Ποιοι είμαστε "εμείς";

Κ.Π. Καβάφης, «Καισαρίων»
Εν μέρει για να εξακριβώσω μια εποχή,
εν μέρει και την ώρα να περάσω,
την νύχτα χθες πήρα μια συλλογή
επιγραφών των Πτολεμαίων να διαβάσω.
Οι άφθονοι έπαινοι κ’ η κολακείες
εις όλους μοιάζουν. Όλοι είναι λαμπροί,
ένδοξοι, κραταιοί, αγαθοεργοί·
κάθ’ επιχείρησίς των σοφοτάτη.
Aν πεις για τες γυναίκες της γενιάς, κι αυτές,
όλες η Βερενίκες κ’ η Κλεοπάτρες θαυμαστές.
Όταν κατόρθωσα την εποχή να εξακριβώσω
θάφινα το βιβλίο αν μια μνεία μικρή,
κι ασήμαντη, του βασιλέως Καισαρίωνος
δεν είλκυε την προσοχή μου αμέσως.....
A, να, ήρθες συ με την αόριστη
γοητεία σου. Στην ιστορία λίγες
γραμμές μονάχα βρίσκονται για σένα,
κ’ έτσι πιο ελεύθερα σ’ έπλασα μες στον νου μου.
Σ’ έπλασα ωραίο κ’ αισθηματικό.
Η τέχνη μου στο πρόσωπό σου δίνει
μιαν ονειρώδη συμπαθητική εμορφιά.
Και τόσο πλήρως σε φαντάσθηκα,
που χθες την νύχτα αργά, σαν έσβυνεν
η λάμπα μου —άφισα επίτηδες να σβύνει—
εθάρρεψα που μπήκες μες στην κάμαρά μου,
με φάνηκε που εμπρός μου στάθηκες· ως θα ήσουν
μες στην κατακτημένην Aλεξάνδρεια,
χλωμός και κουρασμένος, ιδεώδης εν τη λύπη σου,
ελπίζοντας ακόμη να σε σπλαχνισθούν
οι φαύλοι —που ψιθύριζαν το «Πολυκαισαρίη».


Ερμηνευτική Προσέγγιση Στο Ποίημα Του Κ. Π. Καβάφη, «Καισαρίων», Νεοελληνική Λογοτεχνία, Γ΄ Λυκείου, Θεωρητικής Κατεύθυνσης

“Πώς γεννιέται ένα ποίημα; - Κων/νος Kαβάφης, Καισαρίων”
Στον “Καισαρίωνα” η ποίηση δρα επανορθωτικά αποκαθιστώντας την αδικία της ιστορίας εις βάρος του μικρού Καισαρίωνα. Η πρώτη πράξη του δράματος που ερήμην του νεαρού ήρωα του ποιήματος έχει παίξει η ιστορία, έχει βρει την ποιητική της έκφραση στο ποίημα του Καβάφη “Αλεξανδρινοί βασιλείς” (βλ. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β΄ Λυκείου), όπου παρακολουθούμε μέσα στα μεθυστικά αρώματα των υακίνθων την αναγόρευση του δεκατριάχρονου τότε Καισαρίωνα, πρεσβύτερου γιου της Κλεοπάτρας, σε Καίσαρα. Το γεγονός ως ύλη αντλείται από το Βίο του Αντωνίου του Πλουτάρχου και ιστορικά τοποθετείται το 34 π.Χ. Όταν τέσσερα χρόνια αργότερα (30 π.Χ.), οι ρωμαϊκές λεγεώνες εισβάλλουν στην Αλεξάνδρεια, ο Καισαρίων, δεκαεφτά περίπου ετών, κοσμεί πρώτα τον θρίαμβο του Οκτάβιου και στη συνέχεια θανατώνεται, όταν οι σύμβουλοι του αυτοκράτορα –οι φαύλοι του ποιήματος- του ψιθυρίζουν πως ουκ αγαθόν πολυκαισαρίη, παραλλάσσοντας το ομηρικό ουκ αγαθόν πολυκοιρανίη (=δεν είναι καλό πράγμα η πολυαρχία). Ο Καισαρίων, δηλαδή, θανατώνεται σε ηλικία ίδια με εκείνη του ανώνυμου νέου, του οποίου παρακολουθούμε το μαρτυρικό θάνατο στο ποίημα “27 Ιουνίου 1906, 2μ.μ.”(βλ. Κ.Ν.Λ., Γ΄ Γυμνασίου). Και στα δύο ποιήματα η ποίηση απονέμει το εύσημα της μνήμης στην τραγικά αγνοημένη από την ιστορία παιδική αθωότητα.


οπως φαινεται,οι φαντασιωσεις του κωνσταντινου καβαφη στο ημιφως της καμαρης του με τον ωραιο κι αισθηματικο μικρο καισαριωνα,δεν προκαλουν με αυτη την αναισχυντη επιβολη των "αθωων"και "απενοχοποιημενων"προτυπων............


υ.γ δεν τολμω να φανταστω τον κανιβαλισμο που ισως δεχθηκε απο καποιους "ηθικολογους" της εποχης του.....
δεν παει το μυαλο μου καπου........ 

εξανισταμαι οσον αφορα το παραπανω!
το βδσμ ως σεξουαλικη εκφραση στα χρονια του πανεπιστημιου
δεκτο με επιφυλαξεις
το βδσμ στα χρονια του λυκειου
χλωμο εως ατοπο
και σα να μην εφτανε η αμαρτωλη ξαναμμενη εφηβικη περσονα της λολιτας
εχουμε τωρα και την προτροπη σε "απενοχοποιημενα" κι "αθωα"προτυπα
στην τρυφερη ηλικια του νηπιαγωγειου????
ΕΛΕΟΣ!

 

Αιμομιξία, Κοπρολαγνεία & Σαδομαζοχισμός: 3 σε 1

 

Το να με προειδοποιήσεις ότι ένα βιβλίο «θα με σοκάρει» ισούται με το να το πάρω και να το τελειώσω εντός των επόμενων ωρών. Όταν κάποιοι φίλοι μου είπαν ότι «μπορεί να μην αντέξω να διαβάσω» το Μολυσματικό Σύνδρομο της Στοματικής Κοιλότητας & Άλλες Πειραματικές Φρικωδίες του Shintaro Kago, αυτό ήταν. Το διάβασα σε χρόνο-ρεκόρ.

Ξεκινώ με δύο βασικές λεπτομέρειες: 1. Αυτό είναι το πρώτο manga που διάβασα ποτέ και 2. Έχω γερό στομάχι.

Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα όταν έπιασα το βιβλίο στα χέρια μου ήταν η κόκκινη προειδοποίηση «Προσοχή! Το περιεχόμενο αυτού του άλμπουμ μπορεί να είναι προσβλητικό και απεχθές για κάποιους αναγνώστες!». Το δεύτερο ήταν ότι το βιβλίο διαβάζεται από το τέλος προς την αρχή. Διαταραχή και υπέρβαση από το σημείο μηδέν.

Αυτό που, φυσικά, δεν ήξερα, ήταν ότι ο 40χρονος Γιαπωνέζος Shintaro Kago είναι σούπερ-διάσημος καλλιτέχνης όχι απλά manga αλλά guro manga, δηλαδή γιαπωνέζικων κόμικς με θέματα γκροτέσκ, που αγγίζουν τα όρια της παράνοιας, τόσο στο κείμενο όσο και στο σχέδιο. Το Μολυσματικό Σύνδρομο, μία συλλογή 13 ιστοριών, τα έχει όλα: ακραίο σεξ, αιμομιξία, βία, κοπρολαγνεία (πολλή, το τονίζω), ακρωτηριασμούς, βλασφημία («Και εγένετο διακοπτόμενη συνουσία, προς μεγίστη ανακούφιση των πτωχών που δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράζουν προφυλακτικά» ή «Και είπεν ο Θεός Γένοντο οι ακρωτηριασμένοι φετίχ δια ορισμένους, και εγένοντο τοιαύτα» – ναι, καλά διαβάζετε), όλα αυτά κι άλλα τόσα φιγουράρουν και σοκάρουν.

Ο Kago παίζει με την καθιερωμένη φόρμα των κόμικς – σχεδόν την αποδομεί (αν και καθόλου δε μου αρέσει αυτή η λέξη), υπερβαίνοντας όχι μόνο τους λογοτεχνικούς καθωσπρεπισμούς αλλά και όλες τις οπτικές προσδοκίες.

 

 

Σε μία συνέντευξή του στο περιοδικό Vice, o Kago μίλησε για το πόσο σημαντικά είναι για αυτόν ως θέματα τα σκατά και το σεξ. Ναι, αυτά. Είπε πως χωρίς αυτά δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει μία αφήγηση, ατάκα-βούτυρο στο ψωμί του δημοσιογράφου που τον ρώτησε αν η κοπρολαγνεία είναι βίτσιο του και αν ερεθίζεται σεξουαλικά με τις θεματικές του (!). Ο Kago είπε κατηγορηματικά όχι. Αυτή είναι η δουλειά του, είπε. Να αφηγείται και να εικονογραφεί ιστορίες γεμάτες διαστροφή. Τίποτα παραπάνω.

 

 

Το βιβλίο δε με σόκαρε. Δεν ξέρω αν κάτι πάει πολύ στραβά με μένα, αν πρέπει να το κοιτάξω, αλλά βρήκα το Μολυσματικό Σύνδρομο ενδιαφέρον και ευφάνταστο. Στο είδος του. Ισχύει: είναι προχωρημένο και κάποια σημεία μου έφεραν μία (ελεγχόμενη) αναγούλα. Αλλά δε με σόκαρε. Μου άρεσε ο παραλογισμός, διασκέδασα με τη σκέψη ότι σε πολλές χώρες το βιβλίο θα λογοκρινόταν ψυχρά και στεγνά, είχε πλάκα ότι ένα τέτοιο βιβλίο μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα ελληνικά, και χαμογελούσα μόνη μου (μπροστά σε μια σελίδα γεμάτη ασπρόμαυρα σκίτσα με σκατά) στην ιδέα ότι κάποιοι σκληροτράχηλοι γνωστοί μου όχι απλά θα άντεχαν να το διαβάσουν ολόκληρο αλλά θα φρίκαραν εντελώς με την πρώτη κιόλας ιστορία.

