Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Πικραμένος ἀναχωρητής

Θὰ φύγω σὲ ψηλὸ βουνό, σὲ ριζιμιὸ λιθάρι
νὰ στήσω τὸ κρεβάτι μου κοντὰ στὴ νερομάνα
τοῦ κόσμου ποὺ βροντοχτυποῦν οἱ χοντρὲς φλέβες τοῦ ἥλιου,
ν᾿ ἁπλώσω ἐκεῖ τὴν πίκρα μου, νὰ λυώσει ὅπως τὸ χιόνι.
Μὴν πιάνεσαι ἀπ᾿ τοὺς ὤμους μου καὶ στριφογυρίζεις
ἄνεμε!
φεγγαράκι μου!
Καλέ μου!
Αὐγερινέ μου!
Φέξε τὸ ποροφάραγκο! Βοήθα ν᾿ ἀνηφορήσω!
Φέρνω ζαλιὰ στὶς πλάτες μου τὰ χέρια τῶν νεκρῶν!
Στὴ μιὰ μεριὰ ἔχω τὰ ὄνειρα, στὴν ἄλλη τὶς ἐλπίδες!
Κι ἀνάμεσα στὶς δυὸ ζαλιὲς τὸ ματωμένο στέφανο!
Μὴ μὲ ρωτᾷς καλέ μου ἀϊτέ, μὴ μὲ ξετάζεις ἥλιέ μου!
Ρίχτε στὸ δρόμο συννεφιὰ νὰ μὴ γυρίσω πίσω!
Κυττάχτηκα μὲς στὸ νερό, ἔκατσα καὶ λογάριασα,
ζύγιασα τὸ καλὸ καὶ τὸ κακὸ τοῦ κόσμου. Κι ἀποφάσισα,
νὰ γίνω τὸ μικρότερο ἀδερφάκι τῶν πουλιῶν!

Κώστας Ουράνης

 

Ο Οιδίπους είναι αθώος

Αύριο δε θ’ απομείνει τίποτα πια,
το δέρμα των χεριών θα ξαναγίνει κονιορτός.
Την άνοιξη δε θα υπάρχουν πλέον αστέρια,
ρητινωμένο αίμα θα κυλάει στις φλέβες μας.
Θ’ ανοίγει κανείς τη γη, όπως αυτές τις πόρτες που δε θα ξανακλείσουμε ποτέ.
Όλη η γη αυτή τη χρονιά θα είναι σαν πληγή.
Δεν θα χρειαζόμαστε πλέον πυξίδες,
δεν θα υπάρχει πια μέλλον, ούτε τόλμη, ούτε αστέρια.
Κανένας να περάσει,
κανένα κεφάλι τόσο ψηλό που να πρέπει να σκύψει.
Οι χειρονομίες δε θα έχουν νόημα,
όλες οι πλευρές του ζαριού θα ’ναι ίδιες,
η έρημος ίδια με τους πάγους.

Ω κόμη νήσος ευτυχισμένη ενός αντικατοπτρισμού!

Δεν έχω πια αινίγματα για κανέναν,
κατέσφαξα τα πάντα.
Ό,τι αγαπήθηκε με βία και σωρεύτηκε στη ζωή μου,
το πήρε το ρεύμα, κοιμάμαι σε υγρό κρεβάτι
έναν ύπνο γεμάτο θορύβους,
σε νύχτα ατελείωτη.

( Νικόλαος Κάλας )

 

Το ταξίδι

Στα σπλάχνα μου υπάρχει τώρα ένας μύλος,
αλέθει το σκοτάδι της ηλικίας μου και δε σου λέω
για τις φωνές που περπατάνε στο μυαλό,
μήτε για κείνο το ποτάμι που περάσαμε
προχτές και τα νερά του πλημμυρίζοντας
από παντού τη μνήμη - εσύ, κοιμόσουν
και κυλήσανε χιλιάδες χρόνια που σε κράταγα
κι ήμουν φτωχός και παγωμένος και κουράστηκε,
ξεράθηκε το χέρι μου -
ή ξαφνικά ένα τίναγμα στο κατακάθι της ψυχής,
τι γύρευα, τι κράταγα από σένα;

( Τάκης Σινόπουλος )

 

Ἀναμνήσεις

Τὸ κάθε τι ποὺ πέρασε, γιὰ πάντα μ᾿ ἔχει σκλάβο
κι ὅσο γυρεύεις Σήμερα, τὸ Χτὲς νὰ μ᾿ ἀφανίσεις,
τόσο σὲ ῾κεῖνο θὰ γυρνῶ καὶ τόσο δὲ θὰ παύω
νὰ ζῶ στὶς ἀναμνήσεις...

