Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Διαιρώ αυτό που ξέρω.
Προκύπτει αυτό που είμαι κι αυτό που ξέχασα.
Ανάμεσα στα δυο πηγαίνω.
Δεν είμαι αυτός που σκέφτομαι
ούτε αυτός που είμαι τώρα.
Αν θα σκεφτώ, κομμάτια γίνομαι
Αν θα πιστέψω, για μένα δεν υπάρχει τέλος.
Γι’ αυτό, είναι καλύτερα
ν’ ακούς μόνο το θρόισμα
της απαλής, βέβαιης αύρας
που μέσ’ από τις φυλλωσιές περνάει.

F. Pessoa

 

Η σκιά μου
δεν πουλιέται,
δεν εξοντώνεται.
Άγρυπνη,
ατίθαση,
ερωτευμένη.
Σκέφτεται,
προκαλεί,
δημιουργεί.
Αν σας φαίνεται
ετοιμόρροπη
είναι γιατί χορεύει
με τον ήλιο.

Μ. Κούτρας

 

Σκλάβοι πολιορκημένοι ( Πρόλογος )

Πάλι μεθυσμένος είσαι, δυόμιση ώρα της νυχτός.

Κι αν τα γόνατά σου τρέμαν, εκρατιόσουνα στητός
μπρος στο κάθε τραπεζάκι. — «Γεια σου, Κωνσταντή βαρβάτε»!
— Καλησπερούδια αφεντικά, πώς τα καλοπερνάτε;

Ένας σού ’δινε ποτήρι κι άλλος σού ’δινεν ελιά.
Έτσι πέρασες γραμμή της γειτονιάς τα καπελειά.
Κι αν σε πείραζε κανένας, — αχ, εκείνος ο Τριβέλας! —
έκανες, πως δεν ένιωθες και πάντα εγλυκογέλας.

Χτες και σήμερα ίδια κι όμοια, χρόνια μπρος, χρόνια μετά…
Η ύπαρξή σου σε σκοτάδια όλο πηχτότερα βουτά.
Τάχα η θέλησή σου λίγη, τάχα ο πόνος σου μεγάλος;
Αχ, πού ’σαι, νιότη, που ’δειχνες, πως θα γινόμουν άλλος!​

( Κώστας Βάρναλης )

 

Απόγεμα

Ανεπίληπτος ουρανός,
ακίνητος,
τέλειος σαν κύκλος: απελπίζει.
Απρόσιτη απόλαψη για μένα που τον βλέπω
μες από ένα ύφασμα,
όπου καθίζει η στέρηση κι η φρίκη.

Και στο βάθος αόριστα,
να περνάς ανάγλυφο κάτ’ απ’ το χνούδι τ’ ουρανού,
ααν αιφνίδια ταραχή πίσω απ’ τις κουρτίνες,
σώμα αγαπημένο,
πιο μακρινό, πιο ανύπαρχτο απ’ τ’ απόγεμα που σβήνει.

( Πάνος Θασίτης )

 

Άϋπνος

Ο ουρανός της νύχτας είναι σαν ένα φύλλο καρμπόν,
μπλε – μαύρο, με τις πυκνοσημαδεμένες περιοχές των αστεριών
που αφήνουν το φως να περνά, από τρύπα σε τρύπα–,
ένα φως οστέϊνο, λευκό σαν θάνατος, πίσω από κάθε πράγμα.
Κάτω απ' τα μάτια των αστεριών και του φεγγαριού το δαχτυλίδι
υπομένει την έρημο του προσκεφαλιού του, η αϋπνία
απλώνει την λεπτή, ερεθιστική της άμμο προς όλες τις
κατευθύνσεις.

