Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Εγώ

Εγώ είμαι κείνο το παιδάκι με το στρογγυλό και βρώμικο πρόσωπο
που σε κάθε γωνιά σ' ενοχλεί με το
"μου δίνεις ένα κέρμα"?
Εγώ είμαι κείνο το παιδάκι με το βρώμικο πρόσωπο
σίγουρα που δεν το ήθελαν,
που από μακριά παρατηρεί τα λεωφορεία
στα οποία άλλα παιδάκια γελούν δυνατά
και κάνουν πολύ μεγάλα άλματα.
Εγώ είμαι κείνο τ' αντιπαθητικό παιδάκι
που σίγουρα δεν ήθελαν,
με το πρόσωπο στρογγυλό και βρώμικο
που κάτω από τις τεράστιες λάμπες του δρόμου
ή κάτω απ' τις πουτάνες που είναι και κείνες φωταγωγημένες
ή μπροστά στις κοπέλες που μοιάζουν να ίπτανται,
προβάλει την ύβρη του στρογγυλού και βρώμικου προσώπου του.
Εγώ είμαι κείνο το παιδάκι από πάντα εξοργιμένο και μόνο,
που σου εκσφενδονίζει την προσβολή εκείνου του πάντα εξοργισμένου παιδιού.
Αν υποκριτικά θα μου χαϊδέψεις το κεφάλι,
εγώ θα αδράξω την ευκαιρία για να σου κλέψω το πορτοφόλι.
Εγώ είμαι πάντα κείνο το παιδάκι
μπροστά στο πανόραμα του επικείμενου τρόμου,
επικείμενη λέπρα, επικείμενοι κοριοί,
από ύβρεις κι επεικείμενο έγκλημα.
Εγώ είμαι κείνο το αηδιαστικό παιδάκι, π' αυτοσχεδιάζει ένα κρεβάτι
μ' ένα παλιό χαρτόκουτο και περιμένει, βέβαιο,
ότι θα 'ρθεις μαζί μου.

( Reinaldo Arenas Holguín )

 

Σβησμένη

Τη μέρα που θα πεθάνω, η είδηση
θ' ακολουθήσει τις συνηθισμένες διαδικασίες,
απ' ένα γραφείο στ' άλλο με ακρίβεια
μέσα σε κάθε μητρώο θα με ψάχνουν.
Κι εκεί, πολύ μακριά, σ' ένα χωριουδάκι
που κοιμάται στον ήλιο ψηλά σ' ένα βουνό,
πάνω στ' όνομα μου, σ' ένα παλιό βιβλίο,
χέρι που αγνοώ θα τραβήξει μια γραμμή.

( Alfonsina Storni )

 

Σκέψη

Να 'χω δυο μακριά φτερά
σκιάς
και να τα λυγίζω πάνω σ' αυτό το κακό σου.
Να είμαι σκιά, γαλήνη
νυχτερινή
γύρω απ' το σβησμένο σου
χαμόγελο.

( Antonia Pozzi )

 

To τραγούδι του θανάτου

Στο μεγάλο τ' ακρογιάλι
που η ψυχή μου πάει ν' αράξει,
καμιά θλίψη, καμιά τύψη,
δε θα ρθει να με ταράξει,

και το μαύρο το σκοτάδι,
που θα ρθει να με τυλίξει,
θα γιατρέψει μια για πάντα,
την αγιάτρευτη μου πλήξη.

θα γιατρέψει, μια για πάντα
και τον πόνο, και τον πόθο,
και τ' αλάλητα θλιμμένο
το παράπονο που νιώθω,

μια για πάντα, θα γιατρέψει
και την τύχη, και την πλήξη,
το μεγάλο το σκοτάδι,
που θα ρθει να με τυλίξει...

------------------------------------------------

Επιστροφή

Κι όταν θα ρθει η στιγμή, και πάλι
να κατεβώ προς το βυθό,
χωρίς την πίστη, που έχουν άλλοι,
μα και χωρίς να φοβηθώ,

με την ψυχή που περιμένει
την ώρ' αυτή, σαν εραστή,
(τόσο είναι ταλαιπωρημένη,
και τόσο που έχει κουραστεί),

δε θα 'χω να με συντροφέψει,
καμιά παρήγορη φωνή,
- μα θανατώνοντας τη Σκέψη,
που τώρα με δολοφονεί,

σαν ένα φέρετρο που κλείνει,
θα γείρω, πάλι, στο βυθό,
ζητώντας, μόνο, τη γαλήνη,
που είχα προτού να γεννηθώ...

