Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

αυτή η σκιά του γκρι
αυτή η συγκεκριμένη θλίψη
αυτό το κρύο πρωινό φως
και αυτή η σιωπηλή τρέλα
κρέμεται στον αέρα
κρέμεται σαν ανάμνηση
κρέμεται σαν σύννεφο
κρέμεται απεγνωσμένα
ανάμεσα στο σκοτάδι και στο φως
ανάμεσα στο ήμουν και στο είμαι
ανάμεσα στο νέο και στο γέρικο
ανάμεσα σε σένα και μένα
ανάμεσα σε σένα και μένα

θυμάμαι πόλεις
και θυμάμαι βροχή
σαν τον ήχο της φωνής, να πέφτουν
αυτές οι αναμνήσεις και περισσότερες παραμένουν
θυμάμαι χειμώνα
και θυμάμαι ένταση
σαν τον ήχο της φωνής σου, να σπάνε
αυτές οι αναμνήσεις και περισσότερες παραμένουν
θυμάμαι τις νύχτες
και θυμάμαι πόνο
σαν τον ήχο της φωνής σου, μόνες
αυτές οι αναμνήσεις και περισσότερες παραμένουν

οπότε, από που ξεκινάμε;
και τι άλλο μπορούμε να πούμε;
όταν όλες οι γραμμές έχουν τραβηχτεί
τι πρέπει να κάνουμε σήμερα;

ας κλείσουμε τα μάτια μας για λίγο
καθώς οι σκιές του πρωινού παίζουν
και να ακούσουμε τη βροχή
να ξεπλαίνει την μακριά νύχτα
πρόσωπο με πρόσωπο θα ξυπνήσουμε
για να δούμε ακόμα μια μέρα
και με ελπίδα στην καρδιά μας
θα αγκαλιάσουμε αυτή τη σκιά του γκρι
αυτή την ευχάριστη σκιά του γκρι

 

Φωτογραφία στον τοίχο, κραυγή με δίχως ήχο
κοράκι πεθαμένο, σοκάκι στοιχειωμένο

τα μάτια του δυο δρόμοι, κι οσο κοιτάει νυχτώνει
κατάμαυρη θητεία, κλεμμένη αμαρτία

φωνή και δυναμώνει, ο χρόνος που τελειώνει
γιορτή που αγριεύει, δωμάτιο που στενεύει

τη σκοτεινή, τη μαύρη μου την όψη χαρισέ μου
κι αν δεν την αγαπήσω πώς θες να τη νικήσω;
με τις φωνές που άκουγες στον ύπνο μιλησέ μου
καταραμένε φίλε μου και άγιε αδελφέ μου

σ' ενα σκυλί πνιγμένο, το μυστικό κρυμμένο
δυο λίρες η αλήθεια και τρεις τα παραμύθια

εφιάλτες τα ονειρά του, μηνύματα θανάτου
δυο μαύρα περιστέρια, του μάτωσαν τα χέρια

αίμα και τα γραπτά του, μα πότισαν κρυφά του
της ομορφιάς τη γλάστρα, για να φυτρώσουν τ' άστρα

τη σκοτεινή, τη μαύρη μου την όψη χαρισέ μου
κι αν δεν την αγαπήσω πώς θες να την νικήσω;
με τις φωνές που άκουγες στον ύπνο μιλησε μου
καταραμένε φίλε μου και άγιε αδελφέ μου


Α.Ιωαννίδης, αφιερωμένο στον Edgar Alan Poe

 

Οι κούφιοι άνθρωποι

Είμαστε οι κούφιοι άνθρωποι
είμαστε οι βαλσαμωμένοι άνθρωποι
σκύβοντας μαζί
κεφαλοκαύκι άχυρο. Αλίμονο!
Οι στεγνές φωνές μας, όταν ψιθυρίζουμε μαζί
είναι ήσυχες και ανόητες
σαν άνεμος σε ξερό χορτάρι
ή πόδια ποντικών σε σπασμένο γυαλί
στο ξερό μας κελάρι.

