Πτέρυγα υποτακτικών: υπερπλήρης!

Διερωτώμαι συχνά γιατί ο πληθυσμός των πάσης φύσεως υποτακτικών ανδρών είναι τόσο μεγάλος. Στατιστικώς, ίσως είναι σε αναλογία προς άλλες κατηγορίες, ακόμα εντυπωσιακότερος στην κοινωνία, παρά στο παρόν 'εξειδικευμένο' συζητητήριο.
Διατυπώνω, εν τάχει, μια εικασία, προς περαιτέρω ελεύθερη διερεύνηση. Πρέπει, ασφαλώς, να υποβληθεί στη βάσανο της δοκιμασίας, θεωρητικώς και πραγματολογικώς.
Φαίνεται ότι, για λόγους κοινωνιοπολιτισμικούς το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα* (στη μορφή που μας ενδιαφέρει ανεκπλήρωτος και αυτοτιμωρητικός Έρως για την μητέρα) αντιπροσωπεύει παράγοντα ευνουχισμού, σε πολύ υψηλότερη συχνότητα, συγκριτικώς με άλλες εποχές. Ο μεταμοντέρνος κατατεμαχισμός της κλασικής αστικής προσωπικότητας επενεργεί ενισχυτικά και υπονομεύει κάθε απόπειρα συγκρότησης ενός ενιαίου και συνεκτικού χαρακτήρα. Κάθε άνθρωπος μετατρέπεται σε τουρίστα των προσωπικών στιγμών και βιωμάτων του.
Η σημερινή μητέρα των νέων εφηβικής και μετεφηβικής ηλικίας - αλλά ίσως και των κάπως μεγαλύτερων σε ηλικία - είναι η πρώην επαναστατημένη ακτιβίστρια της δικής μας γενεάς. Η ασυμβίβαστη, ριζοσπαστική, αριστερόστροφη, κατά κανόνα, ακτιβίστρια της δεκαετίας του '60 και του '70.
Η άνευ όρων συνθηκολόγηση της με τα προτάγματα της μαζικής δημοκρατίας της αγοράς, η πλήρης διάχυση του Εγώ της στην υπερκαταναλωτική μανία, την απόλαυση μιας επισφαλούς κοινωνικής ανόδου, το άγχος της ευεξίας και τον φοβικό παλιμπαιδισμό, ωστόσο, αφήνει αδιατάρακτη την πεποίθηση της ότι δήθεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τους νεωτερισμούς της ιστορίας. Ερειδόμενη σε αυτή την αυταπάτη απαρνείται τον παραδοσιακό μητρικό ρόλο και επιζητά τη 'φιλία' με το τέκνο της. Το παιδί, αγόρι ή κορίτσι είναι η ασπίδα και το επιβιωτικό της όπλο. Αν αναγνωριστεί από αυτό ως συμμέτοχος των προσδοκιών και αρωγός στις προσπάθειες του να επιπλεύσει σε μια κοινωνία λυκανθρώπων, η μάνα αισθάνεται δικαιωμένη για την απόλυτη εκπόρνευση της αλλοτινής ατίθασης ύπαρξης της. Για να καλύψει τα υπαρξιακά κενά της πρέπει να γίνει σύμμαχος, ισότιμη φίλη.
Η μητέρα-φίλη μεταβάλλεται, στην πραγματικότητα, ιδιαίτερα για τα αρσενικά, σε κατάσκοπο και παιδονόμο, ύπουλο κυπατζή, υπονομευτή κάθε έξαρσης, αντί να περιβάλλεται τη λεοντή του παραδοσιακού χωροφύλακα - καταστολέα. Ελέγχει και κατευθύνει αποτελεσματικότερα το αρσενικό παιδί της, που την εμπιστεύεται και συνηθέστατα την ερωτεύεται, απλώς επειδή είναι το εγγύτερο σώμα εκφόρτισης μιας αμήχανης σεξουαλικότητας, ευτελισμένης σε 'διδακτέα ύλη'. Την ποθεί και χάφτει τις νεοφεμινιστικές εξιδανικεύσεις της. Θέλει να τη διατρήσει, να τη διαπεράσει με το πέος- ανδρισμό, αλλά αυτή η ηδύτατη διείσδυση είναι διά παντός απαγορευμένη, το σινικό τείχος ενός Υπερεγώ που έχει χάσει το Εγώ του.
Αυτό τον Έρωτα για την μητέρα, ιδιαίτερα αν υπάρχει αλγολαγνικό υπόβαθρο, τον πληρώνει με μια τιτάνια προσπάθεια να απωλέσει συμβολικά τον αμαρτωλό φαλλό του, ήτοι την αρσενική επιθετικότητα και να απαρνηθεί τον επίμοχθο αυτοσυντηρητικό αγώνα για Κατίσχυση. Να αυτομαστιγωθεί γαιτί υπέκυψε φαντασιακά στη λαγνεία του απαγορευμένου, να υπηρετήσει αυτό που σαρκικά στερείται. Να το εξυψώσει εξαϋλώνοντας το, την ώρα που ο ίδιος ο αρσενικός νέος εκλιπαρεί την Άϋλη Ποθητή να του δώσει σημασία έστω και εξευτελίζοντας τον, μεταπλάθοντας τον σε 'πράγμα' της.
Ο σπόρος για την υποτακτικότητα είναι πλέον φυτεμένος και θα καρπίσει.
Όλα αυτά δεν είναι ούτε καλά, ούτε κακά. Ούτε φυσιολογικά, ούτε 'ανώμαλα'.
Πρόκειται, στο μέτρο που η περιγραφή ευσταθεί, για ένα μηχανισμό το καύσιμο του οποίου δεν είναι αποκλειστικώς ενδοψυχικό. Είναι θεμελιωδώς ιστορικοκοινωνικό.

