Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

«Είναι διδακτικό να μάθουμε ότι ενάντια σε κάθε προσδοκία και κάθε θεωρία, μια
νεύρωση που διέφυγε όλων των θεραπευτικών προσπαθειών,
μπορεί να εξαφανιστεί όταν το άτομο πέσει στην οδύνη ενός δυστυχισμένου γάμου,
χάσει την τύχη του ή αντιμετωπίσει μια σοβαρή οργανική ασθένεια.
Μια μορφή οδύνης αντικαταστάθηκε εδώ από μιαν άλλη και βλέπουμε ότι
δεν επρόκειτο παρά να μπορέσει να διατηρηθεί μια ορισμένη ποσότητα οδύνης»
S. Freud, Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού (1924)​

Μερικές φορές η ποσότητα είναι το ίδιο σημαντική όσο η ποιότητα. Ένας Μάστερ που αποφασίζει σχετικά με την ποσότητα της ηδονής και της οδύνης που θα χαρίσει στη σύντροφό του, ουσιαστικά επιχειρεί να κάνει μία διάγνωση περί των αναγκών της. Αυτό που κάνει είναι προβλέψεις σχετικά με το πόσο αυτή έχει ανάγκη να πονάει και πόσο συχνά, έτσι ώστε να επιβιώνει, έτσι ώστε να μην αρρωσταίνει, έτσι ώστε να διατηρεί τις ψυχικές και σωματικές της ισορροπίες. Αν ο Κυρίαρχος χαρίσει περισσότερη οδύνη από ότι το Υ μπορεί να αντέξει, θα αναγκαστεί σύντομα να αντιμετωπίσει κρίσεις άγχους, περιστατικά ανυπακοής και άλλα. Αν χαρίσει περισσότερη ηδονή από ότι το Υ μπορεί να χειριστεί, το ίδιο, ίσως και χειρότερα. Έχω γνωρίσει άτομα που δεν άντεχαν να απολαμβάνουν ούτε καν τη σταθερότητα μίας σχέσης, ήταν φανερό ότι επιθυμούσαν να βασανίζονται από μία αίσθηση μόνιμης αμφιβολίας, βίτσιο που εγώ προσωπικά δεν συμμερίζομαι, αν και κατανοώ.

Το θέμα είναι καθαρά οικονομικό. Ο χειριστής της ηδονής και της οδύνης είναι ένας πολύ καλός ταμίας που ξέρει να κάνει σωστά τους λογαριασμούς του. Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν το καλό BDSM και το ακόμη καλύτερο BDSM γίνεται από χειριστές που δεν είναι ούτε γενναιόδωροι, ούτε τσιγκούνηδες, τολμώ δε να πω ότι γίνεται από άτομα που στο τέλος του μήνα έχουν ελαφρώς περισσότερα έσοδα από ότι έξοδα και μάλιστα επενδύουν εκ νέου στη σχέση το οποιοδήποτε surplus. Βάζω στοίχημα το κεφάλι μου ότι δεν υπάρχει ούτε ένας χρεωκοπημένος Μάστερ. Ιδού ακόμη μία ένδειξη για τις δυστυχείς κορασίδες που αναζητούν τα κριτήρια της Κυριαρχικότητας εκεί ανάμεσα στις μέτριες μπούφλες και στα γαμήσια που ζέχνουν βαρβατίλα νταλικιέρη, ιδίως αν ο σαδιστάκος είναι άπλυτος. Πρόκειται για μία οικονομία του μαζοχισμού, τεκμηριωμένη θεωρητικά όσο και κλινικά, και θα αναφέρω μερικά ενδιαφέροντα περιστατικά λίγο παρακάτω, αφού πρώτα ακούσω τις προσωπικές σας απόψεις.

 

Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

Θα τολμησω να συμπληρωσω τα λογια του Σιγισμουνδου,λεγοντας πως κατα την αποψη μου μια μορφη οδυνης αντικαθισταται απο μια αλλη οχι τοσο διαφορετικης υφης οσο κυριως διαφορετικης εντασης η καλυτερα βαρυτητας.Η αντικατασταση,μη ελεγχομενη απο το ατομο, γινεται βασει μιας εσωτερικης και βιωματικης πια αξιολογησης.Μια αξιολογηση που γινεται συχνα και εκ των προτερων σε θεωρητικο επιπεδο,αλλα που σπανια επηρρεαζει το πως βλεπουμε τα πραγματα.Αυτο,οπως και την αντικατασταση μεσα μας,μονο η ζωη μπορει να μας τα επιβαλλει.

Ενας Κυριαρχος πρεπει να μπορει να κανει τετοιου ειδους θεωρητικες αξιολογησεις για την υποτακτικη του.Να μπορει να διακρινει τις διαφορές της αναγκαιας οδυνης και ηδονης,οσον αφορα την ενταση,τα μεγεθη και τις ποσοτητες.Ακολουθως και μεσα απο τα φιλτρα των δικων του επιθυμιων να κανει σωστο καταμερισμο.

Προτιμω να βλεπω τον χειριστη της ηδονης και της οδυνης σαν εναν καραβοκυρη,εναν βαρκαρη.Ο οποιος στεκομενος και ο ιδιος στο καταλληλο σημειο,φορτωνει την πλωρη της ηδονης και την πρυμνη της οδυνης, εις τροπον ωστε το βυθισμα της βαρκας της υποτακτικης να αυξανεται μεν ,ομοιομορφα δε.Γνωριζοντας και φροντιζοντας να μην ξεπερασει ποτε τη γραμμη φορτωσης.Ειδαλλως ο πλους καθισταται επικινδυνος.Αναλογα με τις συνθηκες πλευσης δυναται να αλλαζει προσωρινα τα βαρη πρυμα-πλωρα.Εαν κανει λαθος καταμερισμο βαρους απο αμελεια η λαθος εκτιμηση η εισροη υδατων θα ειναι σιγουρη και ταχυτατη.
Ισια βαρκα,ισια πανια που λεει και η παροιμια.Αυτο ειναι το ζητουμενο.

 

Re: Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

Τα κλινικά περιστατικά που έχω στη διάθεσή μου, από συνέδριο Ψυχιατρικής του 2005 στη χώρα μας, δείχνουν ότι η υφή της οδύνης είναι εντελώς διαφορετική. Πράγμα που εξέπληξε και μένα. Φαίνεται ότι σημασία είχε μόνο η ποσότητα, η ένταση και όχι η ποιότητα, δηλαδή η υφή. Αυτό είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που λες. Η οικονομία του μαζοχισμού λειτουργεί, από ότι φαίνεται, βάσει εντάσεως και όχι βάσει υφής.

Στα συγκεκριμένα περιστατικά, δεν υπήρχε καμία εσωτερική αξιολόγηση, επρόκειτο περί ανακλαστικών αντιδράσεων του σώματος και συγκεκριμένα του ανοσοποιητικού συστήματος. Το επίπεδο στο οποίο είχε κριθεί η αντικατάσταση είχε γίνει σε βιο-μοριακό επίπεδο και όχι σε θεωρητικό.

 

Απάντηση: Re: Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

εγω τωρα γιατι βλεπω οτι λετε το ιδιο πραγμα ?

 

Re: Απάντηση: Re: Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

Αυτό που σε μπέρδεψε, είναι αυτό που μπέρδεψε και τον αγαπητό Stalker, όπως διαπίστωσα πριβέ. Ήταν η διατύπωση της φράσης του, στην οποία μιλάει για ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ένταση. Ενώ ο Φρόυντ μιλάει για την ΙΔΙΑ ένταση οδύνης. Τα κλινικά παραδείγματα - θα τα παραθέσω αύριο - επίσης δείχνουν ότι η σημαντική παράμετρος στην αντικατάσταση της οδύνης ήταν η ποσότητα και όχι η ποιότητα.

"Όχι τόσο διαφορετικής υφής", λεει ο Stalker. Αμ δε! Εντελώς διαφορετικής υφής...

