βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Το διπλό όνειρο της γραφής. Χάρης Βλαβιανός, Χρήστος Χρυσόπουλος. Εκδόσεις Πατάκη.

Ένα ουσιαστικό βιβλίο.

 

Απάντηση: Re: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Ισως δεν υπαρχει κατι στο οποιο πρεπει να πιστεψεις...


Αν και κλασσικα πολυ αγαπημενα μου
Η αβασταχτη ελαφροτητα του ειναι Μιλαν Κουντερα
Η Βερονικα αποφασιζει να πεθανει Paulo Coelho

 

Re: Απάντηση: Re: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Νόμιζα πως κάναμε λόγο για συγγραφείς. Όχι για μηχανές μαζικής παραγωγής ψευδοσοφιστειών...

 

Απάντηση: Re: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Υπάρχει.


​

 

Απάντηση: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Ζυράννα Ζατέλη: Και με το φως του λύκου επανέρχονται

Ένα ονειρικό ανάγνωσμα που ολοκλήρωσα πρόσφατα για πολλοστή φορά

 

Re: Απάντηση: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Α ναι; Σου άρεσε αυτό; Εγώ το άφησα στη μέση. Με κούρασε. Λες να το ξαναπιάσω δηλαδή; Ω θα πρέπει να αρχίσω πάλι από την πρώτη σελίδα, είναι τόσο πολύπλοκο...

Ίσως στην παραλία, μαζί με τα γιαπωνέζικα που μου χάρισε ο vautrin... 

 

... ο οποίος Vautrin διανύει τώρα στα γεράματα την επαναστατική του περίοδο...

Ενας κλασικός του αναρχισμού

Από τον Φώτη Τερζάκη

Πιοτρ Α. Κροπότκιν

Αλληλοβοήθεια. Ενας παράγοντας της εξέλιξης

μτφρ.: Ευμορφία Στεφανοπούλου

πρόλ.: Δημήτρης Ποταμιάνος

εκδόσεις Καστανιώτη

Μιλάμε για θεωρητικούς ή ακόμη και «κλασικούς» του μαρξισμού, δεν μιλάμε όμως εξίσου εύκολα για «κλασικούς του αναρχισμού». Γεγονός είναι ότι, αφότου συγκροτήθηκε ως ρεύμα διαφωνίας στο εσωτερικό της Πρώτης Εργατικής Διεθνούς, ο αναρχισμός δημιούργησε μία αναδρομική γενεαλογία, που περιελάμβανε φεντεραλιστές, όπως ο Ουίλιαμ Γκόντγουιν από τις ΗΠΑ και ο Ζοζέ Προυντόν από τη Γαλλία, ή ουτοπικούς σοσιαλιστές, όπως ο Φουριέ και ο Σαιν Σιμόν, από τη Γαλλία επίσης, και ο Ρόμπερτ Οουεν από τη Βρετανία... Δύσκολα όμως μπορεί να βρει κάποιος ένα ευδιάκριτο θεωρητικό νήμα που να συνδέει όλους αυτούς τους κοινωνικούς αναμορφωτές σε μία ενιαία παράδοση, και οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του αναρχισμού, ρώσοι ριζοσπάστες ως επί το πλείστον, ενδιαφέρθηκαν πολύ περισσότερο για ζητήματα τακτικής παρά για τη συστηματική επεξεργασία θεωρητικών θέσεων. Η συστατική άλλωστε στιγμή για τη γέννηση της αναρχικής πτέρυγας ήταν ένα τακτικό ζήτημα -η αυτοοργάνωση σε αντίθεση με τη συγκεντρωτική λήψη αποφάσεων-, όπως εκπροσωπήθηκε παραδειγματικά στον ακτιβισμό του Μιχαήλ Μπακούνιν.

