Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

"Το τέλος της παράκαμψης", Βερόνικα Πραμούκοβα

Το τέλος της παράκαμψης
Κοίταξε πόσα αυτοκίνητα επιστρέφουν κι έρχονται
Καθώς αφήνουμε τα σύρματα πίσω μας
Οι μάρκες τους εκτοπίζουν τις λέξεις μας
Στέκομαι στο έδαφος
Μα δε με θέλεις...
Χωρίς εσένα, θα είμαι πιο μπροστά από σένα
Δεν έχω τίποτα να σου δώσω
Κι είναι τόσο δύσκολο να σου εξηγήσω
Περισσότερο από κάθε άλλη φορά
Γιατί μου αρέσουν τα εργοστάσια
Κάθε φορά που κοιτάζω εσένα
Ένα ταξίδι από τα γόνατα ως τα δάχτυλα
Η αντανάκλαση της σύγχυσης
Οι μέρες και τα ισόμετρα πέταλα
Η ανακάλυψη του οίκτου
Σαν αεροπλάνο πετά και μας εγκαταλείπει
Κι αν δεν ήταν τόσο ωραία εδώ
Θα μπορούσα να έρθω μαζί σου
Μα έχω βαρεθεί να σου ζητώ συγγνώμη
Κι είναι βέβαιο πως δεν μπορώ ν’ αλλάξω
Γιατί ο κόσμος είναι μια χούφτα από εκατομμύρια μόρια
Κι η κατανόηση δείχνει ν’ αργοπεθαίνει
Λεπτό με το λεπτό
Αστέρι μ’ αστέρι
Δορυφόρο με δορυφόρο
Δώσ’ μου τα χέρια σου
Κράτησε μακριά τα ψέματα
Χάρισέ τα σ’ αυτούς που μπορούν να σε πιστέψουν
Θέλεις ν’ ακούσεις τόσα πολλά
Κι εγώ θέλω να κλάψω
Να κοιτάξω το χώμα σαν τη μόνη αλήθεια
Σε σκέφτομαι...
Μέσα από εσένα είδα εμένα
Τη στρογγυλή άκρη της Γης
Την απέραντη ακινησία που επεκτείνει την απόσταση
Κι εξαλείφει το φως..."

 

Ο Χριστός ως Πόντιος Πιλάτος

Για τα υποχθόνια βλέμματα, τις ανθρώπινες ψυχώσεις, τα κακομαθημένα παιδιά,
τις ψηλομύτες γυναίκες, τους βολεμένους τύπους, τα ζευγάρια της ύστερης ανάγκης,
το μαυροφορεμένο που κρατάει ένα λάβαρο που γράφει «τα σκαλοπάτια της συντριβής σου»,
για όλα αυτά τι πράττεις;
Απάντηση: Πλένω καλά τα χέρια μου ως τον αγκώνα.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Μάνα

Μάνα από το πλύσιμο
μαραίνονται τα χέρια σου,
καθημερινά το σπίτι λάμπει,
σ’ όλη σου τη ζωή
μόνο στην αγορά και
στα παζάρια τριγυρνάς,
γι’ αυτό σου λέω
βγες απ’ τη φωλιά σου,
ράψε ωραία ρούχα και διασκέδασε,
φτάνει τόση αφοσίωση
για να μου κρύψεις τη σκουριά.

( Ιγνάτης Χουβαρδάς )

 

Ένα βράδυ σαν τα πολλά

Ένα βράδυ σαν τα πολλά, και ξανά
εμείς εδώ, ποιος ξέρει ακόμη για πόσο, στον
έβδομο μας όροφο, μετά απ' τα συνηθισμένα ουρλιαχτά
τα μωρά αποκοιμήθηκαν,
κοιμήθηκε και το κουτάβι, του οποίου τα περιττώματα
βρήκαμε γι' ακόμη μια φορά στο γραφείο.
Το χτυπάς με την εφημερίδα, τ' αλυχτίσματα του σχόλια.

Ένα βράδυ σαν τα πολλά, και οι πεποιθήσεις
μου άθικτες, κατ' επίφαση, όπως χρόνια
πριν, μάλλον πιο καθαρές, πιο συμπαγείς:
γράφοντας στίχους χριστιανικούς στους οποίους να φαίνεται
ότι με κατέστρεψε σαν παιδί η εκπαίδευση των παπάδων,
τουλάχιστον δυο ώρες καθημερινά για μένα,
φτάνει με την καλοσύνη, καμιά φορά να ψεύδεσαι.