"Κυρίως διαφορετικής έντασης", λέει ο Stalker. Αμ δε! Ιδίας έντασης. Αυτό είναι το βασικό επιχείρημα. Ότι πρέπει να δοσολογήσεις την ένταση, όχι την υφή.

Επαναλαμβάνω αυτό που είπε ο Φρόυντ και που φαίνεται να έγινε θέμα συζήτησης στο συνέδριο το οποίο ανέφερα: "Σημασία έχει η ποσότητα, όχι η ποιότητα ή η υφή." Αυτό διαφάνηκε από κάποια κλινικά περιστατικά, στα οποία αν είχε πρόσβαση ο Φρόυντ τότε, θα είχε πραγματικά καταλάβει πόσο διορατικός ήταν...

 

ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΟΞΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ (Ανακοίνωση στο 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ιωάννινα, Δεκέμβριος 2005 & Ανακοίνωση στο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχοκοινωνικής Ογκολογίας, Αθήνα, Οκτώβριος 2005)

Γ. ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ (κλινικός ψυχολόγος – Υποψήφιος διδάκτωρ ψυχανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Paris 7 – Denis Diderot)

Μια θεραπευόμενή μου, η κυρία Β., υπέφερε από ένα σφίξιμο κι ένα βάρος στο στήθος, επί δύο χρόνια. Η ίδια το αποκαλεί «στενοχώρια στο στήθος». Μετά τη διάγνωση του καρκίνου (του στήθους), μου διηγείται με έκπληξη ότι αυτό το βάρος στο στήθος της…εξαφανίσθηκε!

Αρχικά ερωτήματα:
- Γιατί άραγε αγαπάμε να πονάμε ή να υποφέρουμε;
- Γιατί αντίθετα απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς σε κάποια άτομα που πάσχουν από καρκίνο, η διάγνωση και η ανακοίνωση της νόσου, δεν πυροδοτεί άγχος ή κατάθλιψη, όπως θα ήταν «αναμενόμενο» να συμβεί;
- Ακόμα περισσότερο, γιατί σε κάποιους απ’ αυτούς τους ασθενείς μια τέτοια διάγνωση όχι μόνο δεν πυροδοτεί κανένα άγχος, αλλά αντίθετα μοιάζει να τους «λυτρώνει» στο βάθος, κατά ένα περίεργο τρόπο, φαίνεται να τους ανακουφίζει και τελικά παρατηρούμε ότι στο ψυχικό επίπεδο μοιάζουν ή και είναι «καλύτερα απ’ ό,τι πριν τη νόσο;»
- Πώς μπορεί κανείς να ερμηνεύσει το γεγονός ότι υπάρ χουν άνθρωποι που ζώντας σε διαρκή ένταση, κάνουν διαδοχικές σωματοποιήσεις – εκφορτίσεις, με τη μορφή ψυχοσωματικών εκδηλώσεων και που «δεν ηρεμούν» ενίοτε ούτε με αυτές, έτσι που τελικά θα νιώσουν καλύτερα ή θα επέλθει η ψυχική ηρεμία μονάχα όταν εκλυθεί μια σοβαρή και απειλητική σωματική νόσος όπως ο καρκίνος;
- Σε τι ακριβώς συνίσταται «η μυστηριώδης σφραγίδα του ψυχικού πάνω στο σωματικό», για την οποία είχε μιλήσει ο Freud;

Ψυχοσωματικά παράδοξα λοιπόν… Παράδοξες ως και δυσνόητες σχέσεις μεταξύ σώματος και ψυχής…Αν στο παραπάνω απόσπασμα του Freud βλέπουμε ότι η εξαφάνιση της ψυχικής ασθένειας προϋποθέτει σε κάποιες περιπτώσεις την έκλυση μιας σοβαρής σωματικής νόσου, σήμερα θα επιχειρήσουμε να δούμε κατά πόσο η έκλυση μιας σοβαρής σωματικής ασθένειας όπως είναι ο καρκίνος προϋποθέτει την άρση της ψυχικής οδύνης. Σε μια τέτοια προοπτική η ψυχική οδύνη θα αναδεικνυόταν σε κάποιες περιπτώσεις, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ως μια αποφασιστικής σημασίας προστασία, ως ένας φύλακας και προστάτης ενάντια στη σοβαρή σωματική νόσο.

Το αντικείμενο της ανακοίνωσης είναι λοιπόν η επισήμανση κάποιων παράδοξων που συναντάμε στην καθημερινή ενασχόλησή μας με άτομα που πάσχουν από καρκίνο. Παράδοξα που ίσως να εμπλέκονται μαζί με άλλους παράγοντες σε ό,τι έχει προηγηθεί της νόσου αλλά και παράδοξα μετά την εκδήλωση της νόσου. Παράδοξα και οξύμωρα που κατά καιρούς μπορεί όλους μας να έχουν προβληματίσει, παράδοξα στα οποία πριν επιχειρήσουμε να δώσουμε βιαστικές απαντήσεις οφείλουμε πρώτα να επιχειρήσουμε να τα καταγράψουμε.

Έτσι, στόχος μου εδώ δεν είναι να μιλήσουμε με όρους αιτιοπαθογένειας για τον καρκίνο, ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Στόχος μου εδώ είναι να δηλώσουμε την άγνοιά μας για πολλά πράγματα που αφορούν τον καρκίνο, στόχο που θα προσπαθήσω να προσεγγίσω μέσα από την επισήμανση και την καταγραφή κάποιων από αυτά τα «παράδοξα», για να καταλήξω σε κάποιους προβληματισμούς που φιλοδοξούν να ρίξουν φως σε ορισμένες από τις πτυχές αυτών των φαινομένων.

Πριν απ’ όλα ο ορισμός: τι ονομάζουμε με τον όρο «ψυχοσωματικά παράδοξα»;

Πρόκειται για έναν όρο που χρησιμοποιεί η Σχολή Ψυχοσωματικής του Παρισιού, αποτελούμενη από ψυχαναλυτές που έχουν ειδικευτεί στις λεγόμενες «ψυχοσωματικές ασθένειες». Ασχέτως με το αν και κατά πόσο πιστεύουμε ή όχι ότι ο καρκίνος αποτελεί μια τέτοια ασθένεια, κάτι που δε θα μας απασχολήσει εδώ, δανειζόμαστε κατά κάποιον τρόπο αυτόν τον όρο για να δούμε τους συσχετισμούς του στην κλινική του καρκίνου.

«Από τότε που αρρώστησα πάω πολύ καλύτερα από πριν », γράφει σε ένα έργο του ο Fritz Zorn. Η φράση αυτή συμπυκνώνει εκείνο που συχνά συναντάμε στην ψυχοσωματική κλινική και μορφοποιεί κατάλληλα κάποια από τα θεμελιώδη ζητήματα που τίθενται αναφορικά με τις σχέσεις μεταξύ σώματος και ψυχής. Αυτή η φράση συμπυκνώνει το λεγόμενο «ψυχοσωματικό παράδοξο», σύμφωνα με τον Cl. Smadja, διευθυντή του Ινστιτούτου Ψυχοσωματικής του Παρισιού.

Με τον όρο «ψυχοσωματικά παράδοξα» εννοούμε λοιπόν τις περίεργες, περίπλοκες και ενίοτε δυσνόητες σε μια πρώτη ανάγνωση, σχέσεις μεταξύ εκείνου που ονομάζουμε «σώμα» και εκείνου που ονομάζουμε «ψυχή». Φυσικά σώμα και ψυχή αποτελούν μια αδιάσπαστη ενότητα και το ένα δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς το άλλο, αλλά δε θα επεκταθώ περισσότερο σε αυτό διότι ξεφεύγει από τους στόχους της παρουσίασης.

Όταν η εμπειρία της νόσου συνοδεύεται ή συνδέεται με νέες ικανότητες, π.χ. μιας καλύτερης από πριν ψυχικής επεξεργασίας ή ακόμα και μιας καλύτερης ψυχο - συναισθηματικής διάθεσης, τότε βρισκόμαστε μπροστά σε φαινόμενα που δεν μπορούν παρά να μας προβληματίζουν.

