3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Από τον Φώτη Καγγελάρη

Ελευθεροτυπία - 23/04/2010

Η θεοφαγία - ανθρωποφαγία ως θεμελιώδης διάσταση της ιστορικότητας του ανθρώπου ανθρωπολογικά, κοινωνικά, ψυχολογικά, αλλά και της ίδιας του της ανθρώπινης υπόστασης, όπως τη συναντάμε αφ' ενός στη χεγκελιανή διαλεκτική ως μεταφορά, αφ' ετέρου, ως ανταλλαγή και απαγόρευση στην ύφανση του συμβολικού, συγκροτεί τον ιστό του κόσμου, των σχέσεων, της ζωής, του σώματος, του χρόνου. Συγκροτεί την ανθρώπινη μυθολογία και πραγματικότητα.
Αξιότιμε Κύριε Κανίβαλε, από τον Κρόνο που τρώει τα παιδιά του και την αφήγηση του Γκόγια, ώς τις μέρες μας που οι άνθρωποι τρώνε ακόμα άλλους ανθρώπους αλλά και τους εαυτούς τους, που οι πόλεις τρώνε τους κατοίκους τους και οι κάτοικοι τρώνε το περιβάλλον, η εξέλιξη της Ανθρωπότητας, κοινωνικά, ιστορικά, ανθρωπολογικά διαπερνάται, θα έλεγα δομείται, από την ευγενή δραστηριότητα που αποδίδουν δήθεν αποκλειστικά σε σας, Κύριε Κανίβαλε, τη θεοφαγία και την ανθρωποφαγία. Δραστηριότητα που ίσχυσε όχι μόνο σε μακρινούς πολιτισμούς της Κεντρικής Αμερικής και της Μεσογείου: «και έδονται τας σάρκας του πλησίον και εν τη πολιορκία» (Ιερεμίας ιθ',α'), μα και σε σύγχρονους πολιτισμούς, όπως στη Βόρνεο, στη Νέα Γουινέα και στην Αφρική.

Δραστηριότητες που ισχύουν ώς τις μέρες μας σ' ένα συμβολικό επίπεδο μέσω της μεταφοράς και της μετωνυμίας: οικογένειες, ζευγάρια, γείτονες, πόλεις, κράτη τρώγονται μεταξύ τους για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Επικαλούνται συνθήκες επιβίωσης, ψυχικής, οικονομικής ή άλλης, για τη νομιμοποίηση του φαγώματος, όπως οι επιβιώσαντες από την πτώση του αεροπλάνου στις Ανδεις. Οι Ποταμιάνου και Καραπάνου αναλύουν 341 ρήσεις, που καταγράφουν, μεταξύ άλλων, τη σημασία του ρήματος τρώγω ως κτήση και που αποτελούν το «ένα πέμπτο του συνόλου των φράσεων που καλύπτουν τις κύριες έννοιες που παίρνει το ρήμα τρώγω στις πολύμορφες μεταφορικές του χρήσεις στο λήμμα του Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών». Ας μη μιλήσουμε για τη σεξουαλική σημασία τού τρώγω.

Δραστηριότητα που ίσχυε πάντα και ισχύει τόσο που να συγκροτεί τη θεμελιακή διάσταση της ύπαρξης του ανθρώπου όπως το είδε ο Χέγκελ στη «Φαινομενολογία του Πνεύματος». Μα και ο Νίτσε, όταν κραυγάζει ότι ο Θεός πέθανε, εννοεί ότι ο άνθρωπος τον αντικαθιστά έχοντας ενσωματώσει - καταβροχθίσει τον σκοτωμένο Θεό. Η εμφάνιση ενός Θεού στον κόσμο είναι η πρώτη φάση του, της μη καταβρόχθισης. Ενας Θεός υπάρχει για να καταβροχθιστεί.