Σχήμα χωρίς μορφή, σκιά χωρίς χρώμα
παραλυμένη δύναμη, χειρονομία χωρίς κίνηση.
Αυτοί που πέρασαν
με ολόισια μάτια, στου θανάτου το άλλο Βασίλειο
μας θυμούνται-αν καθόλου-όχι ως χαμένες
βίαιες ψυχές, μα μονάχα
ως κούφιους ανθρώπους
τους βαλσαμωμένους ανθρώπους

( Thomas Stearns Eliot )

 

Κολοσσός

Ποτέ δεν θα μπορέσω να σε συναρμολογήσω ολοκληρωτικά,
Κάθε κομμάτι, όπως πρέπει κολλημένο και συναρμοσμένο.
Γκαρίσματα, γρυλίσματα γουρουνιών και αισχρά κακαρίσματα
Εξέρχονται από τα παχιά σου χείλη.
Είναι χειρότερα κι από σταύλο.

Ίσως θεωρείς τον εαυτό σου ένα μαντείο,
Επιστόμιο για τους νεκρούς, ή για κάποια θεότητα.
Τριάντα χρόνια τώρα είναι που μοχθώ
Να στεγνώσω τις λάσπες από το λαιμό σου.
Δεν έγινα σοφότερη.

Αναρριχώμαι σε μικρές σκαλωσιές με τα δοχεία της κόλλας και τους κουβάδες με τη λαζολίνη.
Έρπω σαν μυρμήγκι που θρηνεί
Πάνω από τις χορταριασμένες εκτάσεις των φρυδιών σου
Να επισκευάσω τις τεράστιες πλάκες του κρανίου σου
Και να καθαρίσω τους γυμνούς λευκούς τύμβους των ματιών σου.

Ένας γαλάζιος ουρανός βγαλμένος από την Ορέστεια
Ορθώνεται σαν αψίδα από πάνω μας . Ω πατέρα, είσαι από μόνος σου
Ρωμαλέος και ιστορικός σαν Ρωμαϊκή Αρένα.
Στρώνω για το γεύμα μου πάνω σ` ένα λόφο με μαύρα κυπαρίσσια.
Τα διαμπερή σου κόκκαλα και ακάνθινα μαλλιά είναι σκορπισμένα

Με την γνωστή τους αναρχία στην γραμμή του ορίζοντα.
Χρειάζεται κάτι πιο δυνατό από το χτύπημα ενός κεραυνού
Για να δημιουργήσει ένα τέτοιο ερείπιο.
Τις νύχτες, φωλιάζω στο κέρας της Αμάλθειας
Του αριστερού σου αυτιού, μακριά από τον άνεμο.

Μετρώντας τα κόκκινα άστρα κι εκείνα που έχουν το χρώμα του δαμάσκηνου.
Ο ήλιος ανατέλλει από την πύλη της γλώσσας σου.
Οι ώρες μου νυμφεύονται τη σκιά.
Δεν αφουγκράζομαι πια για το τρίξιμο μιας καρίνας
Πάνω στις γυμνές πέτρες της αποβάθρας.

( Sylvia Plath )

 