Συχνά λοιπόν έχουμε διαπιστώσει ότι η έναρξη της καρκινικής διεργασίας μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για μια σειρά από ψυχικές διεργασίες που μέχρι τότε παρέμεναν για το άτομο μπλοκαρισμένες. Αναφέρω ενδεικτικά ότι το πένθος για την απώλεια της υγείας ή την απώλεια κάποιου μέλους, μπορεί να ευνοήσει την ταυτόχρονη επεξεργασία άλλων, παλιότερων και ανολοκλήρωτων πενθών. Άλλες φορές πάλι ακούμε τους ασθενείς να «ευγνωμονούν» την ασθένεια τους αφού, μετά από αυτήν, είτε αισθάνονται καλύτερα, είτε λένε ότι έμαθαν πολλά για τη ζωή και τον εαυτό τους, αντλώντας μεγαλύτερη ευχαρίστηση από την καθημερινότητα, μια καθημερινότητα που ως τότε τους φαινόταν μονότονη, ανιαρή, βαρετή ή και δυσανεκτική.

Από την άλλη πάλι, συχνά συναντώ ασθενείς με καρκίνο οι οποίοι, ίσως στην προσπάθειά τους να νοηματοδοτήσουν την ασθένεια, να της αποδώσουν δηλαδή ένα νόημα, συνδέοντάς την με την προσωπική ιστορία τους, αποδίδουν τον καρκίνο τους σε ψυχολογικές παραμέτρους ή σε τραυματικά συμβάντα που συνέβησαν λίγους μήνες ή λίγα χρόνια πριν την εκδήλωση της νόσου. Κι όμως, παρατηρούμε μετά ότι αυτοί οι ίδιοι ασθενείς, ενώ από τη μία αποδίδουν τη νόσο τους σε ψυχολογικούς
παράγοντες, από την άλλη αρνούνται να δεχθούν την οποιαδήποτε ψυχολογική ή ψυχοθεραπευτική βοήθεια και παρέμβαση. Άλλο ένα από τα παράδοξα που συναντάμε λοιπόν…

Και άλλες φορές, για να έρθω στον κεντρικότερο πυρήνα της παρουσίασής μου, παρατηρούμε ότι κάποια άτομα που υπέφεραν ή αισθάνονται ότι υπέφεραν πολύ στη ζωή τους, αποτελώντας συχνά «τα θύματα» στις σχέσεις τους με τους άλλους, έχοντας για καιρό εγκαθιδρύσει σχέσεις τέτοιες στις οποίες πάντοτε έδιναν ή «θυσιάζονταν», έτσι που θα είχε ίσως κάποιος το δικαίωμα να μιλήσει για μια βαθιά, εσωτερική ανάγκη τους για τιμωρία, παρατηρούμε λοιπόν αρκετές φορές ότι για πολλά χρόνια όσο τα άτομα αυτά λειτουργούσαν με αυτόν το συνήθη και γνώριμο γι’ αυτούς τρόπο, τα πράγματα, όσον αφορά τη σωματική υγεία τους, παρέμεναν σε μια γενικά καλή κατάσταση. Μοιάζει με άλλα λόγια σαν η επί χρόνια ψυχική οδύνη να εξασφάλιζε κατά κάποιον τρόπο την καλή σωματική υγεία.

Όταν όμως, για τον οποιονδήποτε λόγο, αυτές οι (εξωτερικές και εσωτερικές) συνθήκες στις οποίες διαρκώς υπέφεραν ψυχικά παύσουν να ισχύουν ή καταρρεύσουν και τα άτομα αυτά για πρώτη φορά ίσως στη ζωή τους βρεθούν μπροστά σε μια κατάσταση όπου πλέον δεν υποφέρουν ψυχικά, δεν πονάνε ψυχολογικά, όταν με άλλα λόγια περνούν «την ομορφότερη περίοδο της ζωής τους» (όπως συχνά έχω ακούσει να λένε), τότε μοιάζει να διατρέχουν ίσως και το μεγαλύτερο κίνδυνο να επακολουθήσει αυτής της «ευτυχισμένης περιόδου» μια σοβαρή σωματική νόσος, όπως ο καρκίνος.

Έτσι, συναντάμε συχνά ασθενείς οι οποίοι μας λένε: «Μα δεν μπορώ να καταλάβω! Δε συνέβη τίποτε απολύτως δυσάρεστο! Αντίθετα, ο καρκίνος ήρθε λίγους μήνες μετά το γάμο μου» ή ακόμα: «λίγο μετά τη γέννηση του παιδιού μου! Μια τόσο ευτυχισμένη στιγμή!» ή επίσης: «ο καρκίνος μου ήρθε στην πιο ευτυχισμένη περίοδο της ζωής μου: ό,τι είχα αποφασίσει να ξεφύγω από ένα γάμο ή από μια σχέση στην οποία το μόνο που έπαιρνα διαρκώς ήταν δυστυχία και πόνος». Εδώ φαίνεται λοιπόν ότι όταν εξαφανίζεται η ψυχική οδύνη και ο ψυχικός πόνος, έρχεται στη θέση τους μια σοβαρή σωματική ασθένεια, όπως ο καρκίνος, έτσι που μοιάζει σαν η απώλεια της ψυχικής οδύνης να έπρεπε να αντικατασταθεί με την έκλυση, την εμφάνιση μιας ασθένειας όπως ο καρκίνος.

Θα κάνω εδώ μια σύντομη παρένθεση για να αναφερθώ σε μια εμπειρία που λίγο ως πολύ είναι κοινή για πολλούς από εμάς: Θα σας πάω λίγο πίσω, στα μαθητικά και τα φοιτητικά χρόνια, όπου συχνά έχουμε παρατηρήσει ότι στην περίοδο της εξεταστικής περιόδου, σπανίως αρρωσταίναμε και αντίθετα, μετά τη δύσκολη, επίπονη εξεταστική περίοδο, γινόμασταν τότε πιο ευάλωτοι, πιο τρωτοί σε σωματικές ασθένειες ή ιώσεις. Μάλιστα πολλές φορές αρρωσταίναμε στην περίοδο των διακοπών ή των εορτών που αποτελούσαν γενικά για όλους τις πιο ευχάριστες μέρες.

Μια θεραπευόμενή μου στο Κέντρο Ημέρας, η κυρία Ν., μια νεαρή γυναίκα που πάσχει από καρκίνο του μαστού, μου περιγράφει με απορία το ότι «κάθε φορά που ήταν να φύγει για ταξίδι, διακοπές, κτλ. αρρώσταινε, είτε λίγο πριν το ταξίδι, είτε στη διάρκεια των διακοπών της, έτσι που σχεδόν ποτέ τελικά δεν μπορούσε να απολαύσει τις διακοπές και τα ταξίδια που τόσο πολύ της άρεσαν ανέκαθεν!»Μια μέρα, λίγο πριν από ένα τριήμερο, είναι άρρωστη και με ρωτά πώς εξηγείται το ότι «σχεδόν πάντα αρρώσταινε από ιώσεις ή υπέφερε από ημικρανίες τα Σαββατοκύριακα ή τις ημέρες αργίας και χαλάρωσης -ξεκούρασης, τις ημέρες που μικρότερη δεν είχε σχολείο ή αργότερα που δεν εργαζόταν, ενώ η ίδια θα προτιμούσε και θα ήθελε να συμβαίνει το αντίστροφο: ν’ αρρωσταίνει τις εργάσιμες ημέρες, ώστε να γλιτώνει και τη δουλειά».

Μοιάζει λοιπόν κι εδώ σαν η περίοδος που συνοδεύεται από δυσάρεστα συναισθήματα να προστατεύει από σωματικές ασθένειες και αντίθετα σα να γινόμαστε κατά κάποιον τρόπο πιο «ευαίσθητοι» ή πιο «τρωτοί» σε σωματικές νόσους τα διαστήματα εκείνα που συνδέονται με πιο ευχάριστα συναισθήματα, όπως είναι η περίοδος των διακοπών ή των εορτών.

Θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος σε αυτό το σημείο ότι όλα αυτά είναι πλέον πολύ γνωστά ότι δηλαδή γνωρίζουμε καλά πως μετά από μια περίοδο έντονου στρες η άμυνα του οργανισμού, το ανοσοποιητικό σύστημα, αδυνατίζει, με αποτέλεσμα στη συνέχεια ο οργανισμός να γίνεται πιο ευάλωτος στο να προσβληθεί από μια σωματική ασθένεια. Αυτό όμως που προσπαθώ εδώ να σας πω είναι κάτι πέρα από αυτή τη διατύπωση. Εκείνο που επιχειρώ να πω εδώ είναι ότι μια περίοδος ή καλύτερα μια κατάσταση στην οποία επικρατεί η ψυχική οδύνη, ο ψυχικός πόνος, η δυστυχία, μοιάζει σε ορισμένα άτομα να αποτελεί προστατευτική δικλείδα ενάντια στην εκδήλωση μιας σοβαρής σωματικής ασθένειας όπως ο καρκίνος και όταν αυτή η δικλείδα ασφαλείας υποχωρήσει, ο κίνδυνος για την έκλυση ή την έναρξη της καρκινικής διεργασίας μοιάζει ίσως να αυξάνεται.

(Θα ακολουθήσει το δεύτερο τμήμα της ανακοίνωσης)

 

Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

γνωστη η λαϊκη ρησις
"τον θρεφουν τα βασανα"
οταν θελουν να αιτιολογησουν την μακροζωια καποιου
γνωστη ακομη η εκφραση
"μα μολις ηρθε η ωρα να απολαυσει τους κοπους του
τον βρηκε η κακια αρρωστεια"

αυτα λοιπον που εμπειρικα εχει διαπιστωσει ο κοινος νους
ερχεται και τα εξηγει η επιστημη

Αυτο που δεν ανεληφθην στην ανακοινωση του καθηγητη Σταθοπουλου
ειναι το πως το μετρο της εντασης οδυνης της νευρωσεως
ειναι ιδιο μ' εκεινο της της εντασης της οδυνης
που προκαλει η διαγνωσις του καρκινου ,
πως κι απο ποιον δοσολογειται?
πως μετραται?
κι αν η εντασις της οδυνης της διαγνωσης ειναι
μεγαλυτερη εκεινης της της οδυνης της νευρωσεως τι γινεται?
δεν αντικαθισται?
υπαρχουν και οι δυο και αθροιζονται ?
αφαιρειται η μικροτερη απο τη μεγαλυτερη και μενει το υπολοιπο?
δεδομενης της διαπιστωσης του Freud :
"Μια μορφή οδύνης αντικαταστάθηκε εδώ από μιαν άλλη και βλέπουμε ότι
δεν επρόκειτο παρά να μπορέσει να διατηρηθεί μια ορισμένη ποσότητα οδύνης»

κι αντι για διαγνωση καρκινου ηταν κατι αλλο? περισσοτερο η λιγοτερο οδυνηρο?

ελπιζω στη συνεχεια να επιλυθουν οι αποριες μου ....

 

Απάντηση: Re: Απάντηση: Re: Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

Το συμπερασμα που βγαινει απο τα στοιχεια που ηδη παραθετεις ειναι πως ο οργανισμος αντικαθιστα σε πολλες περιπτωσεις την οδυνη που εξελειπε με μια αλλη ιδιας εντασης και ποσοτητας,ετσι που φαινεται οτι το ατομο δεν μπορει να ζησει ισορροπημενα χωρις μια συγκεκριμενη ποσοτητα οδυνης.
Κανοντας αναγωγη στο bdsm,ισχυριζεσαι πως ο Κυριαρχος πρεπει να διαγνωσει και να προσφερει στη συντροφο του,την ποσοτητα εκεινη της οδυνης(και της ηδονης)που εκεινη εχει αναγκη για να εχει ισορροπια.

Περι διαγνωσεων και δοσολογιας ο λογος λοιπον και θα δοκιμασω αλλη μια φορα,διοτι προφανως την προηγουμενη δεν τα καταφερα.
Εχω την εντυπωση πως ο Κυριαρχος πρεπει να κανει τρεις διαγνωσεις.Μια για την ποσοτητα της οδυνης που εχει αναγκη η συντροφος του,μια για το ποση μπορει να αντεξει και μια για την ποσοτητα που ηδη (αν,βεβαια)κουβαλα μεσα της.Η οποια μπορει να ειναι μικροτερη,ιση η και μεγαλυτερη απο οση εχει αναγκη.

Κατα την αποψη μου,η ποσοτητα της οδυνης που θα της προσφερει,πρεπει να ειναι μεγαλυτερη απο εκεινη που ηδη κουβαλα μεσα της,αν θελει να της αλλαξει το focus και να γινει η αντικατασταση της μιας απο την αλλη.Προσεχοντας παντα να μην ξεπερασει τα ορια αντοχης της.
Οταν η ποσοτητα της οδυνης που εχει μεσα της πλησιαζει η ξεπερνα τα ορια αντοχης της,απλα δεν την αγγιζουμε.Δυσκολα κανουν bdsm οσοι πχ, ζουν την οδυνη της αναπαντεχης και μεγαλης ενδειας,της βαρειας και ανιατης αρρωστιας η του θανατου.

Ο,τι ειπα για την προσφορα οδυνης ισχυει μεχρι ενα βαθμο και για την προσφορα ηδονης.Στο κατω κατω οι δυο λεξεις διαφερουν κατα ενα ομοηχο γραμμα.

 

Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

1) Γιατί αντίθετα απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς σε κάποια άτομα που πάσχουν από καρκίνο, η διάγνωση και η ανακοίνωση της νόσου, δεν πυροδοτεί άγχος ή κατάθλιψη, όπως θα ήταν «αναμενόμενο» να συμβεί;

Θα διαφωνησω με τον καθηγητη, ουσα πρωην καρκινοπαθης.Αγχος μεγαλο υπαρχει για το αν θα ζησεις, αν θα πεθανεις υποφεροντας,για τον πονο που θα εισπραξουν οι δικοι σου ανθρωποι απο την ταλαιπωρια σου και τον επικειμενο χαμο σου.

2) Ακόμα περισσότερο, γιατί σε κάποιους απ’ αυτούς τους ασθενείς μια τέτοια διάγνωση όχι μόνο δεν πυροδοτεί κανένα άγχος, αλλά αντίθετα μοιάζει να τους «λυτρώνει» στο βάθος, κατά ένα περίεργο τρόπο, φαίνεται να τους ανακουφίζει και τελικά παρατηρούμε ότι στο ψυχικό επίπεδο μοιάζουν ή και είναι «καλύτερα απ’ ό,τι πριν τη νόσο;»

Καλυτερα μετα την νοσο,εφοσον την ξεπερασουν βεβαια, ειναι και ειναι φυσιολογικο.Νοιωθουν οτι νικησαν το θηριο,Αισθανονται πιο δυνατοι απο ποτε και αντιμετωπιζουν την ζωη με αλλο σθενος και αλλη οπτικη.
Οσον αφορα την λυτρωση και την ανακουφιση, αυτη την αισθανονται μονο αφου "γλυτωσουν".Γιατι οταν τους ανακοινωνεται η ασθενεια μονο αυτο δεν νοιωθουν.....

