Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Δεσμοί

Ωραία Παράνοια, φτάνεις την νύχτα, σύντροφε,
κι ανοίγεις τα κουτιά με τις εικόνες. Είναι οι δικές μου.
Μου τις ξαναφέρνεις σε ώρες της σπουδής, κι εγώ αποθέτω
ευθύς όλο το φορτίο του φθαρτού Λόγου της ημέρας κι αφοσιούμαι
σε ότι κοιμίζεις αλλαγμένο. Μαζί γευόμαστε, οι παλιοί εταίροι,
ότι χωρίς εσέ είναι στείρον. Αλλά που πηγαίνεις
τις άλλες ώρες και, ενώ βιάζει ο χρόνος, τόσα μου αφαιρείς;
Ποια ορμή ακρασίας, προς ποιες οδούς σε απομακρύνει;
Που μου πλανάσαι, τι καλύτερο σε απασχολεί, όταν η συνάφεια
μαζί μου, μόνη, σε περιάγει σε μυθώδη ισχύ;
Σε ποια σπατάλη δίδεσαι, όταν ο δεσμός μας
δεν επιτρέπει πλέον τις εκλείψεις σου; Καμώματα
δεν σου ταιριάζουν γυναικός, ιδέα του κόρου
είναι από μένα τόσο ξένη, όσο τα απώτερα των άστρων,
είσαι η εστία του συμπλέγματος εκείνου,
που την αμφίβολη ύπαρξη μου συνιστά στον κόσμο,
είσαι το σχήμα και το χρώμα του σχεδίου μου, ενός σχεδίου,
που δίχως την παρεμβολή σου, θα έμενε ό,τι οι κέραμοι
της αταξίας οι ερριμμένοι, ωραία Παράνοια.

( Τάκης Παπατσώνης )

 

Αν είχε πει «Χαιρέτα την Αλεξάντρεια
που αφήνεις» ο άλλος ποιητής, εμάς η πίκρα
του αποχωρισμού είναι για πλήθος Αλεξάντρειες
που ακροθιγώς τις προσπεράσαμε, και που
στοίχειωσαν μέσα μας, πίκρες ισάριθμες,
και μας ποτίζουν την εποχή που μας αδράνησε
το κορμί μας η φθορά, αλλά όχι αλλίμονο
και τη δύναμη ν’ αναπλάθουμε Εικόνες,
να τις κρεμνούμε Εικονίσματα.

Τάκης Παπατσώνης

 

Γ, Ι

Μισός στο φως, μισός μες στο σκοτάδι,
κορμί ανεμόσαρκο, ψυχή πριονισμένη,
του βάλτου ανασαίνοντας τον πυρετό,
κιτρινισμένο αίμα.

Το σώμα μου προσφέροντας στου κόσμου τη χαρά
χάνω το ένα μάτι μου
και βρίσκω τ' άλλο αστέρι,
με σέρνει η παλίρροια,
η άμπωτη μ' αφήνει.

Παιχνίδι του άσκοπου καιρού,
ίσκιος εχθρού, τρεμούλιασμα της πέτρας,
μ' ένα μονάχα πήδημα σε βρίσκω και σε χάνω,
τραμπάλισμα της ηδονής,
της δίκοπης στιγμής
η ευτυχία.

-------------------------------------------------

Γ, Χ

Τι όνειρο πάλι κι αυτό
ενώ δεν εκοιμήθηκα καθόλου,
κι όμως μεθά κανένας από έπαρση
περσότερο από την καλoσύνη που του δείχνουν,
κι όταν βρεθεί ψηλά, όλα ανάποδα τα βλέπει
σαν οι καπνοί διαλυθούνε.

Λοιπόν, σας τις χαρίζω όλες τις πομφόλυγες,
δώστε μου όμως πίσω τη ζεστή μου τη γωνιά
κάτω απ' του Θεού τη σιωπή,
κι ο κόσμος όλος γύρω μου απλός
κι αιώνιος να υπάρχει.

