Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Εις εαυτόν, Τζακομο Λεοπαρντι

Τώρα θ’ αναπαυθείς παντοτινά
Καρδιά μου κουρασμένη.
Έσβησε η πλάνη μου η στερνή
Που τη θαρρούσα αιώνια.
Έσβησε. Νιώθω καθαρά
Μέσα μου των ωραίων πλανών
Η ελπίδα μα κι ο πόθος να ’χει σβήσει.

Στάσου για πάντα. Φτάνει πια,
Το τόσο καρδιοχτύπι
Τίποτα δε φελάν τόσοι παλμοί,
Κι ούτ’ ένα στεναγμό μας
Άξιζ’ η γη. Μια πίκρα κι ανοστιά
Είν’ η ζωή. Μοναχά αυτό,
Κι ο κόσμος βόρβορος σωστός.

Γαλήνεψε τώρα. Απελπίσου
Για μια φορά υστερινή. Στη γενιά μας η μοίρα
Τη θανή μάς χαρίζει. Κι ωμή καταφρόνια
Η πλάση σού δείχνει, η δύναμη η άγρια
Που κρυφή το χαμό μας προστάζει,
Και το άδειο και μάταιο των πάντων.

 

Η φωτογραφία Χλόη Κουτσουμπελη

Ενώ είμαστε μαζί αγκαλιασμένοι
(απόδειξη το χέρι σου στην πλάτη μου)
φυσάει αγέρας, φορώ ένα γκρι παλτό,
φύλλα στροβιλίζονται και πέφτουν
«για πάντα δικός σου», ψιθυρίζεις
ενώ στο φόντο πίσω φαίνονται τα κάρβουνα
τα λευκά άλογα
ο λάκκος με τους νεκρούς
το δέντρο με τα κεφάλια στα κλαδιά
η σιωπηλή διαδήλωση στους τάφους
οι άνθρωποι με τα κεριά
που πενθούνε βουβά
ενώ βρέχει σκοτάδι,
κι ενώ όλα αυτά συμβαίνουν,
από τη φωτογραφία
χάνεται το πρόσωπό σου
κι αυτή η απώλεια,
τόσο μικρή μέσα στο νεκρικό Σύμπαν
που μας τυλίγει,
αυτή ακριβώς η ασήμαντη απώλεια
είναι που προσδίδει στην φωτογραφία
την αναντικατάστατη αξία
του οριστικά χαμένου.

 

Ομίχλη πέφτει Γιώργος Ιωάννου

Ομίχλη πέφτει πάλι απάνω μου∙
αν είναι δίπλα μου κανείς, τελείως άγνωστο.

Ούτε στη μνήμη μου δε βρίσκω μια χαρά μου.
Η αμαρτία τίποτε δεν άφησε∙
ούτε ένα πρόσωπο, όλα τα πήρε πίσω.

Πολλή ομίχλη πέφτει απόψε πάνω μου
– μισάνοιξε την πόρτα μου και περιμένει.

Ό,τι φοβήθηκα με βρήκε με το παραπάνω.

 

Λήθη

Καλότυχοι οἱ νεκροὶ ποὺ λησμονᾶνε
τὴν πίκρια τῆς ζωῆς. Ὅντας βυθίσει
ὁ ἥλιος καὶ τὸ σούρουπο ἀκλουθήσει,
μὴν τοὺς κλαῖς, ὁ καημός σου ὅσος καὶ νἆναι.

Τέτοιαν ὥρα οἱ ψυχὲς διψοῦν καὶ πᾶνε
στῆς λησμονιᾶς τὴν κρουσταλλένια βρύση·
μὰ βοῦρκος τὸ νεράκι θὰ μαυρίσει,
ἂ στάξει γι᾿ αὐτὲς δάκρυ ὅθε ἀγαπᾶνε.

Κι ἂν πιοῦν θολὸ νερὸ ξαναθυμοῦνται.
Διαβαίνοντας λιβάδια ἀπὸ ἀσφοδύλι,
πόνους παλιούς, ποὺ μέσα τους κοιμοῦνται.

Ἂ δὲ μπορεῖς παρὰ νὰ κλαῖς τὸ δείλι,
τοὺς ζωντανοὺς τὰ μάτια σου ἂς θρηνήσουν:
Θέλουν μὰ δὲ βολεῖ νὰ λησμονήσουν.

