Περι Σπισισμού

Κρέας: τροφή για... σκέψη

Πώς τα «κοψίδια» συνέβαλαν στην ανάπτυξη της ανθρώπινης ευφυΐας

Γράφει ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗΣ

Η είδηση μάλλον θα δυσαρεστήσει τους φανατικούς χορτοφάγους: οι μακρινοί πρόγονοι του ανθρώπινου είδους έγιναν σταδιακά πιο ευφυείς μόλις εγκατέλειψαν τα προγενέστερα και αποκλειστικά χορτοφαγικά διατροφικά τους ήθη. Οταν δηλαδή έπαψαν να τρέφονται μόνο με φυτά, φρούτα και σπόρους και άρχισαν να υιοθετούν «πιο επωφελείς» κρεοφαγικές συνήθειες.
Σύμφωνα μάλιστα με τις πιο πρόσφατες παλαιοντολογικές και βιο-ανθρωπολογικές έρευνες, η συστηματική εισαγωγή του κρέατος στη διατροφή των προγόνων μας ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την εκρηκτική εξέλιξη του εγκεφάλου μας.

Από καιρό ήταν γνωστό ότι η ευφυΐα και η περίπλοκη κοινωνική συμπεριφορά ενός ζωικού είδους όχι μόνο σχετίζονται στενά αλλά και αντανακλώνται στα διατροφικά του ήθη. Πράγματι, η ευελιξία και η πολυπλοκότητα στη διατροφική συμπεριφορά ενός οργανισμού αποτελούσε (και αποτελεί) για τους ειδικούς έναν ιδιαίτερα ασφαλή δείκτη για την αποτίμηση και τη συγκριτική αξιολόγηση της νοημοσύνης του.

Μέχρι πρόσφατα, ωστόσο, δεν ήταν καθόλου σαφές το πώς και κυρίως το γιατί η κρεατοφαγία έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην υπερβολική διόγκωση του εγκεφάλου μας και, κατά συνέπεια, στην εντυπωσιακή ανάπτυξη της ανθρώπινης νοημοσύνης. Διότι βέβαια είναι σαφές ότι ένας ιδιαίτερα διογκωμένος εγκέφαλος, όπως αυτός των πρώιμων ανθρώπων, αποτελούσε εξαρχής μια εξελικτική «πολυτέλεια»: ένα εξαιρετικά δαπανηρό και ενεργοβόρο όργανο γνώσης που καταναλώνει είκοσι δύο φορές περισσότερη ενέργεια από έναν μυ του ίδιου μεγέθους και μάλιστα σε ανάπαυση!
Πράγματι, σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα παλαιοντολογικά δεδομένα, τα τελευταία 2,5-3 εκατομμύρια χρόνια οι πρόγονοί μας άφησαν αναμφισβήτητα τεκμήρια -λίθινα εργαλεία, υπολείμματα τροφής, σπηλαιογραφίες- αυτής της μεγάλης αλλαγής στις διατροφικές και κοινωνικές τους συνήθειες.

Εξάλλου, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι τα πρώτα λίθινα εργαλεία αλλά και οι αιχμηρές πέτρινες φολίδες που κατασκευάστηκαν αργότερα από τους προγόνους μας χρησίμευαν πιθανά στους πρωτανθρώπους για τον καθαρισμό και τον τεμαχισμό των ζωικών θηραμάτων τους. Ενώ όμως θεωρείται πλέον σχεδόν βέβαιο ότι οι περισσότεροι ανθρωπίδες πρόγονοι του είδους μας (Homo habilis, Homo erectus, Homo heidelbergensis) ήταν όλοι κρεατοφάγοι, είναι εξαιρετικά δύσκολο, με βάση τα παλαιοντολογικά ευρήματα, να προσδιοριστεί το πότε ακριβώς έγιναν ενεργητικοί κυνηγοί και όχι παθητικοί πτωματοφάγοι.

