Τι σκέφτεσαι τώρα ?

Blindfold και μεθύσι δεν είναι καλός συνδυασμός..ή μήπως είναι?  

 

Απλά πλεονάζον ύφασμα  

 

Το ποίημα «Άργος, ο σκύλος του Οδυσσέα» του Γιάννη Ρίτσου γράφτηκε το 1968, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα και ενώ ο ποιητής βρισκόταν στην εξορία.

Ο Ρίτσος χρησιμοποιεί τον μυθολογικό χαρακτήρα του Άργου ως αλληγορία για τον καταπιεσμένο λαό και την αντίσταση απέναντι στην εξουσία.

Π/πάμε να το δούμε βήμα, βήμα…

Ο Άργος περιγράφει την εγκατάλειψή του λαού "εδώ απορριγμένος - κοίταξέ με" και την ταλαιπωρία του "αγκάθια και τσιμπούρια μπηχτήκαν στο πετσί μου" καθώς και την έλλειψη ανθρώπινης επαφής "δεν είχα σε ποιόνε να κουνήσω την ουρά μου".

Αυτές οι εικόνες ερμηνεύονται ως μεταφορά για τον λαό που υποφέρει από τη δικτατορία, αποκομμένος από τα βασικά του δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Η μακροχρόνια αναμονή του Άργου για τον αφέντη του συμβολίζει την ελπίδα του λαού για απελευθέρωση. Ωστόσο, η επιστροφή του Οδυσσέα δεν φέρνει λύτρωση, αλλά μια πικρή συνειδητοποίηση της αδιαφορίας της εξουσίας "τον κλώτσησε". Αυτή η σκηνή ερμηνεύεται ως κριτική στην αποτυχία των ηγετών να ανταποκριθούν στις ανάγκες του λαού.

Π/πάμε παρακάτω

Η εικόνα των βελών που "καρφώνονταν στους τοίχους" συμβολίζει τη βία και την καταστολή της εποχής. Οι τοίχοι αντιπροσωπεύουν τα εμπόδια που θέτει η εξουσία για να διατηρήσει τον έλεγχο, ενώ τα βέλη είναι τα μέσα της καταπίεσης (φυλακίσεις, βασανισμοί, λογοκρισία) .

Η "πετρωμένη ουρά" και τα "πετρωμένα μάτια" του Άργου συμβολίζουν την απάθεια και την απάνθρωπη μεταχείριση του λαού. Η πέτρωση αναφέρεται στη νέκρωση των πάντων που επιβάλλει η δικτατορία, καθώς και στην αδυναμία του λαού να αντιδράσει λόγω φόβου.

Ο θάνατος του Άργου "πάνω στην κοπριά" συμβολίζει την τελική υποταγή του λαού, αλλά και την συνείδηση της αδικίας. Το γεγονός ότι ο Άργος "βλέπει ακόμα" υποδηλώνει ότι η αλήθεια δεν μπορεί να θαφτεί, ακόμα κι αν ο θάνατος φαίνεται να είναι η μόνη έκβαση.

Η φράση "πρώτη του φορά να βλέπει" μπορεί να ερμηνευτεί ως μια στιγμή διαφωτισμού. Ο Άργος, ακόμα και νεκρός, γίνεται σύμβολο της αντίστασης και της μνήμης, που επιζεί παρά την καταπίεση.

Ο Οδυσσέας, που αγνοεί τον πιστό του σκύλο και τον "κλωτσάει", συμβολίζει την αδιαφορία και την αυταρχική συμπεριφορά της εξουσίας. Η σκηνή αυτή αποκαλύπτει την απόσταση μεταξύ των ηγετών και του λαού, καθώς και την έλλειψη συμπόνιας.

Η κοπριά πάνω στην οποία πεθαίνει ο Άργος ερμηνεύεται ως μεταφορά για τις κοινωνικές ανισότητες και την εκμετάλλευση των αδυνάμων. Ο Ρίτσος καταγγέλλει την απάνθρωπη μεταχείριση των καταπιεσμένων, που αναγκάζονται να ζουν και να πεθαίνουν σε σκληρές συνθήκες.

Παρά την τραγική έκβαση, το ποίημα μεταφέρει ένα μήνυμα αντοχής και μνήμης.

Ο Άργος, ακόμα και νεκρός, παραμένει σύμβολο της αντίστασης και της αλήθειας. Η εικόνα του που "βλέπει ακόμα" υποδηλώνει ότι η μνήμη της αδικίας δεν μπορεί να σβήσει, και ότι η ελπίδα για αλλαγή παραμένει ζωντανή.

Μέσα από τον Άργο, ο Ρίτσος καταγγέλλει την πολιτική βία, την καταπίεση και την αδιαφορία της εξουσίας, προσφέροντας ταυτόχρονα ένα μήνυμα αντίστασης και ελπίδας. Το ποίημα, γραμμένο σε μια εποχή σκοταδισμού, παραμένει σχετικό ως προτροπή για συλλογική ευαισθησία και ηθική ευθύνη απέναντι στην αδικία.