Λορέντζος Μαβίλης

(Ἰθάκη 1860 - Δρίσκος Ἰωαννίνων 1912)

 

Θάλασσα

Έχω ανάγκη τη θάλασσα γιατί με διδάσκει:
δεν ξέρω αν μου δίνει μουσική η συνείδηση:
Δεν γνωρίζω αν είναι κύμα μονάχα η πλάσμα βαθύ
η μονάχα βραχνή φωνή η θαμβωτική εικασία ιχθύων και καραβιών.
Γεγονός είναι ότι και κοιμισμένος ακόμα
με κάποιο μαγνητικό τρόπο
κυκλοφορώ
στην παγκοσμιότητα των κυμάτων.

Δεν είναι μονάχα τ’ αλλοιωμένα κοχύλια,
σα ν’ ανάγγελνε κάποιο αργό θάνατο
τρεμουλιάρης πλανήτης,
όχι, με τη λεπτομέρεια ανοικοδομώ την ημέρα,
με μια ριπή αλατιού το σταλακτίτη,
και με μια κουταλιά τον άπειρο θεό.
Διατηρώ ό,τι με δίδαξε.
Τον αγέρα, τον αδιάκοπο άνεμο, το νερό και την άμμο.
Μοιάζει ελάχιστο για τον νέο
που’ ρθε εδώ να ζήσει με τις πυρκαγιές του,
αυτός ο παλμός όμως που κατερχόταν
κι ανέβαινε στην άβυσσό του,
το ψύχος του γαλάζιου που κροτάλιζε καιγόμενο,
και η στείρωση του άστρου,
το τρυφερό ξεκαθάρισμα του κύματος
που σπαταλάει το χιόνι με τον αφρό,
η ειρηνική κι ασάλευτη εξουσία
σαν πέτρινος θρόνος στα βάθη,
αντικαταστήσανε τον περίβολο
που μεγάλωνε η πεισματάρικη θλίψη,
συσσωρεύοντας λησμονιά,
κι άλλαξε ξάφνου η ύπαρξή μου:
Προσχώρηση στην καθάρια κίνηση.

Neruda

 

Ἄφηνε πάντα τὰ δάχτυλά σου ἀνοιχτὰ
νὰ μπαίνει ἡ αἰωνιότητα σὰ γύρη φωτός.
Πάνω στ’ ἀλύγιστα χέρια σου, σὰ σὲ βράχια σκληρά,
ἄφηνε νὰ τσιμπᾶνε τὰ χρυσὰ πουλιά της,
ποὺ θέλουνε στ’ ἄγνωστο κορμί σου νὰ περπατήσουν.
Ὕψωσε τὰ βαριά σου τὰ βλέφαρα
στὶς ἄλλες ζῶνες ἐκεῖνες τὶς ἅγιες. Τὸ δάκρυ χόρτασες,
τὸν πόνον ὅλο τὸν διάτρεξες.
Σήκω νὰ ἐρευνήσεις τοὺς ἄγνωστους τούτους τόπους,
ὅπου βέλη πιὰ δὲν ὑπάρχουνε, οὔτε πληγές.
Σπεῦσε στὶς κρυστάλλινες βρύσες νὰ συναντήσεις,
τὰ πελώρια δάση τοῦ ἐλέους τὰ μυστικά,
κι ἃς εἶναι μέσα ἀπὸ τῆς ψυχῆς σου τιναγμένα τὸ θόλο,
κι ἃς εἶναι ἀπὸ τὸν ἀπελπισμὸ τῆς κραυγῆς σου.
Γιατί πολὺ τὸ πόθησες
μὲς στ’ ἄχραντα φορέματα νὰ τυλιχτεῖς,
γιατί πολὺ τὸ θέλησες
τὴ μουσικὴ μόνο τοῦ φωτὸς στ’ αὐτιά σου ν’ ἀκούσεις.
( Όλγα Βότση )
   

 

Τα σεραφείμ, τα χερουβείμ, οι μαύρες σκέψεις,
μέσα στο λίγο που κοιμάμαι συγυρίζουν·
βάζουν παράθυρα της νύχτας, ευμενίζουν
κλεισμένες πόρτες - περιμένουν επισκέψεις.
Κι ας διαφωνώ με τόση πένθιμη σοφία,
φιλοτεχνώ πειθήνια σε κάποιο βάζο
λουλούδια της γεντιανής κι επισκευάζω
ημερολόγια, αισθήματα, λοφία.

