολονότι μπορεί να μοιάζει σαν (γράψε το!) σαν καταστροφή.

 

ΤΟ ΜΟΝΟ

Ανήκω πλέον σ’ όλα τα Ταμεία
πληρώνω Φόρο Καθαράς Προσόδου,
Ταμείο Αρωγής, Ταμείο της Προνοίας,
Υγειονομική Περίθαλψη, Έκτακτη Εισφορά,
Μετοχικό Ταμείο, για δυο λόγους,
Ταμείο της Συντάξεως, Ταμείο Ασφαλείας.

Τώρα το μόνο που μπορώ είναι να αρρωστήσω…

Γιώργος Ιωάννου

 

Ήρθε η άνοιξη, καρότα!
Χειροκρότα, χειροκρότα.

Ευγένιος Τριβιζάς

 

 
Γιατί μου φαίνεται αστείο;

 

Κώστα Βάρναλη
Το «ΑΝ» του Κίπλιννγκ
(Παρωδία)

Αν ημπορείς την παλαβή να κάνεις, όταν οι άλλοι
σου κάνουνε το γνωστικό κι όλοι σε λένε φταίχτη·
αν δεν πιστεύεις τίποτα κι άλλοι δε σε πιστεύουν·
αν σχωρνάς όλα τα δικά σου, τίποτα των άλλων·
κι αν το κακό, που πας να κάνεις, δεν το αναβάλλεις
κι αν σ’ όσα ψέματα σου λεν με πιότερ’ απανταίνεις·
κι αν να μισείς ευφραίνεσαι κι όσους δε σε μισούνε
κι αν πάντα τον πολύξερο και τον καλόνε κάνεις.

Αν περπατάς με την κοιλιά κι ονείρατα δεν κάνεις
κι αν να στοχάζεσαι μπορείς μονάχα το ιντερέσο·
το νικημένο αν παρατάς και πάντα διπλαρώνεις
το νικητή, μα και τους δυο ξετσίπωτα προδίνεις·
αν, ό,τι γράφεις κι ό,τι λες, το ξαναλέν κι οι άλλοι
γι’ αληθινό — να παγιδεύουν τον κουτό κοσμάκη·
τός αέρας
τα διαβολοσκορπά, και συ ξαναμολάς καινούριον.

Αν όσα κέρδισες μπορείς να τα πληθαίνεις πάντα
και την πατρίδα σου κορόνα γράμματα να παίζεις·
κι αν να πλερώνεις την πεντάρα, που χρωστάς, αρνιέσαι
και μόνο να πληρώνεσαι σωστό και δίκιο το ’χεις·
αν η καρδιά, τα νεύρα σου κι ο νους σου εν αμαρτίαις
γεράσανε κι όμως εσύ τα στύβεις ν’ αποδίδουν·
αν στέκεις πάντα δίβουλος και πάντα σου σκυμμένος
κι όταν φωνάζουν οι άλλοι «εμπρός»! εσύ φωνάζεις «πίσω»!

Αν στην πλεμπάγια να μιλάει αρνιέται η αρετή σου
κι όταν ζυγώνεις δυνατούς, στα δυο λυγάς στη μέση·
κι αν μήτε φίλους μήτ’ εχτρούς ποτέ σου λογαριάζεις
και κάνεις πως τους αγαπάς, αλλά ποτέ κανέναν·
αν δεν αφήνεις ευκαιρία κάπου να κακοβάνεις
και μόνο αν κάνεις το κακό, η ψυχή σου γαληνεύει,
δικιά σου θα ’ναι τούτ’ η Γης μ’ όλα τα κάλλη που ’χει


κι έξοχος θα ’σαι Κύριος, αλλ’ Άνθρωπος δε θα ’σαι

 

Η ανάσα σου ήτανε η πρώτη μου πατρίδα
κι η μυρωδιά σου ήταν ο πρώτος μου εθισμός
Πάει καιρός που έχω φύγει από τη Θήβα
και περιφέρομαι σακάτης και τυφλός

Καθαγιασμένος στα νερά της λησμονιάς σου
Εξουθενωμένος από τα έργα και τις μέρες σου
Θητεύω δίπλα σε αγάπες ξοφλημένες
γιατί τα χρόνια μου ναυάγησαν στις ξέρες σου

Παραχωρώ τ’ άθλιο κορμί, τις πληγές μου
να εξασκηθούν οι μανιακοί και οι αρχάριοι
Θεέ μου, πώς ξεράθηκαν έτσι οι πηγές μου
που ξεδιψούσαν ναυαγοί λεγεωνάριοι