Πράγματι, μολονότι τα πιο εξελιγμένα είδη του γένους Homo υπήρξαν αναμφίβολα ικανότατοι κυνηγοί, οι αρχαιότεροι ανθρωποειδείς πρόγονοί μας (π.χ. οι διάφοροι Αυστραλοπίθηκοι, αλλά και οι πρώιμοι ανθρωπίδες) ήταν κατά κανόνα χορτοφάγοι και μόνο περιστασιακά πτωματοφάγοι. Απ' ό,τι φαίνεται, λοιπόν, αυτοί οι τελευταίοι δεν ήταν οι ίδιοι κυνηγοί αλλά αρκούνταν στο να τρώνε κρέας μόνο από τα κουφάρια θηραμάτων που τα είχαν εγκαταλείψει τα λιοντάρια, οι ύαινες και τα όρνεα που ζούσαν στην αφρικανική σαβάνα.

Τροφή για τον εγκέφαλο

Μόλις πριν από λίγες ημέρες το γνωστό επιστημονικό περιοδικό «Nature» δημοσίευσε μια εντυπωσιακή έρευνα του Shannon McPherron, Γερμανού παλαιοανθρωπολόγου που εργάζεται στο Ινστιτούτο
Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ στη Λιψία.

Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, τα μέλη του είδους Αυστραλοπίθηκος Αφαρένσις, στο οποίο ανήκει και ο διάσημος σκελετός της «Λούσι», ήταν και αυτά κρεατοφάγα ή, ακριβέστερα, πτωματοφάγα. Επιπλέον, η μελέτη αποκάλυψε ότι οι πιο μακρινοί πρόγονοί μας, που ζούσαν στην Αφρική πριν από περίπου τέσσερα εκατομμύρια χρόνια, χρησιμοποιούσαν ήδη από τότε λίθινα εργαλεία για την κοπή και την ευκολότερη βρώση των ζωικών πτωμάτων!

Πώς εξηγείται, όμως, αυτή η σταδιακή στροφή των προγόνων μας σε μια διατροφή ολοένα και πιο πλούσια σε κρέας;

Σύμφωνα με τη Leslie Aiello, επιφανή ανθρωπολόγο και διευθύντρια του Wenner-Gren Foundation στη Νέα Υόρκη, ενός από τα σημαντικότερα κέντρα έρευνας της ανθρώπινης εξέλιξης, η κατανάλωση κρέατος παρείχε στους προγόνους μας την επιπλέον ενέργεια που απαιτούσε η καλή λειτουργία του υπερδιογκωμένου εγκεφάλου τους.

Η σαφής εξελικτική τάση αύξησης της εγκεφαλικής μάζας στο γένος Homo έπρεπε να αντισταθμιστεί με τη μείωση τόσο των απαιτήσεων όσο και του όγκου ενός άλλου οργάνου του σώματος των προγόνων μας. Και το όργανο που έπεσε «θύμα» αυτής της προοδευτικής εγκεφαλοποίησης ήταν το έντερο.
«Είναι αδύνατον να συνυπάρχουν στον ίδιο οργανισμό ένας μεγάλος εγκέφαλος και ένα μεγάλο στομάχι», δήλωσε πρόσφατα η L. Aiello. «Ο οργανισμός των προγόνων μας κατανάλωνε το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που διέθετε για την πέψη της τροφής», όπως εξηγεί, μέχρι τη στιγμή που ανακάλυψαν το κρέας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτή η αλλαγή στις διαιτολογικές συνήθειες των προγόνων μας συνέβη πριν από 2,3 εκατομμύρια χρόνια, και υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρέασαν τη συνολική εξέλιξη του είδους μας».

Επομένως, όσο μεγάλωνε ο εγκέφαλος των πρωτανθρώπων έπρεπε να μικραίνει το έντερό τους, χωρίς ωστόσο να μειωθούν καθόλου οι μεταβολικές του λειτουργίες για παραγωγή ενέργειας από την τροφή. Η μόνη εύλογη και βιολογικά αποδεκτή απάντηση σε αυτό το δυσεπίλυτο εξελικτικό δίλημμα είναι απλή: η κρεατοφαγία!