*Ευχαριστώ την soutzoukakia για τον εντοπισμό μιας καθοριστικής αβλεψίας.

 

Καλή τύχη  

 

Αν ως Μητέρα Δάσκαλε ορίσουμε το πρότυπο της γυναίκας για έναν άνδρα τείνω να συμφωνήσω. Ένα πρότυπο που άντλησε στοιχεία από την γυναίκα που τον γαλούχησε, που γέμισε την εικόνα που έβλεπε όταν ήταν μικρός στο μέγεθος, που εμπεριέχει στοιχεία ασφάλειας από το εχθρικό περιβάλλον, με την υπόσχεση της επιστροφής του στην μήτρα, που μυρίζει ποτισμένο από το ένστικτο φωλιά, που εμπεριέχει δέος μεγενθυμένο από τις ορμόνες του, που μπορεί και κάποιες φορές να βολεύει και την τεμπέλικη διάθεση του αρσενικού στο να πρωτοπορεί ή κάποιες άλλες φορές να ρίχνει και στάχτη στα μάτια του κατά συνθήκες ανάλογα την περίσταση, υπέρ ή και του υπό. Δεν είναι απαραίτητο να λειτουργούν όλα αυτά μαζί και σε όλους, αλλά σίγουρα είναι μία θεωρία που θα μπορούσε να δικαιολογεί μικρά ποσοστά, που αθροιστικά χρωματίζονται με-γάλα.

 

Απάντηση: Πτέρυγα υποτακτικών: υπερπλήρης!

Πιθανολογείς λοιπόν Ωγκύστ ότι στην επόμενη γενιά, το ποσοστό των υποτακτικών ανδρών θα είναι, συνεπακόλουθα, μικρότερο; Καθόσον η επόμενη φουρνιά μητέρων δεν είναι φυσικά οι πρώην επαναστατημένες, ασυμβίβαστες, ριζοσπαστικές, αριστερόστροφες κατά κανόνα ακτιβίστριες της δεκαετίας του '60 και του '70, αλλά άτομα με σαφώς συντηρητικότερες απόψεις (ή μη-απόψεις);

 

Dolmance, ομολογουμένως βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα την ερμηνεία που καταθέσατε, παρά το γεγονός ότι δεν συμφωνώ μαζί σας πουθενά αλλού, πέρα από την πυρήνα της άποψής σας.