Θαρρεῖς καὶ κάτι μόνιμα, μπροστά μ᾿ εἶναι πεσμένο
καὶ κρύβοντας καὶ σβήνοντας ὁλότελα τὸ Τώρα,
μὲ κάνει νὰ μὴ χαίρουμαι καὶ μήτε νὰ προσμένω
καινούργια, τάχα, δῶρα...

Σ᾿ ὅτι ποθεῖ καὶ σ᾿ ὅτι ζεῖ, ἡ ψυχή μου μένει ξένη
κι οὔτε μπορεῖς, Φωνὴ Ζωῆς, ἀλλιῶς νὰ τὴ δονήσεις,
παρὰ θαμπὰ καὶ μακρινά, σὰ μουσικὴ ποὺ βγαίνει
μέσ᾿ ἀπ᾿ τὶς ἀναμνήσεις...

Τῆς πεθαμένης τῆς χαρᾶς, ἔχει στερέψει ἡ βρύση
κι οὔτε γυρεύει θάματα κι οὔτε προσμένει δῶρα
κι οὔτε μπορεῖ πιὰ τίποτα νὰ τὴ παρηγορήσει,
παρὰ ὅτι ἦταν ὡς τώρα...

Ναπολέων Λαπαθιώτης

 

Ώραι Mελαγχολίας

Οι ευτυχείς την φύσιν βεβηλούσι.
Της λύπης είναι τέμενος η γη.
Aγνώστου πόνου δάκρυ στάζει η αυγή·
αι ορφαναί εσπέραι αι χλωμαί πενθούσι·
και ψάλλει θλιβερά η εκλεκτή ψυχή.

Aκούω στεναγμούς εν τοις ζεφύροις.
Βλέπω παράπονον επί των ίων.
Aισθάνομαι του ρόδου αλγεινόν τον βίον·
μυστηριώδους λύπης τους λειμώνας πλήρεις·
κ’ εντός του δάσους του πυκνού λυγμός ηχεί.

Τους ευτυχείς οι άνθρωποι τιμώσι.
Και τους υμνούσι ψευδοποιηταί.
Aι πύλαι, πλην, της φύσεως είναι κλεισταί
εις όσους αδιάφοροι, σκληροί γελώσι,
γελώσι ξένοι εν πατρίδι δυστυχεί.

K.Π. Kαβάφη

 

Ο χρόνος των ώριμων ανθρώπων.

Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ' ότι έχω ζήσει ως τώρα...
Αισθάνομαι όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες: τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά όταν παρατήρησε ότι του απέμεναν λίγες, άρχισε να τις γεύεται με βαθιά απόλαυση.
Δεν έχω πια χρόνο για ατέρμονες συγκεντρώσεις όπου συζητούνται, καταστατικά, νόρμες, διαδικασίες και εσωτερικοί κανονισμοί, γνωρίζοντας ότι δε θα καταλήξει κανείς πουθενά.
Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που παρά τη χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει.
Δε θέλω να βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις όπου παρελαύνουν παραφουσκωμένοι εγωισμοί.
Δεν ανέχομαι τους χειριστικούς και τους καιροσκόπους.
Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν τη θέση τους, το ταλέντο τους και τα επιτεύγματα τους.
Μισώ, να είμαι μάρτυρας των ελαττωμάτων που γεννά η μάχη για ένα μεγαλοπρεπές αξίωμα. Οι άνθρωποι δεν συζητούν πια για το περιεχόμενο... μετά βίας για την επικεφαλίδα.
Ο χρόνος μου είναι λίγος για να συζητώ για τους τίτλους, τις επικεφαλίδες.
Θέλω την ουσία, η ψυχή μου βιάζεται...Μου μένουν λίγες καραμέλες στη σακούλα...
Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση.
Που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους.
Πoυ δεν επαίρονται για το θρίαμβό τους.
Που δε θεωρούν τον εαυτό τους εκλεκτό, πριν από την ώρα τους.
Που δεν αποφεύγουν τις ευθύνες τους.
Που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια
Και που το μόνο που επιθυμούν είναι να βαδίζουν μαζί με την αλήθεια και την ειλικρίνεια.
Το ουσιώδες είναι αυτό που αξίζει τον κόπο στη ζωή.
Θέλω να περιτριγυρίζομαι από πρόσωπα που ξέρουν να αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων...
Άνθρωποι τους οποίους τα σκληρά χτυπήματα της ζωής, τους δίδαξαν πως μεγαλώνει κανείς με απαλά αγγίγματα στην ψυχή.
Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνο η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει.
Σκοπεύω να μην πάει χαμένη καμιά από τις καραμέλες που μου απομένουν...Είμαι σίγουρος ότι ορισμένες θα είναι πιο νόστιμες απ' όσες έχω ήδη φάει.
Σκοπός μου είναι να φτάσω ως το τέλος ικανοποιημένος και σε ειρήνη με τη συνείδησή μου και τους αγαπημένους μου...