( Ναπολέων Λαπαθιώτης )

 

Ερωτικό Σονέτο

Δε σ’ αγαπώ σαν να ‘σουν ρόδο αλατιού, τοπάζι,
σαΐτα από γαρούφαλα που τη φωτιά πληθαίνουν:
σ’ αγαπώ ως αγαπιούνται κάποια πράγματα σκούρα,
μυστικά, μέσ’ από την ψυχή και τον ίσκιο.

Σ’ αγαπώ καθώς κάποιο φυτό που δεν ανθίζει,
μα που μέσα του κρύβει το λουλουδόφως όλο,
και ζει απ’ τον έρωτά σου σκοτεινό στο κορμί μου
τ’ άρωμα που σφιγμένο μ’ ανέβηκε απ’ το χώμα.

Σ’ αγαπώ μη γνωρίζοντας πώς, από πού και πότε,
σ’ αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια:
σ’ αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ’ άλλον τρόπο,
παρά μ’ ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,
που το χέρι σου πάνω μου το νιώθω σαν δικό μου,
που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια.

- Πάμπλο Νερούντα

 

Αυγή

Αγάπη μου, στους υδρατμούς ενός bar
την αυγή, αγάπη μου τι χειμώνας
μακρύς και τι ρίγος να σε περιμένω. Εδώ
που το μάρμαρο στο αίμα είναι ψύχος, κι
έχει δροσιά το μάτι, τώρα στο μοναχικό
θόρυβο πέρ' απ' την πάχνη εγώ ποιο τραμ
ακούω, που ανοίγει και κλείνει αιωνίως
τις έρημες του πόρτες? ...Αγάπη, εγώ έχω
σταματημένο τον καρπό: κι αν το ποτήρι μες στο λεπτό
κροτάλισμα έχει ένα τρέμουλο ανάμεσα στα δόντια, είναι ίσως
κείνων των τροχών μια ηχώ. Αλλά εσύ, αγάπη,
μην μου πεις, τώρα που στη θέση σου ήδη ο ήλιος
ανατέλλει, μην μου πεις ότι από κείνες τις πόρτες,
εδώ, με το βήμα σου, ήδη αναμένω το θάνατο.

( Giorgio Caproni )

 

Καθρέφτης

Είμαι ασημένιος και σωστός.
Δεν έχω προκαταλήψεις, ότι κι αν δω, το καταπίνω αμέσως,
έτσι όπως είναι, δίχως ομίχλη αγάπης ή αντιπάθειας.
Δεν είμαι σκληρός, μονάχα ειλικρινής,
το μάτι ενός μικρού θεού, με τέσσερις γωνίες.
Τον περισσότερο καιρό διαλογίζομαι στον αντίθετο τοίχο,
είναι ρόδινος, με πιτσιλιές.
Τον έχω κοιτάξει για τόσο πολύ, νομίζω πως είναι μέρος της καρδιάς μου.
Μα τρεμοπαίζει, πρόσωπα και σκοτάδι μας χωρίζουν ξανά και ξανά.
Τώρα είμαι μια λίμνη. Μια γυναίκα σκύβει πάνω μου,
ψάχνοντας στις εκτάσεις μου αυτό που πραγματικά είναι.
Μετά στρέφεται σε κείνους τους ψεύτες, το φεγγάρι ή τα κεριά.
Βλέπω την πλάτη της, και πιστά την καθρεφτίζω.
Μ' ανταμείβει με δάκρυα και μι' ανακίνηση χεριών. Είμαι σημαντικός για κείνη.
Έρχεται και φεύγει. Κάθε πρωί η μορφή της αντικαθιστά το σκοτάδι.
Μέσα μου έπνιξ' ένα νεαρό κορίτσι, και σε μένα μια γριά
μέρα με τη μέρα ορθώνεται προς το μέρος της, σα τρομερό ψάρι.

( Sylvia Plath )

 

Διαβάστε το αριστούργημα του Pablo Neruda "Αργοπεθαίνει"


Αργοπεθαίνει
όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας,
επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές,
όποιος δεν αλλάζει το βήμα του,
όποιος δεν ρισκάρει να αλλάξει χρώμα στα ρούχα του,
όποιος δεν μιλάει σε όποιον δεν γνωρίζει.