Η στροφή προς την κρεατοφαγία ήταν λοιπόν επιβεβλημένη όχι μόνο επειδή οι νέοι υπερβολικά διογκωμένοι εγκέφαλοι είχαν υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις, αλλά και γιατί αυτή η μεγάλη εγκεφαλική μάζα επέβαλλε, με τη σειρά της, νέα πιο έξυπνα διατροφικά και κοινωνικά πρότυπα συμπεριφοράς.

Ετσι, για παράδειγμα, η ανάγκη ικανοποίησης των νέων κρεοφαγικών αναγκών προάγει την επιβολή νέων προτύπων κοινωνικής συμπεριφοράς και ομαδικής συνεργασίας: ομαδικό κυνήγι, επινόηση κατάλληλων εργαλείων, διαφοροποίηση των κοινωνικών ρόλων στο εσωτερικό της ομάδας κ.ο.κ. Με άλλα λόγια, μια ολοένα πιο πολύπλοκη και ευέλικτη κοινωνική συμπεριφορά που ενώ προϋποθέτει, ταυτόχρονα επιβάλλει και ενισχύει την εξέλιξη μιας αποτελεσματικότερης νοητικής μηχανής, όπως είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος.

Το αποφασιστικό όμως βήμα προς την κρεοφαγία έγινε όταν οι πρόγονοί μας ανακάλυψαν το μπάρμπεκιου. Μόνο όταν ο Homo erectus έμαθε, πριν από 1,8 εκατομμύρια χρόνια, να μαγειρεύει το κρέας στη φωτιά, καθιστώντας έτσι αυτό το είδος τροφής πιο εύπεπτο, οι πρόγονοί μας μείωσαν δραστικά τον χρόνο μάσησης και πέψης του κρέατος.

Σχολιάζοντας αυτά τα νέα βιο-ανθρωπολογικά δεδομένα, ο Richard Wrangham, διάσημος ανθρωπολόγος στο Χάρβαρντ και στενότατος συνεργάτης της Leslie Aiello, δήλωσε περιπαικτικά: «Ο Πλάτων υποστήριζε ότι αν εμείς οι άνθρωποι ήμασταν φυσιολογικά ζώα, δεν θα είχαμε χρόνο να γράφουμε ποιήματα. Αυτό που, σε τελευταία ανάλυση, μας καθιστά πνευματικά ανθρώπινους είναι ο εγκέφαλός μας».

 

Απάντηση: Περι Σπισισμού

δεν μπορώ να δώσω rep. οπότε απλά +1 στην άνωθεν δημοσίευση μόνο και μόνο που έκανε το κόπο να απαντήσει ακαδημαικά ,με την κυριολεκτική έννοια της έννοιας ..

 

Απάντηση: Περι Σπισισμού

Η ΣΥΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΖΩΑ



Αγαπητά Ζώα,



Συγνώμη που σας πονάμε,

Συγνώμη που σας βασανίζουμε,

Συγνώμη που σας καίμε για διασκέδαση,

Συγνώμη που σας ενοχλούμε,

Συγνώμη που σας πληγώνουμε,

Συγνώμη που σας υποχρεώνουμε να έχετε μία ζωή γεμάτη πόνο, για να μπορέσουμε να σας φάμε,

Συγνώμη που σας κλωτσάμε απλώς και μόνο για να αισθανόμαστε καλύτερα με τον εαυτό μας,

Συγνώμη που σας γδέρνουμε, ενώ είστε ακόμη ζωντανά,

Συγνώμη που σας αγοράζουμε από τα pet shops και στην συνέχεια, σας εγκαταλείπουμε γιατί σας έχουμε βαρεθεί,