Ένα βράδυ σαν τα πολλά ( πόσα ν' απομένουν μέχρι να πεθάνεις
από βράδια σαν κι αυτό? ) και δεν αισθάνθηκα πειρασμό για τίποτε,
λέω τον ύπνο, την επιθυμία να πιω,
ή την μάταιη αγωνία που μ' έπαιρνε από πίσω,
μήδε απ' τις υπαλληλικές κατήφειες μου:
με ξαναρωτώ, θα 'θελα να ξέρω,
αν μια μέρα θα είμαι λιγότερο κουρασμένος, αν ψευδαισθήσεις
είναι οι αρχαίες ελπίδες σωτηρίας,
ή αν μες στο δειλό κορμί μου θα υποφέρω φυσιολογικά
την τύχη κάθε άλλου, όχι χυδαία
λογοτεχνία μα ζωή που διπλώνεται στην κορυφή της,
δίχως πια αρετή ούτε νιότη.
Θα μπορούσαμε να έχουμε αύριο μια ζωή πιο απλή?
Έχει ένα τέλος η ανοχή μας του παρόντος?

Αλλά το να ζεις ή να πεθαίνεις, είν' αδιάφορο,
αν ιδιωτικά άτομα χωρίς ιστορία
είμαστε, αναγνώστες εφημερίδων, τηλεθεατές,
χρήστες υπηρεσιών:
θα 'πρεπε να 'μασταν πολλοί, να σφάλαμε πολλοί,
στην παρέα πολλών να προσθέτουμε τα βίτσια μας,
όχι αυτή η γκρίζα αθωότητα που ανήμπορους μας κρατά
εδώ, που το κακό είν' εύκολο κι απλησίαστο το καλό.
Είναι νοσταλγία ενός μέλλοντος που μ' εξαντλεί,
αλλά ύστερα μ' ένα χαμόγελο ξεπληρώνεται ή μ' ένα σα-να-ήταν!
Εδώ και πόσα χρόνια δεν βλέπω ένα φουσκωμένο ποταμό?
Από πότε σ' αυτή την δειλία μας εξασφαλίζει
η πειθαρχία δίχως πλήγματα?
Από πότε έχει τ' όνομα καλοσύνη ο φόβος?

Ένα βράδυ σαν τα πολλά, και είναι η παλιά μου απάτη
που λέει: αύριο, αύριο...αν και γνωρίζω
ότι τ' αύριο μας, ήταν ήδη χθες από πάντα.
Η αλήθεια ζητούσε αρκετά πιο απλές σκληρότητες.
Γελά ήσυχος ο δεσπότης που το ξέρει:
με προσμετρά στους δικούς του κατά μήκος του δρόμου που κατεβαίνω.
Υπάρχει περισσότερη τιμή στο να προδίδεις, απ' το να είσαι πιστός στη μέση.

( Giovanni Giudici )

 

Τα λόγια μου είναι μια γλυκιά προσευχή
κουρνιάζουν έξω από το κλεισμένο σου παράθυρο
και αν τ’ άφηνες θ’ ανοίγαν μια ρωγμή
απ’ το μικρό κελί σου ως το άπειρο

Μα εσύ σωπαίνεις και θρηνείς σαν τον κατάδικο
Πάνω απ’ τη στάχτη που σκεπάζει τον παράδεισο
πάνω απ’ τη στάχτη

Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει, σε ό,τι σου τρώει την ψυχή
Έξω οι δρόμοι αναπνέουν διψασμένοι, ανοιχτοί

Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Ζήσε μαζί μου στον αέρα, στη φωτιά στη βροχή
Μας περιμένουν άδειες μέρες ραγισμένοι ουρανοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή

Τα λόγια μου είναι μια ανέλπιδη ευχή
Σβησμένα φώτα μέσα στο άχαρο δωμάτιο
Και αν τ’ άφηνες θα καίγαν τη σιωπή
Και θα διαλύαν το κρυμμένο σου παράπονο