3) Πώς μπορεί κανείς να ερμηνεύσει το γεγονός ότι υπάρ χουν άνθρωποι που ζώντας σε διαρκή ένταση, κάνουν διαδοχικές σωματοποιήσεις – εκφορτίσεις, με τη μορφή ψυχοσωματικών εκδηλώσεων και που «δεν ηρεμούν» ενίοτε ούτε με αυτές, έτσι που τελικά θα νιώσουν καλύτερα ή θα επέλθει η ψυχική ηρεμία μονάχα όταν εκλυθεί μια σοβαρή και απειλητική σωματική νόσος όπως ο καρκίνος;

Γιατι τοτε μονο, υπο τον κινδυνο του θανατου και της απιστευτης ταλαιπωριας που θα υποστουν,αντιλαμβανονται οτι πρεπει να αγωνισθουν για να κερδισουν την ζωη τους και η γαληνη και η δυναμη που νοιωθουν μετα ειναι τοσο μεγαλη και πολυτιμη, που η ψυχικη ηρεμια και η ισορροπια πλεον ερχεται μονη της.Γιατι απλα ειναι νικητες.


4) Συχνά λοιπόν έχουμε διαπιστώσει ότι η έναρξη της καρκινικής διεργασίας μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για μια σειρά από ψυχικές διεργασίες που μέχρι τότε παρέμεναν για το άτομο μπλοκαρισμένες. Αναφέρω ενδεικτικά ότι το πένθος για την απώλεια της υγείας ή την απώλεια κάποιου μέλους, μπορεί να ευνοήσει την ταυτόχρονη επεξεργασία άλλων, παλιότερων και ανολοκλήρωτων πενθών. Άλλες φορές πάλι ακούμε τους ασθενείς να «ευγνωμονούν» την ασθένεια τους αφού, μετά από αυτήν, είτε αισθάνονται καλύτερα, είτε λένε ότι έμαθαν πολλά για τη ζωή και τον εαυτό τους, αντλώντας μεγαλύτερη ευχαρίστηση από την καθημερινότητα, μια καθημερινότητα που ως τότε τους φαινόταν μονότονη, ανιαρή, βαρετή ή και δυσανεκτική.

Ευγνωμοσυνη ειναι δυσκολο να νοιωσεις γιατι περασες απο τετοιο μονοπατι,τουλαχιστον εγω,αλλα οτι μπορεις να νοιωσεις ευτυχισμενος που σου δοθηκε η ευκαιρια να αγωνιστεις και να ανακαλυψεις ποσο δυνατος εισαι.....ναι,γινεται.Αφου σωθεις ομως ετσι?Γιατι κατα την διαρκεια της αρρωστεις εισαι εξαλλος και νοιωθεις αδικημενος απο την ιδια την φυση και την ζωη.


5) Από την άλλη πάλι, συχνά συναντώ ασθενείς με καρκίνο οι οποίοι, ίσως στην προσπάθειά τους να νοηματοδοτήσουν την ασθένεια, να της αποδώσουν δηλαδή ένα νόημα, συνδέοντάς την με την προσωπική ιστορία τους, αποδίδουν τον καρκίνο τους σε ψυχολογικές παραμέτρους ή σε τραυματικά συμβάντα που συνέβησαν λίγους μήνες ή λίγα χρόνια πριν την εκδήλωση της νόσου. Κι όμως, παρατηρούμε μετά ότι αυτοί οι ίδιοι ασθενείς, ενώ από τη μία αποδίδουν τη νόσο τους σε ψυχολογικούς
παράγοντες, από την άλλη αρνούνται να δεχθούν την οποιαδήποτε ψυχολογική ή ψυχοθεραπευτική βοήθεια και παρέμβαση. Άλλο ένα από τα παράδοξα που συναντάμε λοιπόν…

Οντως ο καρκονος εμφανιζεται μετα απο μια δυσκολη και βασανιστικη περιοδο και μαλιστα κατα την περιοδο της χαλαρωσης και της ψυχικης επανασυγκροτησης.Και το λεω με παραδειγμα εμενα που αρρωστησα αμεσως μετα το διαζυγιο μου,που ενοιωσα ελευθερη και ηρεμη και χαρουμενη για τη νεα μου ζωη και δυο φιλες μου που αρρωστησαν μετα απο ενα χωρισμο η μια(οταν πια επαψε ο ψυχικος πονος της ελλειψης του πρωην συντροφου και αρχισε να απολαμβανει τον εαυτο της και ενα νεο ερωτα) και τον υπεροχο γαμο της με τον ανδρα που αγαπουσε η αλλη.

6) Και άλλες φορές, για να έρθω στον κεντρικότερο πυρήνα της παρουσίασής μου, παρατηρούμε ότι κάποια άτομα που υπέφεραν ή αισθάνονται ότι υπέφεραν πολύ στη ζωή τους, αποτελώντας συχνά «τα θύματα» στις σχέσεις τους με τους άλλους, έχοντας για καιρό εγκαθιδρύσει σχέσεις τέτοιες στις οποίες πάντοτε έδιναν ή «θυσιάζονταν», έτσι που θα είχε ίσως κάποιος το δικαίωμα να μιλήσει για μια βαθιά, εσωτερική ανάγκη τους για τιμωρία, παρατηρούμε λοιπόν αρκετές φορές ότι για πολλά χρόνια όσο τα άτομα αυτά λειτουργούσαν με αυτόν το συνήθη και γνώριμο γι’ αυτούς τρόπο, τα πράγματα, όσον αφορά τη σωματική υγεία τους, παρέμεναν σε μια γενικά καλή κατάσταση. Μοιάζει με άλλα λόγια σαν η επί χρόνια ψυχική οδύνη να εξασφάλιζε κατά κάποιον τρόπο την καλή σωματική υγεία.

Εδω θα συμφωνησω.Οσο νοιωθεις θυμα και και ζεις σε κλιμα ψυχικης οδυνης την οποια απολαμβανεις μαζοχιστικα,εισαι σε αριστη σωματικη κατασταση.Οταν αποφασισεις να αλλαξεις και να δυναμωσεις και να αποτιναξεις απο πανω σου την ταμπελα "εγω δινω,εγω θυσιαζομαι,εγω ποναω".....χανεις την σωματικη υγεια.Σαν να αντιδραει το σωμα στην αλλαγη της ψυχης.


7) Όταν όμως, για τον οποιονδήποτε λόγο, αυτές οι (εξωτερικές και εσωτερικές) συνθήκες στις οποίες διαρκώς υπέφεραν ψυχικά παύσουν να ισχύουν ή καταρρεύσουν και τα άτομα αυτά για πρώτη φορά ίσως στη ζωή τους βρεθούν μπροστά σε μια κατάσταση όπου πλέον δεν υποφέρουν ψυχικά, δεν πονάνε ψυχολογικά, όταν με άλλα λόγια περνούν «την ομορφότερη περίοδο της ζωής τους» (όπως συχνά έχω ακούσει να λένε), τότε μοιάζει να διατρέχουν ίσως και το μεγαλύτερο κίνδυνο να επακολουθήσει αυτής της «ευτυχισμένης περιόδου» μια σοβαρή σωματική νόσος, όπως ο καρκίνος.

Μα οι πιο πολλες σοβαρες ασθενεις εμφανιζονται στην περιοδο χαλαρωσης μετα απο μεγαλη ενταση.Τοτε που η ψυχη και το μυαλο ξεξουραζονται και αρχιζουν να αναδιδουν γαληνη.Π.χ. σπανια καποιος παθαινει εγκεφαλικο σε περιοδους μεγαλης εντασης.Οταν χαλαρωνει η ενταση αντιδρα το σωμα.


Δεν εχω καμμια γνωση ψυχολογιας ουτε με ευχαριστει να ασχολουμαι με θεματα που απαιτουν υπεραναλυση.
Πες το τεμπελια, πες το ανεπαρκεια......εγω το λεω αναλαφρη ματια και σταση πια.
Παντως θα συμφωνησω οτι κατα την διαρκεια μιας ευτυχισμενης περιοδου με ψυχικη ευδαιμονια και γαληνη, το σωμα συμπεριφερεται σαν να εκδικειται για την ταλαιπωρια και την οδυνη που υπεστην η ψυχη πριν αυτη την περιοδο και το κανει γιατι απλα η ψυχη μαζοχιστικα απολαμβανε αυτη την κατασταση του πονου.Και πρεπει να την εκδικηθει.....καποιοι μπορει να πουν οτι η σκεψη μου ειναι μαλακια.Ομως αυτο νοιωθω.Καθε φορα που ταλαιπωρουμε την ψυχη μας και απολαμβανουμε αυτη την κατασταση και δεν κανουμε κατι για να την αλλαξουμε,το σωμα περιμενει καρτερικα την ωρα της εκδικησης.Και οταν πουμε "αι στο καλο πια,θελω ηρεμια και ευτυχια".....εμφανιζεται το σωμα να δωσει καθαρση με τη νοσο.