Ξανά και ξανά, η παλιά, κοκκώδης ταινία
προβάλλει ντροπές – τις βροχερές ημέρες
της παιδικής ηλικίας και εφηβείας, κολλώδεις από όνειρα,
γονικά πρόσωπα πάνω σε ψηλά έδρανα, εναλλάξ αυστηρά και
βουρκωμένα,
ένας κήπος άρρωστα τριαντάφυλλα που του έφερναν κλάμα.
Το μέτωπό του ανώμαλο σαν τσουβάλι με πέτρες.
Οι αναμνήσεις σπρώχνονται να βγουν στην επιφάνεια
σαν ξεπερασμένοι σταρ του σινεμά.

Έχει πια ανοσία στα χάπια : κόκκινα, μωβ, μπλε-
πως φωτίζουν την πλήξη ενός απογεύματος που δε λέει να
περάσει!
Αυτοί οι ζαχαρένιοι πλανήτες, που η επίδρασή τους κέρδισε γι'
αυτόν
μια ζωή βαπτισμένη στη μη ζωή για λίγο,
και το γλυκό, ναρκωμένο ξύπνημα ενός επιλήσμονος βρέφους.
Τώρα τα χάπια είναι εξαντλημένα και ανόητα σαν κλασσικοί θεοί.
Τα χαζά νυσταλέα τους χρώματα δεν τον ωφελούν.

Το κεφάλι του είναι ένας μικρός χώρος από γκρίζους καθρέφτες.
Κάθε χειρονομία δραπετεύει ακαριαία σε ένα σοκάκι
από συρρικνούμενες προοπτικές και η σημασία του
στραγγίζεται σα νερό έξω από την οπή στην άλλη άκρη.
Ζει εκτεθειμένος σε ένα ξεσκέπαστο δωμάτιο,
oι γυμνές σχισμές των ματιών του πέτρωσαν ορθάνοιχτες
στο ακατάπαυστο αστραποβόλο πετάρισμα των καταστάσεων.

Ολονυχτίς, στην γρανιτένια αυλή, αόρατες γάτες
ούρλιαζαν σαν γυναίκες, ή σαν κατεστραμμένα όργανα.
Μπορεί κιόλας να νιώσει το φως της μέρας, τη λευκή του αρρώστια,
να ξεπροβάλλει έρποντας μ' ένα καπέλο γεμάτο ασήμαντες
επαναλήψεις.
Η πόλη είναι ένας χάρτης με χαρούμενους σφυριχτές τώρα,
και παντού άνθρωποι, με τα μάτια τους διάφανα –ασημί και
άδεια,
καλπάζουν προς τις δουλειές τους στη σειρά, λες κι έχουν
πρόσφατα υποστεί πλύση εγκεφάλου.

( Sylvia Plath )

* Μετάφραση: Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ελένη Ηλιοπούλου

 

ΝΥΧΤΕΣ


Καλά, θ’ απορροφήσουν κάτι και την έγνοια σου
η μέρα, η κίνηση, η δουλειά σου, οι φίλοι,
και θα μπορέσεις ύστερα να πας
σε κάνα θέατρο ή κέντρον ή όπου αλλού.
Όμως όταν τελειώσουν όλα
τα θέατρα και τα κέντρα κλείσουν,
και πουν οι Φίλοι καληνύχτα,
και πρέπει να γυρίσεις πια στο σπίτι – τι θα γίνεi;
Το ξέρεις πως η σκληρή, αδυσώπητη
σε περιμένει στο κρεβάτι σου η έγνοια.
Θα ‘σαι μονάχος.
Και τότες θα λογαριαστείτε.
Θες ή δε θες θα μπουν κάτω όλα, να λογαριαστείτε.
Θα ‘σαι μονάχος
κι ανυπεράσπιστος απ’ το θέατρο και τα κέντρα,
κι απ’ τη δουλειά σου και τους φίλους.
Σε περιμένει στο κρεβάτι σου η έγνοια.
Θά ‘ρθει – δε γίνεται. Είν’ τόσο σίγουρη γι’ αυτό, και περιμένει.
Είναι στο σπίτι και σε περιμένει.