( Βασίλης Λιάσκας )

 

Οι προθεσμίες

Οι προθεσμίες έχουν συντελεσθεί
( Αλλά για ποιο σκοπό δόθηκαν;
Από ποιο χέρι χαράχθηκαν ).
Αύριο και πάλι θα ξημερώσει,
στους δρόμους που βρέθηκες χρόνια οδοιπόρος
προσμένοντας το θαύμα
μέσα σε αγωνίες και σε προβλήματα
μιας ζωής που πιο πολύ ήταν
πόλεμος όχι ειρήνη,
ανησυχία όχι γαλήνη.
Ψάχνοντας, ψηλαφώντας, μαντεύοντας,
γνώρισες τον εαυτό σου και τους άλλους.
Δε βρήκες και δεν υπήρχε Παράδεισος,
να τον ζήσεις με αναμάρτητους.
Όλοι σε κάποια Κόλαση δαντική βυθισμένοι
να μοιράζονται το μερίδιο της αγρύπνιας τους
( Ήταν κέρδος; Ήταν ζημιά; )
και οι άγγελοι από τα σύννεφα της φαντασίας σου
να ελέγχουν, να παρακολουθούν.
Δείχνοντας ( προς τι; ) το ανέφικτο,
που ποτέ δεν μπορούσες να φτάσεις,
μπερδεμένος στις παγίδες της βίωσης.
Ως που να! τελειώνουν οι προθεσμίες,
τελειώνει η φλογερή δίψα της ύπαρξης,
η φλογερή δίψα του πεπρωμένου,
όλα συντελεσμένα
και τούτο και τ' άλλο
που καθημερινά βασανίζουν.

Οι προθεσμίες έχουν συντελεσθεί...
αλλά όχι μόνο για σένα.
Κοίταξε τώρα,
λαός σ' ακολουθεί βαδίζοντας κουρασμένος,
καθένας με τη σειρά του,
εξαίρεση δεν υπάρχει.
Τα πάντα μαζί σου σιγοβυθίζονται
στη βαθιά νύχτα.
Όπου ανονείρευτος ύπνος,
ησυχασμός.

( Μηνάς Δημάκης )

 

 

---------------------------
Νικηφόρος Βρεττάκος

 

Ακούω τα όνειρα σου

Ακούω τα όνειρα σου,
σαν να πλοηγούμουν σ' ένα ποταμό.
Τα μάτια σου θ' ακολουθούν ταυτόχρονα
την επιφάνεια του νερού
και τις πιο μυστικές της διακυμάνσεις.

Κοιτώ απ' αυτόν τον έβδομο όροφο
την πόλη που άρχισε να φλέγεται
και μια κτηνωδία λύκου μου επιτίθεται:
έχω ένα σώμα κι έχει ένα τέλος.

( Claudia Hernández de Valle-Arizpe )

 

Σ’ αγαπούσα χθες βράδυ. Όλη τη νύχτα, η καρδιά μου δούλευε ακατάπαυστα.

Ο λαμπτήρας του υπνοδωματίου κάηκε στις τέσσερις το ξημέρωμα. Άκουσα δυο τρία μπλουζ. Το ένα, σίγουρα, είχε γραφτεί νύχτα. Το άλλο σου έμοιαζε. Το τρίτο ήταν υπερβολή.

Τράβηξα τις βαλίτσες και χώθηκα κάτω από το κρεβάτι. Το βρήκα καλή ιδέα. Καλύτερη απ’ το να κλειστώ σε μπαρ παντοτινά.

Τα τσογλάνια οι μπάρμεν δεν κερνούν ούτε μια μπίρα στο όνομά σου. Εκστασιάζονται να πετούν τους θαμώνες νεκρούς απ’ τη μπάρα. Με τη μέθη να γυαλίζει στα μάτια τους.

Έσκισα το ύφασμα με τον χαρτοκόπτη. Δυο στρώματα έρωτα κι ανάμεσα εσύ. Με ελατήρια στην κοιλιά και βαμβάκια στο στόμα.

Έπεσες αθόρυβα, στα πλακάκια. Σαν τελευταία απελπισία.

[Αντώνης Τσόκος]

 

Τετράδια μουσικής

Τα ρούχα μας είναι γαλάζια,
γαλάζια τα δέντρα κι ο άνεμος
μες στα μαλλιά σου, γαλάζιοι κι εμείς.

Περπατούμε ανάλαφροι κάτω απ’ τα δέντρα,
τα φύλλα τραυλίζουν στα πόδια μας,
όλα σχεδιάστηκαν καθώς λαχτάρησες
μες στο προαύλιο, μέσα στο ποίημα
της φυλακής.

( Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου )

 

Ο έσχατος

Κι όταν η πόλη οριστικά νεκρώθηκε
και στις μεγάλες άδειες λεωφόρους
έμειναν μόνο τενεκέδες σκουπιδιών
και γάτες εξαθλιωμένες που θρηνούσαν.

Εκείνος γλίστρησε αλαφρά σαν ίσκιος
μέσ' από την παλιά νεκροκασέλα
κι ευτυχισμένος που αξιώθηκε επιτέλους
τόση συγκομιδή απεραντοσύνης,
γονάτισε και κλείνοντας τα μάτια
δόθηκε στη βαθιά μαγεία των ήχων,
αυτών που μόνο οι πονεμένοι ακούνε.

Κι έτσι δεν ένιωσε καθόλου τα σκυλιά
που πεινασμένα σύρθηκαν κοντά του
κι έτρωγαν τρυφερά τις σάπιες σάρκες του,
καθώς πιο κει το νέο του σώμα
φορτισμένο
με αγνότητα ουρανού
φεγγοβολούσε.

( Ορέστης Αλεξάκης )

 

Τα σπίτια είναι οικότροφοι της τρέλας τους

Τα άδεια σπίτια αυτοκτονούν αλλιώς,
σκοτώνουν ένα ένα τα όργανά τους,
αλλά δε γίνονται πτώματα.

Ασπρίζουν από το λαιμό ως κάτω
κι άλλα είναι ψυχές, άλλα φαντάσματα,
άλλα ανοίγουν από κάτω την καταπαχτή
και περισσεύουν στον ορίζοντα.

Κι άλλοι τα λένε φυγάδες,
άλλοι αυτόχειρες
κι αυτά είναι οικότροφοι της τρέλας τους.

( Θανάσης Τζούλης )

 

 

 
 

Ρομπέρτο Κάμπελ Μπαντίνο για το έργο του Ν.Χ.

''Tο πρόβλημα της ερωτικής ελευθερίας σε όλες τις μορφές της είναι, κατά μεγάλο μέρος, πρόβλημα ελεύθερης έκφρασης.
O ποιητής που δοκιμάζει τις δυνάμεις του στο θέμα του έρωτα και του αισθησιασμού αναλαμβάνει έργο ταυτόχρονα καλλιτεχνικό και πολιτικό, δηλαδή να δημιουργήσει ύφος και γλώσσα ικανά να ορίσουν με τιμιότητα και ακρίβεια τις αποχρώσεις του κόσμου των αισθήσεων, διευρύνοντας την ελευθερία έκφρασης και γκρεμίζοντας τα όρια της γλώσσας που τη λογοκρίνουν και την καταπιέζουν. Πρόκειται, και είναι ολοφάνερο, για αφιλόξενο έδαφος, πάνω στο οποίο προωθείται η αναζήτηση μιας δύσκολης ισορροπίας μεταξύ των αντίθετων κινδύνων του λυρισμού, της τεχνικότητας ή της ανηθικότητας.''

 

Charles Baudelaire, Spleen (III)

Είμαι σαν κάποιο βασιλιά σε μια σκοτεινή χώρα,
πλούσιον, αλλά χωρίς ισχύ, νέον, αλλά από τώρα
γέρο, που τους παιδαγωγούς φεύγει, περιφρονεί,
και την ανία του να διώξει ματαιοπονεί

μ’ όσες μπαλάντες απαγγέλλει ο γελωτοποιός του.
Τίποτε δε φαιδρύνει πια το μέτωπο του αρρώστου,
ούτε οι κυρίες ημίγυμνες, που είν’ έτοιμες να πουν,
αν το θελήσει, πως πολύ πολύ τον αγαπούν,

ούτε η αγέλη των σκυλιών, οι ιέρακες, το κυνήγι,
ούτε ο λαός. Προστρέχοντας, η πόρτα όταν ανοίγει.
Γίνεται μνήμα το βαρύ κρεβάτι του, κι αυτός,
χωρίς ένα χαμόγελο, σέρνεται σκελετός.

Χρυσάφι κι αν του φτιάχνουν οι σοφοί, δε θα μπορέσουν
το σαπισμένο τού είναι του στοιχείο ν’ αφαιρέσουν,
και με τα αιμάτινα λουτρά, τέχνη ρωμαϊκή,
ιδιοτροπία των ισχυρών τότε γεροντική,
να δώσουνε θερμότητα σ’ αυτό το πτώμα που έχει
μόνο της Λήθης το νερό στις φλέβες του και τρέχει.

— Μετάφραση: Κ Γ Κ α ρ υ ω τ ά κ η ς