Το δάνεισα σε κάποιους και επέμεινα να το προσπαθήσουν, όχι για τίποτα άλλο αλλά γιατί ήθελα πολύ να δω τις αντιδράσεις τους. Νομίζω ότι, με εξαίρεση αυτούς που μου το πρότειναν, είμαι η μόνη που ξέρω που κατάφερε να το τελειώσει. Και που (να το πω  της άρεσε κιόλας. Μήπως όντως να το κοιτάξω;

( https://donteverreadme.wordpress.com/2011/04/29/kag/ )

 

Εγκληματική προσέγγιση του φύλου – Ο δράστης Ι

1.Εισαγωγή- Το φύλο ως κοινωνική κατασκευή(1)

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέλιξης των ανθρώπινων κοινωνιών η ζωή των ατόμων επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το φύλο τους. Ωστόσο η διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών δεν διαμορφώνεται τόσο βάση των βιολογικών τους ιδιαιτεροτήτων (σωματική διάπλαση, ορμόνες, γεννητικά όργανα κλπ) αλλά από την εκάστοτε κοινωνική κατασκευή του φύλου τους. Με τον όρο αυτό νοείται η τάση της in concreto κοινωνικής ομάδας να προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό, αν όχι ολοκληρωτικά, το ρόλο, τα δικαιώματα και της υποχρεώσεις κάθε μέλους της ανάλογα με το βιολογικό του φύλο.(2)

Πρωτοπόρος στη μελέτη του λεγόμενου κοινωνικού φύλου (gender, σε αντιδιαστολή με το βιολογικό φύλο- sex), υπήρξε η κοινωνική ανθρωπολόγος Margaret Mead, η οποία, μόλις το 1928, εξετάζοντας τρεις φυλές της Νέας Γουινέας, απέδειξε πως, σε αντίθεση με ό,τι θεωρείται ακόμη και σήμερα ως καθολικά ισχύον δεδομένο, η «ανδρική» ή η «γυναικεία» προσωπικότητα δεν εξαρτάται τόσο από τα βιολογικά χαρακτηριστικά του φύλου του κάθε ατόμου όσο από το πολιτισμικό πρότυπο της ομάδας στην οποία ανήκει.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη της Mead, οι δυο πρώτες φυλές, οι Arapesh κι οι Mundugomor, δεν εφαρμόζουν έμφυλο διαχωρισμό ως προς την εκπαίδευση, διαμορφώνοντας μια ενιαία, «άφυλη» προσωπικότητα για όλα τα μέλη των κοινωνιών τους, άνδρες και γυναίκες. Ωστόσο οι Arapesh (όπως και η φυλή Κικούγιου(3) της Κένυας) δίνουν έμφαση στις αρετές της ευγένειας και της πραότητας, ενώ οι Mundugomor, ακολουθώντας πρακτικές παρόμοιες με αυτές της αρχαίας Σπάρτης, στοχεύουν στη δημιουργία επιθετικών και ατρόμητων πολεμιστών. Τέλος η τρίτη φυλή, οι Chambuli, θεωρούν ότι η ανδρική και η γυναικεία προσωπικότητα διαφέρουν και ως εκ τούτου χρήζουν διαφοροποιημένης μεταχείρισης. Συγκεκριμένα, πιστεύουν ότι η γυναίκα είναι δυνατή, τολμηρή κι εξωστρεφής και ότι ρόλος της είναι η καθοδήγηση και η προστασία της οικογένειας και κατ’ επέκτασιν της φυλής ενώ ο άνδρας είναι πιο ευαίσθητος, επιφυλακτικός και κρυψίνους και πρέπει να επιφορτίζεται με τη φροντίδα του νοικοκυριού και με τελετουργικές-αισθητικές δραστηριότητες(4).

Τα συμπεράσματα της έρευνας της Mead αποδείχθηκαν αληθή, καθώς πολυάριθμες μεταγενέστερες μελέτες(5) κατέδειξαν διαφοροποίηση της αντιμετώπισης των δύο φύλων στο χώρο και το χρόνο. Για παράδειγμα η Ernestine Friedl στο βιβλίο της Women and Men(6) παρατηρεί ότι στις πρωτόγονες τροφοσυλλεκτικές κοινωνίες, όπου απουσιάζει η χρήση βίας στους μηχανισμούς επιβίωσης, «ισχυρό» φύλο θεωρείται το γυναικείο, ενώ η μητριαρχία σταδιακά εξαλείφεται όσο η κοινωνία τείνει να μετατραπεί σε βίαιη-θηρευτική. Η κατά Friedl ταύτιση της βίας με την επικράτηση του ανδρικού φύλου υποστηρίχθηκε και από άλλους μελετητές(7), ωστόσο δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι στα δυο κλασικότερα παραδείγματα μητριαρχικών κοινωνιών, ήτοι στην φυλή των Αμαζόνων και το αφρικανικό Βασίλειο της Δαχομέης, η γυναίκα έχει το ρόλο του ηγέτη- προστάτη- πολέμαρχου, ενώ οι άνδρες θεωρούνται, εν πολλοίς, απλά όργανα αναπαραγωγής.(8 ) Ενδιαφέρον (και έκπληξη) παρουσιάζει τέλος η μελέτη του Gilbert Herdt για την φυλή των Sambia της Νέας Γουινέας, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση για να θεωρηθούν τα αγόρια αυτής της φυλής «ώριμοι» άνδρες και, κατά συνέπειαν, να τους δοθεί άδεια να πολεμήσουν και να παντρευτούν, είναι η μύησή τους σε μια πρακτική τελετουργικής ομοφυλοφιλίας που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την πεολειχία και την κατάποση του σπέρματος των μεγαλύτερων ανδρών της φυλής. Μια διαδικασία, καταλήγει ο Herdt, που στις δυτικές κοινωνίες θα αντιμετωπιζόταν με αποστροφή , είναι κατά τους Sambia κάτι συνηθισμένο και καθ’ όλα αποδεκτό, μια «φυσιολογική» μετάβαση από την παιδικότητα στην ενηλικίωση. Επομένως αποδεικνύεται (πάντα κατά τον Herdt) ότι ο ανδρισμός δεν είναι κάτι ομοιόμορφο και δεδομένο, αλλα εξαρτάται από την κοινωνική ομάδα όπως διαμορφώνεται με βάση το χώρο και το χρόνο.(9)

Μολαταύτα, στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες, είτε «ανεπτυγμένες» είτε «βάρβαρες», το πρότυπο του κοινωνικού φύλου έχει πλέον παγιωθεί. Σύμφωνα με αυτό, ο άνδρας είναι «εκ φύσεως» δυνατός, βίαιος, επιθετικός, εύστροφος, ανεξάρτητος και ικανός για πολύπλοκες εργασίες που απαιτούν λήψη πρωτοβουλιών και ευθυνών. Αντίθετα, η γυναίκα είναι «εκ γενετής» ντροπαλή, αδύναμη, υπάκουη, ευγενική, ελαφρώς αφελής, «γεννημένη» νοικοκυρά και ικανή μόνο για το τρίπτυχο των ρόλων σύζυγος- μητέρα- ερωμένη.(10) Η «θέση» του κάθε φύλου αποτυπώνεται στο άτομο εξ απαλών ονύχων τόσο από την οικογένεια(11), με τη διαφοροποιημένη αντιμετώπιση των παιδιών από τους γονείς ανάλογα με το φύλο τους, όσο και από το εκπαιδευτικό σύστημα. Χαρακτηριστική για το ρόλο του τελευταίου είναι η μελέτη του Φώτη Πολίτη Οι «ανδρικές» ταυτότητες στο σχολείο(12),στην οποία αναλύονται τα συμπεράσματα έρευνας που πραγματοποίησε ο συγγραφέας σε δημοτικό σχολείο της Νότιας Ελλάδας. Από την έρευνα αυτή καταδεικνύεται η πλήρης, και εν πολλοίς άκριτη, αποδοχή από τους μαθητές των «κατάλληλων» για το φύλο τους χαρακτηριστικών, καθώς και η σημαντική συμβολή της συμπεριφοράς των εκπαιδευτικών στην καλλιέργεια στερεοτύπων όπως η «ανδρική υπεροχή», ο μισογυνισμός και η ομοφυλοφοβία.

Τα άτομα που παρεκκλίνουν από το «ρόλο» τους, όπως οι παρενδυτικοί (transvestites), οι διάφυλοι (transsexuals) και οι ομοφυλόφιλοι θεωρούνται παρίες, «αφύσικοι», «ανώμαλοι» και εξοστρακίζονται από τους κόλπους της κοινωνίας όπου ανήκουν, συνήθως ψυχικά (περιφρόνηση, κοροϊδία, ύβρεις κλπ(13)) αλλά σε μερικές περιπτώσεις και σωματικά. Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η περίπτωση των διάφυλων «Ανθρώπων-Σκιών» στην Ινδία(14) οι οποίοι ζουν αποκομμένοι από τη «φυσιολογική» κοινωνία (που τους αντιμετωπίζει με αηδία ανάμικτη με φόβο)σε ξεχωριστές γειτονιές τύπου ghetto ενώ, αδυνατώντας να εργαστούν, (θεωρείται μεγάλη ντροπή για έναν εργοδότη να δώσει δουλειά σε μια «Σκιά») επιβιώνουν επιδιδόμενοι σε κλοπές, επαιτεία και «μαγεία».

Τα στερεότυπα που συνοδεύουν το κοινωνικό φύλο αποτυπώνονται και στην καταγραφή της (εμφανούς τουλάχιστον) εγκληματικότητας, καθώς παρατηρούνται ποσοτικές και ποιοτικές διαφοροποιήσεις όσον αφορά στην εγκληματική δραστηριότητα των δύο φύλων. Χαρακτηριστικά, στην Ελλάδα το 2004 επί συνόλου 74188 καταδικών μόλις οι 9123 (ποσοστό 12,3%) αφορούσαν σε γυναίκες(15) ενώ τα περιστατικά γυναικείας εγκληματικότητας επικεντρώνονται ως επί το πλείστον σε συγκεκριμένες κατηγορίες πράξεων όπως οι κλοπές ευτελούς αξίας (ιδίως από καταστήματα), οι εξυβρίσεις και οι παραβάσεις του ΚΟΚ και του νόμου περί εκδιδομένων προσώπων. Παρόμοια ποσοστά προκύπτουν και από στατιστικές άλλων κρατών όπως η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες(16), από τις οποίες προκύπτει ότι η εγκληματική δραστηριότητα των γυναικών, πέρα από τη μικρή της έκταση, σπανίως σχετίζεται με χαρακτηριστικά που απάδουν της θεωρούμενης «γυναικείας» προσωπικότητας, όπως η χρήση βίας, το οργανωμένο σχέδιο δράσης και η σεξουαλική επιθετικότητα.

Στο επόμενο κεφάλαιο της παρούσας θα γίνει μια απόπειρα ερμηνείας του παραπάνω φαινομένου με βάση τις κατά καιρούς διατυπωθείσες θεωρίες (βιολογικές, κοινωνιολογικές, φεμινιστικές)

2. Εγκληματικότητα και φύλο(17)

Ο, όπως προαναφέρθηκε, χαμηλός δείκτης της γυναικείας εγκληματικότητας οδήγησε στο χαρακτηρισμό του φαινομένου αυτού(18 ) ως «ασήμαντου» και στην κατ’ επέκταση περιορισμένη προσπάθεια μελέτης και ερμηνείας του. Πράγματι, μέχρι τη δεκαετία του 1960 (χρονικό σημείο ακμής του φεμινιστικού κινήματος) η ενασχόληση ακόμη και κορυφαίων εγκληματολόγων (Sutherland, Bowker,Cloward και Ohlin κλπ) με τη γυναίκα δράστη είναι σποραδική αν όχι ανύπαρκτη, ενώ οι όποιες απόπειρες αιτιολόγησης του «χάσματος» μεταξύ ανδρικής και γυναικείας εγκληματικής συμπεριφοράς είναι σαφώς επηρεασμένες από τα κατά καιρούς ισχύοντα στερεότυπα.

Η όλη προσπάθεια διερεύνησης και εξήγησης της έμφυλης διάστασης της εγκληματικότητας μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις βασικές κατηγορίες: την βιολογική, την κοινωνιολογική και την φεμινιστική προσέγγιση, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η sui generis θεωρία που διατυπώθηκε από τον Otto Pollak στο Criminality of Women (η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως «Θεωρία της Μαύρης Χήρας»).