Ντουζ

Μας αρέσει να κάνουμε ντουζ στη συνέχεια
(θέλω το νερό πιο ζεστό από κείνη)
και το πρόσωπό της είναι πάντα απαλό και ήρεμο
και θα με σαπουνήσει πρώτη
θα απλώσει τον αφρό στ’ αρχίδια μου
θα τα σηκώσει
θα τα ζουλίξει
μετά θα σαπουνίσει τον πούτσο:
‘Ε, αυτό εδώ είναι ακόμα σκληρό’
ύστερα θα πιάσει όλες τις τρίχες κάτω εκεί,
την κοιλιά, την πλάτη, το λαιμό, τα πόδια,
χαμογελώ με ευχαρίστηση
κι ύστερα τη σαπουνίζω εγώ…
πρώτα το μουνί
στέκομαι πίσω της, ο πούτσος μου στα μάγουλα του πισινού της
σαπουνίζω απαλά τις τρίχες του μουνιού,
την σαπουνίζω εκεί με απαλές κινήσεις,
παραμένω ίσως περισσότερο απ’ ό,τι χρειάζεται,
κι ύστερα ασχολούμαι με το πίσω των ποδιών, τον κώλο, την πλάτη,
το λαιμό, την γυρίζω απ΄την άλλη, τη φιλώ,
σαπουνίζω τα στήθη, την πιάνω εκεί και πιο κάτω στην κοιλιά,
το λαιμό, το μπροστινό των ποδιών,
τους αγκώνες, τις πατούσες,
κι ύστερα το μουνί, άλλη μια φορά, για γούρι.
ακόμα ένα φιλί και βγαίνει πρώτη,
σκουπίζεται, μερικές φορές τραγουδά καθώς εγώ παραμένω,
γυρίζω το νερό στο πιο ζεστό,
νιώθοντας τις καλές στιγμές του θαύματος της αγάπης
ύστερα βγαίνω
είναι συνήθως απόγευμα και ήσυχα,
και καθώς ντυνόμαστε συζητάμε τι άλλο
θα μπορούσαμε να κάνουμε,
αλλά το να είμαστε μαζί λύνει τα περισσότερα θέματα,
στην ουσία τα λύνει όλα
μια και όσο αυτά τα θέματα παραμένουν λυμένα
στην ιστορία της γυναίκας και του άνδρα,
είναι διαφορετικά για τον καθένα,
για άλλους χειρότερα, για άλλους καλύτερα,
για μένα, είναι αρκετά θαυμάσιο να θυμάμαι
τις παρελάσεις των στρατών
και τα άλογα να περπατούν στον δρόμο
τις αναμνήσεις του πόνου και της ήττας και της δυστυχίας:
Λίντα, εσύ μου το πρόσφερες,
όταν το πάρεις πίσω
κάντο αργά κι αβίαστα
κάντο σαν να πεθαίνω ενώ κοιμάμαι
παρά ενώ είμαι ξύπνιος
αμήν.

( Charles Bukowski )

 

Παρακαλώ βάζετε τα ονόματα των δημιουργών.
Αν είστε οι ίδιοι βάλτε "εγώ" η το ψευδώνυμό σας (αν και δεν νομίζω ότι οι δημιουργικές προσπάθειες καθενός μας εμπίπτουν στον ορισμό του νήματος - ρωτήστε Tenebra-Silente... . Είχα παλιότερα δημιουργήσει ένα νήμα για τις δικές μας )

 

Αν δεν με μνημόνευες, δεν σκόπευα επ' ουδενί να βγω εκτός θέματος...Ομολογώ ότι κι εγώ υπέπεσα στο ολίσθημα να βάλω κάτι δικό μου ( και μάλιστα 2-3 φορές )...Αλλά επανόρθωσα τάχιστα, αφαιρώντας οικειοθελώς...Πρώτον γιατί όπως είπες κι εσύ, δεν ήταν το θέμα του νήματος...Και δεύτερον, γιατί θεώρησα τουλάχιστον "ιερόσυλο", να βάλω κάτι δικό μου δίπλα σε πένες, που για μένα θα ήταν τουλάχιστον μυθικές...Είμαι ο τελευταίος που θα έκανε ποτέ "μαθήματα" στον οποιονδήποτε ( πόσο μάλλον συμπεριφοράς η λογοτεχνίας )...Και αν έγραψα αυτές τις γραμμές τώρα...Ήταν για να ζητήσω συγνώμη για κείνα μου τ' ατοπήματα και όχι για να το παίξω "δάσκαλος" η "νομιμόφρων"...Καληνύχτα...

Υ.Γ. Ακολούθως αφήνω κατάλληλη παρέμβαση...Με σκοπό να επανέλθω στην ροή του νήματος... 