Μα εσύ σωπαίνεις και θρηνείς σαν τον κατάδικο
Πάνω απ’ τη στάχτη που σκεπάζει τον παράδεισο
πάνω απ’ τη στάχτη

Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει, σε ό,τι σου τρώει την ψυχή
Έξω οι δρόμοι αναπνέουν διψασμένοι, ανοιχτοί

Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Ζήσε μαζί μου στον αέρα, στη φωτιά, στη βροχή
Μας περιμένουν άδειες μέρες ραγισμένοι ουρανοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή

Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει σε ό,τι σου τρώει την ψυχή
Υπάρχει ακόμα υπάρχει κάτι που δεν έχει χαθεί

Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Ζήσε μαζί μου στον αέρα, στη φωτιά στη βροχή
Μας περιμένουν άδειες μέρες ραγισμένοι ουρανοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή

Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή


Στίχοι: Γιάννης Αγγελάκας
Μουσική: Τρύπες

- Γιορτή

 

Χρώματα, ονόματα

Χρώματα, ονόματα
σαπουνισμένα
χρώματα, σαπούνι στα μάτια,
ξεφτισμένα, χρώματα
πτώματα, ονόματα
σαπούνι στα χέρια.

Όπως βγάζουν οι έφηβοι σπυριά,
ο ουρανός βάζει παντζούρια.

Πτώματα, ονόματα
στη θέση των άστρων,
χρώματα ξεφτισμένα
ονόματα επικαλύπτουν
το ένα το άλλο,
πτώματα που σπρώχνονται ακόμα,
να βρουν κάτω απ’ το χώμα
μείον δύο λεπτά ησυχία.

Για να φανούν, να λάμψουν.

( Πέτρος Γκολίτσης )

 

Πέρασμα

Τον φιλούσαν κ’ έκλαιγαν. Να μην τους ξεχάσει
του 'λεγαν, κ’ είναι στερνός. Τα καμώματα
του μεγάλου, μην τα ματαδούνε.
Ανέβηκε κ’ έγυρε στην κουπαστή. Η ματιά του
στα χείλη τους· οι ματιές τους, στα χείλη του.

Εδώ, π’ ακούς τα δέντρα να μεγαλώνουν,
πόσο γρήγορα κυρτώνει ο άνθρωπος.

-----------------------------------------------------------

Καταχνιά

Πιστέψαμε, στο πρώτο χέρι, στο πρώτο
χαμόγελο. Έτσι, απλά-απλά, βρήκαμε σ’ αυτά
μιαν απόδειξη του προορισμού μας. Τι τάχα
παρακάλια θέλαμε;

Σήμερα, που θέλησες κάτι χειροπιαστό,
μήτε χέρι – μήτε χαμόγελο.

( Δημήτρης Βαλασκαντζής )

 

Η σκαπάνη

Δυό μερών λεχούδι το φεγγάρι, μα
παρότι εδέσποζε σοφιστής αιρεσιάρχης,
πετεινοί κωφάλαλοι σε φάλαγγα
κατά εξάδες
άνοιγαν δρόμο μες στην Ιστορία.
Ξοπίσω γάβγιζε εγελιανή γκρανκάσα
και είπα :
Ιδού το βίωμα μου πρώιμο άλφα
των αλάλητων,
ιδού εγώ γυμνίτης,
ιδού το πιο διωγμένο των πρωτόπλαστων
που έγινα σκυλί και
αλυχτώ παράδεισο.

( Έκτωρ Κακναβάτος )

 

"Διακτινίζομαι", είπε.
Και τότε στ' ορκίζομαι δεν είχα ιδέα τί μπορεί να εννοούσε...
Μου είπε: :"Την φέρνω στο μυαλό μου και πριν προλάβει να μου λείψει καλά καλά ακόμα.. φροντίζω να βρίσκομαι δίπλα της."
Χαμογέλασα..
αλλά και πάλι δεν είχα ιδέα
για τι πράγμα μιλούσε


Κι ύστερα εσύ... κι ένα σου μήνυμα...
"Μόνο εσύ λείπεις..."


Τώρα καταλαβαίνω.
Τώρα διακτινίζομαι εγώ.
Ανασαίνω γρήγορα
και δεν με κρατάει τίποτα.
Κοιτάζω συνέχεια το ρολόι μέχρι να φτάσω
κι αν με ρωτήσεις τ' όνομά μου
μέχρι να σε δω, ούτε που το θυμάμαι. Διακτινίζομαι.
Διακτινίζομαι σου λέω και το εννοώ.
Όχι σαν τους άλλους. Εγώ το εννοώ.