2α. Η βιολογική προσέγγιση

2αα. Η κλασική βιολογική θεωρία: Lombroso και Ferrero(19)

To 1895, 19 χρόνια μετά την έκδοση του, κλασικού για τη θετικιστική εγκληματολογία, L’ uomo delinquente (Ο εγκληματίας άνθρωπος), ο Cesare Lombroso, με τη σύμπραξη του γαμπρού του Giuglielmo Ferrero, κάνει την πρώτη απόπειρα ερμηνείας του φαινομένου της γυναικείας εγκληματικότητας με το βιβλίο La donna delinquente, la prostituta e la donna normale (H γυναίκα εγκληματίας, η πόρνη κι η φυσιολογική γυναίκα). Στο έργο του αυτό ο Lombroso εμμένει στη θεωρία του, που συνδέει την εγκληματογένεση με τον αταβισμό, και υποστηρίζει :

Ø Ότι τα μικρά ποσοστά της γυναικείας εγκληματικότητας οφείλονται εν πολλοίς στη βιολογική «κατωτερότητα» των γυναικών. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι οι γυναίκες έχουν εκ φύσεως λιγότερες και χαμηλότερου επιπέδου πνευματικές ικανότητες από τους άνδρες, καθώς και συμπεριφορά περισσότερο παθητική, χωρίς δυναμισμό. Παράλληλα, ο ρόλος για τον οποίο είναι «γεννημένη» (κατά Lombroso) η γυναίκα, ήτοι αυτός της μητέρας, την προικίζει με χαρακτήρα τρυφερό κι ευαίσθητο(20), γεγονός που την καθιστά λιγότερο ικανή να διαπράξει έγκλημα από έναν άνδρα.

Ø Ότι για το γυναικείο φύλο η μόνη «φυσιολογική» παραβατική συμπεριφορά είναι η πορνεία, η οποία αποτελεί, κατά τους συγγραφείς του βιβλίου, δείγμα ανώμαλης εξέλιξης της γυναικείας προσωπικότητας, χωρίς ωστόσο η πόρνη να αποβάλλει (σε αντίθεση με την «εγκληματία», όπως θα αναλυθεί πιο κάτω) τη θηλυκότητά της.

Ø Ότι οι γυναίκες που διαπράττουν «πραγματικά» (εκτός πορνείας) εγκλήματα παρουσιάζουν, με βάση ανθρωπομετρικές εξετάσεις, ανδροπρεπή χαρακτηριστικά, τόσο σωματικά (πχ έντονη τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα, μικρά μάτια, προτεταμένα μογγολοειδή ζυγωματικά και στενό μέτωπο), όσο και ψυχολογικά (έλλειψη συμπόνιας, αναισθησία, εκδικητικότητα). Σε γενικές γραμμές λοιπόν, η «εγκληματίας γυναίκα», είναι ένα λάθος της φύσης, ένα πλάσμα που έχει απεμπολήσει τη θηλυκότητά του κι έχει υιοθετήσει χαρακτηριστικά παράξενα και αφύσικα για το φύλο του

Η θεωρία των Lombroso και Ferrero, κατεξοχήν ρατσιστική και σεξιστική, έχει τύχει οξύτατης κριτικής (όπως και εν γένει η ανθρωπομετρική-βιολογική προσέγγιση της εγκληματικότητας) και σήμερα θεωρείται, επισήμως τουλάχιστον, ξεπερασμένη. Ωστόσο έχει αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα στη θεώρηση της γυναικείας εγκληματικότητας. Όπως εύστοχα παρατηρεί η Allison Morris(21), « ο δρόμος από τον Lombroso ως σήμερα είναι μια εκπληκτική ευθεία».


2αβ. Οι νέο-βιολογικές θεωρίες

2αβi. Cowie, Cowie και Slater: Η γυναικεία εφηβική εγκληματικότητα

Το 1968, περίπου 70 χρόνια μετά τον Lombroso, οι John και Valerie Cowie και ο Elliot Slater, μελετώντας, στο βιβλίο Delinquency in Girls, την γυναικεία εφηβική εγκληματικότητα στη Μεγάλη Βρετανία διατύπωσαν μια θεωρία με προσανατολισμό προδήλως βιολογικό. Σύμφωνα με αυτήν η τάση εγκληματικότητας στα κορίτσια εφηβικής ηλικίας συνδέεται με μια σειρά βιολογικών παραγόντων όπως:

Ø Η διανοητική κατάσταση των γονέων(22)

Ø Ο αριθμός των αδελφών(23) (Σύμφωνα με την έρευνα, οι περισσότερες κοπέλες με τάση παραβατικότητας ήταν τα τελευταία-ή προτελευταία-παιδιά πολύτεκνων οικογενειών)

Ø Η ύπαρξη άλλου παραβατικού ατόμου στην οικογένεια(24)

Ø Η πρώιμη- εκτός γάμου- σεξουαλική δραστηριότητα (κατά τους συγγραφείς η συντριπτική πλειοψηφία των εφήβων παραβάτιδων είναι από πολύ μικρή ηλικία σεξουαλικά ενεργές(25))

Τα αποτελέσματα της έρευνας δεν είναι απόλυτα αξιόπιστα, καθώς παρουσιάζεται μια σειρά τρωτών σημείων:

Ø Η έρευνα διεξήχθη μόνο μεταξύ των εγκλείστων στα διαβόητα(26) Magdalen Houses –ιδρύματα που αποτελούσαν κάτι μεταξύ πτωχοκομείων, κέντρων προστασίας ανηλίκων και σωφρονιστικών καταστημάτων υπό την αιγίδα του καθολικού Τάγματος της Αγίας Μαγδαληνής(27), στα οποία οδηγούνταν έφηβες όχι μόνο όταν διέπρατταν εγκλήματα αλλά και προληπτικά, για να μην εγκληματήσουν, ιδίως όταν ήταν παιδιά παραμελημένα, από φτωχές ή πολύτεκνες οικογένειες ή όταν κάποιο μέλος της οικογένειάς τους είχε ήδη παραβεί τον νόμο. Η πιθανή (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ανάλογα με την περίπτωση) τέλεση κάποιας εγκληματικής πράξης από τις συγκεκριμένες κοπέλες «βαφτίζεται» από τους συγγραφείς ως «βεβαιωμένη ροπή τους προς το έγκλημα». Η απλοϊκότητα της συγκεκριμένης άποψης είναι προφανής.

Ø Πρέπει επιπλέον να συνεκτιμηθεί ότι την εποχή που δημοσιεύτηκε το βιβλίο (τέλη δεκαετίας του 1960), μεταξύ των συμπεριφορών των ανηλίκων που αντιμετωπίζονταν ποινικά ήταν το σκασιαρχείο από το σχολείο και η «σεξουαλικώς ελευθεριάζουσα συμπεριφορά» (promiscuity(28 ) στην οποία συμπεριλαμβανόταν μια ευρύτατη γκάμα περιπτώσεων, από τις ολοκληρωμένες σεξουαλικές σχέσεις μέχρι και (sic)την τάση για φλερτ. Ωστόσο, όσο «ενοχλητικές» και να είναι οι συγκεκριμένες καταστάσεις, δεν αποτελούν εγκλήματα και η αντιμετώπισή τους ως τέτοια οφείλεται στον πατερναλιστικό χαρακτήρα της θέασης των ανηλίκων από το δίκαιο, καθώς και στην φοβική στάση της κοινωνίας της εποχής απέναντι στη γυναικεία, ιδίως, σεξουαλικότητα.


2αβii. Εμμηνορρυσία κι εγκληματογένεση- Η θεωρία της K. Dalton(29)

Την ίδια περίπου χρονική περίοδο με την θεωρία των Cowie, Cowie και Slater, η Katherina Dalton ξεκίνησε τη διαμόρφωση της δικής της θεωρίας, η οποία συνδέει την έμμηνο ρύση (και το πριν από αυτήν χρονικό διάστημα) με την παρουσία ψυχολογικών και νοητικών διαταραχών και, κατ’ επέκτασιν, με την εκδήλωση εγκληματικής δραστηριότητας. Αφορμή στάθηκε η έρευνα που πραγματοποίησε η συγγραφέας στις αρχές τις δεκαετίας του 1960 μεταξύ μαθητριών βρετανικών οικοτροφείων, σύμφωνα με την οποία τόσο η συμπεριφορά όσο και οι βαθμοί του 25% των κοριτσιών χειροτέρευαν αισθητά κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως ενώ σε ένα ακόμα 25% το ίδιο φαινόμενο παρατηρούνταν την εβδομάδα πριν την εμμηνορρυσία. Την ίδια χρονική περίοδο η Dalton πραγματοποίησε δεύτερη έρευνα, μεταξύ γυναικών καταδίκων αυτή τη φορά, από την οποία προέκυψε ότι συνολικό ποσοστό 48,7% των γυναικών διέπραξε έγκλημα είτε κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας τους (ποσοστό 26,3%) είτε πριν από αυτήν.(22,4%)(30) Τέλος, το 1977, η διατύπωση της θεωρίας ολοκληρώθηκε με την παρατήρηση ότι πάνω από το 50% των τροφίμων των ψυχιατρικών κλινικών του Λονδίνου παρουσίαζαν επιδείνωση της συμπεριφορά τους είτε στην αρχή είτε στο τέλος του κύκλου τους.

Η θεωρία της Dalton βρήκε μεγάλη απήχηση και επηρέασε σημαντικά ιδίως την αμερικανική νομολογία, καθώς από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 σε αρκετές περιπτώσεις γυναίκες δράστιδες βίαιων εγκλημάτων αντιμετωπίζονται ευνοϊκότερα, επικαλούμενες διαταραχές της προσωπικότητας λόγω προ- εμμηνορρυσιακής εντάσεως (PMT: Pro-menstrual tension)(31) ή εμμήνου ρύσεως .Χαρακτηριστικές είναι οι ακόλουθες περιπτώσεις:

Α. Το 1978 η Nicola Owen, κατηγορούμενη για θανατηφόρο εμπρησμό, επικαλέστηκε PMT και αφέθηκε ελεύθερη με αναστολή

Β. Την ίδια αντιμετώπιση είχε το 1980 και η Sandra Craddock, κατηγορούμενη για ανθρωποκτονία με άμεσο δόλο α’ βαθμού (murder). Η κατηγορία μετατράπηκε σε ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο (manslaughter) και η Craddock αφέθηκε ελεύθερη με αναστολή, υπό τον όρο να ακολουθήσει θεραπεία χορήγησης προγεστερόνης (ορμόνης που μειώνει την επιθετικότητα)

Γ. Η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση ήταν αυτή της Christine English, η οποία το 1982 σκότωσε τον σύντροφό της χτυπώντας τον με το αυτοκίνητό της, Η κατηγορουμένη, μέσω της διαδικασίας του plea-bargaining, δήλωσε ένοχη για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο και επικαλέστηκε ΡΜΤ. Το δικαστήριο έκρινε ότι το έγκλημα διεπράχθη «υπό ιδιάζουσες συνθήκες όσον αφορά στην ψυχική κατάσταση της κατηγορουμένης». Ως αποτέλεσμα, η English απαλλάχθηκε από την κατηγορία και απλά της αφαιρέθηκε το δίπλωμα οδήγησης για δώδεκα μήνες.

Η αλήθεια είναι ότι όντως η έμμηνος ρύση και το προ-εμμηνορρυσιακό σύνδρομο προκαλούν συναισθηματικές και ψυχολογικές αναταραχές μεταξύ των οποίων μπορεί να συμπεριληφθεί η νευρικότητα ή η επιθετική συμπεριφορά. Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να οδηγήσει στην ολοκληρωτική αποδοχή της θεωρίας της Dalton για τους ακόλουθους λόγους:

Ø Τα, ούτως ή άλλως, πολυάριθμα συμπτώματα του εμμηνορρυσιακού ή προ-εμμηνορρυσιακού συνδρόμου ποικίλλουν, όχι μόνο από γυναίκα σε γυναίκα, αλλά και από κύκλο σε κύκλο της ίδιας γυναίκας και οι αντίστοιχες μεταβολές της συμπεριφοράς δεν είναι σχεδόν ποτέ ομοιόμορφες (άλλοτε παρατηρείται επιθετικότητα, άλλοτε ραθυμία, άλλοτε ψευδοκατάθλιψη κλπ)

Ø Το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό, τουλάχιστον σύμφωνα με τις έρευνες της Dalton(32), των γυναικών που τελούν εγκλήματα βρίσκονται σε συγκεκριμένη φάση του κύκλου τους, δεν σημαίνει και ότι όλες γενικά οι γυναίκες σε αυτή τη φάση είναι εν δυνάμει εγκληματίες. Εξάλλου, ολόκληρος ο γυναικείος πληθυσμός βιώνει αυτήν την κατάσταση περίπου στη μισή διάρκεια της ζωής του.