-----------------------------------------------------------

Ανατριχίλα

Ήτανε σαν το ανεπανόρθωτο να είχε συντελεστεί:
η φρίκη ήταν στο απόγειό της
ταυτόχρονα με την απελπισία
και τη συντριβή.
Κι αυτό επεκτεινόταν
σ΄ολόκληρη τη ζωή της ψυχής μου στο μέλλον.
Ο Θεός είχε γίνει άφαντος τότε.
Υπήρχε μια μαύρη κηλίδα
όπου το πεπρωμένο μου είχε συσπειρωθεί.
Και αυτή παρέμενε εκεί ασάλευτη
μέχρις ότου οι χρόνοι ν' αποσωθούν μέσα στο απόλυτο.

( Antonin Artaud )

 

Η πεδιάς και το νεκροταφείον

Έχει πια δύσει ο ήλιος του χειμώνα,
και γρήγορα, σα θέατρο, σκοτεινιάζει,
ή σα να πέφτει πέπλο σε μια εικόνα.
Άλλο δε βρίσκει ο άνεμος, ταράζει
μόνο τ' αγκάθια στην πεδιάδα όλη,
μόνο κάποιο χαρτί σ' όλη τη φύση.
Μα το χαριτωμένο περιβόλι
αίμα και δάκρυα το' χουνε ποτίσει.
Αδιάκοπα τα δέντρα ξεκινούνε,
κι οι πέτρινοι σταυροί σκίζουν σα χέρια
τον ουρανό που σύννεφα περνούνε,
τον ουρανό που είναι χωρίς αστέρια.
(Ωραίο, φρικτό και απέριττο τοπίον!
Ελαιογραφία μεγάλου διδασκάλου.
Αλλά του λείπει μια σειρά ερειπίων
κι η επίσημος αγχόνη του Παγκάλου.)


Κώστας Καρυωτάκης

 

Aγαπημένο , αυτού του χρόνου !

"It’s dark because you are trying too hard. Lightly child, lightly. Learn to do everything lightly. Yes, feel lightly even though you’re feeling deeply. Just lightly let things happen and lightly cope with them. I was so preposterously serious in those days… Lightly, lightly – it’s the best advice ever given me…So throw away your baggage and go forward. There are quicksands all about you, sucking at your feet, trying to suck you down into fear and self-pity and despair. That’s why you must walk so lightly. Lightly my darling…"
- Aldous Huxley, Island

Αγαπημένο , όλων των υπολοιπων ..
“I saw my life branching out before me like the green fig tree in the story. From the tip of every branch, like a fat purple fig, a wonderful future beckoned and winked. One fig was a husband and a happy home and children, and another fig was a famous poet and another fig was a brilliant professor, and another fig was Ee Gee, the amazing editor, and another fig was Europe and Africa and South America, and another fig was Constantin and Socrates and Attila and a pack of other lovers with queer names and offbeat professions, and another fig was an Olympic lady crew champion, and beyond and above these figs were many more figs I couldn't quite make out. I saw myself sitting in the crotch of this fig tree, starving to death, just because I couldn't make up my mind which of the figs I would choose. I wanted each and every one of them, but choosing one meant losing all the rest, and, as I sat there, unable to decide, the figs began to wrinkle and go black, and, one by one, they plopped to the ground at my feet.”

― Sylvia Plath, The Bell Jar

 

Ἐπὶ σκηνῆς
Δ´

Ἡ θάλασσα- πῶς ἔγινε ἔτσι ἡ θάλασσα;
Ἄργησα χρόνια στὰ βουνὰ-
μὲ τύφλωσαν οἱ πυγολαμπίδες.
Τώρα σὲ τοῦτο τ᾿ ἀκρογιάλι περιμένω
ν᾿ ἀράξει ἕνας ἄνθρωπος
ἕνα ὑπόλειμμα, μιὰ σχεδία.