Η πορεία του ανθρώπου ανά τους αιώνες κατ' εμέ είναι σταθερή.
Οι επιθυμίες όπως και οι στόχοι του είναι αμετάβλητοι. Η ουσία είναι η ίδια, με τα μέσα διεκπεραίωσης και επίτευξης αυτών να αλλάζουν.
Δεν πιστεύω σε καμία περίπτωση ότι υπάρχει έξαρση του φαινομένου στις μέρες μας. Υπάρχει όμως η δυνατότητα να το γνωρίζουμε, να το συζητάμε και να το αναλύουμε.
Η "μητέρα-φίλη" όπως την ονομάζετε, θεωρώ ότι δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο "ερωτέυσιμη" από την "παραδοσιακή μητέρα, χωροφύλακα - καταστολέα". Δεν έχω καμία ένδειξη που να με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μια μεγάλυτερη "άνεση" και "επικοινωνία" στη σχέση μητέρας - παιδιού είναι πιο εύλογη ως προς τη γέννεση συναισθημάτων και επιθυμιών "διά παντός απαγορευμένων" όπως αναφέρατε. Αυτό που υπερτερεί όλων των υπολοίπων χαρακτηριστικών, είναι η καθεαυτή φύση της σχέσης και όχι οι συμπεριφορές που ενδεχομένως την περιβάλλουν.

Θα ήθελα διευρίνοντας την συζήτηση να θέσω τα εξής ερωτήματα:
1. Οι "υποτακτικοί" είναι μόνο άντρες και οι "κύριαρχοι" γυναίκες; Γνωρίζουμε πολύ καλά πως όχι. Πώς εξηγείτε λοιπόν τις υπόλοιπες περιπτώσεις;
2. Γιατί να πρόκειται για υποσυνείδητο (ασφαλώς) πόθο για τη Μητέρα που προκαλεί αυτή την ανάγκη υποτακτικότητας και να μην ευθύνεται ο θαυμασμός, η αναγνώριση στην υπεροχή της Γυναίκας, που υπήρξε σε καταστολή στο δυτικό κόσμο εσκεμμένα για τόσο καιρό; Να πρόκειται απλά για την απόδοση "ιστορικοκοινωνικής δικαιοσύνης";

 

Πότε ανακαλύφθηκε αυτή η «υπεροχή» και από ποιους αναγνωρίστηκε;

 

Ανακαλύφθηκε μετά τη φωτιά και λίγο πριν τον τροχό (ελπίζω να μην μπερδεύομαι και να σου παρέχω λάθος στοιχεία, καθότι οι ανακαλύψεις ποτέ δεν ήταν το φόρτε μου).
Αναγνωρίστηκε από σημαντικούς πολιτισμούς αλλά και από λιγότερο, θαυμαστές για τα επιτεύγματά τους, οργανωμένες κοινωνίες. Εντάχθηκε στην κοινωνική δομή και αποτέλεσε μέρος της θρησκευτικής ιεραρχείας.

 

Μάλιστα. Δηλαδή μεταξύ Παλαιολιθικής και Μεσολιθικής εποχής.
Κι εμάς γιατί δε μας πληροφόρησαν;
Δεν πιστεύω να έχουμε μείνει ως έθνος στην εποχή της ανακάλυψης της φωτιάς...

Αν σοβαρολογείς παρόλ’ αυτά θα με ενδιέφεραν οι πηγές σου.

 

Re: Απάντηση: Πτέρυγα υποτακτικών: υπερπλήρης!

θεωρείτε ότι η σημερινή φουρνιά μητέρων είναι όντως άτομα με σαφώς πιο συντηρητικές απόψεις?

 

Διότι δεν υφίσταται η υπεροχή της γυναίκας.

 

Απάντηση: Πτέρυγα υποτακτικών: υπερπλήρης!

