Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Αρκετοί από μας που μας ενδιαφέρει ο Σαντ, έχουμε την συνήθεια να διαβάζουμε "στα γρήγορα" τα φιλοσοφικά του σχόλια που συνοδεύουν τις διάφορες περιγραφές άσκησης πόνου, βιασμών κλπ
Μήπως αυτό αλλάζει το αίσθημα που εισπράττουμε ως αναγνώστες;
Μήπως δηλαδή ο Σαντ "έψαχνε" κάτι πέραν της ηδονής που παράγει η άσκηση πόνου στον άλλο;
Μήπως τελικά κατανοούμε με λάθος τρόπο την έννοια του σαδισμού;

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Το πρώτο βιβλίο του Σαντ που διάβασα ήταν "Η φιλοσοφία στο Μπουντουάρ".
Στην αρχή μου φάνηκε ένα ευχάριστο, προχωρημένο για την εποχή του πορνογραφικό βιβλίο.Αφού το τελείωσα, ένοιωσα ότι κάτι δεν είχα καταλάβει καλά από το όλο θέμα!!Αφού το διάβασα καπάκι άλλη μία, τότε κατάλαβα πόσο ικανός ήταν να μπλέκει τη φιλοσοφία με απλές(για εμένα) σκηνές σεξ και ξαφνικά σταματούσε και συνέχιζε καμμιά 50αριά σελίδες όπου αναφερόταν σε Θρησκεία, Ήθη κλπ και έτσι αφήνει τον αναγνώστη να αναρωτιέται τι γίνεται.Ειδικά όταν έχεις μεγαλώσει μαθαίνοντας ότι ο Ντε Σαντ ήταν απλώς ένας "ανώμαλος" και τίποτ' άλλο, όταν συνειδητοποιείς πλέον απαλλαγμένος από τα ταμπού και αποδεχόμενος τη φύση σου, το μεγαλείο του, καταλαβαίνεις πως αυτά που έγραφε δεν ήταν καθόλου τυχαία.

Λέγοντας κάποια στιγμή ο Ντολμανσέ στην εκπαιδευόμενη Ευγενία: "...η αρετή είναι μονάχα χίμαιρα και η λατρεία της συνιστάται αποκλειστικά σε μια συνεχή στέρηση, σ' αναρίθμητες εξεγέρσεις, ενάντια στις προσταγές της ιδιοσυγκρασίας.Μπορεί παρόμοιες διαθέσεις να είναι φυσιολογικές;Μήπως η Φύση μας συμβουλεύει αυτά που την διαστρέφουν;" και "...προσωπικά εγώ πιστεύω πως τα δεύτερα εξίζουν περισσότερο κι όποιος ακούει τη φωνή τους (εννοεί τα πάθη) είναι λογικότερος, αφού είναι όργανο της Φύσης, ενώ η φωνή του εγωισμού είναι απλώς η φύση της βλακείας και της προκατάληψης.", δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ μήπως τελικά αυτός ο σαδισμός και όλα αυτά που οι αξιόλογοι ψυχολόγοι-ψυχαναλυτές θεωρούν ως "αποκλίσεις", είναι απλώς η Φύση που καταπιέζουμε χιλιάδες χρόνια εντέχνως.

Μήπως τελικά είναι επικίνδυνο οι περισσότεροι να προσπαθούν να την αποφύγουν και αρκετοί από εμάς να πιστεύουμε ότι αποκλίνουμε αλλά το δεχόμαστε αρκεί να παραμένει κρυφό;

Εκτός λοιπόν από το ότι ο Θείος εξέθετε και τη σαπίλα της εποχής αναμφισβήτητα, μην ξεχνάμε σε ποια εποχή έζησε (1740-1814).Ως Γάλλος της αριστοκρατίας θα μπορούσε κάλλιστα να μην του καίγεται καρφάκι και να περνούσε ζωή χαρισάμενη έως τα βαθιά του γεράματα.Δε θα επέλεγε να περάσει περίπου τη μισή του ζωή σε άσυλα και να αναγκάζεται να γράφει τα έργα του σε κωλόχαρτο με το αίμα του.