Ø Η Dalton, τέλος, διαπράττει ένα σοβαρό σφάλμα θεωρώντας ως δεδομένο ότι ο κύκλος των γυναικών είναι σταθερής διάρκειας 28 ημερών (κάτι που, όπως έχει αποδειχθεί, σπανίως συμβαίνει) και ορίζει αυθαίρετα ως περίοδο εμφάνισης του προ-εμμηνορρυσιακού συνδρόμου τις 4 ημέρες πριν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων της έρευνάς της.


2αβiii. Οι διαφορές στην εγκληματικότητα των φύλων ως συνισταμένη των ορμονικών διαφορών τους: η θεωρία των Wilson και Hernstein(33)

Το 1985 οι Wilson και Hernstein έκαναν με το βιβλίο Crime and Human Nature την τελευταία ίσως σημαντική απόπειρα αναβίωσης των βιολογικών θεωριών υποστηρίζοντας ότι οι διαφορές στην εγκληματικότητα των δύο φύλων δεν οφείλονται τόσο σε κοινωνικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες αλλά στην διαφορετικής έντασης επιθετικότητα ανδρών και γυναικών. Η τελευταία, κατά τους συγγραφείς, είναι συνισταμένη των ορμονικών διαφορών των δύο φύλων. Οι άνδρες, σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, είναι πιο επιθετικοί και εγκληματούν περισσότερο από τις γυναίκες λόγω της ύπαρξης υψηλών ποσοστών τεστοστερόνης στον οργανισμό τους. Αντίθετα οι γυναίκες, των οποίων τα ποσοστά τεστοστερόνης είναι χαμηλά, είναι λιγότερο επιθετικές και ως εκ τούτου εκδηλώνουν σπανιότερα και σε μικρότερη ένταση εγκληματική συμπεριφορά

Πέραν της πρόδηλης απλοϊκότητας τους, οι απόψεις των Wilson και Hernstein παρουσιάζουν μια σειρά τρωτών σημείων που θα πρέπει να οδηγήσουν στην απόρριψη της θεωρίας τους. Συγκεκριμένα:

Ø Όπως προαναφέρθηκε(34), η επιθετικότητα του ενός ή του άλλου φύλου δεν είναι τόσο θέμα ορμονικών διαφορών όσο κυρίως αποτέλεσμα διαδικασίας κοινωνικής ενσωμάτωσης. Με άλλα λόγια, από μικρή ηλικία το αγόρι ή το κορίτσι «μαθαίνει» αν πρέπει να είναι επιθετικό ή όχι, ανάλογα με τις αντιλήψεις της κοινωνικής ομάδας στην οποία ανήκει

Ø Τα ποσοστά τεστοστερόνης ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, ενώ ακόμα και στον ίδιο οργανισμό μεταβάλλονται διαρκώς, εξαιτίας παραγόντων όπως το άγχος και η υπερένταση

Ø Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν τα αυξημένα ποσοστά τεστοστερόνης είναι το αίτιο ή το αποτέλεσμα της επιθετικότητας, καθώς υπάρχουν αξιόλογες βιολογικές μελέτες που υποστηρίζουν και τις δύο απόψεις

( https://eglima.wordpress.com/2008/09/20/alexandra_1/ )

 

Το έλεγε ο Βουτσάς σε μια ταινία με τον Χατζηχρίστο (εκεί ο 1ος έκανε τον μπάτσο και ο 2ος έναν που κατηγορούσαν για κίλλερ)
Εγκληματική φυσιογνωμία, έλεγε ο Βουτσάς για τον Χατζηχρίστο, κε Διοικητά... το αναφέρει και Ο ΛΟΜΠΡΟΖΟ!
Και ο διοικητής τον αποστόμωνε... άσε με με τον ΛΟΜΠΡΟΖΟ ΤΟΝ ΤΡΙΧΑ!

 

Οι βλαβερές συνέπειες του "Fifty Shades of Grey"
 
"Πολλοί άνθρωποι διαβάζουν πράγματα τα οποία ακούγονται πολύ σέξι σε φαντασιακό επίπεδο, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο διασκεδαστικά" είχε πει παλιότερα ένας σεξολόγος.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το "Fifty Shades of Grey", αφού οι επιστήμονες εξετάζουν εδώ και καιρό τον αντίκτυπο των "50 Αποχρώσεων του Γκρι" στο κοινό που το πήρε στα χέρια του και κυρίως στις νεαρές αναγνώστριες του.

Οποιος έχει ξεφυλλίσει το βιβλίο θα έχει καταλάβει ότι πρόκειται για ένα ρομάντζο το οποίο κινείται με αρκετά light τρόπο γύρω από το BDSM. Πως αλλιώς άλλωστε θα γινόταν best seller σε όσες και όσους δεν ήξεραν καν τι είναι το ball gag; Αν ο "καθαρός" σαδισμός και μαζοχισμός ήταν ελκυστικός σε αυτό το κοινό, τότε οι ίδιοι άνθρωποι θα είχαν διαβάσει πριν τις "Αποχρώσεις", την "Ιστορία της Ο" και το "Η Φιλοσοφία στο μπουντουάρ" του Μαρκήσιου ντε Σαντ.

Αντιθετα λοιπόν από αυτά τα hard μυθιστορήματα, το "Fifty Shades of Grey" θα λέγαμε ότι είναι το παραμύθι της μαζοχίστριας Σταχτοπούτας: Φοιτητριούλα γνωρίζει τυχαία έναν πάμπλουτο νέο και εκεί που νομίζει ότι βρήκε τον Πρίγκηπά της, ο τύπος της αποκαλύπτει ότι γουστάρει να δέρνει, να δένει και να πηδάει άγρια...

   


Ολα αυτά η E. L. James τα περιγράφει χρησιμοποιώντας τη γλώσσα των Αρλεκιν (!), κάνοντας το BDSM να φαίνεται προσιτό σε εκατομμύρια γυναίκες. Αρχικά αυτό θεωρήθηκε αρκετά επαναστατικό, αφού όλα τα αξεσουάρ του σαδομαζοχισμού (χειροπέδες, μαστίγια κλπ) απενοχοποιήθηκαν, όμως... επειδή το BDSM είναι σοβαρή ιστορία, αυτή η προσέγγισή του φαίνεται πως έχει κάποιες βλαβερές συνέπειες:

Οι επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Michigan εξέτασαν τη συμπεριφορά 650 νεαρών γυναικών που διάβασαν το βιβλίο, και αναφέρουν ότι μερικές από αυτές που αγάπησαν το στόρι του "Fifty Shades of Grey" κινδυνεύουν να γίνουν λαίμαργες, αλκοολικές και να πηγαίνουν με όποιον άντρα βρουν μπροστά τους, όχι γιατί γουστάρουν το σεξ, αλλά γιατί ψάχνουν να βρουν τον βιτσιόζο Πρίγκιπα.

«Γυναίκες που έχουν διάφορα προβλήματα (π.χ με τη διατροφή), αφού διαβάσουν το Fifty Shades, η κατάστασή τους μπορεί επιδεινωθεί και να τους μείνει ψυχολογικό τραύμα», λέει η επικεφαλής της έρευνας Amy Bonomi και συνεχίζει: «Στην έρευνά μας όμως διαπιστώσαμε ότι ακόμα όσες δεν είχαν τέτοια προβλήματα πριν από την ανάγνωση του βιβλίου, μερικές άρχισαν να αλλάζουν συμπεριφορά, όταν το διάβασαν».

Αναλυτικότερα 1 στις 4 αναγνώστριες του "50 shades" δεν έχει πρόβλημα αν ο γκόμενός της τη βρίζει ή αν της βάζει τις φωνές, σχεδόν 4 στις 10 θα ήθελαν ο γκόμενός τους να έχει σκληρή ή άγρια συμπεριφορά και το 75% όσων συμμετείχαν στην έρευνα είπαν ότι ξεκίνησαν γρήγορες δίαιτες ή έμειναν νηστικές για μια μέρα.

Δηλαδή με λίγα λόγια γι αυτές το soft σαδομαζοχιστικό παιχνίδι στο κρεβάτι που πια έχει γίνει μόδα, δεν είναι κάτι το οποίο μένει μέσα στην κρεβατοκάμαρα, αλλά επεκτείνεται και στη σχέση καθώς αναζητούν κάποιον ο οποίος θα τους φέρεται προσβλητικά και επιθετικά όχι μόνο στο σεξ.

Αραγε το βιβλίο θα είχε τέτοιες... βλαβερές συνέπειες αν ο Mr Grey αντί για εκατομμυριούχος ήταν ένας απλός υπάλληλος;

 
P.s: Food For Thought...


( http://69magazine.gr/02,09,4869,00.aspx )

 

Κάθε “εγώ είμαι” είναι εμπόδιο για να ωριμάσουμε.

Το να βάζουμε ετικέτες μπορεί να είναι κάτι ιδιαίτερα καταστροφικό για την ωρίμανσή μας.

Ποιοι είμαστε; Πως θα περιγράφαμε τον εαυτό μας; Για ν’ απαντήσουμε σ’ αυτά τα δύο ερωτήματα, το πιο πιθανό είναι να αναφερθούμε στην προσωπική μας ιστορία, σ’ ένα παρελθόν που έχουμε ζήσει, με το οποίο όμως είμαστε αναμφίβολα δεμένοι και από το οποίο θεωρούμε δύσκολο να ξεφύγουμε.

Ποιες είναι οι αυτοπεριγραφές μας; Μήπως αυτές οι μικρές ξεκάθαρες ετικέτες που συσσωρεύσαμε μια ολόκληρη ζωή; Έχουμε ένα συρτάρι γεμάτο από αυτοχαρακτηρισμούς που το χρησιμοποιούμε τακτικά; Μπορεί να συμπεριλαμβάνει καρτέλες, όπως είμαι νευρικός, είμαι ντροπαλός, είμαι βαρετός, δεν ξέρω από μουσική, είμαι αδέξιος, ξεχνώ εύκολα κι ένα σωρό άλλα επιπρόσθετα “είμαι” που αδιάκοπα χρησιμοποιούμε. Ίσως να έχουμε και πολλά θετικά “είμαι”, όπως”: είμαι αξιαγάπητος, είμαι καλός στο σκάκι, είμαι γλυκός.

Οι αυτοπεριγραφές δεν είναι από μόνες τους λαθεμένες, μπορεί όμως να χρησιμοποιηθούν με επιζήμιο τρόπο. Το να βάζουμε ετικέτες μπορεί να είναι κάτι ιδιαίτερα καταστροφικό για την ωρίμανση. Είναι εύκολο να χρησιμοποιούμε ετικέτες ως δικαιολογία για να παραμείνουμε ίδιοι.

Ο Σέρεν Κίρκεγκωρ έγραφε: “Από τη στιγμή που με χαρακτηρίζετε με κάνετε αρνητικό”. Όταν το άτομο πρέπει να ζήσει σύμφωνα με ετικέτες, ο εαυτός του παύει να υπάρχει. Το ίδιο ισχύει και για τις ετικέτες που κολλάμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας. Αρνιόμαστε τον εαυτό μας όταν τον ταυτίζουμε με ταμπέλες, αντί να τον συγκρίνουμε με τη δυνατότητά μας για ωρίμανση.

Όλοι οι αυτοχαρακτηρισμοί ξεκινούν από το ιστορικό του ατόμου. Αλλά το παρελθόν, όπως λέει ο Καρλ Σάντμπουργκ στο “Λιβάδι”, “είναι ένας κάδος από στάχτες”.