Πολύ διαφορετική ωστόσο ήταν η περίπτωση του δεύτερου από τους θεωρούμενους ως πατέρες του αναρχισμού, του πρίγκιπα (καταγόταν από τους Ρούρικ του Σμόλενσκ, προκατόχους των Ρομανόφ) Πιοτρ Α. Κροπότκιν (1842-1921). Εχουμε εδώ ένα όντως προικισμένο θεωρητικό πνεύμα, και το αριστούργημά του χωρίς αμφιβολία είναι το βιβλίο που μεταφράστηκε προσφάτως στα ελληνικά: Αλληλοβοήθεια, γραμμένο στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα και δημοσιευμένο αρχικά σε συνέχειες στην αγγλική εφημερίδα Nineteenth Century μεταξύ 1890-1896. Στρατευμένος από το 1872 στο πανευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κίνημα, θα δραπετεύσει το 1876 από τις τσαρικές φυλακές της Αγίας Πετρούπολης και θα ζήσει τα περισσότερα χρόνια της ζωής του εξόριστος στην Αγγλία. Σε ηλικία μόλις δεκαπέντε χρόνων είχε καταταγεί στο επίλεκτο σώμα των Ακολούθων και πέντε χρόνια αργότερα προήχθη στον τακτικό τσαρικό στρατό. Ως μέλος του περίφημου τάγματος των Σιβηριανών Κοζάκων υπηρέτησε χρόνια σε εξερευνητικές αποστολές πέρ' από τον ποταμό Αμούρ, στην Τρανσβαϊκάλη και ώς τα βάθη της Μαντζουρίας. Το 1867 εγκατέλειψε τον στρατό, ακολούθησε πανεπιστημιακές σπουδές και συνδέθηκε με τη Ρωσική Γεωγραφική Εταιρεία, στο πλαίσιο της οποίας έλαβε μέρος σε νέες αποστολές στη Φινλανδία, στη Σουηδία και στον Καναδά. Στις ατελείωτες αυτές περιπλανήσεις του στις άγριες ερημιές του Βορρά είχε όλο τον χρόνο ν' αναπτύξει τα τοπογραφικά και φυσιοδιφικά του ενδιαφέροντα, παρατηρώντας ακούραστα τις κοινωνίες των ζώων αλλά και τις απομονωμένες ανθρώπινες κοινότητες σε συνθήκες σκληρής αναμέτρησης με τη φύση. Το πολιτικό του όραμα ήρθε σαν φυσικό καταστάλαγμα μιας αντίληψης που διαμόρφωσε αργά, ενός ήρεμου βιταλισμού διαποτισμένου από τη νοσταλγία της κοινότητας, μέσ' από τις ανεξίτηλες αυτές πρώιμες εμπειρίες του.

Η Αλληλοβοήθεια είναι ένα πολιτικό βιβλίο κατά το ότι ο Κροπότκιν εκθέτει εδώ, συστηματικότερα απ' ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο γραπτό του, μια αξιακή-κανονιστική σύλληψη της ανθρώπινης κοινωνίας· σε πρώτο επίπεδο όμως είναι μια εντυπωσιακής εκτάσεως συλλογή εμπειρικού υλικού, απ' όλα τα στάδια της ιστορίας αλλά και από τις κοινωνίες των ζώων αδιακρίτως, που σκοπό έχει να δείξει κατά ποία έννοια το ιδεώδες του εξάγεται από την πραγματική φύση των έμβιων συλλογικοτήτων. Σε πρώτο βήμα, μάλιστα, εισάγεται σαν μια ερμηνεία της δαρβινικής θεωρίας, πανίσχυρης στις μέρες του, η οποία έτεινε να χρησιμοποιείται από πολλούς ως ιδεολογική νομιμοποίηση του ανταγωνισμού της κεφαλαιοκρατικής αγοράς. Ο Κροπότκιν όμως δεν λέει ότι οι βιολογικές αναγωγές είναι απλώς άσχετες με την ιδιάζουσα σφαίρα των κοινωνικών σχέσεων. Εκλαμβάνοντας από θέση αρχής την ανθρώπινη πραγματικότητα ως οργανικό κομμάτι της φύσης, εννοεί να διεισδύει στις λεπτότερες πτυχές της εξελικτικής θεωρίας ώστε να δείξει τι σε αυτήν είναι ουσιώδες και παραμένει υποστηρίξιμο και τι συνιστά καταχρηστική ερμηνεία οφειλόμενη σε ιδεολογικές σκοπιμότητες. Ιδίως απέναντι σ' επιγόνους του Δαρβίνου, όπως ο Τόμας Χάξλεϊ, αντιπαραθέτει διεισδυτικές παρατηρήσεις από υλικό που συνέλεξε ο ίδιος και από συγγραφείς τους οποίους θεωρεί αξιόπιστους για να υποστηρίξει τη θέση ότι η αλληλεγγύη και η συνεργασία, όχι ο ανταγωνισμός, είναι ο αποφασιστικός παράγοντας για την επιβίωση και την ανέλιξη των ειδών: ή, όπως θα μπορούσαμε να το πούμε με άλλον τρόπο, μονάδα της επιβίωσης δεν είναι το άτομο αλλά το είδος.