Mind Master
σχεδόν όλα τα μεμονωμένα συστατικά της πολιτισμικής επανάστασης του '60 ενσωματώθηκαν, βοηθούσης της μεταμοντερνιστικής κοσμοαντίληψης του 'όλα επιτρέπονται, τα πάντα είναι συνδυάσιμα', στις κατοπινές μορφές της κυρίαρχης κουλτούρας - ή, αν προτιμάς, κοσμοεικόνας. Tο νόημα τους μεταβλήθηκε, επειδή άλλαξε η διάταξη τους μέσα στο νέο, ολοένα συντηρητικότερο, ηθικοκανονιστικό σύμπαν αξιών. Η φιγούρα της 'μητέρας-φίλης' αποτελεί στοιχείο που όχι μόνο επέζησε, αλλά απέκτησε και πληρέστερη θεωρητική οχύρωση, ιδιαιτέρως από τη στιγμή που η ταφή του σεξουαλικού ριζοσπαστισμού ανέδειξε και πάλι την πυρηνική οικογένεια πρωταγωνιστή της μικροϊστορίας.
Οι ιδέες δεν έχουν οποιαδήποτε οντολογική αυτοτέλεια. Είναι όπλα με τα οποία ομάδες ανθρώπων με (προσκαίρως, ίσως) κοινά συμφέροντα (Φίλοι) αντιμάχονται άλλες ανθρωπινες συνομαδώσεις (Εχθροί). Οποιαδήποτε επαναστατική σύλληψη, καθοριστική για την νοοτροπία μιας εποχής, ενδέχεται λίγες δεκαετίες αργότερα να εμφανιστεί σε άλλο πλαίσιο, ως έμβλημα της ακριβώς αντίθετης παράταξης από εκείνη που αρχικώς την είχε προαγάγει. Τα πρόσημα αλλάζουν.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι στο ορατό μέλλον το φαινόμενο της 'νεωτεριστικής μάνας' θα επιβιώσει, με όσα αυτό συνεπάγεται για την αποδεξιμότητα της θεωρητικής μου υπόθεσης.

DominaArsAmatoriaAugusta

Αυγούστα, λυπάμαι αλλά θα σε ελέγξω επικριτικώς - αποδεχόμενος τις συνδηλώσεις του ερωτήματος που έθεσε ο Elysium.
Πρώτον, δεν υπάρχει 'εσκεμμένη' ιστορία. Η εντελώς αυθαίρετη παραδοχή μιας μακραίωνης καταπίεσης των γυναικών, προκειμένου να αποστερηθούν την αίγλη της θεόδοτης ανωτερότητας τους δεν αντέχει στη δοκιμασία της λογικής και ιστορικής εξέτασης - θυμίζει τις συνήθεις συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις, του τύπου 'για όλα φταίνε οι Εβραίοι και τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών'. Απλούστατα, η υποδεέστερη θέση των γυναικών πήγαζε, επί αιώνες, από τη διάρθρωση των παραγωγικών σχέσεων των εκάστοτε κυρίαρχων κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών - η μητρότητα είναι μάλλον άσχετη με το θέμα, αφού η έννοια της φυσικής, πρωτογενούς και διηνεκούς σχέσης με το τέκνο της μετράει, το πολύ, τρεις αιώνες ζωή. Κάτι παραπάνω μετρούν θεωρητικές κατηγορίες όπως οικογένεια στηριγμένη στην 'αγάπη' των συμβαλλομένων εταίρων, ανατροφή των τέκνων κλπ. Πάντως όλες οι σχετικές ιδέες άρχισαν να τυγχάνουν συστηματικής επεξεργασίας, την περίοδο των ευρωπαϊκών θρησκευτικών πολέμων, τον 16ο αι.
Δεύτερον, δεν μπορεί να γίνεται λόγος για 'σταθερή πορεία των ανθρώπων στην ιστορία'. Αντιθέτως, η ιστορία δεν είναι παρά η καταγραφή του γιγάντιου αγώνα αλληλοεξόντωσης, ανάμεσα σε άτομα και ομάδες. Πιθανώς, υπάρχει μια 'φύση του ανθρώπου', μολονότι θα μπορούσα να παραθέσω ευθύς αμέσως τους καταμετρημένους 1476 αντιθετικούς ορισμούς της (Gehlen) και να τους αναιρέσω, αυτοστιγμεί, έναν προς έναν. Εφόσον όμως επιμείνεις θα σου πω ότι ένα μόνο στοιχείο μπορεί να θεωρηθεί χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης: Η πάλη για την επιβίωση, που λόγω των εύπλαστων δεξιοτήτων τούτου του όντος, αποκτά εκτατική δυναμική. Μετατρέπεται, δηλαδή σε συνεχή μάχη για την Κατίσχυση και την Κυριαρχία - και λόγω της γλώσσας - λαμβάνει την κοινωνιογενετική μορφή της παραγωγής Πολιτισμού. Κατά τα λοιπά, φύση του ανθρώπου είναι το μόρφωμα πολιτισμού που, κάθε φορά, στη ροή της ιστορίας, συγκροτεί τον ορίζοντα κατανόησης και αυτοκατανόησης του.

