Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Από τις ρίζες των μαλλιών μου ως μες στις ψύχες των νυχιών
πονώ απ’ αγάπη,
αγκάθια μες στο ζαλισμένο αίμα μου κυλούν,
μια φλόγα μου τρυπάει τον ουρανίσκο,
ο άνεμός μου σπρώχνει απάνω το πιγούνι,
ο άνεμός μου αναποδογυρίζει τα μάτια,
είμαι ένα απελπισμένο κύμα μες στη μέση του πελάγους,
που υψώνεται, λάμπει και πέφτει
ως τρέχω μες στη νύχτα και φωνάζω.
Από κραυγή μουδιάσανε τα δόντια μου – Μα εσύ,
αμίλητη περνάς μακριά, στις όχθες τ’ ουρανού,
μέσα σε πέπλα λουλουδιών που πέφτουν απ’ τα δέντρα,
έτσι όπως επέρασες μέσα μου
με τα γλυκά σου πόδια αναστατώνοντας τα ρυάκια των φλεβών μου…

Από τις ρίζες των μαλλιών μου ως μες στις ψύχες των νυχιών
πονώ απ’ αγάπη.
Τί τρέλα, αλήθεια, τώρα πια να σε φωνάζω!…
Μα θα φωνάζω ωσότου να σκιστούν τα σπλάχνα μου
κι ωσότου να ραγίσουνε τα κόκαλά μου,
μα θα φωνάζω ωσότου από κραυγή ν’ ασπρίσει η νύχτα,
να φέξει ο δρόμος –για να μη σκοντάψεις–
να φέξει ο δρόμος, που σε παίρνει μακριά μου,
ο δρόμος που σε αντλεί από την καρδιά μου.

Από τις ρίζες Βύρωνας Λεοντάρης

 

 



Το πρόσωπο
Η αλήθεια του προσώπου…

είσαι μέσα μου
ένα χαμόγελο από παλλόμενο φως
μια ανάσα που τρέμει απ’το ρίγος …

Φοβάμαι να σε αγγίξω
γιατί είναι κάποιες νύχτες
που οι σκέψεις ορθώνονται ακέραιες λόγχες
γιατί είναι φωτιές
που δεν σβήνουν στο κρύο…
φοβάμαι να σε αγγίξω
ίσως έτσι σε κρατήσω ολόκληρη…

Το βλέμμα
Το πανάρχαιο του βλέμματος…

είσαι χτισμένη μέσα μου
απρόσιτη και μακρινή
στη σκιά σου
ανατέλλει ο δικός μου ήλιος…

Φοβάμαι να σε ονειρευτώ
μήπως την αυγή χαθείς
όπως χάθηκαν όλα στη ζωή μου

κι ύστερα σκέφτομαι
δεν έχει αξία
αν πολεμάς σε μάχες που ήδη έχεις κερδίσει
μονάχα να είσαι πολιορκητής
κείνου που πάντα απόρθητο θα είναι…

Το άγγιγμα
τούτη η ακραία δόνηση
της ιερότητας…
τούτο το πέρασμα
απ’το δικό μου πεπερασμένο
στο δικό σου άπειρο…D.P.

 

Ἂν κάποτε στὰ σκαλιὰ ἑνὸς παλατιοῦ, στὸ πράσινο γρασίδι
μιᾶς τάφρου, στὴ μουντὴ μοναξιὰ τοῦ δωματίου σου,
ξυπνήσεις ξεμέθυστος πιά, ῥώτα τὸν ἄνεμο, ῥώτα τὸ κύμα,
τὸ πουλί, τὸ ῥολόι, κάθε τι ποὺ φεύγει,
κάθε τι ποὺ στενάζει, κάθε τι ποὺ κυλάει, ποὺ τραγουδάει,
ποὺ μιλάει· ῥώτα τί ὥρα εἶναι;
Κι ὁ ἄνεμος, τὸ κύμα, τὸ ἄστρο, τὸ πουλί, τὸ ῥολόι,
θὰ σοῦ ἀπαντήσουν: Εἶναι ἡ ὥρα τῆς μέθης!
Γιὰ νὰ γίνεις ὁ μαρτυρικὸς σκλάβος τοῦ χρόνου,
μέθα· μέθα ἀδιάκοπα!
Ἀλλὰ μὲ τί; Μὲ ῥακή, μὲ κρασί, μὲ ποίηση, μὲ ἀρετή...
-Μὲ ὅ,τι θέλεις, ἀλλὰ μέθα!...
Charles Baudelaire

 

I know the bottom, she says. I know it with my great tap root:
It is what you fear.
I do not fear it: I have been there.

Is it the sea you hear in me,
Its dissatisfactions?
Or the voice of nothing, that was your madness?

Love is a shadow.
How you lie and cry after it
Listen: these are its hooves: it has gone off, like a horse.

All night I shall gallop thus, impetuously,
Till your head is a stone, your pillow a little turf,
Echoing, echoing.

Or shall I bring you the sound of poisons?
This is rain now, this big hush.
And this is the fruit of it: tin-white, like arsenic.