 

(Το δεύτερο μέρος της ανακοίνωσης)

Θα περάσω τώρα, προτού κλείσω, σε σύντομη παρουσίαση δύο κλινικών περιστατικών που φαίνεται να συνηχούν με όσα διατύπωσα ως τώρα.

Η κυρία Σ. είναι μια γυναίκα 55 ετών περίπου που διεγνώσθη με καρκίνο μαστού τo 2004. Είναι παντρεμένη εδώ και 10 περίπου χρόνια με ένα σύζυγο με τον οποίο δεν απέκτησαν ποτέ παιδί μαζί επειδή εκείνος δεν ήθελε, ενώ ήταν κάτι που η ίδια το ονειρευόταν από μικρή. Εκείνος όμως είχε ήδη ένα παιδί από μια προηγούμενη ερωτική σχέση του με την οποία δεν παντρεύτηκαν ποτέ. Ο σύζυγός της περιγράφεται από την ίδια ως ένας άνθρωπος που διαρκώς την παραμελούσε, έφευγε για μέρες από το σπίτι, ενώ η κυρία Σ. τον φρόντιζε επί πολλούς μήνες και βρισκόταν διαρκώς στο πλευρό του μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα που είχε το οποίο τον είχε υποχρεώσει σε καθήλωση και ακινησία στο κρεβάτι επί πολλούς μήνες. Παράλληλα η πρώην σύντροφος του συζύγου της την ενοχλούσε συχνά με απειλητικά τηλεφωνήματα, ενώ δύο φορές είχε βρει τα λάστιχα του αυτοκινήτου της σκασμένα και το ίδιο το αμάξι της βαμμένο από την πρώην ερωμένη του συζύγου. Η ίδια με ρωτά αν ήταν πολύ μαζοχίστρια όταν ανεχόταν όλα αυτά κι ακόμα περισσότερο το ότι από ένα σημείο κι έπειτα τα πράγματα χειροτέρευσαν έτσι που έπαψαν να μιλάνε και περισσότερο συγκατοικούσαν συμβατικά μέσα στο ίδιο σπίτι, ενώ ταυτόχρονα ήταν η ίδια που είχε αναλάβει να πλ ηρώνει όλες τις κοινές υποχρεώσεις τους: ενοίκιο, λογαριασμούς τηλεφώνου και ρεύματος, κοινόχρηστα, κτλ.

Η κυρία Σ. περιγράφει τη ζωή της μια ζωή γεμάτη από δυσκολίες, άλλοτε οικονομικές και κυρίως συναισθηματικές. Περιγράφει ότι η ίδια ήταν πάντα το θύμα στις ερωτικές σχέσεις της και ότι αυτές την είχαν κατά καιρούς πληγώσει πολύ. Την πρώτη της ερωτική απογοήτευση έκανε να την ξεπεράσει 7 ολόκληρα χρόνια φοβούμενη να ξανακάνει δεσμό με κάποιον μήπως απογοητευθεί και πάλι. Δύο περίπου χρόνια πριν αρρωστήσει είχε χάσει τη δουλειά της εξαιτίας μαζικών απολύσεων λόγω πτώχευσης της εταιρίας, μια εργασία αρκετά καλή που της απέφερε καλές οικονομικές απολαβές και στην οποία η ίδια είχε απ’ ό,τι φαίνεται επενδύσει αρκετά. Ακολούθησε μια πολύ δύσκολη περίοδος για την ίδια με οικονομικά προβλήματα αλλά και συναισθηματικές δυσκολίες με το σύζυγό της όλο και πιο συχνά απόντα από το σπίτι, δυσκολίες στις οποίες όμως φαινόταν να υπήρχε ίσως για την ίδια μια βαθιά εσωτερική ευχαρίστηση.

Έξι μήνες πριν την εκδήλωση της νόσου η κυρία Σ. βρίσκει μάλλον αναπάντεχα μια πολύ καλή εποχιακή εργασία. Φεύγει να πάει να ζήσει και να εργαστεί για 6 μήνες σε ένα όμορφο νησί, από το Μάιο ως τον Οκτώβριο, διάστημα στο οποίο, όπως λέει νιώθει να περνά πολύ όμορφα, συνδυάζοντας διακοπές και εργασία στο νησί. Ειδικά όλο τον Οκτώβριο περνά υπέροχα, όπως λέει, δε βρέχει ούτε μια μέρα στο νησί και εκείνη είναι κάθε μέρα στη θάλασσα απολαμβάνοντας τον ήλιο και την πλήρη χαλάρωση. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια αισθάνεται καλά, αρχικά λέει ότι ένιωσε βέβαια ότι κάτι οριστικά πάγωσε μέσα της όσον αφορά το σύζυγό της, όμως νιώθει έτοιμη να πάρει την απόφαση να εγκαταλείψει το γάμο και το σύζυγό της, τον οποίο είχε να δει αρκετούς μήνες. Ένιωθε όλο αυτό το διάστημα, όπως λέει η ίδια, όχι μόνο πολύ καλύτερα αλλά και πολύ λιγότερη ψυχολογική πίεση και βάρος. Περνούσε όμορφα, είχε ξαναβρεί μια καλή εργασία, έστω και προσωρινή, είχε και πάλι την οικονομική ανεξαρτησία της και είχε αποφασίσει ότι επιστρέφοντας από το νησί θα τερμάτιζε τη σχέση της με το σύζυγό της. Με την επιστροφή της από το νησί, στα τέλη Οκτωβρίου, ψηλαφίζει για πρώτη φορά τον όγκο στο στήθος. Ο καρκίνος είχε έρθει στη διάρκεια μιας περιόδου αλλαγών στη ζωή της, μιας καλής περιόδου για την ίδια, όπου όχι μόνο ξαναείχε μετά από καιρό οικονομική άνεση αλλά επιπλέον ένιωθε να έχει μεγαλύτερη ψυχική ηρεμία από ποτέ. Η ίδια βρίσκει ως «πολύ ειρωνικό όσο και πολύ περίεργο» το ότι ο καρκίνος της εμφανίσθηκε στην «καλύτερη και πιο ήρεμη και χαλαρή περίοδο της ζωής της», όπως η ίδια τη χαρακτηρίζει. Φαίνεται ότι η σχέση και η θέση θύματος που διατηρούσε επί χρόνια τόσο με το σύζυγό της, όσο και πριν από αυτόν με άλλους ερωτικούς συντρόφους, της επέτρεπαν να έχει μια καλή σωματική υγεία και όταν αποφάσισε να τερματίσει αυτήν την κατάσταση, βγαίνοντας από αυτό το ρόλο θύματος που την έκανε να υποφέρει, ήρθε ο καρκίνος.

Η κυρία Κ. είναι μια κυρία 37 ετών, που πάσχει από καρκίνο μαστού, πρόσφατα διαγνωσμένο όταν την είδα για πρώτη φορά. Είναι διαζευγμένη εδώ και δύο χρόνια περίπου με το σύζυγό της ο οποίος την κακοποιούσε σωματικά, αφού μαζί με τη μητέρα του ασκούσαν όχι μόνο λεκτική αλλά και σωματική βία προς την κυρία Κ. τα δύο χρόνια που διήρκησε ο γάμος τους. Η απόφαση να μένουν με τη μητέρα του συζύγου ήταν μια απόφαση του ίδιου του συζύγου και της μητέρας του στην οποία κατά κάποιον τρόπο υπάκουσε η κυρία Κ. Εργαζόταν και η δουλειά της ενώ της απέφερε κάποια σχετικά καλά οικονομικά οφέλη, αυτά δεν τα καρπωνόταν τόσο η ίδια, αλλά πολύ συχνά της τα έπαιρνε ή της τα ζητούσε η πεθερά της και εκείνη της τα έδινε.