Τώρα από πού και ως πού το ποίημα αφορά το «Μίλα μου για έρωτα, μίλα μου για αγάπη» δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς και δεν Έχω απάντηση.

Iagos

 

Ευτυχώς ...

 

Δυστυχώς για τα κόκαλα του Ρίτσου που δεν βρίσκουν ησυχία...

Χάθηκε μία Κική Δημουλά... μία Λένα Μαντά...;

 

Τι να σας πω...εσείς που τις ξέρετε κάτι θα βρείτε...  

 

Με μεγάλη Μου χαρά να σας βοηθήσω.

"Ο πληθυντικός αριθμός"

Ὁ ἔρωτας,
ὄνομα οὐσιαστικόν,
πολὺ οὐσιαστικόν,
ἑνικοῦ ἀριθμοῦ,
γένους οὔτε θηλυκοῦ, οὔτε ἀρσενικοῦ,
γένους ἀνυπεράσπιστου.
Πληθυντικὸς ἀριθμὸς
οἱ ἀνυπεράσπιστοι ἔρωτες.

Ὁ φόβος,
ὄνομα οὐσιαστικὸν
στὴν ἀρχὴ ἑνικὸς ἀριθμὸς
καὶ μετὰ πληθυντικὸς
οἱ φόβοι.
Οἱ φόβοι
γιὰ ὅλα ἀπὸ δῶ καὶ πέρα.

Ἡ μνήμη,
κύριο ὄνομα τῶν θλίψεων,
ἑνικοῦ ἀριθμοῦ
μόνον ἑνικοῦ ἀριθμοῦ
καὶ ἄκλιτη.
Ἡ μνήμη, ἡ μνήμη, ἡ μνήμη.

Ἡ νύχτα,
Ὄνομα οὐσιαστικόν,
Γένους θηλυκοῦ,
Ἑνικὸς ἀριθμός.
Πληθυντικὸς ἀριθμὸς
Οἱ νύχτες.
Οἱ νύχτες ἀπὸ δῶ καὶ πέρα."

Κική Δημουλά.

Αρκεστείτε στο παραπάνω και αφήστε τον Ρίτσο να ησυχάσει... μην τον ταλαιπωρείτε τον καημένο περιφέροντας τον από δω κι από κει...

 

Δεν ξέρω γιατί ο Ρίτσος έγραψε αυτό που έγραψε στο ποίημά του, αλλά η ιστορία στην οποία αυτό βασίζεται κύλισε αρκετά διαφορετικά.

Από την απόδοση Κακριδή & Καζαντζάκη.

Έτσι µιλούσαν συναλλήλως τους εκείνοι οι δυό, και τότε
αφτιά και κεφαλή ανασήκωσε, κει που 'ταν πλαγιασµένος,
ο Άργος ο σκύλος' τον µεγάλωνε, πριχού στην Τροία την άγια
φύγει ο Οδυσσέας ο καρτερόψυχος, µα δεν τον χάρηκε, όχι!
Στα πρώτα χρόνια οι νιοί τον έπαιρναν αγριµολόοι µαζί τους,

λαγούς, ζαρκάδια κι αγριοκάτσικα να κυνηγούν κατόπι,
σαν είχε πια µισέψει ο αφέντης του, µες στην κοπριά την πλήθια
των µουλαριών τον παραπέταξαν και των βοδιών, που απόξω
απ' την αυλόπορτα σωριάζουνταν, οι δούλοι ως να την πάρουν
για του Οδυσσέα τ' αµπελοχώραφα, το χώµα να φουσκίσουν.

Κει πάνω ο σκύλος ο Άργος κοίτουνταν, τσιµπούρια φορτωµένος'
µα ξάφνου, µπρος του µόλις ένιωσε τον Οδυσσέα να στέκει,
µεµιάς τα δυο του αφτιά κατέβασε κουνώντας την ουρά του,
µα στον αφέντη του σιµότερα πια δε βαστούσε να 'ρθει…
Κι αυτός, την όψη αλλού γυρίζοντας, εσφούγγιξε ένα δάκρυ,

 

Αντιπροτείνω τη μετάφραση του Αργύρη Εφταλιώτη.

Μια μετάφραση με απλή και λαϊκή γλώσσα, που διατηρεί την ποιητική λυρικότητα του κειμένου.

"Κι ενώ εκείνοι συναλλάσσοντας τα λόγια τους μιλούσαν,
ένα σκυλί που ζάρωνε, σήκωσε ξαφνικά τ’ αυτιά και το κεφάλι του ο Άργος του καρτερικού Οδυσσέα! Τον είχε ο ίδιος
μεγαλώσει, όμως δεν πρόλαβε να τον χαρεί· πρωτύτερα αναχώρησε να πάει στην άγια Τροία.

Τα πρώτα χρόνια οι νιούτσικοι τον έβγαζαν κυνήγι, και κυνηγούσε αγριοκάτσικα, ζαρκάδια και λαγούς.