Μὰ μπορεῖ νὰ κακοφορμίσει ἡ θάλασσα;
Ἕνα δελφίνι τὴν ἔσκισε μία φορὰ
κι ἀκόμη μιὰ φορὰ
ἡ ἄκρη τοῦ φτεροῦ ἑνὸς γλάρου.

Κι ὅμως ἦταν γλυκὸ τὸ κύμα
ὅπου ἔπεφτα παιδὶ καὶ κολυμποῦσα
κι ἀκόμη σὰν ἤμουν παλικάρι
καθὼς ἔψαχνα σχήματα στὰ βότσαλα,
γυρεύοντας ρυθμούς,
μοῦ μίλησε ὁ Θαλασσινὸς Γέρος:
«Ἐγὼ εἶμαι ὁ τόπος σοὺ
ἴσως νὰ μὴν εἶμαι κανεὶς
ἀλλὰ μπορῶ νὰ γίνω αὐτὸ ποὺ θέλεις».

Γιώργος Σεφέρης

 

Ρομπέρτο Τσούκο I Μπερνάρ Μαρί Κολτές

Θέλω να φύγω. Πρέπει να φύγω αμέσως. Κάνει πολύ ζέστη σ' αυτή τη γαμημένη πόλη. Θέλω να πάω στην Αφρική, κάτω απ' το χιόνι. Πρέπει να φύγω γιατί πρόκειται να πεθάνω. Έτσι κι αλλιώς, κανείς δεν ενδιαφέρεται για κανέναν. Κανείς. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη τις γυναίκες και οι γυναίκες έχουν ανάγκη τους άντρες. Αγάπη όμως, αγάπη δεν υπάρχει. Με τις γυναίκες, εμένα μου σηκώνεται απο οίκτο. Θα' θελα να ξαναγεννηθώ σκύλος, για να είμαι λίγοτερο δυστυχισμένος. Αδέσποτο σκυλί, που σκαλίζει στα σκουπίδια· κανείς δε θα με πρόσεχε. Θα' θελα να είμ' ένα κίτρινο σκυλί, φαγωμένο απ' την ψώρα, που θα φεύγαν μακρυά του χωρίς να του δώσουν προσοχή. Θα' θελα να είμ' ένας που σκαλίζει στα σκουπίδια μια αιωνιότητα. Πιστεύω πως δεν υπάρχουν λέξεις, δεν υπάρχει τίποτα να πούμε. Πρέπει να σταματήσουμε να διδάσκουμε τις λέξεις. Πρέπει να κλείσουμε τα σχολεία και να μεγαλώσουμε τα νεκροταφεία. Έτσι κι αλλιώς, ένας χρόνος, εκατό χρόνια, το ίδιο κάνει· αργά ή γρήγορα, όλοι θα πεθάνουμε, όλοι. Κι αυτό, αυτό κάνει τα πουλιά να τραγουδούν, αυτό κάνει τα πουλιά να γελούν.

 

Υπήρξα ίσως στο παρελθόν ίσως πάλι να μην υπήρξα
Να 'μαι το δημιούργημα μιας ιστορίας φανταστικής
Αφού τίποτα δεν ορίζω δεν ξέρω
Μόνον ορίζομαι περιορίζομαι απ' ομορφιά και θάνατο
Πέφτοντας απ' ομορφιά σ' άλλη ομορφιά
Από θάνατο σε θάνατο
Σηκώνοντας στα χέρια μου το κρανίο του κόσμου
Κύματα της πέτρας χρυσά κάτω απ' το χειμωνιάτικο ήλιο
Στο στόμα του χρόνου ως την άκρη της ματιάς
Και το ξεψύχισμα μιας εποχής αργό τεφρό
Στο πρόσωπό μου

[27 του Νοέμβρη 1969]

Αλέξης Τραϊανός, Παρουσία
Από τη συγκεντρωτική έκδοση Φύλακας ερειπίων - τα ποιήματα (1991)