Άνοιξε την πόρτα σου τώρα
Είμαι απέξω...

 

Μέχρι να αρχίσουμε να ζούμε σε κύκλο

Είδε κι απόειδε, αρπάζει την Πασιφάη από το χέρι και την βάζει να θηλάσει τον γιο της.
Ο Μινώταυρος την ρουφά ολόκληρη και θρήνος ταύρου πέφτει από τον ουρανό.
Χορτάσαμε.

Έπειτα σημαδεύει την καρδιά του ανέμου που κατέβαζε το βουνό της εποχής, πυροβολεί και βρίσκει την ευτυχία στο σταυρό.
Ξαλαφρώσαμε.

Τότε βάζει την πορφυρή μπέρτα του τρελαμένου Ρήγα και μας μιλά: «Σπαρταράτε μωρέ, μην το ξεχνάτε! Ίσως έτσι ξαναβουτήξετε στο όνειρο.»
Παλέψαμε.

Τέλος, βουτά δίχως μπουκάλες να βρει της θάλασσας τη ρίζα.
Ήταν μνήμη στο τετράγωνο!
Πιστέψαμε.

Από τότε ζούμε σε κύκλο, δηλαδή κοιταζόμαστε στα μάτια.
Τέρμα οι παρελάσεις!

( Νικόλας Ευαντινός )

 

Στην τσέπη του παλτού σου
παλιό σουσάμι
φλούδα φυστικιών
και το τσαλακωμένο γράμμα μου.
Ξύπνησαν λέξεις
φράσεις ανακλαδίστηκαν
έτριξα μήνες εκεί μέσα
μέρες του κρύου
νύχτες απ' την κρεμάστρα μέσα στη σιωπή
μήπως ακούσεις
άλλαξα στίξη αμβλύνοντας υπαινιγμούς
κόπηκα ράφτηκα εν αγνοία σου
κατά τις πιθανές σου επιθυμίες.
Μα τώρα πιά που μπαίνει το καλοκαιράκι
κι είναι σαφείς οι προοπτικές του μέλλοντος μας
αντί να γκρεμοτσακιστώ πηδώντας
ή αντί να με ξεγράψεις
στέλνοντας το παλτό σου στο καθαριστήριο
θα σφίξω θα μαζέψω
σε σουσάμι ή φλούδι
κι απ' τις ραφές θα γραπωθώ για πάντα.
Κάποτε θα μ' αγγίξουνε τα δάχτυλά σου.

 

Πάρελξις

Οι αστρονόμοι δέχονται ομάδες φοιτητών,
μέλη της χαν και μαρξιστές,
τους εξηγούνε χοντρικώς τις εγκαταστάσεις,
τους αφήνουνε να δουν τον πλανήτη Ποσειδώνα.
Δεν είναι τρόπος ν’ αποφύγεις τέτοιες επισκέψεις.
Θέλεις δε θέλεις,
θα τους δεις να χασμουριούνται πίσω απ’ την παλάμη,
να στέκουν αντιμέτωποι σ’ ένα ελατήριο
σαν να βρίσκονται μπροστά σ’ έναν σκορπιό,
ν’ αναφωνούνε –δήθεν– καταγοητευμένοι.
Εσύ να μην αγανακτήσεις, να μην κολακευτείς.
Ξεπροβόδισέ τους όλους με αστρικήν ευγένεια
κ’ ύστερα βυθίσου στις χτεσινές σου σημειώσεις.
Μόνο ένας συνεργάτης θάτανε σε θέση να υπολογίσει
τη φορά, τον όγκο, την ταχύτητα
της δικής σου έγνοιας που τριγυρίζει ολημερίς μες στο μυαλό σου,
τόσο που οι στίχοι χαράζονται σ’ ανώμαλες ελλειπτικές τροχιές.
Γιατί πάντα κάπου πέρα,
αόρατος,
τεράστιος και υπαρκτός,
πορεύεται ανώνυμος ο πόνος των ανθρώπων.

( Άρης Αλεξάνδρου )