Εκτός από διεισδυτικός παρατηρητής της φύσης, ο Κροπότκιν είναι και άνθρωπος εντυπωσιακής πολυμάθειας, που δείχνει βαθιά εξοικειωμένος με όλη την κοινωνική, ιστορική κι εθνογραφική φιλολογία του καιρού του. Ξεκινώντας ακριβώς από τον Χομπς και τον Ρουσώ, διεξέρχεται τις συζητήσεις της εποχής ανάμεσα στον Μπαχόφεν, τον ΜακΛέναν, τον Μόργκαν, τον Τάιλορ και τον Μέιν, και από εκεί σε μιαν ατελείωτη συγκριτική παράθεση από τις κοινωνίες των Εσκιμώων και των Αβοριγίνων, της Ινδονησίας και της Αφρικής, του Αμαζονίου και της Γης του Πυρός, τις αγροτικές κοινότητες της Ευρώπης από τα Ουράλια μέχρι τις Βρετανικές Νήσους, εξετάζοντας την οργάνωση της παραγωγής και τις μορφές γάμου, τους τρόπους λήψης των αποφάσεων, τη συλλογική χρήση της γης και τα μέτρα για την αναδιανομή, όπου ζωντανεύει ανάγλυφα μπροστά στα μάτια μας τις μορφές αυτοδιαχειριστικού κομμουνισμού υπό τις οποίες έζησε η ανθρωπότητα το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος τού ιστορικού της βίου. Είναι ό,τι ακριβώς προσπαθεί να συγκαλύψει η μοντέρνα, επίσημη ιστορία: «Η ιστορία, όπως έχει καταγραφεί ώς τώρα, αποτελεί εξ ολοκλήρου περιγραφή των τρόπων και των μέσων με τα οποία προωθήθηκαν, κατοχυρώθηκαν και διατηρήθηκαν η θεοκρατία, ο μιλιταρισμός, η απολυταρχία και αργότερα η επικυριαρχία των πλουσιότερων τάξεων. Οι αγώνες μεταξύ των δυνάμεων αυτών στην πραγματικότητα αποτελούν την ουσία της ιστορίας [...] Από την άλλη πλευρά, παραβλέπεται ο παράγοντας "αλληλοβοήθεια"· οι συγγραφείς αυτής και της προηγούμενης γενιάς απλώς τον αρνήθηκαν ή τον διακωμώδησαν» (σελ. 241).