Συγνώμη που σας σκοτώνουμε με τα αυτοκίνητα μας, γιατί δεν ξέρουμε να οδηγούμε,

Συγνώμη που σας πετάμε στα δοχεία απορριμμάτων,

Συγνώμη που σας δίνουμε ορμόνες για να μεγαλώσετε γρήγορα,

Συγνώμη που κλέβουμε τα μωρά σας,

Συγνώμη που σας πετάμε από τις γέφυρες,

Συγνώμη που σας έχουμε συνεχώς αλυσοδεμένα,

Συγνώμη που σας πνίγουμε ή σας πετάμε στο ποτάμι,

Συγνώμη που σας αναγκάζουμε να κάνετε αφύσικα κόλπα, για να διασκεδάσουμε εμείς,

Συγνώμη που ξεχνάμε να σας ταίσουμε και να σας δίνουμε νερό,

Συγνώμη που οι δυσαρεστημένοι εργαζόμενοι στα σφαγεία βγάζουν όλο τον θυμό τους επάνω σας,

Συγνώμη που σας αναγκάζουμε να πολεμάτε μεταξύ σας,

Συγνώμη που σας αναγκάζουμε να μας πολεμάτε,

Συγνώμη που σας χρησιμοποιούμε για την μεταφορά μας,

Συγνώμη που έχουμε θυσιάσει την ζωή σας ώστε να μπορέσουμε να έχουμε άλλο ένα δερμάτινο καναπέ, κάθισμα αυτοκινήτου, ζώνη, δερμάτινα παπούτσια,

Συγνώμη που σας κάνουμε να φωνάζετε από τον πόνο και μετά βάζουμε την εικόνα ενός χαμογελαστού κοτόπουλου στο κουτί επάνω,

Συγνώμη που σας κάνουμε να νοιώθετε ότι είστε μέλος της οικογένειας και μετά σας ξεχνάμε όταν έρχεται το μωρό,

Συγνώμη που σας σέρνουμε πίσω από το αυτοκίνητο μας,

Συγνώμη που σας κρατάμε στο σκοτάδι, στριμωγμένα, με φρικτές συνθήκες διαβίωσης,

Συγνώμη που σας αναγκάζουμε να τρώτε περισσότερο για να σας παχύνουμε,

Συγνώμη που καίμε τα μπροστινά πόδια σας, για να σας αναγκάσουμε να σταθείτε στα δύο πόδια, έτσι ώστε να μπορούν τα παιδιά μας να γελούν,

Συγνώμη που σας κακοποιούμε σεξουαλικά, για να ικανοποιήσουμε τα φετίχ μας,

Συγνώμη που σας παγιδεύουμε,

Συγνώμη που σας κυνηγούμε και σας σκοτώνουμε για το κέφι μας,

Συγνώμη που τα καταφύγιά μας εξακολουθούν να χρησιμοποιούν απάνθρωπες μεθόδους θανάτωσης,

Συγνώμη που σας αναγκάζουμε να υποστείτε, για όλη την διάρκεια της ζωής σας, τρομακτικά πειράματα, έτσι ώστε να έχουμε ακόμη ένα σαμπουάν,

Συγνώμη που δεν καταγγέλλουμε στις αρχές, τους γείτονες που σας κακοποιούν,

Συγνώμη που σας δηλητηριάζουμε στην μέση της νύχτας,

Συγνώμη που σας εξευτελίζουμε,

Συγνώμη που σας κρατάμε κλεισμένα όλη την ημέρα και μετά νοιώθουμε πολύ τεμπέληδες για να σας βγάλουμε βόλτα,