Ας ελέγξουμε τον εαυτό μας ως ποιο βαθμό είμαστε δεμένοι με το παρελθόν. Όλα τα “είμαι” της αυτοήττας είναι αποτέλεσμα της χρήσης αυτών των νευρωτικών φράσεων:

1. “Αυτός είμαι”.

2. “Πάντα ήμουν έτσι”.

3. “Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς”.

4. “Αυτός είναι ο χαρακτήρας μου”.

Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα. Είναι οι παράγοντες που μας εμποδίζουν να ωριμάσουμε, ν’ αλλάξουμε και να κάνουμε τη ζωή μας (από τη στιγμή αυτή και μετά – όλη τη ζωή που έχουμε μπροστά μας) νέα, γοητευτική και γεμάτη από την ικανοποίηση των τωρινών στιγμών.

Μερικοί άνθρωποι συνήθως χρησιμοποιούν και τις τέσσερις φράσεις μαζί, όταν τους φέρνεις αντιμέτωπους με τη συμπεριφορά τους. Ρωτήστε κάποιον γιατί εκνευρίζεται όταν προκύπτει θέμα ατυχημάτων κι είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα σας απαντήσει: “Ω, έτσι είμαι εγώ. Πάντα ήμουν έτσι, γιατί αυτός είναι ο χαρακτήρας μου”. Με μια ανάσα όλες αυτές οι φράσεις μαζί! Κι η καθεμιά να χρησιμοποιείται ως μια εξήγηση σχετικά με το γιατί δεν θα γίνουν ποτέ διαφορετικοί και γιατί ούτε καν σκέφτονται ν’ αλλάξουν.

Τα “είμαι” μας που περιγράφουν αυτή την αυτοαπαγορευτική συμπεριφορά ξεκινούν από κάτι που διδαχθήκαμε στο παρελθόν. Και κάθε φορά που χρησιμοποιούμε μία από τις τέσσερις παραπάνω φράσεις, στην πραγματικότητα λέμε: “Κι έχω σκοπό να εξακολουθήσω να είμαι αυτός που είμαι”.

Μπορούμε ν’ αρχίσουμε να λύνουμε τους κόμπους που μας συνδέουν με το παρελθόν και να διώξουμε από μέσα μας τις άκαρπες αυτές φράσεις. που προφέρονται για να μας κρατούν έτσι όπως πάντα ήμασταν.

Κατάλογος χαρακτηριστικών “είμαι” που μπορούν να συμπεριληφθούν στην αυτοεικόνα μας:
Είμαι ντροπαλός.
Είμαι τεμπέλης.
Είμαι δειλός.
Είμαι φοβισμένος.
Είμαι αδέξιος.
Είμαι αγχώδης.
Είμαι ξεχασιάρης.
Είμαι άσχετος από μηχανές.
Είμαι απαίσιος μάγειρας.
Είμαι φοβερά ανορθόγραφος.
Είμαι απ’ αυτούς που κουράζονται εύκολα.
Είμαι φιλάσθενος.
Είμαι απ’ αυτούς που δεν κάνουν τίποτα σωστά.
Είμαι επιρρεπής στα ατυχήματα.
Είμαι χοντρός.
Είμαι άμουσος.
Είμαι άσχετος με τ’ αθλητικά.
Είμαι βαριεστημένος.
Είμαι πεισματάρης.
Είμαι ανώριμος.
Είμαι σχολαστικός.
Είμαι απρόσεκτος.
Είμαι άσχετος από μαθηματικά.
Είμαι μοναχικός τύπος.
Είμαι ψυχρός.
Είμαι μνησίκακος.
Είμαι βλοσυρός.
Είμαι απαθής.
Είμαι ανεύθυνος.
Είμαι νευρικός.
Είμαι τσαπατσούλης.
Είμαι εχθρικός.

Πιθανόν είμαστε κάτι απ’ όλα αυτά, ή ίσως και να’ χουμε φτιάξει ένα δικό μας κατάλογο. Η ουσία δεν είναι ποια ετικέτα διαλέγουμε, αλλά ότι διαλέξαμε να κολλήσουμε πάνω μας μια ετικέτα. Αν είμαστε πραγματικά ικανοποιημένοι με κάποιο απ’ αυτά τα “είμαι”, τότε να το αφήσουμε το να υπάρχει, αλλά αν μπορούμε να παραδεχθούμε πως κάποιο απ’ αυτά ή τ’ άλλα “είμαι” μας ενοχλεί, είναι καιρός να κάνουμε κάποιες αλλαγές. Αλλά ας αρχίσουμε με την κατανόηση αυτών των “είμαι”.

Οι άνθρωποι αρέσκονται να μας χαρακτηρίζουν, να μας κατατάσσουν σε κάποιες μικρές κατηγορίες. Είναι ο ευκολότερος τρόπος. Ο Ντ. Χ. Λώρενς διαπίστωσε το ανόητο αυτής της διαδικασίας στο ποίημά του Ποιος είναι αυτός;
-Ποιος είναι αυτός;
-Ένας άνθρωπος φυσικά.
-Ναι, μα τι κάνει;
-Ζει και είναι άνθρωπος.
-Ναι, βέβαια! Μα θα πρέπει να εργάζεται. Κάτι θα πρέπει να κάνει.
-Γιατί;
-Επειδή φανερά ανήκει στις αργόσχολες τάξεις.
-Δεν ξέρω. Έχει πολύ ελεύθερο χρόνο. Και φτιάχνει πολύ όμορφες καρέκλες.
-Ε, να το λοιπόν. Είναι επιπλοποιός.
-Όχι, όχι!
-Ε, τότε θα είναι μαραγκός.
-Καθόλου.
-Μα, εσύ το είπες.
-Τι είπα;
-Ότι φτιάχνει καρέκλες και είναι μαραγκός.
-Είπα ότι φτιάχνει καρέκλες, μα δεν είπα πως είναι μαραγκός.
-Ωραία. Μήπως τότε είναι ερασιτέχνης;
-Ίσως! Αλλά θα’ λεγες το πουλί ή η τσίχλα είναι επαγγελματίας φλαουτίστας ή ερασιτέχνης;
-Θα’ λεγα πως είναι μόνο ένα πουλί.
-Κι εγώ είπα πως είναι μόνο άνθρωπος.
-Εντάξει! Πάντα σ’ άρεσε να ‘σαι αινιγματικός.

Πως ξεκίνησαν τα “είμαι”
Οι πρόγονοι των “είμαι” μας ανήκουν σε δύο κατηγορίες. Το πρώτο είδος αυτών των ετικετών προέρχεται από τους άλλους. Μας τις καρφιτσώνουν από παιδί και τις κουβαλάμε πάνω μας μέχρι σήμερα. Οι άλλες ετικέτες είναι αποτελεσμα της εκλογής που κάναμε για ν’ αποφύγουμε δυσάρεστες ή δύσκολες αγγαρείες.

Η πρώτη κατηγορία είναι αυτή που ως τώρα κυριαρχεί. Η μικρή Χόουπ πηγαίνει στη Β’ τάξη. Της αρέσει πολύ το μάθημα της ζωγραφικής και ξεχνιέται σχεδιάζοντας και παίζοντας με τα χρώματα. Η δασκάλα της όμως της λέει ότι δεν είναι τόσο καλή κι αυτή αρχίζει ν’ απομακρύνεται από τη ζωγραφική επειδή δεν της αρέσει να την επιτιμούν. Εδώ και λίγο καιρό άρχισε ένα από τα “είμαι” της. “Είμαι ελάχιστα καλή στη ζωγραφική”.

Η συμπεριφορά αποφυγής ενισχύει μέσα της αυτή την ιδέα κι όταν πια έχει μεγαλώσει, όποτε τη ρωτούν γιατί δεν ζωγραφίζει, απαντά: “Α, δεν είμαι καλή στη ζωγραφική. Πάντα έτσι ήμουν”.

Τα περισσότερα “είμαι” είναι κατάλοιπα μιας εποχής, όταν ακούγαμε φράσεις όπως: “Α, αυτός είναι αδέξιος. Ο αδελφός του είναι καλός στον αθλητισμό, μα σ’ αυτόν αρέσει η μελέτη”, “Είσαι σαν κι εμένα· κι εγώ δεν τα κατάφερνα καθόλου στην ορθογραφία”, “Ο Μπίλυ ήταν πάντα ο ντροπαλός της οικογένειας”, “Είναι σαν τον πατέρα της, δεν τα καταφέρνει σε τίποτε!” Όλα αυτά είναι τα “είμαι” μιας ολόκληρης ζωής, που ξεκινούν από την ώρα που γεννιόμαστε και που ποτέ δεν τα αμφισβητούμε. Απλώς τα αποδεχόμαστε ως έναν όρο ζωής.

Ας ανοίξουμε κουβέντα με τους ανθρώπους που στη ζωή μας θεωρούμε τους πλέον υπεύθυνους για πολλά από τα “είμαι” μας (γονείς, παλιούς οικογενειακούς φίλους, πρώην δασκάλους σας, παππούδες κ.λ.π.). Να τους ρωτήσουμε πως νομίζουν ότι γίναμε αυτό που είμστε κι αν ήμασταν πάντα έτσι. Να τους πούμε ότι είμαστε αποφασισμένοι ν’ αλλάξουμε και να δούμε να πιστεύουν ότι είμαστε ικανοί για κάτι τέτοιο. Θα εκπλαγούμε από την ερμηνεία τους κι από την αντίληψη που έχουν ότι δεν μπορούμε να είμαστε διαφορετικοί, αφού “Πάντα είμασταν έτσι”.

Η δεύτερη κατηγορία των “είμαι” ξεκινά από εκείνες τις βολικές ετικέτες που μάθαμε να κολλάμε πάνω μας, με σκοπό να αποφύγουμε δραστηριότητες που δεν μας αρέσουν.

Δούλευα κάποτε μ’ έναν πελάτη 46 χρονών, που ήθελε πάρα πολύ να φοιτήσει σε κολέγιο, μια που έχασε αυτή την ευκαιρία εξαιτίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου· φοβόταν όμως ότι θ’ αντιμετώπιζε τον ανταγωνισμό των νεαρών σπουδαστών. Ο φόβος της αποτυχίας κι η αμφιβολία για τις διανοητικές του ικανότητες τον τρόμαζαν.

Διάβαζε συνέχεια και με τη βοήθεια των συμβούλών μου αποφάσισε να συμμετάσχει στις εισαγωγικές εξετάσεις ενός τοπικού κοινοτικού κολεγίου. Εξασφάλισε ημέρα και ώρα συνέντευξης με την εξεταστική επιτροπή, αλλά εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί τα “είμαι” του για να παρακάμψει την ουσιαστική διαδικασία. Δικαιολογούσε την αδράνειά του λέγοντας: “Είμαι πολύ γέρος, δεν είμαι αρκετά έξυπνος και άλλωστε δεν ενδιαφέρομαι πολύ”.

Ο άνθρωπος αυτός χρησιμοποιεί τα “είμαι” του για ν’ αποφύγει κάτι που θέλει τόσο πολύ. Ένας συνάδελφός μου τα χρησιμοποιεί για ν’ αποφύγει δραστηριότητες που δεν του αρέσουν. Αποφεύγει να επιδιορθώσει το κουδούνι της πόρτας ή το ραδιόφωνο, καθώς και οποιαδήποτε “αντρική” χειρωνακτική δουλειά που τη θεωρεί δυσάρεστη, υπενθυμίζοντας απλώς στη γυναίκα του: “Το ξέρεις, αγαπητή μου, ότι δεν τα καταφέρνω με τα μηχανήματα”.