Το αποκορύφωμα του βιβλίου βρίσκεται στις σελίδες που περιγράφουν, με απαράμιλλη ζωντάνια και γλαφυρότητα, τη δομή και τον τρόπο οργάνωσης της ύστερης μεσαιωνικής πόλης. Λίγοι συγγραφείς έχουν σκύψει από τόσο κοντά σε αυτό το κοινωνικό εργαστήρι που κυοφόρησε όλον τον νεωτερικό πολιτισμό όσο ο Κροπότκιν - και το μάθημά του απηχείται σε όλους τους σύγχρονους ελευθεριακούς στοχαστές, μέχρι τον Μάρεϊ Μπούκτσιν και τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Μαζί με μια ορισμένη ιστορική εμπειρία των ελληνικών πόλεων, παραμένουν τα κλασικά αντι-παραδείγματα στις νεωτερικές μορφές «δημοκρατίας» που προέκυψαν μετά τη Γαλλική Επανάσταση στο πλαίσιο του ταξικά ελεγχόμενου και αυταρχικά συγκεντρωτικού εθνικού κράτους. Στην πραγματικότητα, η ανάδυση των νεωτερικών μορφών κράτους από την Αναγέννηση και μετά ήταν η χαριστική βολή στις μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης και έμπρακτης ισότητας που είχαν αντισταθεί στο διάβα χιλιετιών σ' εκείνες τις δυνάμεις οι οποίες από πολύ νωρίς απειλούσαν να τις καταπνίξουν: «Πράγματι, η μελέτη της ζωής τής ελεύθερης μεσαιωνικής πόλης και των αρχαίων ελληνικών πόλεων αποκαλύπτει ότι ο συνδυασμός της αλληλοβοήθειας, όπως εκδηλώνεται στο πλαίσιο της συντεχνίας και της ελληνικής φατρίας, με τα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης της ατομικής πρωτοβουλίας, αλλά και της ομαδικής βέβαια, διαπνεόμενης από τις αρχές της ομοσπονδίας, οδήγησε την ανθρωπότητα στις δύο λαμπρότερες περιόδους της ιστορίας της - την αρχαία ελληνική πόλη-κράτος και την ελεύθερη μεσαιωνική πόλη. Απεναντίας, η διάλυση των θεσμών αυτών κατά τις περιόδους ανάδειξης των συγκεντρωτικών κρατικών εξουσιών, που αποτέλεσαν τη διάδοχο κατάσταση, επέφερε την ταχεία παρακμή» (σελ. 242). Γιατί «είναι [...] γνωστό ότι, όταν τον 16ο αιώνα οι μεσαιωνικές πόλεις υποτάχθηκαν στα ανερχόμενα μιλιταριστικά κράτη, όλοι οι θεσμοί που κρατούσαν ενωμένους τους τεχνίτες, τους μάστορες και τους εμπόρους σε συντεχνίες διαλύθηκαν βίαια. Η αυτοδιοίκηση και η αυτονομία της συντεχνίας και της πόλης καταργήθηκαν, ο όρκος αλληλεγγύης των αδελφών της συντεχνίας θεωρήθηκε κακούργημα κατά του κράτους, οι περιουσίες των συντεχνιών απαλλοτριώθηκαν, όπως και τα κτήματα των κοινοτήτων. Η εσωτερική και τεχνική οργάνωση κάθε επιτηδεύματος ελεγχόταν από το κράτος. Θεσπίστηκαν ολοένα και αυστηρότεροι νόμοι για να εμποδίσουν τους τεχνίτες να συνεργάζονται με οποιονδήποτε τρόπο» (σελ. 217-8). Η χριστιανική Εκκλησία, από την πλευρά της, έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη: «Ενώ ο πρώιμος Χριστιανισμός, όπως όλες οι θρησκείες, ήταν μια επίκληση στα καθολικά ανθρώπινα αισθήματα της αλληλοβοήθειας και της συμπόνιας, η χριστιανική Εκκλησία συνέδραμε το κράτος στην κατάλυση όλων των παγιωμένων θεσμών αλληλοβοήθειας και αλληλοϋποστήριξης που προϋπήρχαν ή είχαν αναπτυχθεί έξω από το πλαίσιό του· και αντί για την αλληλοβοήθεια που κάθε άγριος θεωρεί υποχρέωση προς τους ομοφύλους του, άρχισε να κηρύσσει τη φιλανθρωπία, που έχει τον χαρακτήρα άνωθεν υπαγόρευσης και ακολούθως υπονοεί μια κάποια ανωτερότητα του δότη σε σχέση με τον λήπτη» (σελ. 232).