Αργοπεθαίνει
όποιος έχει την τηλεόραση για μέντωρα του

Αργοπεθαίνει
όποιος αποφεύγει ένα πάθος,
όποιος προτιμά το μαύρο αντί του άσπρου
και τα διαλυτικά σημεία στο “ι” αντί τη δίνη της συγκίνησης
αυτήν ακριβώς που δίνει την λάμψη στα μάτια,
που μετατρέπει ένα χασμουρητό σε χαμόγελο,
που κάνει την καρδιά να κτυπά στα λάθη και στα συναισθήματα.

Αργοπεθαίνει
όποιος δεν "αναποδογυρίζει το τραπέζι" όταν δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του,
όποιος δεν ρισκάρει τη σιγουριά του, για την αβεβαιότητα του να τρέξεις πίσω απο ένα όνειρο,
όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του, έστω για μια φορά στη ζωή του, να ξεγλιστρήσει απ' τις πανσοφές συμβουλές.

Αργοπεθαίνει
όποιος δεν ταξιδεύει,
όποιος δεν διαβάζει,
όποιος δεν ακούει μουσική,
όποιος δεν βρίσκει το μεγαλείο μέσα του

Αργοπεθαίνει
όποιος καταστρέφει τον έρωτά του,
όποιος δεν αφήνει να τον βοηθήσουν,
όποιος περνάει τις μέρες του παραπονούμενος για τη κακή του τύχη
ή για τη βροχή την ασταμάτητη

Αργοπεθαίνει
όποιος εγκαταλείπει την ιδέα του πριν καν την αρχίσει,
όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει
ή δεν απαντά όταν τον ρωτάν για όσα ξέρει

Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις,
όταν θυμόμαστε πάντα πως για να 'σαι ζωντανός
χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη
από το απλό αυτό δεδομένο της αναπνοής.

Μονάχα με μιά φλογερή υπομονή
θα κατακτήσουμε την θαυμάσια ευτυχία.

 

Νο 2 ( Απ' την Αντίστιξη )

Σαν ένας σπόρος ζοφερός
από τον κάλυκα του μακρινού ουρανού
απόψε ο θάνατος θα' ρχόταν.
Θα' χε πάνω στην πολυάστερη σάρκα του
ένα τοπίο με σκέψεις τόσο σφιχτές,
που αλήθεια θ' απορούσες πόσο απέραντος
τις ανηφορικές ετούτες νύχτες γίνεται
ο πόθος του απαράμιλλου
και του συγκεκριμένου.

-----------------------------------------------

Ιάκωβος

Πότε ήρθε δεν κατάλαβα.
Κάποιοι κοίταγαν καθαρά μέσα στα οστά του,
μα εγώ δεν έβλεπα άλλο από το πρόσωπο,
λευκό σαν κιμωλία και φαγωμένο
από χιλιάδες χρόνια.

Η μνήμη μου, παράξενο, ανεβαίνει
στην ηλικία του. Ποιος μέτρησε
ποτέ τέτοιο ποσό. Τότε φορούσε
μια μάσκα από χαμόγελο.
Αργούσε να πεθάνει και το άφησα
μόνο μ΄ ένα κερί.

Τώρα είναι τυλιγμένος στο μανδύα μου
το στρατιωτικό. Μαύρος και τα ρουθούνια του
πρησμένα από χολή.
Φορές φορές μέσα σε τούτα τα χαρτιά
ακούω το βήχα του.
Καιρό δε σάλεψε από εδώ.
Το φως έχει χαθεί στα μάτια του.
Φαίνεται πως ο θάνατος του συνεχίζεται
χωρίς μεταλλαγή.

Ο Ιάκωβος είναι ένα μοιρασμένο σώμα.
Το ένα κομμάτι του το βλέπω,
τ΄ άλλο χάνεται στη φθορά.
Μόνο το χέρι του τόσο ζεστό,
θυμίζει πράγματα που επόθησα
και τ΄ αποχτήσανε άλλοι.

Θα φύγω με τον Ιάκωβο.
Πρέπει να συναρμολογήσω τόσα χρόνια.
Εσύ λοιπόν που θ΄ απομείνεις,
δώσε παρακαλώ τούτο το μήνυμα
στους επιζώντες.

( Τάκης Σινόπουλος )

 

Φθινόπωρο

Φθινόπωρο πράο, εγώ με κατέχω
και λυγίζω στα νερά σου τον ουρανό για να πιω,
γλυκιά απόδραση δέντρων και αβύσσων.

Σκληρή τιμωρία της γέννησης
με βρίσκει με σένα ενωμένο,
σε σένα συντρίβομαι και θεραπεύομαι:

πράγμα φτωχό κι έκπτωτο
που η γη το μαζεύει.