I have suffered the atrocity of sunsets.
Scorched to the root
My red filaments burn and stand, a hand of wires.

Now I break up in pieces that fly about like clubs.
A wind of such violence
Will tolerate no bystanding: I must shriek.

The moon, also, is merciless: she would drag me
Cruelly, being barren.
Her radiance scathes me. Or perhaps I have caught her.

I let her go. I let her go
Diminished and flat, as after radical surgery.
How your bad dreams possess and endow me.

I am inhabited by a cry.
Nightly it flaps out
Looking, with its hooks, for something to love.

I am terrified by this dark thing
That sleeps in me;
All day I feel its soft, feathery turnings, its malignity.

Clouds pass and disperse.
Are those the faces of love, those pale irretrievables?
Is it for such I agitate my heart?

I am incapable of more knowledge.
What is this, this face
So murderous in its strangle of branches?——

Its snaky acids hiss.
It petrifies the will. These are the isolate, slow faults
That kill, that kill, that kill.


~ Sylvia Plath

 

Ρόδο της μοίρας, γύρευες να βρεις να μας πληγώσεις
μα έσκυβες σαν το μυστικό που πάει να λυτρωθεί
κι ήταν ωραίο το πρόσταγμα που δέχτηκες να δώσεις
κι ήταν το χαμογέλιο σου σαν έτοιμο σπαθί.

...

Λες κι είχα αναστηθεί γυμνή σε μια παρμένη θύμηση
σαν ήρθες γνώριμος και ξένος, ακριβέ μου
να μου χαρίσεις γέρνοντας την απέραντη λύτρωση
που γύρευα από τα γοργά σείστρα του ανέμου.


Ερωτικός λόγος – Γιώργος Σεφέρης

(απόσπασμα που "κράτησα" για σένα...)

 

Μ’ αρέσεις άμα σωπαίνεις, επειδή στέκεις εκεί σαν ξενιτιά. Κι άμα κλαις μου αρέσεις, απ’ την κούνια σου πεταλούδα μικρή μου εσύ.

Κι ενώ μεν απ’ τα πέρατα με ακούς, η φωνή μου εμένα δεν μπορεί να σ’ αγγίξει:

Άσε με τώρα να βυθιστώ κι εγώ σωπαίνοντας μες τη δική σου σιωπή.

Άσε με τώρα να σου μιλήσω κι εγώ με τη σιωπή τη δικιά σου που είναι απέριττη σα δαχτυλίδι αρραβώνων και που λάμπει σαν αστραπή. Είσαι όμοια με την νύχτα, αγάπη μου, η νύχτα που κατηφορίζει έναστρη. Απόμακρη και τόση δα και απ’ τα αστέρια φτιαγμένη είναι η δικιά σου σιωπή. Μ’ αρέσεις άμα σωπαίνεις, επειδή στέκεις εκεί σαν απουσία. Μακρινή κι απαρηγόρητη, σα να σε σκέπασε χώμα. Μια λέξη μόνο αν πεις, ένα χαμόγελο – μου αρκεί για να πανηγυρίσω που είσαι εδώ κοντά μου ακόμα.

Μ’ αρέσεις άμα σωπαίνεις – Πάμπλο Νερούδα
(Απόσπασμα)

 

 




Το σπίτι του θανάτου

Πέρασα μέσα από το σπίτι του θανάτου
και ήταν πολύ πιο φωτεινό
απ'όσο θα μπορούσα να σου περιγράψω
δεν ήτανε σα φυλακή στενή και βρόμικη
δεν ήταν σα σπηλιά υγρή και κρύα
μα είχε φως και ζεστασιά και δεν ένιωσα το φόβο
μόνο λιγάκι απόρησα πως είναι δυνατόν
να είμαι μόνος μου εγώ μέσα σ'αυτό το σπίτι
όταν εκατομμύρια οι ψυχές που χάνονται
και αναρίθμητους θα'πρεπε να συναντήσω
Πέρασα μέσα από το σπίτι του θανάτου
και αναζητώντας μάταια επί ώρες και ημέρες
όσους που έχασα είχα αγαπημένους
όσους που με αγάπησαν και πια είχαν ξεχάσει τη μορφή μου
μπήκα σε μια αίθουσα μεγάλη, ολοφώτεινη
όπου στο βάθος της απλωνόταν μια σκάλα αυτοκρατορική
και μαγεμένος πλησίασα και τότε είδα
ένα μικρό παιδί
να κάθεται μονάχο στο πρώτο σκαλοπάτι
τούτης της θεόρατης σκάλας που ανέβαινε στα ουράνια
ένα παιδί που είχε κρύψει στα χέρια του
το πρόσωπό του
κι έκλαιγε μ'αναφιλητά
μα όταν το ζύγωσα συμπόνια γεμάτος
και ήθελα να το ρωτήσω
γιατί είναι μονάχο του και κλαίει
γύρισε το κεφάλι του, με κοίταξε στα μάτια
κι ύστερα έτρεξε στη μεγάλη σκάλα επάνω
και χάθηκε από μπροστά μου
για πάντα...
κι εγώ συνήλθα απ'το παράδοξο και υπέροχο
μα και τρομακτικό μαζί
βαθύ και απέραντο συναίσθημα
που σ'ένα όνειρο
σ'ένα ταξίδι
σ'ένα μου πέρασμα πες
από το σπίτι του θανάτου
πρόσωπο με πρόσωπο ήρθα
όπως δεν το'χα φανταστεί ποτέ
με τον εαυτό μου...
D.P.