Οπότε σίγουρα έψαχνε το κάτι παραπάνω, δεν χωράει αμφιβολία, όπως και το ότι τα είχε 400 (γιατί και αυτό έχει αμφισβητηθεί).Ήταν ο πατέρας των ελευθερίων ηθών (πριν πεθάνει σύναψε δεσμό με την 13χρονη Madeleine Leclerc κόρη ενός εργαζόμενου στο άσυλο Charenton) και δεν έγραφε απλώς για αυτά.Πιστεύω λοιπόν πως έψαχνε να βρει τη σχέση όλων αυτών των απαγορευμένων αποκλίσεων με τη Φύση του Ανθρώπου.
"...η φύση, η ίδια, είναι τόσο σοφή και συνεπής, που δε θα μας έδινε προτιμήσεις που θα μπορούσαν να την προσβάλλουν."

Ο σαδισμός κατά τη γνώμη μου δεν είναι τίποτα παραπάνω από το να εξασκείς τη δύναμη που σου δίνει η Φύση σε όλο της το μεγαλείο σε έναν συνάνθρωπο.Σαδισμός είναι κάτι σαν "ο καλύτερος επιβιώνει" που εκφράζεται βέβαια μέσα από τη σεξουαλικότητά μας και ας μην κοροιδευόμαστε, όλοι είναι εν δυνάμει σαδιστές, και το βλέπουμε στην καθημερινότητά μας ποικιλοτρόπως. Απλώς εμείς ενεργούμε κιόλας, δεν το αφήνουμε να υποβόσκει.Άρα είμαστε πιο κοντά στη φύση μας πιστεύω, στα αρχέγονα ένστικτά μας, και άρα είμαστε και πιο υγιείς.

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Ενδιαφέρον post. Προσωπικά δεν μου αρέσει ο συσχετισμός του ανθρώπου με την φύση.

Αλλα νομίζω πως το sex, που όσο εφύης και να ήμασταν, παραμένει ένα ζωώδες ένστικτο και για αυτό το βρίσκω μονο λογικό ότι όλες αυτές οι "ακρότητες" βγαίνουν στην επιφάνεια.

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Γιατί να ασκήσεις τη δύναμή σου πάνω σε ένα συνάνθρωπο και να μην την χρησιμοποιήσεις για να βοηθήσεις ένα συνάνθρωπο; "Ο καλύτερος επιβιώνει"; Και γιατί να μην επιβιώσουμε όλοι άμα έχουμε τόσο μεγάλες δυνάμεις; Γιατί να τις στρέψει ο ένας εναντίον του άλλου και να μην τις στρέψουμε όλοι προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση;

Ο σαδισμός είναι η ικανοποίηση του να βλέπεις κάποιον να υποφέρει, να έχεις τον απόλυτο έλεγχο πάνω του μέσω της βίας...και είναι ψυχολογικό/κοινωνικό πρόβλημα, εφόσον δεν υπάρχει βιολογική αιτία για να θέλεις κάτι τέτοιο. Αποδεχτείτε το...κανείς δεν έχει λόγο να προκαλέσει πόνο σε κάποιον άλλο (εκτός άμα υπάρχει συγκεκριμένη έχθρα, η οποία όμως έχθρα γεννάται για κοινωνικούς λόγους και όχι βιολογικούς), άρα δεν είναι θέμα "ανθρώπινης φύσης". Η ανθρώπινη φύση σε ωθεί σε επιβίωση. Το πως θα επιτευχθεί αυτή έχει να κάνει με τις κοινωνικές συνθήκες. Οι σημερινές συνθήκες (ακραία ανταγωνιστικές, ατομικιστικές) μπορούν να δώσουν ώθηση για σαδιστικές εξάρσεις. Για να εκδηλωθεί κάτι τέτοιο πρέπει να υπάρχει και ένα ψυχολογικό υπόβαθρο, δημιουργημένο μάλλον από πρώιμα τραυματικά βιώματα της παιδικής ηλικίας. Δεν είναι λοιπόν "στη φύση μας, στα ζωώδη ένστικτά μας", κανένα ζώο δεν έχει ροπή προς το βασανισμό. Κοινωνικές/ψυχολογικές είναι οι αιτίες.