Αυτές οι μορφές των “είμαι” είναι συμπεριφορές προσαρμογής, αλλά είναι μαζί και παραπλανητικές δικαιολογίες. Αντί να πουν “Θεωρώ αυτή τη δουλειά βαρετή ή χωρίς ενδιαφέρον και προτιμώ να μην την κάνω τώρα” (πράγμα που θα ήταν απόλυτα λογικό και υγιές) θεωρούν πιο εύκολο να προτάξουν ένα “είμαι”.

Στις περιπτώσεις αυτές τα άτομα λένε κάτι για τον εαυτό τους. Δηλώνουν: “Είμαι ολοκληρωμένος σ’ αυτό τον τομέα και δεν πρόκειται να γίνω κάτι διαφορετικό”. Αν είμαστε ολοκληρωμένοι, καθ’ όλα εντάξει κι έχουμε βρει τη θέση μας, τότε έχουμε σταματήσει να ωριμάζουμε, κι ενώ μπορεί να θέλουμε πάρα πολύ να μείνουμε προσκολλημένοι σε μερικά “είμαι”, μπορεί ν’ ανακαλύψουμε ότι κάποια άλλα είναι απλούσταστα περιοριστικά και αυτοκαταστροφικά.

Παρακάτω υπάρχει ένας κατάλογος χαρακτηρισμών, κατάλοιπα του παρελθόντος. Αν κάποιος απ’ αυτούς ανήκει και σ’ εμάς, μπορεί να θέλουμε να τον αλλάξουμε.
Ας έχουμε υπόψη μας ότι εδώ δεν συζητάμε για πράγματα που απλώς δεν μας αρέσει να κάνουμε, αλλά εξετάζουμε κάποια συμπεριφορά που μας κρατά μακριά από δραστηριότητες οι οποίες πιθανόν να μας πρόσφεραν μεγάλη χαρά κι απόλαυση.

Χαρακτηριστικές κατηγορίες “είμαι” και η νευρωτική υπόστασή τους

1. Είμαι κακός στα μαθηματικά, στην ορθογραφία, στις ξένες γλώσσες κ.τ.λ.
Αυτό το “είμαι” μας απαλλάσσει από την προσπάθεια ν’ αλλάξουμε και να μάθουμε κάτι που ανέκαθεν θεωρούσαμε δύσκολο ή πληκτικό. Όσο χαρακτηρίζουμε τον εαυτό μας ανίκανο, έχουμε μια γερή δικαιολογία για ν’ αποφύγουμε την αντιμετώπιση του θέματος.

2. Δεν είμαι καθόλου καλός σε δουλειές που απαιτούν δεξιότητα, όπως η μαγειρική, τα σπορ, το σχέδιο, η ηθοποιία κ.τ.λ.
Αυτό το “είμαι” μας εξασφαλίζει από το να μην κάνουμε τίποτα απ’ όλα αυτά στο μέλλον και δικαιολογεί οποιαδήποτε ανεπιτυχή εκτέλεσή τους στο παρελθόν. “Πάντα ήμουν έτσι· είναι απλούστατα στο χαρακτήρα μου”. Αυτή η στάση ενισχύει την αδράνειά μας και, ακόμη πιο σημαντικό, μας βοηθά να προσκολληθούμε στην ανόητη ιδέα ότι δεν θα πρέπει να κάνουμε τίποτε αν δεν το κάνουμε σωστά και καλά. Έτσι, αν δεν είμαστε παγκοσμίως πρωταθλητής, είναι καλύτερα ν’ αποφύγουμε κάθε άθλημα.

3. Είμαι ντροπαλός, επιφυλακτικός, άστατος, νευρικός, φοβιτσιάρης κ.τ.λ.
Εδώ βρισκόμαστε στη γέννηση αυτών των “είμαι”. Αντί να τα προκαλέσουμε και μαζί μ’ αυτά την αυτοκαταστροφική σκέψη που τα ενισχύει, απλούστατα τ’ αποδεχόμαστε ως μια επικύρωση ότι ανέκαθεν ήμασταν έτσι. Επιπλέον μπορεί να κατηγορούμε τους γονείς μας και να τους χρησιμοποιούμε ως δικαιολογία για το τωρινό μας “είμαι”.

Τους θεωρούμε υπαίτιους κι έτσι δεν χρειάζεται να εργαστούμε για να γίνουμε διαφορετικοί. Διαλέγουμε αυτή τη συμπεριφορά ως έναν τρόπο για ν’ αποφύγουμε την επικύρωση καταστάσεων που πάντα μας ήταν ενοχλητικές. Αυτό το “είμαι” είναι κατάλοιπο της παιδικής μας ηλικίας, όταν οι άλλοι είχαν συμφέρον να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι είμαστε ανίκανοι να σκεφτούμε για τον εαυτό μας.

Απλώς ορίζουμε την προσωπικότητά μας μ’ ένα βολικό “είμαι” και μπορούμε πια να δικαιολογήσουμε όλων των ειδών τις αυτοστερητικές συμπεριφορές ως κάτι έξω από τον έλεγχό μας. Απαρνιόμαστε την ιδέα ότι εμείς μπορούμε να διαλέξουμε την προσωπικότητά μας κι αντίθετα στηριζόμαστε στις από καταβολής κακοτυχίες για να εξηγήσουμε όλα τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας που θα θέλαμε ν’ απορρίψουμε.

4. Είμαι αδέξιος, ασυντόνιστος κ.τ.λ.
Αυτά τα “είμαι” που μάθαμε παιδί μας βοηθούν ν’ αποφύγουμε τη γελοιοποίηση που πιθανόν να συναντήσουμε, επειδή δεν είμαστε σωματικά εκπαιδευμένοι όπως οι άλλοι. Φυσικά, η έλλειψη ευστροφίας κι ικανότητας ξεκινά μάλλον από το γεγονός ότι πιστέψαμε σ’ αυτά τα “είμαι” κι έτσι αποφύγαμε τη σωματική άσκηση, παρά από κάποιο κληρονομικό μειονέκτημα. Γινόμαστε καλοί σε ό,τι εξασκούμαστε κι όχι σ’ ό,τι αποφεύγουμε. Κρατάμε το “είμαι” μας και στεκόμαστε παράμερα κοιτάζοντας κι επιθυμώντας, υποκρινόμενοι ότι πραγματικά δεν μας αρέσουν αυτά τα πράγματα.

5. Δεν είμαι ελκυστικός, είμαι άσχημος, πολύ ψηλός, πολύ κοντός κ.τ.λ.
Αυτά τα σωματικά “είμαι” μας βοηθούν να κρατηθούμε και να δικαιολογήσουμε την κακή αυτοεικόνα μας καθώς και την έλλειψη αγάπης. Όσο θα χαρακτηρίζουμε τον εαυτό μας κατ’ αυτό τον τρόπο θα’ χουμε μια προκατασκευασμένη δικαιολογία ώστε να μην εκτεθούμε σε μια ερωτική σχέση· ούτε θα χρειαστεί να προσπαθήσουμε να γίνουμε γοητευτικοί, ακόμη κι απέναντι στον ίδιο τον εαυτό μας. Χρησιμοποιούμε τον καθρέφτη μας ως δικαιολογία για το ότι δεν διακινδυνεύουμε. Εντούτοις υπάρχει ένα πρόβλημα εδώ: βλέπουμε ακριβώς αυτό που διαλέγουμε να δούμε – ακόμη και μέσα στον καθρέφτη.

6. Είμαι ανοργάνωτος, σχολαστικός, τσαπατσούλης κ.τ.λ.
Αυτά τα “είμαι” συμπεριφοράς μας δίνουν την ευκαιρία να εκμεταλλευόμαστε τους άλλους και να δικαιολογούμε γιατί τα πράγματα πρέπει να γίνουν κατά έναν ορισμένο τρόπο. “Πάντα έτσι ενεργούσα”. Λες και η συνήθεια είναι μια δικαιολογία για να κάνουμε οτιδήποτε. Και το “Έτσι θα ενεργώ πάντα” είναι το μήνυμα που δεν διατυπώνεται. Στηριζόμενοι στον τρόπο που πάντα ενεργούσαμε, δεν χρειάζεται καθόλου να ριψοκινδυνεύσουμε για κάτι διαφορετικό και ταυτόχρονα σιγουρευόμαστε ότι όλοι γύρω μας ενεργούν με τον ίδιο τρόπο. Αυτό είναι το “είμαι” που απαιτεί μια πολιτική ως υποκατάστατο σκέψης.

7. Είμαι ξεχασιάρης, αδιάφορος, ανεύθυνος, απαθής κ.τ.λ.
Αυτές οι περιπτώσεις των “είμαι” μας είναι ιδιαίτερα ωφέλιμες όταν θέλουμε να δικαιολογηθούμε για κάποια αναποτελεσματική συμπεριφορά. Το “είμαι” μας απαλλάσσει ακόμη κι από τον κόπο να αντιμετωπίσουμε την αφηρημάδα ή την απροσεξία μας κι έτσι απλούστατα δικαιολογούμε τον εαυτό μας μ’ ένα εφησυχαστικό “Έτσι είμαι εγώ”.

Όσο θα εκστομίζουμε αυτό το “είμαι”, όταν συμπεριφερόμαστε με οποιονδήποτε απ’ τους τρόπους που αναφέραμε πιο πάνω, δεν θα χρειαστεί ποτέ να προσπαθήσουμε ν’ αλλάξουμε. Θα είμαστε πάντα ξεχασιάρηδες και θα υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε γι' αυτό, έτσι ώστε να μείνουμε πάντα ξεχασιάρηδες.

8. Είμαι Ιταλός, Γερμανός, Εβραίος, Αφρικάνος, Κινέζος κ.τ.λ.
Αυτά είναι τα εθνικά μας “είμαι” και λειτουργούν πάρα πολύ καλά όταν δεν βρίσκουμε άλλους λόγους για να ερμηνεύσουμε μερικές κακές συμπεριφορές μας, που είναι όμως πολύ δύσκολο να τις αντιμετωπίσουμε. Κάθε φορά που συλλαμβάνουμε τον εαυτό μας να συμπεριφέρεται με στερεότυπα που συνδέονται με την υποκουλτούρα μας, απλούστατα καταφεύγουμε στο εθνικό μας “είμαι” για να δικαιολογηθούμε. Κάποτε ρώτησα ένα μαιτρ σε κάποιο εστιατόριο γιατί έδειχνε τόσο εκνευρισμένος κι αντιδρούσε στο παραμικρό πρόβλημα με ξεσπάσματα οργής. Μου απάντησε: “Τι περιμένετε από μένα; Είμαι Ιταλός, δεν μπορώ να συγκρατηθώ”.

9. Είμαι απότομος, αυταρχικός, πιεστικός κ.τ.λ.
Εδώ το “είμαι” μάλλον μας βοηθά να διατηρήσουμε την εχθρική μας διάθεση, παρά να προσπαθήσουμε ν’ αναπτύξουμε αυτοπειθαρχία. Επικαλύπτουμε τη συμπεριφορά αυτή μ’ ένα “Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, έτσι ήμουν πάντα”.

10. Είμαι γέρος, μεσόκοπος, κουρασμένος κ.τ.λ.
Μ’ αυτό το “είμαι” χρησιμοποιούμε την ηλικία μας ως δικαιολογία για να μη συμμετέχουμε σε μια δραστηριότητα που μπορεί να είναι επικίνδυνη ή απειλητική. Κάθε φορά που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δραστηριότητες όπως τα σπορ, το ραντεβού με μια ερωμένη μετά από το διαζύγιο ή το θάνατο της γυναίκας μας, ένα ταξίδι, ή κάτι παρόμοιο λέμε “Είμαι πολύ γέρος” κι εκμηδενίζουμε κάθε συνακόλουθο κίνδυνο, που συνδέεται με τη δοκιμή του καινούργιου που φέρνει ωρίμανση.