Λέω, θ’ ανοίξει σαν αυλαία τ’ όνειρό μου,
και θα παιχτεί ξανά ο πρώτος εαυτός μου,
θ’ αποδοθεί επακριβώς και θα τελειώσει·

κι αυτό το άθλιο παράπηγμα του τρόμου,
αυτό το θέατρο του ειπωμένου κόσμου,
με μια πνοή βρεγμένου δρόμου θα παλιώσει.

Διονύσης Καψάλης

 

ΒΑΟ, ΓΑΟ, ΔΑΟ

Ζινώντας αποβίδονο σαβίνι,
κι απονιβώντας ερομιλαδιό
κουμάνισα το βίδο τού λαβίνι
με σάβανο γιδένι τού θαλιό.

Κι ανέδοντας έν’ άκονο λαβίνι,
που ραδαγοσαλούσε τον αλιό,
σινέρωσα τον άβο τού ραβίνι,
σ’ έν’ άφαρο δαμένικο ραλιό!

Σουβέροδα στ’ αλίκοπα σουνέκια,
μεσ’ στ’ άλινα που δεν εσιβονεί,
βαρίλωσα τ’ ακίμορα κουνέκια,

και λαδαμποσαλώντας την ονή,
καράμπωσα το βούλινο διράνι,
σαν άλιφο τουνέσι που κιράνει…

Ναπολέων Λαπαθιώτης, 1938

 

Αν ποτέ με τρακάρετε
να τριγυρνάω ύποπτα
σε πάρκο ή ερημιά

μην με παρεξηγήσετε
μην πείτε μέσα σας
«το ταγκαλάκι!»

δεν μπορείτε να ξέρετε
πόσο αγωνίστηκα
πριν λυγίσω

Ντίνος Χριστιανόπουλος

 

Ο κοιμισμένος στην κοιλάδα

Είναι μια χλοερή γωνιά, που τραγουδεί ποτάμι
κι ασημοκούρελα κρεμάει παίζοντος στα χορτάρια,
κι όπου περήφανου βουνού, λαμπρός ο ήλιος πέφτει.
Μια κοιλαδούλα είναι μικρή που αφρίζει απ’ τις αχτίδες.

Στρατιώτης νέος, ξεσκούφωτος, το στόμα του ανοιγμένο,
και το λαιμό στο νιόβλαστο το κάρδαμο χωμένο,
κοιμάται μες στη χλωρασιά, στα σύγνεφ’ αποκάτου,
χλωμός, σε κλίνη πράσινη από φως περιλουσμένη.

Τα πόδια στα σπαθόχορτα, κοιμαται. Και γελώντας
όπως παιδί άρρωστο γελάει, κοιμάται βαθύν ύπνο.
Φύση νανούρισέ τονε ζεστά ‒γιατί κρυώνει.

Δεν τρέμουν τα ρουθούνια του από τ’ άρωμα. Κοιμάται
μέσα στον ήλιο, ακουμπιστό το χέρι του στο στήθος,
ήσυχος. ‒ Έχει στο πλευρό δυο κόκκινες τρυπούλες.

( Arthur Rimbaud )

* Μετάφραση: Μάρκος Τσιριμώκος

 

30.10.1988. Βαθιά «ερωτικός» ποιητής, ο «Ποιητής των Μεγάλων Ονείρων», ο αγαπημένος μου  
Μία σκέψη του λοιπόν. Γιατί όχι και πράξη;!    

 

Αποστασία

Το καλοκαίρι κύλησε πολύ γλυκά. Ξεχάσαμε
την άσκηση του νου, τους δύσκολους καιρούς της εγκαρτέρησης,
την καθαρή ανάμνηση δίχως επιστροφή ταχυδρομείου,
την προσευχή γι’ αυτούς που ορίσανε τυραννικά τη σκέψη.

Ωραία πέρασε το καλοκαίρι μας, η αισθηματική μουσική, τα γραμμόφωνα,
τα πάρτυ στην ταράτσα της έπαυλης
και μας κερνούσανε τα δυνατά λικέρ κι ύστερα έρχονταν
οι αναπαυτικές σαιζ-λογκ κι ο εύκολος έρωτας
και το φθινόπωρο θα βάραινε μονάχα σαν μια καινούργια αρχή.

Ζήσαμε ένα εξαίσιο καλοκαίρι.
Κι είναι ο Οκτώβρης ένας μήνας στρυφνός και παράξενος
τώρα που έχουμε ξεμάθει πια την άσκηση
και τη σπατάλη της θυσίας.

Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου