Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Η ζωή σε πρόζα

Είναι γεγονός ότι η ζωή δεν εξηγείται
ούτε από τη βιολογία,
oύτε από τη θεολογία.
Η ζωή έχει βάθος,
ακόμη κι όταν περνάει αμέσως
σαν τη ζωή της πεταλούδας -
η ζωή παραμένει πλούσια,
ακόμη κι όταν το χώμα είναι ξερό.
Ανελέητος είν' ο αγώνας
για να καταλήξει ανούσια κι αφόρητη.
Δεν μένει παρά το ασύνειδο βάθος,
η τελευταία φάρσα του ξέπνοου θεάτρου μας.
Θα έστελνα σε καταναγκαστικά έργα ή στην κρεμάλα
όποιον την πιστεύει ή την υπομένει. Είναι φανερό ότι ο ανήδεος
αρκεί για να σκεπάζει το σκοτάδι.

( Eugenio Montale )

 

Μπλε πουλί

Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου,
πού θέλει να βγει,
αλλά ρίχνω πάνω του ουίσκι και εισπνέει
τον καπνό του τσιγάρου μου.
Οι πόρνες, οι μπάρμαν
και οι υπάλληλοι των παντοπωλείων
δεν ξέρουν ότι αυτό είναι εκεί.
Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου
πού θέλει να βγει,
αλλά είμαι πάρα πολύ σκληρός για εκείνο.
Του λέω, μείνε εκεί μέσα, δεν πρόκειται ν’ αφήσω
κανένα να σε δει. Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου
πού θέλει να βγει
αλλά ρίχνω πάνω του ουίσκι και εισπνέει
τον καπνό του τσιγάρου μου.
Οι πόρνες, οι μπάρμαν
και οι υπάλληλοι των παντοπωλείων
δεν ξέρουν ότι
αυτό είναι εκεί. Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου
πού θέλει να βγει
αλλά είμαι πάρα πολύ σκληρός για εκείνο,
του λέω,
μείνε εκεί,
θες να με μπλέξεις;
Θες να καταστρέψεις
τις δουλειές μου;
Θες να χαλάσεις τις πωλήσεις των βιβλίων μου
στην Ευρώπη; Υπάρχει ένα μπλε πουλί στην καρδιά μου
πού θέλει να βγει έξω,
αλλά είμαι πολύ έξυπνος, το άφησα να βγει μερικές φορές
αλλά μόνο τη νύχτα,
όταν όλοι κοιμούνται.
Του λέω, το ξέρω πως είσαι εκεί,
γι’ αυτό μην είσαι
λυπημένο. Αργότερα το ξανάβαλα μέσα,
αλλ’ εκείνο τραγουδάει λιγάκι
εκεί πέρα, δεν θα το αφήσω ακόμη να πεθάνει
και κοιμόμαστε μαζί έτσι απλά
με τη
μυστική συμφωνία μας
και είναι αρκετά συμπαθητικό,
να κάνετε έναν άνθρωπο
να κλάψει, όμως εγώ
δεν κλαίω, εσείς;

( Charles Bukowski )

 

Το σούρουπο έχει πάντα τη θλίψη
ενός ατέλειωτου χωρισμού
Κι εγώ έζησα σε νοικιασμένα δωμάτια
με τις σκοτεινές σκάλες τους
που οδηγούνε
άγνωστο που…

Με τις μεσόκοπες σπιτονοικοκυρές
που αρνούνται
κλαίνε λίγο
κι ύστερα ενδίδουν
και τ’ άλλο πρωί,
αερίζουν το σπίτι
απ’ τους μεγάλους στεναγμούς…

Στα παλαιικά κρεβάτια
με τα πόμολα στις τέσσερις άκρες
πλάγιασαν κι ονειρεύτηκαν
πολλοί περαστικοί αυτού του κόσμου
κι ύστερα αποκοιμήθηκαν
γλυκείς κι απληροφόρητοι
σαν τους νεκρούς στα παλιά κοιμητήρια

Όμως εσύ σωπαίνεις…
Γιατί δε μιλάς;
Πες μου!
Γιατί ήρθαμε εδώ;
Από πού ήρθαμε;
Κι αυτά τα ιερογλυφικά της βροχής πάνω στο χώμα;
Τι θέλουν να πουν;

Ω, αν μπορούσες να τα διαβάσεις!!!
Όλα θα άλλαζαν…

Όταν τέλος, ύστερα από χρόνια ξαναγύρισα…
δε βρήκα παρά τους ίδιους έρημους δρόμους,
το ίδιο καπνοπωλείο στη γωνιά…

Κι ολόκληρο το άγνωστο
την ώρα που βραδιάζει…

(Τάσος Λειβαδίτης)
 

 

Sous - entendu

Μη νομίζεις
ότι δεν ξέρω
πως καθώς μου μιλάς
το χέρι του μυαλού σου
μου αφαιρεί διακριτικά
τις κάλτσες μου,
και με επιδέξιες, τυφλές κινήσεις
ανεβαίνει κατά μήκος του ποδιού μου.

Μη νομίζεις
ότι δεν ξέρω
ότι ξέρεις
ότι καθετί που λέω
είναι ένα ένδυμα.

Anne Stevenson

 

ΛΟΦΟΙ
Το στόμα μου θα είναι βάραθρο με θειάφι καυτό
Θα βρεις το στόμα μου κόλαση αποπλάνησης κι απόλαυσης
Οι άγγελοι του στόματος μου θα θρονιαστούν στην καρδιά σου
Οι στρατιώτες του στόματός μου θα σου επιτεθούν αιφνιδιαστικά
Οι παπάδες του στόματός μου θα λιβανίζουν την ομορφιά σου
Η ψυχή σου θα πάλλεται σαν μια περιοχή σεισμού
Τα μάτια σου θα έχουν τότε φορτωθεί όλον τον έρωτα
Της ανθρωπότητας συσσωρευμένον από πρωτόγονα χρόνια
Το στόμα μου θα είναι μια στρατιά αντίπαλή σου
Μια απειθάρχητη στρατιά αλλάζοντας καθώς ένας
Ταχυδακτυλουργός το σχήμα και τον αριθμό της
Η ορχήστρα και η χορωδία του στόματός μου θα ψάλλει
Την αγάπη μου θα σου τη μουρμουρίζει από μακριά

Κι εγώ όρθιος με μάτια καρφωμένα στο χρονόμετρο
Θα ορμήσω για έφοδο
Guillaume Apollinaire

 

Γυμνό

Ο ουρανός του κίτρινου σου
αγγίγματος κάλυπτε
τον απόκρυφο κήπο
του πάθους και της μουσικής.
Ψηλοί αιμάτινοι κισσοί
αγκάλιαζαν τα κόκαλα σου.
Το χάδι της ψυχής
- αύρα τρομαγμένη - κινούσε
όλα εκείνα που εσύ ήσουν.
Τι όμορφο λυκόφως
κοκκινίσματος κι εξάντλησης
ήταν το δέρμα σου! Ήσουν
σαν εν' άστρο δίχως λάμψη,
λαμβάνοντας απ' τον ήλιο
το φως του περιγράμματος σου.
Μονάχα κάτω απ' τα πόδια σου ήταν νύχτα.
Είσαι φυλακή μουσικής
της έγκλειστης μουσικής,
που προσπαθούσε να δραπετεύσει
σε κάθε χειρονομία σου,
αλλά που δεν μπορούσε να βγει
κι εμφανιζόταν σαν ένα μωρό
στα τζάμια των καθαρών ματιών σου.

( Manuel Altolaguirre )

* Απόδοση στα ελληνικά T_S

 

Συχνά το κακό του να ζεις

Συχνά το κακό του να ζεις συνάντησα,
ήταν το στραγγαλισμένο ρυάκι που γουργουρίζει,
ήταν το πως διπλώνεται το ξερό
φύλλο, ήταν το σωριασμένο άλογο.

Καλά δεν ήξερα, έξω απ΄το θαύμα
που φανερώνει την θεία αδιαφορία:
ήταν το άγαλμα στην υπνηλία
του απογεύματος, και το σύννεφο, και το γεράκι ψηλά υψωμένο.

( Eugenio Montale )

* Απόδοση στα ελληνικά T_S

 

"Σκοτώνω τον χρόνο σήμερα…
βάζω φωτιά..
σε όνειρα ανεκπλήρωτα…
σπάζω στιγμές σε άναρχα κομμάτια
και χτίζω για σε…
μία ευχή ολόκληρη.
Να κοιτάς…
πιο πέρα από τα μάτια…
με γυμνό το κορμί…
αμόλυντο,
την κάθε ηδονή…
ιδρώτα να την γεννάς…
εκεί ανάμεσα στα πόδια,
κραυγή ο κάθε αναστεναγμός…
να σείεται ο κόσμος όλος,
από τα Θεμέλια.
Μια γαμημένη ευχή τελικά θέλω…
μόνο για μένα,
να αγαπάς με…
πριν ανατείλει πρωινό…
στα δικά μας βράδια."

Δεν ξέρω τίνος...
 

 

Le chat

Έλα, γλυκιά μου γάτα, να κουρνιάσεις στα στήθια μου τα ερωτευμένα
Κράτησε τα νύχια σου
κι άφησέ με να βουτήξω μες στα ωραία σου τα μάτια,
τα πλήρη μετάλλου κι αχάτη

Σαν τα δάχτυλά μου χαϊδεύουνε ξέγνοιαστα
το κεφαλάκι και την πλατούλα σου
και το χέρι μου τα μεθάει απ' την ηδονή
του χουφτώματος του ηλεκτρισμένου σώματός σου,

η γυναίκα μου περνοδιαβαίνει στου νου μου τις στράτες - Η ματιά της,
όπως κι η δικιά σου, αγαπητό μου κτήνος,
διαπεραστική και κρύα, κοφτερή σαν κεντρί

και -απ' την κορφή ως τα νύχια-
ένα αεράκι πονηρό, ένα άρωμα επικίνδυνο,

που κολυμπάει γύρω απ' το μελαχρινό κορμί της

Charles Baudelaire

 

Γυναίκα μεταιχμιακής ηλικίας

Γυναίκα μεταιχμιακής ηλικίας
γυμνή στο κρεβάτι μου.
Το πρόσωπό της βαμμένο
και το κορμί της
μαραμένο στο φυσικό του χρόνο.
Την αγκάλιασα όπως το καμένο σπίτι
που ο μαραγκός δεν ήξερε,
από που να αρχίσει.
Κάθισα ξύπνιος ύστερα και την κοίταζα.
Το πρόσωπό της μισό,
είχε κάτι από όλους αυτούς
που την κατοίκησαν.
Γυναίκα μεταιχμιακής ηλικίας.
Έπιπλα που κουβαλούσαν
από τη γέννησή τους,
την ερημιά του μάστορα.

( Γιώργος Μαρκόπουλος )

 

Ένας κόκκος αλάτι

Σα μια πληγή που αιώνια ματώνει,
που αρκεί ένας μικρός κόκκος αλάτι
για να σε κάνει να κλαις από πόνο.
Οι άνθρωποι δεν ξεχνούν τόσο εύκολα,
όσο θέλουν αυτοί ή οι γύρω τους να πιστεύουν.
Συχνά, σκάβουν ένα λάκκο
στην πίσω αυλή του μυαλού τους
και σωριάζουν όπως-όπως το άχρηστο υλικό.
Και κάποιες νύχτες,
που τους πνίγει το πολύ σκοτάδι,
τα λόγια, οι υποσχέσεις,
ξεντύνονται αργά,
ξαπλώνουν απαλά στο κρεβάτι,
φέρνουν το σεντόνι μέχρι τα αυτιά
και βάζουν σα μικρά παιδιά τα κλάματα.
Όταν φτάνει το πρωί,
δε μένει χώρος για τέτοιες ανόητες σκέψεις.
Τους κυνηγά η ζωή
και η πούδρα σβήνει με τα δάκρυα.
Απόψε, δε θά ‘χει φεγγάρι
Θα βγω να περπατήσω
καπνίζοντας τη μοναξιά μου.
Θα στέκομαι κάτω από κολόνες της ΔΕΗ,
από φωτεινές επιγραφές πολυκαταστημάτων,
θα χαιρετώ περαστικούς,
θα κοιτώ συχνά το ρολόι,
σαν κάτι να περιμένω.

( Έλλη Φρεγγίδου )

 

Κόκκινη νύχτα

Χορεύεις και σκίζετ' η νύχτα.
Μισό φεγγάρι στο λαιμό σου τινάζει τα όνειρα
και το άλλο μισό βυθίζει φως στο σκοτεινό κορμί μου.
Κι όταν τη μέση σου τσακίζεις σαν τόξο τ' ουρανού,
αρχίζουν θάλασσες κι η σιωπή.
Κι όπως τα χέρια σου σηκώνουν τους ανέμους,
ακίνητο με περιφέρεις στη φωτιά σου,
το θαύμα τούτων των χρωμάτων
που λάμπουνε στο χάσμα, που άνοιξες στο μαύρο.

( Διονύσης Καρατζάς )