Η σημασία αυτού του “είμαι ηλικίας” είναι ότι μας κατατάσσει στους ολοκληρωτικά ξοφλημένους στον τομέα αυτό και αφού ολοένα θα γερνάμε, θα έχουμε αποκλεστεί από κάθε είδους ωρίμανση ή γνωριμία με το καινούργιο.

Ο κύκλος του “είμαι”
Τα ανταλλάγματα της προσκόλλησης στο παρελθόν προβάλλοντας τα “είμαι” μας μπορούν να συνοψιστούν σε μια μόνο λέξη: αποφυγή. Κάθε φορά που θέλουμε ν’ αποφύγουμε κάποια δραστηριότητα ή να συγκαλύψουμε ένα μειονέκτημα της προσωπικότητάς μας, φέρνουμε στην επιφάνεια κάποιο “είμαι”. Πράγματι, αφού χρησιμοποιήσουμε κατά κόρον αυτές τις ετικέτες, αρχίζουμε να τις πιστεύουμε κι οι ίδιοι και σ’ εκείνη την τωρινή στιγμή είμαστε “ολοκληρωμένοι” κι έτσι πρόκειται να παραμείνουμε στην υπόλοιπη ζωή μας.

Οι ετικέτες μας βοηθούν ν’ αποφεύγουμε τη δύσκολη προσπάθεια και τον κίνδυνο να επιχειρήσουμε την αλλαγή. Διαιωνίζουν τη συμπεριφορά που τις δημιούργησε. Έτσι, αν ένας νεαρός πάει σ’ ένα πάρτι πιστεύοντας ότι είναι ντροπαλός, θα συμπεριφερθεί ντροπαλά κι αυτό θα στηρίξει ακόμη περισσότερο αυτή την αυτοεικόνα του.

Πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο.
Έτσι έχει το πράγμα. Αντί να παρέμβει ανάμεσα στα σημεία 3 και 4 του κύκλου, απλούστατα δικαιολογεί τη συμπεριφορά του μ’ ένα “είμαι” και αποφεύγει επιδέξια να εκτεθεί στον κίνδυνο που είναι αναγκαίος για να βγει απ’ αυτή την παγίδα. Μπορεί να υπάρχουν πολλοί λόγοι που ο νεαρός είναι ντροπαλός και μερικοί απ’ αυτούς πιθανόν να ανάγονται στην παιδική ηλικία.

Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι του φόβου του, έχει αποφασίσει να μην προσπαθήσει να γίνει κοινωνικός, αλλά να εξηγεί αυτή την έλλειψη μ’ ένα “είμαι”. Ο φόβος της αποτυχίας είναι αρκετά ισχυρός, ώστε να τον εμποδίζει να προσπαθήσει. Ενώ αν πίστευε στην τωρινή στιγμή και στην ικανότητά του να επιλέγει, η φράση του θ’ άλλαζε και από “Είμαι δειλός” θα γινόταν “Μέχρι τώρα συμπεριφερόμουν με δειλία”.

Ο φαύλος κύκλος της δειλίας μπορεί κυριολεκτικά να εφρμοστεί σ’ όλα τα “είμαι” που είναι αυτομειωτικά. Ας εξετάσουμε τον κύκλο ενός σπουδαστή που πιστεύει ότι δεν είναι καλός στα μαθηματικά, ενόσω ασχολείται με τη λύση αλγεβρικών προβλημάτων. Αντί να σταματήσει ανάμεσα στα σημεία 3 και 4 και να θυσιάσει κι άλλο χρόνο στη λύση των προβλημάτων, να συμβουλευτεί κάποιον άλλο, να προσπαθήσει, απλούστατα σταματά. Όταν τον ρωτήσουν γιατί δεν πήρε καλό βαθμό στην άλγεβρα θα πει: “Πάντα ήμουν κακός στα μαθηματικά”.

Αυτά τα φοβερά “είμαι” τα επικαλούμαστε για να δικαιολογήσουμε τον εαυτό μας και να εξηγήσουμε στους άλλους γιατί επιμένουμε σ’ αυτό το πρότυπο της αυτοήττας.

Μπορούμε να εξετάσουμε κι εμείς το δικό μας κύκλο νευρωτικής λογικής και ν’ αρχίσουμε να προκαλούμε οποιαδήποτε πλευρά της ζωής μας, στην οποία έχουμε επιλέξει να θεωρούμε τον εαυτό μας ολοκληρωμένο. Το σοβαρότερο τίμημα για το ότι μένουμε προσκολλημένοι στο παρελθόν μας και στηριζόμαστε στα “είμαι” μας είναι η αποφυγή οποιασδήποτε ευκαιρίας για αλλαγή. Κάθε φορά που χρησιμοποιούμε το “είμαι” για να εξηγήσουμε μια συμπεριφορά που δεν μας αρέσει, ας φανταστούμε τον εαυτό μας ένα δέμα με όμορφο περιτύλιγμα και κορδελίτσες, που περιέχει κάποιο “φινιρισμένο” προϊόν.

Βέβαια είναι πιο έυκολο να περιγράψουμε τον εαυτό μας παρά να τον αλλάξουμε. Ίσως ν’ αποδίδουμε τα αίτια των χαρακτηρισμών μας στους γονείς μας ή σε άλλους ενήλικους που άσκησαν επιρροή στην παιδική μας ηλικία (δάσκαλοι, γείτονες, παππούδες).

Αποδίδοντας τους ευθύνες γι’ αυτό που είμαστε σήμερα, τους παραχωρούμε ένα βαθμό ελέγχου στη ζωή μας, εξυψώνοντάς τους σε ανώτερη θέση από εμάς και, έξυπνα, δημιουργούμε ένα άλλοθι για να παραμείνουμε σ’ αυτή την άγονη κατάσταση. Πράγματι πρόκειται για ξεκάθαρα μικρό τίμημα, που μας εξασφαλίζει από το να εκτεθούμε σε κίνδυνο. Αν φταίει η “κουλτούρα” που αποκτήσαμε αυτά τα “είμαι”, τότε εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε.

Μερικές μέθοδοι για ν’ απαλλαγούμε από το παρελθόν και να εκμηδενίσουμε τα ενοχλητικά “είμαι”
Το ν’ αφήσουμε πίσω το παρελθόν μας σημαίνει να εκτεθούμε σε κινδύνους. Έχουμε συνηθίσει στους αυτοορισμούς μας. Σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούν ως σύστημα υποστήριξης της καθημερινής μας ζωής. Ωστόσο, ανάμεσα στις μεθόδους που θα μας βοηθήσουν να εκμηδενίσουμε αυτά τα “είμαι” είναι και οι ακόλουθες:

- Να εξαλείψουμε το “είμαι” κάθε φορά που μπορούμε. Να το αντικαταστήσουμε με φράσεις όπως: “Μέχρι σήμερα διάλεγα να είμαι έτσι” ή “Συνήθιζα να χαρακτηρίζω τον εαυτό μου…”.

- Να ανακοινώσουμε στους πιο κοντινούς μας ανθρώπους ότι θέλουμε να εξαλείψουμε μερικά από τα “είμαι” μας. Ας αποφασίσουμε ποια είναι τα πιο σημαντικά και να τους ζητήσουμε να μας το υπενθυμίζουν κάθε φορά που τα εκστομίζουμε.

- Να βάλουμε στόχο να ενεργούμε διαφορετικά απ’ ότι μέχρι τώρα. Λόγου χάρη, αν θεωρείτε τον εαυτό σας ντροπαλό, συστηθείτε σ’ ένα πρόσωπο που άλλοτε θα το αποφεύγατε.

- Να μιλήσουμε μ’ ένα πρόσωπο που του έχουμε εμπιστοσύνη και που θα μας βοηθήσει να καταπολεμήσουμε τις δυνάμεις του παρελθόντος. Να του ζητήσουμε να μας κάνει ένα σιωπηλό νόημα κάθε φορά που παρατηρεί να ξαναγυρίζουμε στο “είμαι”.

- Να κρατάμε ημερολόγιο για τα αυτοκαταστροφικά “είμαι” και τις ανάλογες συμπεριφορές και να καταγράφουμε την πρακτική μας, καθώς και το πως νιώθουμε ενώ συμπεριφερόμαστε μ’ αυτό τον τρόπο. Για μια εβδομάδα ας καταγράψουμε την ακριβή ώρα, ημερομηνία και περίσταση, κατά την οποία χρησιμοποιήσαμε ένα από τα αυτοκαταστροφικά “είμαι” και ας προσπαθήσουμε να τα μειώσουμε. να χρησιμοποιήσουμε τον κατάλογο που αναφέραμε πιο πάνω ως οδηγό για το ημερολόγιο που θα κρατήσουμε.

- Να προσέξουμε τις τέσσερις νευρωτικές φράσεις και κάθε φορά που θα φτάνουμε στο σημείο να τις χρησιμοποιήσουμε, να διορθώνουμε τον εαυτό μας δυνατά με τον ακόλουθο τρόπο: μετατρέψτε το:

“Έτσι είμαι εγώ” σε “Έτσι ήμουν εγώ”.

“Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς” σε “Μπορώ να κάνω αλλιώς αν προσπαθήσω”.

“Πάντα ήμουν έτσι” σε “Θα γίνω διαφορετικός”.

“Αυτός είναι ο χαρακτήρας μου” σε “Έτσι πίστευα παλιά ότι ήταν ο χαρακτήρας μου”.

- Να προσπαθήσουμε κάθε μέρα να εξαλείψουμε ένα “είμαι”, έστω και μόνο γι’ αυτή τη μέρα. Αν χρησιμοποιούμε το “Είμαι ξεχασιάρης” για να χαρακτηρίσουμε τον εαυτό μας, να αφιερώσουμε τη Δευτέρα κάθε εβδομάδας στην προσπάθεια συνειδητοποίησης αυτής της τάσης και να δούμε αν μπορούμε να διορθώσουμε μια ή δυο συμπεριφορές που μας εμφανίζουν ως ξεχασιάρη.

Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε αν δεν μας αρέσει το “Είμαι πεισματάρης” – ας αφιερώσουμε μια μέρα για να δείξουμε ανεκτικότητα στις αντίθετες γνώμες και να δούμε αν μπορούμε ν’ απαλλαγούμε απ’ αυτό το “είμαι” έστω και για μια μέρα.

- Μπορούμε να σπάσουμε τον “κύκλο του είμαι” ανάμεσα στα σημεία 3 και 4 και ν’ αποφασίσουμε ν’ αποβάλουμε αυτές τις τόσο παλιές προφάσεις αποφυγής.

- Να βρούμε κάτι που δεν έχουμε κάνει ποτέ και να αφιερώσουμε ένα απόγευμα σ’ αυτή τη δραστηριότητα. Αφού θα επιδωθούμε για τρεις ώρες σ’ αυτή την εντελώς νέα δραστηριότητα, που στο παρελθόν πάντα αποφεύγαμε, ας δούμε αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ακόμη το ίδιο “είμαι” που μεταχειριστήκαμε το ίδιο πρωί.
Όλα τα “είμαι” είναι διδαγμένα πρότυπα αποφυγής και μπορούμε να μάθουμε να είμαστε σχεδόν καθετί αν το επιλέξουμε.