Και θα πληρώνω σαν αντίτιμο στο χρόνο
τη μοναξιά για όλα τα χάδια που ζητούσα
Για την αγάπη που με βύθισε στο πόνο
κι έτσι σακάτεψα εσένα που αγαπούσα

Άραγε θα θυμάται κάποιος τ’ όνομά μας,
της ζωής μας τα εξαίσια φεγγάρια,
τα πάθη μας, τις λύπες, τα δεινά μας;
Άραγε υπήρξαμε ποτέ; Στα όνειρα μας!

"Παντελής Ροδοστογλου"

 

Τυφλώσου
Τυφλώσου, σήμερα:
η αιωνιότητα είναι επίσης γεμάτη μάτια —
σ’ αυτά
πνίγει, ό,τι βοήθησε τις εικόνες να διαβούν
τον δρόμο απ’ όπου ήρθαν,
σ’ αυτά
σβήνει, ό,τι σε τράβηξε μακριά από τη γλώσσα
με μία χειρονομία
που επέτρεψες όπως
ο χορός δύο λέξεων μόνο από
φθινόπωρο και μετάξι και Τίποτα.

από τη συλλογή Ηλιακές Ίνες [1968]
Paul Celan

 

ΒΡΑΔΥΝΟΙΑ

Περαστικὰ ἀπὸ δῶ σμῆνος πουλιὰ
μᾶς φέραν μήνυμα βορινό, καὶ τοὺς κωφεύσαμε.
Στὴν τέφρα τους τὰ ‘Ορτύκια ἀντιφεγγίζαν Παγετῶνες,
καὶ ὄχι μονάχα τοὺς κωφεύσαμε, μὰ καὶ τοὺς στήσαμεν ἐνέδρα
καὶ τοὺς ρίξαμε σκάγια καὶ φωτιές, γιὰ νὰ τὰ φᾶμε.

Καὶ ποιοί; Ἐμεῖς, ποὺ περιμέναμε
σὰν καὶ τὶ τὸ βορινὸ μήνυμα,
τυφλωθήκαμε, καὶ δίχως νὰ σκεφθοῦμε πού μᾶς ἦρθε,
τοῦ ρίξαμε φωτιές, τὸ λαβώσαμε, τ’ ἀποδιώξαμε.

Περαστικὸ ἤτανε τὸ σμῆνος, δὲν σοῦ λέω,
μὰ οὔτε τὴν κούρασή του, τὸν ἀφανισμό του
δὲν ἀγαπήσαμε, δὲν σεβαστήκαμε• καὶ μιὰ καὶ λεῖψαν,
μᾶς ἦρθε τώρα ἡ συμπόνεση καὶ βάρος τῆς ψυχῆς
γιὰ τὴν ἄχαρη πράξη, γιὰ τὴ φαύλην ἐπίθεση,

καὶ ἰδού μας, ἀπομείναμε οἱ ἀνεπιτήδειοι,
οἱ βραδυκίνητοι στὸ νοῦ τῶν ἐμφανίσεων,
ἔρημοι, δίχως μήνυμα βορινό,
μὲ τὰ συνηθισμένα μας τὰ «mea culpa»
καὶ τὶς ἀνώφελες αἰτιάσεις τοῦ ἑαυτοῦ μας.

ΤΑΚΗΣ ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ

 

Κ. Βάρναλης Πρωτοχρoνιάτικο

“Σαράντα σβέρκοι βοδινοί με λαδωμένες μπούκλες,
σκεμπέδες σταβροθόλωτοι και βρώμιες ποδαρούκλες
ξετσίπωτοι, ακαμάτηδες, τσιμπούρια και κορέοι
ντυμένοι στα μαλάματα κ’ επίσημοι κι ωραίοι.


Σαράντα λύκοι με προβιά (γι’ αυτούς βαρά η καμπάνα)
καθένας γουρουνόπουλο, καθένας νταμιτζάνα!
Κι απέ ρεβάμενοι βαθιά ξαπλώσανε στο τζάκι,
κι αβάσταγες ενιώσανε φαγούρες στο μπατζάκι.