Είναι αυτή τούτη η συμβολική διάσταση που στοιχειώνει και υφαίνει τις θρησκευτικές παραδόσεις, τη Μυθολογία, τις ημερομηνίες, τον κοινωνικό ιστό, τη σεξουαλικότητα, τις ίδιες τις ανθρώπινες σχέσεις, από το «πάμε να φάμε» ώς τον Μυστικό Δείπνο, από τα Θυέστεια γεύματα ώς το Δείπνο της Μπαμπέ, από τις Μαινάδες ώς το φιλί του Μπρεσόν και από το «σμακ» του Ντόναλντ Ντακ ώς τους θρύλους με τους βρικόλακες και τον θρυλικό «Κανίβαλο» των Τζαρά και Πικαμπιά.

Επί τη ευκαιρία, πρέπει να σας πω, Κύριε Κανίβαλε, ότι εκτός από τη συμβολική διάσταση ισχύει ακόμα στις μέρες μας ό,τι ίσχυε και στις δικές σας. Κάπως σπάνια βέβαια, ακούμε ωστόσο για ανθρωποφαγίες, για γνωριμίες μέσω Internet που καταλήγουν στον καταψύκτη, για εθνότητες της Ανατολικής Ασίας που έτρωγαν ωμό το συκώτι του εχθρού κ.ά.

Ας μην ξεχνάμε ότι εκτός από την ανθρωπολογική - ιστορική διάσταση της ανθρωποφαγίας στην έναρξη της ανθρωπότητας, η ίδια η έναρξη του ανθρώπου ως όντος ξεκινά με ανάλογες δραστηριότητες, και εννοώ το κανιβαλικό στάδιο της Μ. Κλάιν όσον αφορά τον μαστό και το σώμα της μητέρας και βέβαια το στοματικό του Φρόυντ ως πρωταρχική βαθμίδα εξέλιξης της ψυχικής ζωής του ανθρώπου.

Φαίνεται, παρότι πιστεύουμε το αντίθετο, ότι δεν ξεπερνιέται η έλξη τού να τρώμε τον άλλον, το σώμα του, την εικόνα του, με τις λέξεις, με τα μάτια, με πιρούνι. Εύκολα αντιστρέφουμε τον τίτλο του Κ.Λ. Στρος και περνάμε από το «Μαγειρεμένο στο ωμό». Η λαιμαργία παραμένει και σήμερα ένα από τα επτά αμαρτήματα, στην κυριολεξία θανάσιμο. «Πες μου τι τρως να σου πω ποιος είσαι», έλεγε ο διάσημος γαστρονόμος Σαβαρέν, συναντώντας έτσι τον Μπαρτ και τη σημειολογία της κουζίνας. Αλλά, ίσως, ισχύει και το αντίθετο: «Πες μου τι δεν τρως...», δηλαδή ποια διατροφικά ταμπού δομούν την έννοια της επιθυμίας ως απαγορευμένου και κατά συνέπεια τον ιστό του συμβολικού πεδίου κατά τη συγκρότηση της κοινωνικής ομάδας. Φαίνεται ότι βαθιά στην ψυχή του ανθρώπου η νοστιμιά σχετίζεται με την ανάμνηση: νόστος (νέομαι=επιστρέφω), νοσταλγία - νόστιμος. Το σώμα του άλλου; Το σώμα της μητέρας; Τη χαμένη Εδέμ; Ας θυμηθούμε ότι ένας κόσμος υπάρχει, ο Παράδεισος, στη βάση μιας απαγόρευσης, ενός ταμπού, θα έλεγε ένας Πολυνήσιος. Ενας άλλος κόσμος αναδύεται, με την καταπάτηση αυτής της απαγόρευσης. Και αυτή η απαγόρευση είναι διατροφική. Το «άλας της γης», ως επιπρόσθετη γεύση, υπενθυμίζει απλώς την απώλεια.