Μετά τον παραμέλησαν, αφότου ο κύρης του ταξίδεψε μακριά, και σέρνονταν στην κοπριά, χυμένη σε σωρούς από τις μούλες και τα βόδια στην αυλόθυρα μπροστά, απ’ όπου του Οδυσσέα οι δούλοι σήκωναν κάθε τόσο να κοπρίσουν το μέγα τέμενός του.

Εκεί τώρα σερνόταν το σκυλί, μ’ αμέτρητα τσιμπούρια ο Άργος.
Κι όμως, αναγνωρίζοντας τον τον Οδυσσέα στο πλάι του, σάλεψε την ουρά του και κατέβασε πάλι τ’ αυτιά του,
όμως τη δύναμη δεν βρήκε να φτάσει πιο κοντά στον κύρη του.

Τον είδε εκείνος, και γυρίζοντας αλλού το βλέμμα του, σκούπισε ένα δάκρυ από τον Εύμαιο κρυφά, για να τον ξεγελάσει. Ύστερα μίλησε ρωτώντας :
«Εύμαιε, τι παράξενο· τέτοιο σκυλί μες στις κοπριές να σέρνεται,
φαίνεται η καλή του ράτσα. Δεν ξέρω ωστόσο και γι’ αυτό ρωτώ· εξόν από την ομορφιά, ήταν και γρήγορο στο τρέξιμο;
ή μήπως έτσι, σαν τους άλλους σκύλους που τριγυρίζουν στα τραπέζια των αντρών, και τους κρατούν οι άρχοντες μόνο για το καμάρι τους;»

Και τότε, Εύμαιε χοιροβοσκέ, πήρες ξανά τον λόγο κι αποκρίθηκες :
«Ω ναι, ετούτο το σκυλί σ’ αυτόν ανήκει που αφανίστηκε πέρα στα ξένα.
Αν είχε ακόμη το σκαρί, αν είχε και την αντοχή όπως ο Οδυσσέας το άφησε, μισεύοντας στην Τροία, βλέποντας θα το θαύμαζες και για τη γρηγοράδα και για την αλκή του· που, κυνηγώντας, δεν του ξέφευγε κανένα αγρίμι, βαθιά χωμένο στο δάσος το βαθύ ξεχώριζε πατώντας πάνω στα πατήματά του.

Τώρα το πλάκωσε η μιζέρια, αφότου χάθηκε το αφεντικό του μακριά από την πατρίδα του, κι αδιάφορες οι δούλες αφρόντιστο το αφήνουν.

Ξέρεις, οι δούλοι, σαν τους λείψει το κουμάντο των αρχόντων, δεν θέλουν πια να κάνουν τη στρωτή δουλειά τους.

Γιατί κι ο Δίας, που το μάτο του βλέπει παντού, κόβει του ανθρώπου τη μισή αρετή, απ΄τη στιγμή που θα τον βρει η μέρα της σκλαβιάς.»
Μιλώντας πια, προχώρησε στα ωραία δώματα, και πέρασε στην αίθουσα με τους περήφανους μνηστήρες.

Κι αυτοστιγμεί τον Άργο σκέπασε η μαύρη μοίρα του θανάτου,
αφού τα μάτια του είδαν ξανά, είκοσι χρόνια περασμένα, τον Οδυσσέα."

Iagos

ΥΓ Ο καθένας μπορεί να διακρίνει διαβάζοντας τον Όμηρο από τη μία και τον Ρίτσο από την άλλη, ότι ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε το ποίημα με αφορμή τους στίχους 290-325 της Ρ' Ραψωδίας της Οδύσσειας για να πει κάτι άλλο.

Σίγουρα δεν είχε κατά νου στα Γιούρα που βρισκόταν εξόριστος το 1968 να γράψει ένα ποιήμα για έρωτες και αγάπες.

Iagos

 

Ακριβώς  

Σε καμία περίπτωση..
Απλά οι τωρινοί αναγνώστες και μέσα σε αυτούς κι εγώ έχουμε άλλες προσλαμβάνουσες κι άρα άλλη ως πρώτη ματιά πάνω σε ένα ποίημα.
Σε μία όμως δεύτερη ουσιαστική ανάγνωση, φαίνεται το μεγαλείο του Ρίτσου.

Ωραία αφορμή για αναδρομή  

 

Χαίρομαι που με αφορμή την ανάρτηση της @kinvara, απόλαυσα κείμενα που διάβασα στο φόρουμ και χάρηκε η ψυχή μου, ευχαριστώ @Arioch, ευχαριστώ @Iagos είχα τόσα χρόνια να διαβάσω αυτούς τους στίχους  

 

Βρίσκω ότι το σκουφί θα μπορούσε να το φοράει το G καθαρά για φετιχιστικούς λόγους καθόλη την διάρκεια του χρόνου με εξαίρεση τα Χριστούγεννα που θα πρέπει να αφαιρείται καθώς η ύπαρξη του θα αντιτίθεται του προτεινόμενου σκοπού.