Όξω ο κόσμος φώναζε: «Πεινάμε τέτοιες μέρες»
γερόντοι και γερόντισσες, παιδάκια και μητέρες
κ’ οι των επίγειων αγαθών σφιχτοί νοικοκυραίοι
άνοιξαν τα παράθυρα και κράξαν: «Είστε αθέοι»

 

Οδυσσέας Ελύτης
Mπορώ να γίνω ευτυχισμένος με τα πιο απλά πράγματα

Mπορώ να γίνω ευτυχισμένος με τα πιο απλά πράγματα
και με τα πιο μικρά..
Και με τα καθημερινότερα των καθημερινών.
Μου φτάνει που οι εβδομάδες έχουν Κυριακές.
Μου φτάνει που τα χρόνια φυλάνε Χριστούγεννα για το τέλος τους.

Που οι χειμώνες έχουν πέτρινα, χιονισμένα σπίτια.
Που ξέρω ν’ ανακαλύπτω τα κρυμμένα πετροράδικα στις κρυψώνες τους.
Μου φτάνει που μ’ αγαπάνε τέσσερις άνθρωποι.
Πολύ…
Μου φτάνει που αγαπάω τέσσερις ανθρώπους.
Πολύ…
Που ξοδεύω τις ανάσες μου μόνο γι’ αυτούς.
Που δεν φοβάμαι να θυμάμαι.
Που δε με νοιάζει να με θυμούνται.
Που μπορώ και κλαίω ακόμα.
Και που τραγουδάω… μερικές φορές…
Που υπάρχουν μουσικές που με συναρπάζουν.
Και ευωδιές που με γοητεύουν…

 

Το τέλος του καλοκαιριού
ήρθε με πάταγο,
κι ο χειμώνας ήταν πιο κρύος,
πιο κρύος και πιο βαθύς,
απ’ ότι ποτέ περίμενα
να είναι. Αυτόν τον χειμώνα
διέσχισα τον πάγο
πάνω από βαθιά νερά. Μπορούσα
να νιώσω καθαρά το απύθμενο σκοτάδι
κάτω απ τα πόδια μου, και το λεπτό στρώμα
του εύθραυστου πάγου που με κρατούσε στην επιφάνεια. Τώρα
καθώς φτάνω στην ακτή μακριά
κι η άνοιξη πλησιάζει, κοιτάζω πίσω
πάνω απ τον ώμο μου, και βλέπω
τον πάγο πάνω στον οποίο τόσο πρόσφατα
τόσο σίγουρα πάτησα, να θρυμματίζεται
στα πιο λεπτά
κομμάτια, και το αδηφάγο νερό
να τα καταπίνει. Παίρνω
μια βαθιά ανάσα, στρέφω το πρόσωπο
κατά την ακτή κι ελπίζω
ότι θα μπορέσω να σκαρφαλώσω στην όχθη. Jessica Macbeth

 

Ανύπαρκτες, ανυπόστατες στη σκέψη,
στη ζωή, στο θάνατο·
υπαρκτές και με υπόσταση στο λόγο, στο βλέμμα
καθοριστικές, λυτρωτικές στη χαρά, στον πόνο
πνιγερές και απελευθερωτικές μαζί.
Τις επιλέγω πια, τις αναζητώ, τις αναγνωρίζω
στα κλειστά βλέφαρα
που έπεσαν από το βάρος του χρόνου,
στο κουράγιο της ζωής,
στην απεραντοσύνη της αγάπης,
στο άγγιγμα, στην αίσθηση, στο ανύπαρκτο κενό·
υποκλίνομαι στη δύναμή τους.
Τις επιβεβλημένες παύσεις στη σκέψη,
στην κρίση, στο λόγο·
αυτές αρνούμαι να δεχθώ,
αυτές φοβάμαι, τις κρυμμένες,
προσβολή στο δώρο του Θεού.
Πάντα από παιδί με μπέρδευαν τα σημεία στίξης
τελείες, κόμματα, εισαγωγικά, παρενθέσεις, παύλες·
τα παράβλεπα, τα ξεπερνούσα.
Ποτέ δεν ακολούθησα μια λογική σειρά
στο λόγο, στις πράξεις, στις επιθυμίες, στις επιλογές
παρελθόν, παρόν, μέλλον αναποδογυρισμένα.
Δεν αναρωτιέμαι το γιατί·
τώρα ξέρω ότι μετά από κάθε σημείο στίξης
ακολουθεί μια παύση.
Πώς να χωρέσω τόσα συναισθήματα σε μία παύση,
πώς να χωρέσω μια ζωή εν-τάξει; Ελένη Σακκά