( Salvatore Quasimodo )

 

Ερωτικό

Ήτανε λέει
διάφανο το στήθος σου
κι είδα
σαν σε ρολόγι
ανοιγμένο,
το μηχανισμό των σπλάχνων σου
να δίνει αίμα και κίνηση
στα δυο σου χέρια,
δείχτες της αγάπης.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Άτιτλο

Τα βιβλία μπούχτισαν τη σοφία τους, δεν μπορούσαν πια ούτε μια τυπωμένη λέξη ν' αντικρίσουν,
σβήσαν όλες τις σελίδες τους, σβήσαν τους χρυσούς τίτλους απ' τα εξώφυλλα τους,
έπαψαν να 'ναι βιβλία.
Ο άνθρωπος δεν πήρε τίποτα χαμπάρι, συνέχισε να τα βγάζει απ' τη βιβλιοθήκη,
να τα ξεσκονίζει, να τα ξεφυλλίζει, να βυθίζεται μέσα τους.

( Αργύρης Χιόνης )

 

Στον αναγνώστη


Η ανοησία, τ’ αμάρτημα, η απληστία κι η πλάνη
κυριεύουν τη σκέψη μας και φθείρουν το κορμί μας∙
κι ευχάριστα τις τύψεις μας θρέφουμε στην ψυχή μας,
καθώς που θρέφουν πάνω τους τις ψείρες οι ζητιάνοι.


Στα μετανιώματα άναντροι και αμαρτωλοί ως την άκρια,
ζητάμε πληρωμή ακριβή για κάθε μυστικό μας
και ξαναμπαίνουμε εύκολα στον βούρκο τον παλιό μας,
θαρρώντας πως ξεπλένεται με τα δειλά μας δάκρυα.


Πάνω από το προσκεφάλι μας ο Σατανάς γερμένος,
πάντα στα μάγια του Κακού το νού μας νανουρίζει∙
την πιο ατσαλένια θέληση μεμιας την εξατμίζει,
αυτός ο μέγας χημικός, ο Τετραπερασμένος.


Ο Διάολος, το νήμα αυτός κρατάει και μας κουνάει!
Τα πράματα τα βρομερά πιότερο τα’ αγαπάμε∙
κι όλο και προς την κόλαση κάθε στιγμή τραβάμε,
με δίχως φρίκη, ανάμεσα στο σκότος που βρομάει.


Σαν τον φτωχό ξεφαντωτή που πιπιλάει με ζάλη
μιας παλιάς πόρνης αγκαλιά, χιλιοβασανισμένη,
κλεφτάτα αρπάζουμε και εμείς καμία ηδονή θλιμμένη,
που τηνε ξεζουμίζουμε σαν σάπιο πορτοκάλι.


Σαν ένα εκατομμύριο σκουλήκια, μυρμηγκώντας,
μες στο μυαλό μας κραιπαλούν του Δαίμονα τα πλήθη,
κι όταν ανάσα παίρνουμε, ο Θάνατος στα στήθη
σαν αύλος ποταμός κυλάει, σιωπηλά θρηνώντας.


Αν το φαρμάκι κι η φωτιά κι η βία και το μαχαίρι
Δεν έχουνε τα φανταχτά κεντίδια ακόμα κάνει
στο πρόστυχο της μοίρας μας και άθλιο καμβοπάνι,
είναι που λείπει απ’ την ψυχή το θάρρος- και απ’ το χέρι.


Μα μες στις σκύλες, τους σκορπιούς, τα φίδια, τα τσακάλια
τους πάνθηρες, τους πίθηκους, τους γύπες, τα θηρία,
που γρούζουν, σέρνονται, αλυχτούν, κι ουρλιάζουν με μανία
μες στο παθών μας τ’ άτιμο κλουβί, προβαίνει αγάλια,


θεριο πιο βρωμικό, κακό, την ασκημιά θα δείξει!
κι αν δε σαλεύει και ούτε ακούει κανένας το ουρλιαχτό του,
όλης της γης θα ρήμαζε, και στο χασμουρητό του
Θα θελε να κατάπινε τον κόσμο∙ αυτό ναι η Πλήξη,

που, μ’ ένα δάκρυ αθέλητο στα μάτια της, κοιτάζεις,
καθώς καπνίζει τον ουκά, κρεμάλες να στηλώνει.
Και ξέρεις, αναγνώστη, αυτό το τέρας πως δαγώνει!
-Ω αναγνώστη υποκριτή, αδέλφι, που μου μοιάζεις!

Baudelaire Charles