Το να έχεις ανάγκη σε συστηματική βάση να καταστρέψεις/βασανίσεις ένα ζωντανό πλάσμα χωρίς λόγο και να λαμβάνεις υπέρμετρη ευχαρίστηση απ' αυτό, τι είναι;
Υπερ-κομπλεξικός είναι ένας τέτοιος άνθρωπος: φοβάται τόσο το περιβάλλον, οπότε προκειμένου να νιώσει ασφάλεια και σιγουριά, νιώθει την ανάγκη να εξαφανίσει δια της βίας "πιθανούς κινδύνους". Θέλει να επιβληθεί στα πάντα, επειδή φοβάται μην του επιβληθούν αυτά. Με άλλα λόγια ο σαδιστής είναι ο πιο φοβισμένος άνθρωπος στον κόσμο.

Ο Ντε Σαντ ήταν ένας βαρεμένος αριστοκράτης που από την πολλή άνοια, επειδή δεν είχε τι να κάνει, προσπαθούσε να εφεύρει ότι πιο ακραίο υπήρχε στο """"σεξ"""" μπας και αποκτήσει λίγο νόημα η κούφια ζωή του και καταφέρει να τη γεμίσει και για να το δικαιολογήσει όλο αυτό, έπλεξε και μερικές αμπελοφιλοσοφίες τριγύρω για να είναι "καλυμμένος". Γνωστό το φαινόμενο: όταν δεν έχεις νόημα στη ζωή σου, πέφτεις σε οποιαδήποτε παλαβομάρα μπας και βρεις νόημα: θρησκείες, αιρέσεις, πρέζα, σεξουαλικές ακρότητες που δεν έχουν φυσικό υπόβαθρο παρά μόνο "για πειραματισμό". Τα 'χω πει πολλές φορές για τη σεξουαλικότητα, μην ξαναλέω τα ίδια.

Όχι. Δεν είμαστε όλοι εν δυνάμει σαδιστές. Πολλοί θα θέλατε να είστε, για να αποκτήσετε και σεις ένα προφίλ (και μάλιστα πικάντικο) σε αυτή τη ρημάδα κενωνία, να μπορείτε να είστε κάποιοι, κάποιοι επικίνδυνοι και βάναυσοι, γιατί όπως και να το κάνουμε, ίσως έτσι φανείτε και λίγο κουλ στον περίγυρο. Και εδώ που τα λέμε, οι περισσότεροι από εσάς που δηλώνετε με περισσή υπερηφάνεια "σαδιστές" εμφανώς δεν είστε τέτοιοι. Ο σαδισμός είναι ΜΗ συναινετικός. Διαβάζω όλους τους επίδοξους σαδιστές να τονίζουν πως επιβάλλεται η συναίνεση. Ένας πραγματικός σαδιστής δεν θα ένιωθε καμιά ικανοποίηση με το να επιβάλλει στο θύμα του κάτι που το ικανοποιεί, όσο επώδυνο και να ήταν αυτό.

Σαδισμός: ακραία παρεκκλίνουσα εκδοχή του εγωισμού.

Ήταν επιθετικό το κείμενο, αλλά μην πάμε να αγιοποιήσουμε την κάθε ψυχοπάθεια...

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Σε βασικές γραμμές συμφωνώ με το παραπάνω κείμενο. Ο Σαντ με το έργο του άνοιξε ένα δρόμο στη μελέτη της ανθρώπινης φύσης που κανείς ως εκείνη την εποχή δεν είχε τολμήσει να ακολουθήσει.
Γι αυτό και ο Απολλιναίρ τον χαρακτήρισε σαν "το πιο ελεύθερο πνεύμα που υπήρξε ποτέ"
Δεν είναι τυχαίο που το έργο του μελετήθηκε από τόσους πολλούς και σημαντικούς (Κlossowski,Βlanchot, Lacan ,Sollers, Βataille κλπ)
Θα εξηγήσω πιο αναλυτικά την άποψη μου στο τέλος της συζήτησης!