Επί δύο χρόνια ήταν καθημερινά αναγκασμένη να ακούει πολλές λεκτικές προσβολές και ύβρεις από την πεθερά της η οποία την απειλούσε μέχρι και με μαχαίρι ενώ μια φορά της πέταξε με δύναμη ένα τασάκι στο κεφάλι. Την ξυλοκοπούσαν συχνά άντρας και πεθερά. Η ίδια η κυρία Κ. εγκλωβισμένη σε έναν παθητικό ρόλο υπέμενε και δεν έφευγε από το γάμο. Μια μέρα την είδε ο πατέρας της να είναι αιμόφυρτη και την πήρε από το σπίτι για να πάει να μείνει στο πατρικό της. Κάπως έτσι τελείωσε για την κυρία Κ. ένα καθημερινό και πολύ βίαιο μαρτύριο που περνούσε επί δύο χρόνια και το οποίο της άφησε πολλά ψυχικά τραύματα. Δύο περίπου χρόνια μετά κι ενώ πλέον μπορούσε να ζει χωρίς την άσκηση της λεκτικής και σωματικής βίας, κι ενώ πλέον καρπωνόταν η ίδια κι όχι οι άλλοι το μισθό της, ενώ είχε ηρεμήσει και ορθοποδήσει, όντας πιο ευτυχισμένη, ήρεμη και ελεύθερη από πριν, ήρθε ο καρκίνος… Μοιάζει κι εδώ λοιπόν η χρόνια ψυχική οδύνη και ο ψυχικός πόνος να αποτελούσαν προστασία απέναντι στον καρκίνο, ο οποίος εμφανίσθηκε όταν όλα έμοιαζαν να είναι πολύ καλύτερα για την ίδια και όταν πλέον δεν υπέφερε ψυχικά όπως πριν. Φαίνεται λοιπόν ότι κι εδώ ίσως η εκδήλωση του καρκίνου να έρχεται μόνο όταν έχει προηγουμένως καταργηθεί η συνθήκη του ψυχικού πόνου. Μοιάζει τέλος σαν και για την κυρία Κ., όπως και για την κυρία Σ., να υπήρχε στο βάθος μια έντονη και όχι συνειδητή ανάγκη (αυτο)τιμωρίας, έτσι που πάντα θα πρέπει να υποφέρουν από κάτι, κι αν αυτό δεν μπορεί πλέον να είναι ψυχικός πόνος, να πρέπει να γίνει, να μετατραπεί, σε σωματικό πόνο και σε απειλή για την ίδια τη ζωή…

Η αξία της ψυχοθεραπευτικής εργασίας με τέτοιους ασθενείς αναδεικνύεται απ’ το ότι χρειάζεται να δουλευτούν μέσα σε μια ψυχοθεραπευτική σχέση, να αναδυθούν και να αναδειχθούν, να συνειδητοποιηθούν και να επιλυθούν αυτές οι παράμετροι που συντηρούν ή ενδυναμώνουν τη ροπή αυτών των ατόμων προς τη διαρκή οδύνη…

Θα ολοκληρώσω, περίπου όπως ξεκίνησα, θέτοντας περισσότερο κάποια ερωτήματα για προβληματισμό και διερεύνηση, παρά προτείνοντας κάποια συμπερασματικά αξιώματα:

- Γνωρίζουμε ήδη από την εποχή που ο Freud μίλησε για την αρνητική θεραπευτική αντίδραση ότι υπάρχουν άτομα για τα οποία η μοναδική λύση φαίνεται να είναι η μη λύση. Αν το προχωρούσαμε λιγάκι παραπέρα θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε για το αν υπάρχουν άτομα για τα οποία η μοναδική «λύση» στο ψυχικό επίπεδο δεν μπορεί παρά να είναι ο ίδιος ο βιολογικός τους θάνατος; Ή για να το διατυπώσουμε διαφορετικά, μπορεί σε κάποιους από αυτούς τους ασθενείς να σκεφθεί κανείς ότι ο μόνος «πραγματικός θάνατος» θα ήταν η λύση και η διέξοδος από τις οδύνες τους;

- Η αντικατάσταση μιας μορφής οδύνης από μιαν άλλη, μπορεί να είναι αποφασιστικής σημασίας, σε μια σειρά περιπτώσεων ατόμων που πάσχουν από καρκίνο;

- Η αναζήτηση της οδύνης την οποία εμείς ως κλινικοί διαπιστώνουμε συνήθως σε έναν χρόνο «εκ των υστέρων» της εκδήλωσης της νόσου, μπορεί να αποτελεί μιαν απόπειρα θεραπείας πρωταρχικών ελλειμμάτων του πρωτογενούς μαζοχιστικού πυρήνα; Είναι η ιδέα σύμφωνα με την οποία ο μαζοχισμός προστατεύει εφόσον μπορεί και συναρθρώνει την καταστροφικότητα με τη σεξουαλικότητα και ελλείμματα σε αυτόν τον πυρήνα κρύβουν τον κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρών σωματοποιήσεων, εφόσον η καταστροφικότητα στραφεί προς το σώμα, τη στιγμή που ο ψυχισμός αδυνατεί να συγκρατήσει τις διεγέρσεις, έτσι που τελικά οι τελευταίες εκφορτίζονται στο σώμα… Σ’ αυτήν την προοπτική η αναζήτηση της οδύνης που εμείς διαπιστώνουμε στην κλινική πράξη με τους πάσχοντες από καρκίνο θα μπορούσε ίσως να αποτελεί τη μόνη δίοδο, τη μοναδική οδό εισόδου προς μια ψυχική διεργασία η οποία παρέμενε μέχρι τότε αδύνατη , δηλαδή δεν υπήρχε πρόσβαση σε αυτήν πριν την εκδήλωση της σωματικής νόσου…

- Μήπως τέλος, ακόμα κι εκτός κάθε ψυχοθεραπείας, η ίδια η σωματική νόσος μπορεί να γίνει από μόνη της ένας φορέας ψυχικής αλλαγής, ένας παράγοντας ψυχικής μεταβολής και τροποποίησης ή αλλιώς ψυχικών μορφωμάτων και μετασχηματισμών τέτοιων που μέχρι τότε, πριν δηλαδή την εκδήλωση της σωματικής νόσου, δεν ήσαν εφικτό να πραγματοποιηθούν; Με αυτήν την έννοια ο σωματικός πόνος όταν δεν είναι αποδιοργανωτικός, μπορεί να μετατραπεί σε οδύνη, κάτι που «απαιτεί» μια αναπαράσταση η οποία θα ενδυναμώσει τη μαζοχιστική επένδυση.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η αναζήτηση της οδύνης μπορεί να πηγαίνει είτε προς την κατεύθυνση της προστασίας του σωματικού και της επανόρθωσης στο ψυχικό πεδίο, είτε προς την κατεύθυνση της χωρίς τέλος επανάληψης ή μιας επανάληψης της οποίας το τέλος επέρχεται μόνο με το βιολογικό θάνατο…

Κατά την άποψή μου, στις περίεργες και φαινομενικά δυσνόητες και αντιφατικές σχέσεις μεταξύ ψυχικής και σωματικής ζωής, μπορεί κανείς να αναζητήσει απαντήσεις μονάχα μέσα από μια ψυχαναλυτική προσέγγιση, μέσα από το ψυχαναλυτικό πρίσμα αφού αυτή η οπτική είναι ίσως η μόνη που αναδεικνύει με ένα μοναδικό τρόπο τις αντιφάσεις και παραδοξότητες της ίδιας της ψυχικής ζωής και λειτουργίας.