Συγνώμη που σας πνίγουμε και σας κρεμάμε,

Συγνώμη που σας φωνάζουμε,

Συγνώμη που σας αφήνουμε εκτεθειμένα στην κρύα βροχή και στον ζεστό ήλιο,

Συγνώμη που σας ξεχνάμε στο καυτό αυτοκίνητο, χωρίς ανοικτά παράθυρα,

Συγνώμη που σας φοβερίζουμε για να νοιώσουμε δυνατοί,

Συγνώμη που σας πετάμε όταν γεράσετε ή αρρωστήσετε,

Συγνώμη που σας θυσιάζουμε για τις πεποιθήσεις και τις θρησκείες μας,

Συγνώμη που σας αφήνουμε να λιμοκτονείτε, σαν μια μορφή «τέχνης»,

Συγνώμη που σας εκθέτουμε σε εκρήξεις και πυροβολισμούς, για να μπορέσουμε να κινηματογραφήσουμε ακόμη μία ταινία,

Συγνώμη που σας παγιδεύουμε σε ζωολογικούς κήπους, έτσι ώστε να μπορούμε να σας βλέπουμε να υποφέρετε,

Συγνώμη που σας συμπεριφερόμαστε σαν αντικείμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δικούς μας ιδιοτελείς σκοπούς,



Και πάνω από όλα:

ΣΥΓΝΩΜΗ, που δεν αναγνωρίζουμε πόσο εκπληκτικά, ευφυή, λαμπρά, θαυμάσια πλάσματα είστε.



Φιλικά, ( άραγε...; )

Η Ανθρώπινη Φυλή

( Μετάφραση από αγγλικό κείμενο :Καλλιόπη Σιμιτσή )
​

 

Απάντηση: Περι Σπισισμού

Πολύ δυνατό  

 

Απάντηση: Περι Σπισισμού

   ​

 

Απάντηση: Περι Σπισισμού

"Σήμερα, στο ερώτημα της κρεατοφαγίας διακυβεύεται, εκτός από την ικανότητά μας να επικοινωνήσουμε με άλλα αντιληπτικά όντα, και η ικανότητά μας να επικοινωνήσουμε με κομμάτια της ίδιας της (ζωώδους) φύσης μας. Ο πόλεμος δεν γίνεται μόνο ανάμεσα σ΄ εκείνα και σε μας αλλά και ανάμεσα σε μας και στον εαυτός μας. Είναι ένας παμπάλαιος πόλεμος που πλέον χαρακτηρίζεται από μια ανισορροπία πρωτοφανή σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Το ζώο, σιωπηλό, μας κοιτάζει στα μάτια. Συναντάει το βλέμμα μας και, είτε αποτραβήξουμε το δικό μας (από το ζώο, από το πιάτο, από τον προβληματισμό, από τον εαυτό μας) είτε όχι, είμαστε εκτεθειμένοι. Είτε αλλάξουμε τη ζωή μας, είτε δεν κάνουμε τίποτα, έχουμε ήδη ανταποκριθεί. Η απραξία είναι κι αυτή μια αντίδραση.

'Ισως, η αθωότητα των μικρών παιδιών και το γεγονός ότι είναι ελεύθερα από ορισμένες ευθύνες τους επιτρέπουν να απορροφούν τη σιωπή και το βλέμμα των ζώων με περισσότερη ευκολία από τους ενηλίκους. 'Ισως, τα παιδιά μας τουλάχιστον να μην έχουν πάρει θέση στον δικό μας πόλεμο (μόνο τα λάφυρα)." (του Jonathan Safran Foer)


Eίμαι περίεργη (αν και χλωμό, απ'ότι είδα)... υπάρχει κανείς άλλος χορτοφάγος εδώ; (εκτός νηματοθέτριας και εμού)​

 

Απάντηση: Περι Σπισισμού

..Αρκούν οι συγνώμες?..Επίσης γιατί έχω την αίσθηση ότι όσο υπάρχουν 'Αρχές' στις οποίες όπως λέει το κείμενο πρέπει να καταγγέλουμε τις βάναυσες συμπεριφορές απέναντι στα ζώα,τότε σπισιστικές αντιλήψεις και πρακτικές θα συνεχίσουν να ζουν και να βασιλεύουν?..

 

Απάντηση: Re: Περι Σπισισμού

 

Απάντηση: Re: Περι Σπισισμού