Mario Coelho Pinto de Andrade

 

Εν απογνώσει

Τον έχασ’ εντελώς. Και τώρα πια ζητεί
στα χείλη καθενός καινούριου εραστή
τα χείλη τα δικά του· στην ένωσι με κάθε
καινούριον εραστή ζητεί να πλανηθεί
πως είναι ο ίδιος νέος, πως δίδεται σ’ εκείνον.

Τον έχασ’ εντελώς, σαν να μη υπήρχε καν.
Γιατί ήθελε —είπ’ εκείνος— ήθελε να σωθεί
απ’ την στιγματισμένη, την νοσηρά ηδονή·
απ’ την στιγματισμένη, του αίσχους ηδονή.
Ήταν καιρός ακόμη— ως είπε— να σωθεί.

Τον έχασ’ εντελώς, σαν να μη υπήρχε καν.
Aπό την φαντασίαν, από τες παραισθήσεις
στα χείλη άλλων νέων τα χείλη του ζητεί·
γυρεύει να αισθανθεί ξανά τον έρωτά του

Κ.Π. Καβάφη

 

Μία Γυναίκα

Όλη μέρα φορούσε τη ρόμπα της
και έκανε διάφορες δουλειές του σπιτιού

Όμως σαν ήρθε ο καιρός να πεθάνει,
προσευχήθηκε με θέρμη στο Θεό

Να φορέσει ακόμη λίγο τη ρόμπα της

Να κάνει ακόμη λίγες δουλειές του σπιτιού

Φαῖδρος Μπαρλᾶς ( 1925-1975)

 

Σταυρός


Μια μελαγχολία κι ένα φυλαχτό
αμαρτωλή ιστορία ενός "σ΄ αγαπώ"..
Δάση οι κουβέντες, βλέφαρα κλειστά
να μετρούν ανέμες καμένες στη φωτιά.
Κι όμως, πάντα μένει να γυρνά κρυφά,
μία φυλαγμένη, αγκάθι στη καρδιά..
Τάζει παραμύθια, ξετυλίγει αλήθεια..

Είχα μια καρδιά, σα πουλί πάει..
πέταξε μακριά...
Είχα μια αγάπη, σύννεφο,
δύσκολα στα βλέφαρα βαστώ...
Ήρθε ο καιρός και πέρασε,
ήρθε και ξαναπέρασε,
και πάντοτε με βρίσκει εδώ.
Πάνω στο δικό σου το σταυρό..

του Νικόλας Παπανικολόπουλος

 

Πιονι
Καβαφης

Πολλάκις, βλέποντας να παίζουν σκάκι,

ακολουθεί το μάτι μου ένα Πιόνι

οπού σιγά-σιγά τον δρόμο βρίσκει

και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει.

Με τέτοια προθυμία πάει στην άκρη

οπού θαρρείς πως βέβαια εδώ θ’ αρχίσουν

οι απολαύσεις του κ’ οι αμοιβές του.

Πολλές στον δρόμο κακουχίες βρίσκει.

Λόγχες λοξά το ρίχνουν πεζοδρόμοι·

τα κάστρα το χτυπούν με τες πλατειές των

γραμμές· μέσα στα δυο τετράγωνά των

γρήγοροι καβαλλάρηδες γυρεύουν

με δόλο να το κάμουν να σκαλώσει·

κ’ εδώ κ’ εκεί με γωνιακή φοβέρα

μπαίνει στον δρόμο του κανένα πιόνι

απ’ το στρατόπεδο του εχθρού σταλμένο.



Aλλά γλιτώνει απ’ τους κινδύνους όλους

και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει.



Τι θριαμβευτικά που εδώ προφθαίνει,

στην φοβερή γραμμή την τελευταία·

τι πρόθυμα στον θάνατό του αγγίζει!



Γιατί εδώ το Πιόνι θα πεθάνει

κ’ ήσαν οι κόποι του προς τούτο μόνο.

Για την βασίλισσα, που θα μας σώσει,

για να την αναστήσει από τον τάφο

ήλθε να πέσει στου σκακιού τον αδη

 

Σ' όλη μας τη ζωή βουλιάξαμε πολλά καράβια μέσα μας,
ίσως για να μην ναυαγήσουμε μια ώρα αρχύτερα εμείς οι ίδιοι.

Μ. Αναγνωστάκης

 

Όσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πιαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ' εκθέτοντάς την,
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σαν μια ξένη φορτική.

Κ.Π.Καβάφης