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Ο άνθρωπος ούτως ή άλλως έχει ζωώδη ένστικτα!
Το πόσο ανθρωπος είναι εξαρτάται από τον τρόπο που τα διαχειρίζεται!
Για να τα διαχειριστεί σωστά θα πρέπει τουλάχιστον να τα γνωρίζει. Σ αυτό βοήθησε πολύ ο Σαντ!  

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Το κείμενο δεν είναι καθόλου επιθετικό. Συζήτηση σημαίνει να εκθέτουμε ελεύθερα τις απόψεις μας  

Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι άλλο η φαντασία και η σκέψη ενός συγγραφέα που εκδηλώνεται στο έργο του και άλλο ο τρόπος ζωής του.
Αλλο λχ το "ΨΥΧΩ" και άλλο η ζωή του Χίτσκοκ. Ολοι νομίζουν ότι ο Σαντ έκανε αυτά που περιγράφει στα βιβλία του. Δεν νομίζω ότι αυτό είναι σωστό.
Θα πρέπει λοιπόν το έργο του να κριθεί αυτόνομα.

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Πάντως εγώ είμαι ερωτευμένος με την Ζυλιέτ και την Ευγενία ...

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Ήταν εντελώς παλιοκόριτσα. Ενώ η Ιουστίνη...

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Χε χε ...!

Αυτά τα παλιοκόριτσα είναι που τρελαίνουν το μυαλό ενός pervόσκυλου σαν και μένα ... 

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Αν και πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που τελευταία φορά διάβασα κάποιο έργο του, έχω σχηματίσει κάποιες προσωπικές απόψεις. Από τη Φιλοσοφία του Μπουντουάρ, τις 120 ημέρες, την Ιουλιέττα και την Ιουστίνη, σε συνδυασμό με βιογραφικά στοιχεία και επιστολές, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος αυτός το ευχαριστιόταν. Θα μου πείτε σιγά την πρωτοτυπία, αν δεν το ευχαριστιόταν, δεν θα τα έγραφε. Δεν ξέρω, ποτέ δεν μπόρεσα να δω τόσο καθαρά όλες αυτές τις αναλύσεις που κατά καιρούς έχω διαβάσει περί φιλοσοφικών, κοινωνιολογικών κλπ. προεκτάσεων. Ίσως γιατί το διάβαζα με τη δική μου προοπτική, όπως πάντα συνηθίζω να κάνω. Αυτό που καθαρά θυμάμαι είναι ότι στεκόμουν κυρίως στις σαδιστικές περιγραφές. Βέβαια είναι και πολύ γλαφυρός στις περιγραφές του, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία. Πάντα με κάβλωναν οι σκληρές εικόνες, τις οποίες πάντα αναπαριστούσα στη φαντασία μου... Τι να πρωτοθυμηθώ... Τις φυλακισμένες γυναίκες που γύριζαν το μύλο, τα θύματα που έριξαν στο ηφαίστειο, την τελευταία σκηνή στο Μπουντουάρ με το ράψιμο του μουνιού με κερωμένη κλωστή, τα θύματα που άφησαν πάνω στο νησί, αφού τους είχαν σπάσει τα δόντια με πέτρες, τους έβγαλαν τα μάτια και τις άφησαν να τις φάνε τα όρνια, την Μεγάλη Αικατερίνη που μαστίγωνε αγοράκια και κοριτσάκια στα γεννητικά όργανα και φυσικά την τελευταία σκηνή στις 120 ημέρες με το κράνος που βράζει τα μυαλά! Εμένα με κάβλωνουν πολύ και πιστεύω το ίδιο κάβλωναν και το συγγραφέα. Αυτή είναι η δική μου οπτική! Πλήρης, αχαλίνωτη, απόλυτη και καθαρή ηδονή! Νομίζω ότι είναι ώρα να πηγαίνω!    