Σύμφωνα άλλωστε μ’ αυτήν την οπτική, γνωρίζουμε ήδη από τα χρόνια του Freud ότι «κάτι που αποτελεί πηγή δυσαρέσκειας σ’ ένα σύστημα, μπορεί ν’ αποτελεί πηγή ευχαρίστησης σε ένα άλλο», π.χ. οι ασυνείδητες επιθυμίες δε γίνονται συνειδητές εφόσον η «λογοκρισία», θεωρώντας τες απαράδεκτες, δεν τους επιτρέπει την πρόσβαση στη συνείδηση (1η τοπική) ή ακόμα οι απαιτήσεις π.χ. του Υπερεγώ ή του Εκείνο μπορούν να είναι δυσάρεστες ή δυσανεκτικές για το Εγώ (2 η τοπική).

Θα τελειώσω, δίνοντάς σας ένα τελευταίο κλινικό παράδειγμα :

Η κυρία Ε., μια κυρία νέας σχετικά ηλικίας, πάσχει από καρκίνο γεννητικών οργάνων ο οποίος έχει επεκταθεί και στην κοιλιακή περιοχή, όταν την πρωτοσυνάντησα στο Ογκολογικό Νοσοκομείο, πριν από έναν περίπου χρόνο. Μου παραπέμφθηκε επειδή δε συνεργαζόταν, δεν ήθελε να κάνει καμιά θεραπεία, αφού πίστευε ότι δεν έχει κανένα νόημα, διότι ήταν πεπεισμένη, μετά τη διάγνωση, ότι ο θάνατος θα ερχόταν μέσα στους επόμενους 2-3 μήνες. Οι πόνοι της ήσαν πολύ έντονοι, ωστόσο δε δεχόταν να κάνει θεραπείες, παρά τις διαβεβαιώσεις των ιατρών ότι τουλάχιστον οι πόνοι της θα υποχωρούσαν ή θα βελτιώνονταν μετά τη θεραπεία.

Στην πρώτη μας συνάντηση είχε πολύ άγχος κι έμοιαζε απελπισμένη… Δεν προσπάθησα να τη μεταπείσω και έφυγε χωρίς να ξεκινήσει χημειοθεραπεία. Μετά από μια εβδομάδα, μου πρότειναν από το Νοσοκομείο, να την ξαναδώ, όπως κι έγινε. Αυτή τη φορά τελικά αποφάσισε, μετά τη συνάντησή μας, να ξεκινήσει τις χημειοθεραπείες. Σήμερα, ένα χρόνο μετά, κι ενώ αυτό το διάστημα την έβλεπα κάθε φορά που έμπαινε στο Νοσοκομείο για χημειοθεραπεία, η κυρία Ελπίδα αφού ανταποκρίθηκε πολύ καλά στο χημειοθεραπευτικό σχήμα, οι θεράποντες ιατροί μιλούν, έκπληκτοι, για ίαση, αφού κανένας όγκος δεν ανιχνεύεται πλέον στις αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες! Όλες οι εξετάσεις μιλούν για πλήρη ίαση, σα να μην είχε περάσει ποτέ καρκίνο!

Όμως…μου την ξαναπαραπέμπουν. Αυτή τη φορά το αίτημα είναι διότι η ίδια η κυρία Ελπίδα δεν πιστεύει αυτό που της λένε, ενώ μοιάζει πιο θλιμμένη από ποτέ σε σημείο να σκέφτονται οι θεράποντες ιατροί της να της χορηγήσουν αντικαταθλιπτική αγωγή… Δε βρίσκει καμιά χαρά, ενώ στο βάθος μοιάζει να έχει χάσει κάτι που ήταν πολύ σημαντικό γι’ αυτήν : τον πόνο και την οδύνη της…

Είναι λοιπόν σ’ αυτές τις περιπτώσεις που δικαιούται κάποιος να μιλήσει για «άρνηση της θεραπείας», για «αρνητική θεραπευτική αντίδραση», με το νόημα που έδωσε πρώτος ο Freud στον όρο (όπου μετά τη βελτίωση ή την ίαση, αντί για καλυτέρευση της ψυχικής υγείας, παρατηρούμε επιδείνωση) ή ακόμη για εκείνο το οποίο αποκαλώ «γνήσιο ή αυθεντικό μαζοχισμό».

Στην πρώτη μας συνάντηση, εκείνο το οποίο προσπάθησα ήταν να την ακούσω και να καταλάβω τους λόγους οι οποίοι την εμπόδιζαν ή την απέτρεπαν από το να κάνει τις χημειοθεραπείες που τις συνιστούσαν οι θεράποντες ιατροί. Δεν επιχείρησα να την πείσω. Ήταν φανερό πως σε μια τέτοια απόπειρα, θα αντιδρούσε αρνητικά. Εκείνο που έψαχνε εκείνη τη στιγμή ήταν να μιλήσει, να ακουστεί, να βρει το χαμένο της πρόσωπο στο «απρόσωπο» περιβάλλον του Νοσοκομείου, το χαμένο της όνομα και τη χαμένη ταυτότητά της.

Ήταν μόνο μετά τη δεύτερη συνάντηση που μόνη της πλέον είχε πια αντλήσει τις ψυχικές αντοχές που της χρειάζονταν, ώστε να…αναλάβει το κόστος της χημειοθεραπείας, το…κόστος της θεραπείας της. Αυτό το κόστος της ίασης μοιάζει και τώρα, όπως πιστεύω στο βάθος και τότε, να είναι το πιο δυσβάσταχτο για εκείνη… Πιστεύω εξάλλου ότι στη φράση «κόστος της θεραπείας» κρύβεται μια πολυσημία. Πέραν δηλαδή του οικονομικού κόστους, αυτή η ίδια φράση ίσως να υποδηλώνει στο βάθος ότι υπάρχει κι ένα άλλο κόστος… ψυχικό αυτή τη φορά, κόστος για μια απώλεια που συνιστά για ένα μέρος του ψυχισμού, η απουσία ή η απώλεια του πόνου και της αρρώστιας…

Η ίαση μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις λοιπόν να μην αποτελεί λύτρωση αλλά τη μοναδική απειλή! Ένας συγγραφέας, ο Fritz Zorn, γράφει: «Παντού όπου υπάρχει πόνος, βρίσκομαι εγώ». Αν το αντιστρέψουμε, θα δούμε ότι: «Εκεί όπου πλέον δεν υπάρχει πόνος, παύω να υπάρχω» ή για να το διατυπώσουμε διαφορετικά : «Τι θα γίνω, χωρίς τον πόνο μου;»

 

Αυτό που προβλημάτισε τον ομιλητή ήταν κάποια παράδοξα που παρατήρησε στους ασθενείς του. Ο στόχος της ανακοίνωσης, όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος, ήταν να παρακινήσει τους συναδέλφους του να αρχίσουν να δίνουν σημασία σε τέτοια φαινόμενα και αν είναι δυνατόν να τα καταγράψουν.

Νομίζω επομένως πως η συγκεκριμένη ανακοίνωση επιχειρεί περισσότερο να θέσει ερωτήματα, παρά να δηλώσει ότι η επιστήμη είναι έτοιμη να τα απαντήσει.

 

Απάντηση: Το οικονομικό πρόβλημα του μαζοχισμού

Ειναι κατι που θα ηθελα να ρωτησω, αν και δεν νομιζω πως μπορει να απαντηθει απο την Δωρα ,παρα μονον απο τον γιατρο:

Ποια ηταν η σχεση των συγγενων των ασθενων με τους συγγενεις και τους συζυγους τους, που τις ταλαιπωρουσαν ΜΕΤΑ την εμφανιση του καρκινου;

Το ρωταω γιατι υπαρχει η αποψη πως οι ψυχοσωματικες παθησεις ερχονται ενιοτε ως απαντηση - "τιμωρια" των συγγενων η/και ληψη αυξημενης φροντιδας απο αυτους , ως απαντηση στην προηγουμενη "κακη" συμπεριφορα τους.