Μερικές τελικές σκέψεις
Δεν υπάρχει αυτό που λέγεται ανθρώπινη φύση. Η φράση καθαυτή σκοπό έχει να ταξινομεί τους ανθρώπους και να δημιουργεί προφάσεις. Είμαστε το αποτέλεσμα των επιλογών μας και κάθε “είμαι” που αποθησαυρίζουμε θα μπορούσε να επαναχαρακτηριστεί ως “Διάλεξα να είμαι”. Ας ξαναγυρίσουμε στα αρχικά ερωτήματα αυτού του κεφαλαίου. Ποιοί είμαστε; Πως θα περιγράφαμε τον εαυτό μας; Ας σκεφτούμε κάποιες όμορφες, νέες ετικέτες που να μη συνδέονται, κατά κανέναν τρόπο, με τις επιλογές που οι άλλοι έκαναν για μας ή μ’ αυτές που εμείς κάναμε μέχρι τώρα. Αυτές οι παλιές, κουραστικές ετικέτες μπορεί να μας κρατούν μακριά από το να ζήσεουμε τη ζωή μας στην πληρότητά της.

Ας θυμηθούμε τι είπε ο Μέρλιν σχετικά με τη μάθηση:
“Το καλύτερο πράγμα για να μη στενοχωρηθείς”, απάντησε ο Μέρλιν ξεφυσώντας και φουσκώνοντας, “είναι να μάθεις κάτι”. Είναι το μόνο που δεν αποτυχαίνει. Μπορεί να γεράσεις και να τρέμεις ολόκληρος, μπορεί να μένεις άγρυπνος τις νύχτες ακούγοντας την ταραχή στις φλέβες σου, μπορεί να χάσεις τη μοναδική σου αγάπη, μπορεί να βλέπεις τον κόσμο γύρω σου λεηλατημένο από χυδαίους τρελούς, ή να νιώθεις την τιμή σου τσαλαπατειμένη από χυδαία πνεύματα.

Ένα μόνο πράγμα υπάρχει για όλα αυτά τότε, να μάθεις. Μάθε γιατί ο κόσμος συγκλονίζεται και τι τον συγκλονίζει. Είναι το μόνο πράγμα από το οποίο το πνεύμα δεν μπορεί να εξαντληθεί, να αλλοτριωθεί, δεν μπορεί ποτέ να βασανιστεί, δεν νιώθει φόβο ή δυσπιστία και ποτέ δεν ονειρεύεται πως θα μετανιώσει. Η μάθηση είναι αυτό που σου χρειάζεται.

Κοίτα πόσα πολλά πράγματα υπάρχουν να μάθεις – η καθαρή γνώση, η μόνη καθαρότητα που υπάρχει. Μπορείς να μάθεις αστρονομία μέσα σε μια ζωή, φυσική ιστορία σε τρεις ζωές, φιλολογία σε έξι. Και μετά, αφού θα’ χεις εξαντλήσει ένα εκατομμύριο ζωές στη βιολογία και στην ιατρική και στη θεοκριτική και στη γεωγραφία και στην οικονομία, για ποιό λόγο να μην αρχίσεις να μαθαίνεις ξυλογλυπτική ή να περάσεις πενήντα χρόνια μαθαίνοντας πως ν’ αρχίσεις να μαθαίνεις πως να κατανικάς τον αντίπαλό σου στην ξιφασκία.Ύστερα απ’ αυτό μπορείς ν’ αρχίσεις πάλι με μαθηματικά, μέχρι που να’ ρθει ο καιρός ν’ αρχίσεις να μαθαίνεις όργωμα” (Terence H. White, The once and future king, Νέα Υόρκη, G. P. Putnam’ s Sons, 1958).

Κάθε “είμαι” που μας εμποδίζει να ωριμάσουμε είναι ένας δαίμονας που πρέπει να τον ξορκίσουμε. Αν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα “είμαι”, ας δοκιμάσουμε αυτό: “Είμαι ένα “είμαι”-εξορκιστής και αυτό μ’ αρέσει”.


( https://psycheandlife2.wordpress.com/2011/11/03/κάθε-εγώ-είμαι-εμποδιο-ωρίμανσης/)

 

Οπως σε μία κοινωνία, έτσι και στο φόρουμ πρέπει να υπάρχει κάποιος που θα "κρίνει" τι λέγεται/γίνεται, προκειμένου να επιβάλλει την τάξη. Xωρίς ωστόσο να λογοκρίνει κατά το δοκούν τα λεγόμενα. Τι χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει εν προκειμένω ο moderator; Το σημαντικότερο: να είναι ακέραιος. Τι δεν θα πρέπει να είναι; Εμπαθής και να μην κρίνει επί προσωπικού τα όσα διαδραματίζονται, είτε είναι φίλος/η είτε εχθρός/ή με τον κρινόμενο.

Τι γίνεται, ωστόσο, όταν ένας moderator αφήνει τα πάθη του και τις διαπροσωπικές σχέσεις του με το μέλος να "σκεπάσουν" την ιδιότητά του; Τότε τις περισσότερες φορές έχουμε κατάχρηση εξουσίας. Οπως στην περίπτωση που θα αναφέρω πιο κάτω.

Μετά το τελευταίο meeting και αφού εκεί πέρασε γενιές δεκατέσσερις τους @brenda και @Tenebra_Silente για τα όσα είχαν πει/κάνει στο φόρουμ, όποιος θέλει μπορεί να το διαψεύσει, άρχισε να βλέπει με διαφορετικό μάτι την @Madeleine Rk. Η συμπεριφορά της άλλαξε 180 μοίρες, προσπαθώντας να την μειώσει με ποστ σε διαφορετικά νήματα.Το αποκορύφωμα της εμπάθειας της συγκεκριμένης κυρίας κορυφώθηκε στο παρακάτω ποστ.

Στη συνέχεια, αφού υπήρξε ανταλλαγή μηνυμάτων και η @Madeleine Rk της ξεκαθάρισε πως η απόφασή της να μην την έχει στο φατσόβιβλο είναι δική της και για καθαρά προσωπικούς λόγους, υπήρξε η μνημειώδη ατάκα πως ένας moderator κάνει ignοre ένα μέλος. Υστερα από λίγες ώρες ωστόσο και αφού κατάλαβε ότι ήταν λάθος της, απάντησε πως το ignore αφαιρεθεί με "βαριά καρδιά". Από εκείνη την ώρα, υπήρξε ένας ανηλεής πόλεμος προς το συγκεκριμένο μέλος, με αποτέλεσμα να υπάρξει "καταιγίδα" από warning. Βλέπετε, όποτε ήθελε απάνταγε ως μέλος, όποτε ήθελε ως moderator.

«Παρόλα αυτά μπαίνεις στην ignore list μου, εφεξής. Στο λέω για να απευθυνθείς αλλού αν χρειαστείς moderator», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, εφάρμοζε δύο μέτρα και δύο σταθμά, με την "ευαισθησία" της στα λεγόμενα της @Madeleine Rk να προκαλούν το περί δικαίου αίσθημα. Αντίθετα, ούτε εγώ αλλά ούτε κανείς είδε την κυρία @gaby να έχει την ίδια ευαισθησία όταν χαρακτήριζαν το μέλος @Madeleine Rk ως "βόθρο" και μάλιστα δις. Υστερα από δικό μου report υπήρξε ενεργοποίηση των moderators. Μήπως η συγκεκριμένη κυρία κοιτάζει μόνο τα ποστ της @Madeleine Rk? Ολα αυτά που αναφέρω έχουν συμβεί και υπάρχουν στοιχεία, όποιος moderator θέλει μπορώ να τα αποδείξω και να τα παραθέσω. Πρόκειται για ξεκάθαρη θεσμική παραβίαση του ρόλου που έχει η εν λόγω κυρία στο φόρουμ. Η κατάχρηση εξουσία τιμωρείται πειθαρχικά και πλέον περιμένω την ενεργοποίηση και των υπολοίπων moderators.

Αξίζει μάλιστα να σημειώσουμε, ότι το συγκεκριμένο μέλος της διαχείρησης σε ερώτησή μου για το λόγο που χειρίζεται κατά το δοκούν την εξουσία που κατέχει, μου απάντησε ότι «η Μάγδα μιλάει άσκημα σε όλους».

Λοιπόν, κυρία @gaby και λοιποί διαχειριστές του φόρουμ, γνωρίζω πως αυτό το ποστ σε λίγο θα διαγραφεί, όπως είχε γίνει στο παρελθόν με ανάλογο ποστ. Ωστοσο, είναι καλό να γνωρίζουν όλοι τι λέγεται στις συναντήσεις και ποιος "θάβει" ποιον και ποιος "δουλεύει" ποιον.

Στοιχεία υπάρχουν, μάρτυρες κ. @Tenebra_Silente επίσης υπάρχουν. Γιατί αν έφαγε η @Madeleine Rk warning και εν μέρει ban, θα έπρεπε να συμβεί το ίδιο και με τον προαναφερθέντα. Ή πλέον είστε φίλοι και έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά;

Αν δεν φοβάστε την αλήθεια, βγάλτε τον περιορισμό της @Madeleine Rk, προκειμένου να πει και η ίδια τη γνώμη της.

P.S Αλήθεια κ. @gaby πόσους πόντους warning μου αντιστοιχούν για την αλήθεια που αναφέρω; 3, 5, 10 ή ban;   Περιμένω να σταθείτε στο ύψος των περιστάσεων, όπως μας διατυμπανίζεται τόσο καιρό ως moderator ή θα απαντήσετε ως μέλος;

Τα σέβη μου.

 

@Elune,

μια ερώτηση μόνο, λέω ψέματα όταν λέω ότι η Μάγδα μιλάει άσκημα σε όλους; Και θα πρέπει να εξηγήσετε, έστω στον εαυτό σας, γιατί να γίνομαι εμπαθής; Έχω κάποιον λόγο; Αφήσατε κάποιο λογικό κενό στο σημείο εκείνο της διήγησής σας.

Απλά πάρτε το απόφαση να προσέξετε τους τρόπους σας. Δεν ισχύουν ειδικοί κανόνες επικοινωνίας εδώ για τη Μάντλεν, αυτό νομίζω πρέπει να γίνει σαφές.

Κατά τα λοιπά, αρνούμαι να διεξάγω οποιαδήποτε συζήτηση με τους όρους αυτούς που θέτετε, της απόλυτης, πλήρως αντιαισθητικής κατινιάς δηλαδή.

Όποιος πιστεύει έστω και το παραμικρό από τα παραληρήματά σας ή έστω έχει κάποια απορία ας με ρωτήσει. Αν είναι με πριβέ θα του απαντήσω με πριβέ, αν είναι ανοιχτά θα του απαντήσω ανοιχτά.

 

Από πότε η αλήθεια "μεταφράζεται" ως κατινιά;  

Ωραία απάντηση. Με ασάφειες και υπεκφυγές. Τα λεγόμενά σας, ξεπερνούν ακόμα και την δημιουργική ασάφεια του κ. Βαρουφάκη  

Το γεγονός ότι δεν παραδέχεστε ούτε τη συνομιλία ενώπιον όλων, στην οποία θάψατε κανονικώς και με το... νόμο τα δύο προαναφερθέντα μέλη, δείχνει πολλά.

Ερώτηση: Το εν μέρει ban στην @Madeleine Rk ήταν μια απόφαση που πάρθηκε ομόφωνα; Ή ανήκει στο "αποφασίζω και διατάζω";

 

@Elune

δεν υπάρχει ban, ένα warning υπάρχει σε ένα από τα πολλά ποστ που σήκωναν warning.

Ρωτώ ξανά, λέω ψέματα όταν λέω ότι η Μάγδα μιλάει άσκημα σε όλους;

Και ξέρετε, αλήθεια πρέπει να περίμενε με το βιντεάκι στο χέρι χι χι χι χι χι. Διάβαζα κάτι εκείνο το πρωί, το είδε στο current visitors και έσπευσε, ειλικρινά ήταν αστείο, λυπάμαι που δεν μπορείτε να δείτε το χαριτωμένο σας προσωπάκι στον καθρέφτη και να γελάσετε.

Αυτά που σας αφορούν τα παίρνετε υπερβολικά στα σοβαρά.