 

Απάντηση: Μαρκήσιος ντε Σαντ και Φιλοσοφία

Εχεις δίκιο!
Οταν διαβάζει κάποιος ένα κείμενο πρέπει να βασίζεται στα δικά του συναισθήματα και τη δική του κρίση.
Διαφορετικά δεν έχει κανένα νόημα.
Στη συνέχεια βέβαια, μπορεί να συζητήσει τη γνώμη του με τους άλλους (όπως πχ κάνουμε εμείς εδώ) ή να διαβάσει γνώμες άλλων που έχουν διατυπωθεί σε βιβλία.
Το βασικό όμως είναι να κρίνει τα πράγματα αυτοδύναμα.

Αυτά που πραγματικά έκανε είναι ελάχιστα σε σχέση με αυτά που η φαντασία του περιέγραψε στα βιβλία του:
"Παρ΄ όλο που στα μυθιστορήματά του αφθονούν οι βίαιες σκηνές δολοφονιών και βασανιστηρίων, η χειρότερη εγκληματικότητα του Ντε Σαντ έγκειται στις προθέσεις του. Και αν υπάρχει μια διαστροφή που τον χαρακτηρίζει- πάνω από όλες τις υπόλοιπες που διέθετε-, αυτή είναι το γράψιμο."
... ποιός ήταν ο μαρκήσιος Ντε Σαντ; ...

Αξιοπερίεργο είναι επίσης ότι δεν συμμετείχε στα όσα βίαια έγιναν την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης. Από την ιστορία ξέρουμε ότι εκείνη την περίοδο έγιναν μαζικές βιαιότητες (αντάξιες του έργου του Σαντ) στις οποίες συμμετείχε μεγάλο μέρος του γαλλικού λαού.
Την ίδια περίοδο διακινδύνευσε την ζωή του για να σώσει την πεθερά του η οποία ήταν και ο βασικός διώκτης του σε όλη του τη ζωή. Ο Ντολμανσέ ή οποιοσδήποτε ήρωας των βιβλίων του θα την είχε "καρυδώσει"

" Στα χρόνια της τρομοκρατίας, όταν ξεσπάνε μεγαλύτερες φρικαλεότητες, όταν κορμιά τεμαχίζονται στο δρόμο, όταν οι επαναστάτες περιφέρουν θριαμβευτικά τα κομμένα κεφάλια των ευγενών, ο Ντε Σαντ δεν είναι μέσα στους χιλιάδες σαδιστές που ιστορικές συγκυρίες έχουν παρακινήσει στη δράση. Αντίθετα, αψηφώντας τον κίνδυνο, κηρύσσει την επιείκεια και τη μεγαλοθυμία και μιλά κείνη την εποχή για κατάργηση της ποινής του θανάτου. Το θέαμα της γκιλοτίνας που απολαμβάνει ο λαός, τον αρρωσταίνει. Σώζει με κίνδυνο της ίδιας του της ζωής τη μισητή πεθερά του και τον πεθερό του! Αυτή την εποχή έχουμε άλλη μιαν ένδειξη των ανθρωπιστικών αισθημάτων του δαιμονικού συγγραφέα. Οταν θα γίνει Υπουργός Υγείας θα ψηφίσει διάταγμα που απαγορεύει στα νοσοκομεία να βάζουν 2-3 ανθρώπους στο ίδιο κρεβάτι κι έτσι θα 'χει κάθε άρρωστος το δικό του."
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ: Sade Marquis de: 120 Μέρες Στα Σόδομα

Τα πρόσωπα επίσης που ήσαν οι βασικοί παρτενέρ του σ όλη του τη ζωή (η γυναίκα του, η κουνιάδα του, οι ερωμένες του κλπ) δεν εξαναγκάσθηκαν αλλά σαγηνεύθηκαν από το Σαντ.
Σε σχέση με αυτά τα πρόσωπα δηλαδή, λειτούργησε μάλλον ως Κυρίαρχος σε σχέση D/s παρά ως σαδιστής που λειτουργεί ενάντια στη θέληση του άλλου.

Το ζήτημα δεν είναι να αγιοποιήσουμε ή να δαιμονοποιήσουμε το Σαντ αλλά να τον δούμε στις πραγματικές του διαστάσεις.