 

"Αν δεν μπορέσω να το δεις κι εσύ,
μοιάζει σα να μη το ’χω."

Ρίτσος

 

 





η επαφή με το απροσδόκητο
Ζητούσα επίμονα απ’το φακό
να δει
να καταγράψει
ό,τι δεν έβλεπα εγώ
με τους κοχλίες εστίασης
έφερνα πιο κοντά μου τους ανθρώπους
στεκόμουν με άνεση
πάνω στα χείλη της άγνωστης κοπέλας
πάνω στα μαλλιά του γέροντα
πάνω στο λερωμένο πουκάμισο
ενός διαβάτη
και ο φακός με υπηρετούσε σιωπηλά
αδιαμαρτύρητα
καθώς εγώ στεκόμουν στην ασφάλειά μου
παρατηρητής
ενός κόσμου που με αγνοούσε
και με παράξενη ηδύτητα
τον αγνοούσα κι εγώ…
και κάποια μέρα
ο φακός γύρισε προς το μέρος μου
εστίασε πάνω μου
και η επαφή με το απροσδόκητο
με ξάφνιασε
κι έπαψα ν’αγγίζω το ταχύμετρο
που ήταν πια κρύο
και αυστηρό
και απάνθρωπο
σαν ανακριτής…D.P.

 

 




(απόσπασμα)
Δανείζομαι έναν φόβο απ'το ημερολόγιο της Λατρείας...

Απ'το Άδειο γέμισα κι είμαι τώρα πια ευτυχισμένος.
Εχω τα χίλια ερωτήματα, έχω τις ίδιες απαντήσεις, έχω τα αμέτρητα λάθη κι έχω τους ίδιους φόβους...

Από το Άπειρο γέμισα κι είμαι γι'αυτό ισορροπημένος.
Έχω κουστούμια σκοτωμένων σε πολέμους αδελφοκτόνους
κι έχω χαμόγελα παιδιών που λαμπάδιασαν οι βόμβες.

Από το Θρίαμβο γέμισα κι είμαι γι'αυτό πιο όμορφος!
Εχω ναυάγια θεσπέσια και ναυαγούς απεγνωσμένους
κι έχω κουρασμένα "σ'αγαπώ" και ηλίθιους ερωτευμένους.

Από το Ρωμαλέο γέμισα γι'αυτό είμαι τόσο μόνος...

Δανείζομαι ένα μυστήριο απ'το ημερολόγιο της Γυναίκας...

Λέω πως είμαι ένας φιλόξενος κήπος.
Όλα θ'ανθίσουν στην αρχαία μου αγκαλιά, όλα θα γεννηθούν κι όλα θα πεθάνουν.

Λέω πως είμαι ένας αρχαίος εφιάλτης.
Ολα θα κλείσουν στην μπέρτα μου κι όλα ξανά θα αποκαλυφθούν.

Λέω πως είμαι ένας προσηνής βασιλιάς.
Ολοι θα χορτάσουν απ'την φιλόστοργη γενναιοδωρία μου και όλοι θα με μισήσουν για την δύναμή μου.

Λέω πως είμαι ένας λυρικός τραγουδοποιός. Ολοι θα χορέψουν στο σκοπό της ματαιότητάς μου κι όλοι θα νανουριστούν γλυκά στην μηδαμινότητα της προσδοκίας τους να μου μοιάσουν.

Λέω πως είμαι ένας ξεχασμένος βράχος.

Ολα ξεσπούν πάνω μου και όλα τα περιφρονώ στην αθανασία μου...

D.P.

 

Η διαφορετικότα που με έκανε εξαιρετικό κι έβαψε με απελπισμένες αποχρώσεις μια ζωή που δεν μου ανήκε, μου επιτρέπει να κωφεύω στα κοινά ένστικτα, έξω απ' το λειτουργικό που κάνει τους άνδρες υπηρέτες ή ελεύθερους.
Πέθανε κι η φτωχή ελπίδα να επιστρέψω, είμαι μόνος και το γνωρίζω.
Κι αφού ο κόσμος δεν με χρειάζεται πλέον, δεν τον χρειάζομαι ούτε εγώ.

P.P. Pasolini

 

Σ’ αγαπώ μη γνωρίζοντας πώς, από πού και πότε, σ’ αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια: σ’ αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ’ άλλον τρόπο, παρά μ’ ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι, που το χέρι σου πάνω μου το νιώθω σαν δικό μου, που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια.

Πάμπλο Νερούδα