Κώστας Μόντης

 

Η 25η ώρα

Ὁ χρόνος εἶχε κάποτε εὐρυχωρία.
Δικά μου πρωϊνά ποὺ δὲ μοῦ τά ‘παιρνε κανείς,
πάμφωτα μεσημέρια ποὺ μὲ βασάνιζε ἡ ὑποχρέωση
ἄθελου ὕπνου, γεμάτα ἀπογεύματα,
καὶ νύχτες ἔνυπνες, ἐνόνειρες.
Σιγά – σιγά, ἄρχισαν νὰ μὲ κλέβουν.
Μοῦ ζήτησαν κάποια μικρὴ ἐξυπηρέτηση.
Ἁπλόχερα τὴν ἔδωσα. « Ἔχετε λίγη ὥρα γιά…»
«Θὰ σᾶς ἀνταμείψω..»
Δὲ μ’ ἔνοιαζε ἡ άνταμοιβή, ἡ ἀνταπόδοση.
Ἔδωσα ὧρες ἀφειδόλεφτα , ἔδωσα πρωϊνά,
ἔδωσα μεσημέρια, ἀπογεύματα,
νύχτες ἀτέλειωτες κι ἄλλες νύχτες,
μέρες ἀτέλειωτες κι ἄλλες μέρες·
ὅταν τέλειωσε ὁ χρόνος ἔδωσα τόπο στὴν ὀργή,
ἔδωσα τὰ σπλάχνα μου, τὸ σῶμα μου,
ἔφτασα στὴν τελευταία μου στιγμή·
ἐκεῖ μὲ περίμενε ὁ ἄγνωστος ἀνταποδότης.
«Πάρε» – εἶπε- «τριάντα δικές μου ὧρες
πολλαπλασίασέ τες καὶ ἆρον τὸν κράβατόν σου».
Ἐπέζησα καὶ μετεωρίζομαι.
Δὲν μπορῶ νὰ κάνω τίποτε ἄλλο.
Ἔχω συνηθίσει νὰ δίνω.
Δίνω λοιπὸν ὅ,τι ἐλάχιστο ἀπέμεινε.
Δίνω κι ἀναζητῶ ἀπεγνωσμένα
τώρα ποὺ στένεψε ἀσφυκτικὰ ὁ χρόνος
τώρα ποὺ χάθηκαν καὶ οἱ εἰκοσιτέσσερις,
τὴν εἰκοστὴ πέμπτη μου ὥρα·
τῆς Ἀλήθειας.

Κωνσταντίνος Μάστρακας

 

Καί πάλι

Ὡραῖα ἦταν, λοιπόν, ἐδῶ κάτω΄
νὰ ξανάρθωμε κάποτε.

Ὡραία ζωή,
ὡραῖα πρωϊνὰ κι ἀπογεύματα, ὡραῖα κορίτσια.

Κύριε, σοῦ χαρίζω τὴν αἰωνιότητα
γιὰ μία ἀκόμη ζωὴ στὸν ἴδιο πλανήτη.

Δείξου γιὰ μία φορὰ γενναιόδωρος΄
ξαναγέμισε ξέχειλο τὸ ποτήρι μου
πού κοντεύει ν’ ἀδειάσῃ.


Φαίδρος Μπαρλάς

 

Το δωμάτιο

Μες στο κλειστό δωμάτιο, μπορείς να βρεις
ό,τι δεν τόλμησες ποτέ να ονειρευτείς,
και ό,τι μέσα σου βαθιά αγάπησες
κι όμως ποτέ δεν είδες να βγαίνει αληθινό.

Όλα είν εκεί, εκεί υπάρχουν όλα
μες το κλειστό δωμάτιο όλα ή τίποτα.
Αγάλματα Θεών λησμονημένων
και της Ελένης το πουκάμισο.

