Ο αγκρίκολας και η αστή

Πρόσφατα είδα μια διαφήμιση για ένα νέο reality στο οποίο η προξενήτρα TV θα προσπαθήσει να βρει νύφες σε μοναχικούς αγρότες.

Το 2006 κυκλοφόρησε το ντοκυμαντέρ Sugartown: Οι Γαμπροί, στο οποίο ο κινηματογραφικός φακός ακολουθούσε το ταξίδι που είχε οργανώσει ο δήμαρχος της Ζαχάρως Ηλείας σε βαλκανικές χώρες προκειμένου να βρεθούν νύφες για τους άγαμους άρρενες της περιοχής.

Πρόσφατα ταξίδεψα σε μια ελληνική επαρχία με αγροτοκτηνοτροφικό πληθυσμό όπου πληροφορήθηκα ότι το φαινόμενο έχει διαστάσεις επιδημίας: οι νέες κοπέλες πάνε στην πόλη για να σπουδάσουν και να βρουν δουλειά, συχνά εγκατεστημένες στο διαμέρισμα-προίκα, ενώ οι άντρες μένουν πίσω για να εκμεταλλευτούν την πατρική περιουσία.

Στο επαγγελματικό μου περιβάλλον διαθέτω στοιχεία για το μορφωτικό επίπεδο ζευγαριών ηλικίας 25-45 ετών. Είναι προφανές ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι γυναίκες έχουν ανώτερο μορφωτικό επίπεδο από τους άνδρες. Αυτό συνάδει με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία που διάβασα (δυστυχώς δεν θυμάμαι την πηγή) που λένε ότι σήμερα στα πανεπιστήμια εισάγονται και αποφοιτούν περισσότερες γυναίκες από άνδρες. Επίσης, υπάρχουν πολλοί μεικτοί γάμοι ελλήνων με αλλοδαπές αλλά ελάχιστοι ελληνίδων με αλλοδαπούς (και σε αυτήν την περίπτωση οι άντρες προέρχονται αποκλειστικά από δυτικές χώρες).

Ερωτήματα
1. Θεωρείτε ότι η τάση αυτή έχει διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου; Αν ναι, σε τι θεωρείτε ότι οφείλεται, ποιες είναι οι έκδηλες συνέπειές του και ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι μακροπρόθεσμες;
2. Πρόκειται για ελληνικό ζήτημα ή είναι κάτι που παρατηρείται και σε άλλες χώρες;

 

Τις τελευταίες μέρες έχω την ατυχία να μένω σ' ένα σπίτι γιαπί. Αυτό, όμως, μου δίνει τη δυνατότητα να έρχομαι σε επαφή με άτομα που από μικρή ηλικία αποφάσισαν ν' ασχοληθούν με χειρωνακτικές εργασίες και να μην ακολουθήσουν το δρόμο των σπουδών. Σε μία συζήτηση που είχα μ' έναν υδραυλικό, λίγο πολύ στην ηλικία μου, μου είπε πως ο λόγος που παράτησε στα 15 το σχολείο και αποφάσισε ν' ασχοληθεί μ' αυτό το επάγγελμα ήταν το χρήμα. Σ' εκείνη την ηλικία, έστω και έπειτα από πολύωρη, κοπιαστική εργασία, κέρδιζε χρήματα που στα μάτια των συνομιλήκων του φάνταζαν σαν μια περιουσία. Είχε την οικονομική του αυτονομία που, σε συνδυασμό με τις περιορισμένες ανάγκες του, τον έκανε να δείχνει "κάποιος" στα μάτια των άλλων. Κάνοντας μια αναγωγή στο περιβάλλον της υπαίθρου, θα μπορούσα να πω πως ο λόγος που πολλοί άντρες αποφασίζουν ν' ασχοληθούν με τη γη και να μην επιλέξουν να σπουδάσουν είναι η δυνατότητα που έχουν να βγάλουν δικά τους χρήματα σε μικρή ηλικία. Αν προσθέσουμε σ' αυτό και το πρότυπο που έχουν από το οικογενειακό τους περιβάλλον, ίσως να θεωρούν πως η ενασχόληση με τέτοιου είδους εργασίες είναι κατά κάποιο τρόπο μονόδρομος.

Εν αντιθέσει, οι γυναίκες δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Καθώς οι περισσότερες εργασίες τέτοιας φύσης έχουν ως προαπαιτούμενο τη μυϊκή δύναμη, δε μπορούν να ανταποκριθούν, κι έτσι, η όποια επιθυμία για χρήμα σε νεαρή ηλικία δε μπορεί να γίνει τόσο εύκολα πραγματικότητα. Κατά συνέπεια, επιλέγουν να σπουδάσουν, πιστεύοντας πως αυτό θα οδηγήσει σε μία καλύτερη οικονομική άνεση, έστω και μετά από κάποια χρόνια, καθώς κι ένα "ανώτερο" κοινωνικό επίπεδο.

Οι συνέπειες αυτού του φαινομένου; Η πρώτη που βρίσκω είναι η ερήμωση της υπαίθρου. Ναι μεν το ρόλο των ελληνίδων συζύγων ή συντρόφων έχουν αναλάβει σε μεγάλο βαθμό οι αλλοδαπές, σε μια προσπάθεια να βρουν ένα καλύτερο περιβάλλον από αυτό των χωρών καταγωγής τους, ωστόσο, με τη βελτίωση του βιωτικού επιπέδου στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης και με την ενσωμάτωση των ήδη υπαρχόντων στην ελληνική κοινωνία, πιστεύω πως το φαινόμενο αυτό θα ελαττωθεί σημαντικά. Έτσι, μια και δε θα υπάρχουν αρκετές γυναίκες που θα επιθυμούν να μείνουν στην ύπαιθρο, ο αριθμός των νέων αγροτικών οικογενειών σιγά σιγά θα ελαττώνεται.

Αν μιλήσουμε γενικότερα, για συνέπειες μέσα σε μια σχέση ανάμεσα σε άτομα διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου, πιστεύω πως είναι δύσκολο να σταθεί μία τέτοια σχέση. Η διαφορά αυτή γίνεται εμφανής και μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα είτε αδυναμίας κατανόησης είτε συμπλεγμάτων και από τις δύο πλευρές.