Στο δεύτερο από τα δύο ερωτήματα σου, απάντησα. Στο πρώτο, οφείλω να επισημάνω πως ίσως δεν διευκρίνησα επαρκώς ότι το εναρκτήριο σημείωμα του νήματος αφορά αποκλειστικώς τους άνδρες υποτακτικής ψυχοσυνθέσεως και σεξουαλικότητας, στους οποίους δεν περιλαμβάνω ούτε καν τους σεξουαλικούς μαζοχιστές, όταν κίνητρο της συμπεριφοράς τους είναι μόνον η αλγολαγνική διάθεση.

 

Απάντηση: Πτέρυγα υποτακτικών: υπερπλήρης!

Βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα την εισήγηση του Dolmance και εύλογη την ερμηνεία του, με την επιφύλαξη που και αυτός εξέφρασε.

Το «για όλα φταίει η μητέρα» με την έννοια πως η σχέση της με το παιδί στα πρώτα χρόνια της ζωής του είναι καθοριστικής σημασίας για την ψυχολογική ανάπτυξή του, είναι νομίζω ευρέως αποδεκτό. Είναι επίσης σίγουρο πως η εξάσκηση «γοητείας» εκ μέρους της μητέρας προς το παιδί ή η αντιμετώπιση του παιδιού ως ενηλίκου που μπορεί να εκτεθεί σε όλες «τις αλήθειες» και τα συμβαίνοντα (στα πλαίσια της «φιλικής – ανοικτής» σχέσης που ανέφερε και ο Dolmance, κάτι που οι απελεύθερες της γενιάς μου το θεωρούσαν σχεδόν καθήκον τους) δημιουργεί ψυχολογικές εντάσεις και κενά που το ακολουθούν στο βίο του.

Η επίδραση αυτών των πραγμάτων στην εξέλιξη του ατόμου δεν είναι γνωστή ή μονοσήμαντη, συνεπώς μια αμιγώς κοινωνιολογική ανάλυση δε θα μπορούσε να εξηγήσει τις τάσεις. Ίσως σε συνδυασμό με μια στατιστική-ψυχολογική έρευνα θα μπορούσε να ρίξει κάποιο φως. Το ότι δε μπορώ όμως εγώ να δώσω ασφαλή ερμηνεία στις τάσεις δε σημαίνει πως η επικρατούσα κοινωνική – επαγγελματική και πολιτισμική στάση των μητέρων δεν επηρεάζει την επόμενη γενιά. Φαντάζομαι πως η γενιά της καισαρικής και του μη θηλασμού θα είναι διαφορετική από μια γενιά που γεννήθηκε και θήλασε κανονικά.

Εξυπακούεται πως οι «τάσεις» αν και κατά τη γνώμη μου υπαρκτές, σε καμία περίπτωση δεν επαρκούν για να εξηγήσουν την «ατομική περίπτωση».

Ελπίζω κι εγώ στη συμβολή τόσο των υποτακτικών ανδρών και των υπολοίπων για τη διερεύνηση του ευλόγου ή μη της εισήγησης.