Όλα είνεκεί κι άλλα πολλά, που κάποτε φαντάστηκες
Ο φόβος του Χριστού στον κήπο της Γεσθημανή
τα βήματα της θλίψης του, της αίγλης του το φως
το αίμα των θυσιασμένων και οι χαμένοι στόχοι τους
το ψύχος το δριμύ των χωρισμών, των χωρισμών.

Το διαμαντένιο αηδόνι του βασιλιά της Κίνας
σινιάλα από φάρους που σβηστήκαν
και μαγικά τοτέμ απ άγνωστες φυλές
Κι εφηβικά κορμιά και καλοκαίρια γαλανά
θάνατοι και φωτιές κι αόρατη ομορφιά
κι αόρατη ομορφιά.

Μες στο κλειστό δωμάτιο υπάρχουν όλα
αν έχεις μάτια να τα δεις, αν έχεις χέρια να τα αγγίξεις
Μπορείς να βρεις κλειδί να ξεκλειδώσεις τη σιωπή τους
Αρκεί να πας, αρκεί να πας ολάνοιχτος
γυρεύοντας τα.

Λένα Παππά


 

 

Αρθούρος Ρεμπώ

"Ταξίδι είναι οι άνθρωποι
μα πιο πολύ ταξίδι
είναι το πάθος
να μοιραστείς το δρόμο"

 

Μεταμέλεια

Ἀπόψε εἰπα πὼς μ’ εἶχες πιὰ κερδίσει,
ποὺ ρόδισαν οἱ πόθοι μου ὅλοι ἀνθοί∙
μὰ πρὶον ἤ ὁ ἀλέκτωρ τρίς φωνήσῃ

Κύριέ μου, σὲ εἶχα πάλι ἀπαρνηθῆ!

Μὲ κουφοκαῖνε ἀκόμη πάθη, μίση –
δέν ἔχουν οἱ ἁμαρτίες μου πιὰ σωθῆ;
Τῆς χάρης σου ἀν ἀνοίξῃ μόνο ἡ βρύση,
τότε κ’ ἡ ὑδρία μου ἴσως πληρωθῇ!..

Τὸ τί ἐμαρτύρησα ἀπ’ τὴ νύχτα ἐκείνη
ποὺ ἄδεια ἄφησα τὴ νυφική μας κλίνη
κι ἀρνήθηκα στὰ μάτια νὰ σὲ δῶ!

Κοίταξε, ἄν δέν πιστεύῃς, τὶς πληγές μου!
Δώσ’μου τὸ χέρι σου… νά, ἐδῶ κ’ ἐδῶ!..
Λοιπόν; Μ’ ἀναγνωρίζεις τώρα; Πές μου!

Μελλισάνθη

 

Νύχτα με βροχή

Δίπλα μου στέκεσαι καθώς το ρόδο που ανασταίνεις,
Τώρα μια μνήμη επαγρυπνεί γεμάτη από σιωπή.
Πιότερο κι απ’ τον έρωτα η ματιά σου με πεθαίνει
Τη νύχτα αυτή που τίποτα δεν έχει να μου πει.

Το ξέρω. Με τον άνεμο η ζωή σου ωραία ανασαίνει
Εύρωστο κλίμα οι φλέβες σου κι ώριμοι πια καρποί.
Κι ωστόσο τούτη η η αστείρευτη βροχή που όλο πληθαίνει
Μας συγκρατεί επικίνδυνα κάτω από μια σιωπή.

Εξαίσια κι άφθαρτη πηγή, πανάρχαιο σιντριβάνι,
Μες στο καμπύλο σου νερό μια μέρα θα χαθώ
Έτσι καθώς η απρόσωπη φύση μου θα βλαστάνει.

Σα δέντρο μες στη συντριβή του ολόγυμνου κορμιού σου,
Τώρα με μάτια ακοίμητα έρποντας προσπαθώ
Σαν κάτι μάταιο να χαθώ στα βάθη του εαυτού σου.

Χουάν Ραμόν Χιμένεθ