Διαβάζοντας αναδρομικά την Αλληλοβοήθεια του Κροπότκιν αντιλαμβάνεται κανείς ότι, παρά τις συμβάσεις του επιστημονικού ύφους τού 19ου αιώνα, έχει να κάνει με μια υψηλής πνοής σκέψη, αντάξια των κλασικών της κοινωνικής θεωρίας. Η σύλληψη του κοινωνικού ως οργανικής ολότητας, όπου το συλλογικό συμφέρον όχι μόνο δεν αντίκειται στις ατομικές επιδιώξεις, αλλά γίνεται αντιληπτό ως διεύρυνση της δύναμης του μεμονωμένου ατόμου, η εμμενής ανάδυση των κοινωνικών μορφών μέσ' από τις ίδιες τις αυτορυθμιστικές διαδικασίες της φύσης, σε αντίθεση προς την εξωτερικότητα του κράτους, και ο πολιτικός αυτοκαθορισμός ως προϋπόθεση για την εκδίπλωση του ίδιου τού γνωστικού εγχειρήματος, μαρτυρούν την απώτατη συγγένεια αυτής της σκέψης μ' εκείνον που πρέπει να θεωρείται ο πραγματικός της πρόγονος: τον Σπινόζα.

 

Απάντηση: Re: Απάντηση: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Την πρώτη φορά που το διάβασα, με είχε γοητεύσει από την πρώτη σελίδα και δεν το άφησα μέχρι να το τελειώσω. Συνήθως όταν μου λέει κάποιος ότι τον κούρασε κάτι, δεν θα μαι εγώ αυτή που θα του προτείνει να το ξαναρχίσει, ειδικά αν έφτασε και στα μισά... Εμένα Ντόρα, ήταν το πως ζωγράφιζε τους χαρακτήρες που μου άρεσε. Το πόσο βαθιά τους είχε σκεφτεί, το πόσο βαθιά σε έκανε και εσένα να τους νιώσεις και ουκ ολίγες φορές, να ταυτιστείς και χωρίς να το θέλεις.

 

Re: Απάντηση: Re: Απάντηση: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

Ωραία. αν δεν έχω τίποτε καλύτερο να κάνω ίσως το πιάσω και πάλι από την αρχή... 

 

Βασίλης Αλεξάκης

Το κεφάλι της γάτας.

<<Θρίλερ σύντομο και ασφυκτικό. Το κεφάλι της γάτας διαγράφει μια αμείλικτη τροχιά, για να μας μεταδώσει ένα αίσθημα ανασφάλειας που δεν σβήνει. Κι αν μια μέρα ένας απο μας γινόταν αντικείμενο μιας παρόμοιας εγληματικής ψύχωσης; Κι αν η ψύχωση αυτή ήταν, αν όχι θεμιτή, τουλάχιστον ευχέρως κατανοητή; Αυτός ο λυτός και μαύρος μύθος αναπτύσσει μια τρομακτική ηχώ>>.


Μισέλ Γκριζολιά

Λε Νουβέλ Ομπσερβατέρ

 

Απάντηση: βιβλία που αξίζει (ή και δεν αξίζει) να διαβάσουμε

το σπιτι διπλα στο ποταμι της λενα μαντα

 

[ame="http://en.wikipedia.org/wiki/Anne_Rice"]Anne Rice[/ame] - The Sleeping Beauty Trilogy:
1. The Claiming of Sleeping Beauty (1983)
2. Beauty's Punishment (1984)
3. Beauty's Release (1985)

Από μια πρόχειρη αναζήτηση που έκανα προκύπτει ότι αυτά τα βιβλία δεν έχουν μεταφραστεί στα Ελληνικά. Στα αγγλικά πάντως κυκλοφορούν τόσο σε έντυπη μορφή όσο και σε audiobook, και μάλιστα σε δύο εκδόσεις: σε μια την αφήγηση την κάνει ένας τύπος που ακούγεται σαν άγγλος φαφούτης πορνόγερος, στην άλλη μια τύπισσα που ακούγεται σαν αμερικάνα γλυκομίλητη θείτσα. Τα audiobooks ίσως να τα βρείτε σε torrent, αλλά ετοιμαστείτε για ποιότητα από πολύ χαμηλή έως αβυσσαλέα χαμηλή.

Στα ελληνικά φαίνεται να έχει κυκλοφορήσει το «Πανδώρα» της Anne Rice, από τις εκδόσεις Λιβάνης. Δεν το έχω διαβάσει, αλλά αν κρίνω από το εξώφυλλό του, θα πρέπει να είναι ενδιαφέρον. Αναρωτιέμαι όμως τι να σημαίνει «Διαθεσιμότητα: Έχει αποσυρθεί».