Στη λέξη θεοφαγία που χρησιμοποίησε ο Κοτ στην περίφημη μελέτη του, υπάρχουν τρεις προφανείς εκδοχές: το φάγωμα Θεού από τον Θεό, το φάγωμα του Θεού από τον άνθρωπο, το φάγωμα του ανθρώπου από τον Θεό. Υπάρχει, όμως, και μία τέταρτη διάσταση. Ο άνθρωπος ως θεός, που τρώει τον εαυτό του ως θεό. Ο άνθρωπος που τρέφεται με τον ναρκισσισμό του, αλλά έναν ναρκισσισμό που τρέφεται με το Τίποτα.

Ο άνθρωπος σήμερα τρώει εικόνες, τις επιθυμίες των άλλων, καταναλώνει διαρκώς το Τίποτα. Ετσι που είναι πάντα νηστικός και πεινασμένος και ταυτόχρονα με δυσφορία και βαρυστομαχιά. Υπέρβαρος εξωτερικά, απισχνασμένος εσωτερικά, τρώει ατελείωτα τον ίδιο του τον εαυτό στο ανθρωποφαγικό τραπέζι της κατανάλωσης. Διαρκώς μελαγχολικός και δύσθυμος με ό,τι εισέρχεται μέσα του, αδυνατώντας να αδυνατίσει από το βάρος των ξένων επιθυμιών. Αδυνατώντας να πενθήσει, επειδή αγνοεί και πενθώντας διαρκώς, επειδή καταλαβαίνει. Οτι είναι ήδη φαγωμένος στο τραπέζι των ξένων επιθυμιών. Η δική του επιθυμία παραμένει το αγνοούμενο νέκταρ μιας ξένης χώρας που είναι ο εαυτός του.

Κύριε Κανίβαλε, θέλω θερμά να σας ευχαριστήσω που δώσατε στην ανθρωπότητα τη δυνατότητα να υπάρξει, να εξελιχθεί, να φτάσει ώς τις μέρες μας, μέσω βέβαια της «Συμβολικής διάστασης του φαγητού στις ανθρώπινες σχέσεις». Διάσταση και δυνατότητα που προσφέρατε εσείς μέσω της υπέρβασης που έκανε ο διάδοχός σας. Κατά κάποιον τρόπο είστε ο σωτήρας και ο κινητήριος μοχλός της εξέλιξης της ανθρωπότητας, γιατί έπρεπε να υπάρξετε για να επιτευχθεί η υπέρβασή σας στο συμβολικό πεδίο.

Κύριε Κανίβαλε, ξέχασα να σας πω ότι γράφοντάς σας αυτή την επιστολή, άκουγα το «Monsieur Cannibale» της δεκαετίας του '60. Τώρα σας καλώ να τραγουδήσουμε μαζί, με ένταση: «να δούμε ποιος - ποιος - ποιος θα φαγωθεί, οε - οεε, οε - οε,...».

Το συνοπτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων του Συνεδρίου
* Δευτέρα 3 Μαΐου, 19.30, αίθουσες Ν. Γύζη και Ε. Ιακωβίδη, 1ος όροφος

- Εγκαίνια εκδηλώσεων. Εικαστική εκθεση (επιμέλεια: Πηνελόπη Πετσίνη). Στον χώρο θα πραγματοποιηθει η performance «Μαμά γάλα» της Αθηνάς Παραουλάκη.

* Τρίτη 4 Μαΐου, 10.00, αμφιθέατρο «Α. Τρίτσης»

- Κινηματογραφικό αφιέρωμα με ελληνικές και ξένες ταινίες (επιμέλεια: Δημήτρης Μουζακίτης)

* Παρασκευή 7 Μαΐου, 20.30, ανοιχτός χώρος στο Πνευματικο Κέντρο

-Perfomance «Eating the Apple», Ομάδα THEARTO της Νατάσας Παπαμιχαήλ (σκηνοθεσία: Ασπα Τομπούλη)

* Σάββατο 8 Μαΐου, 19.30, αίθουσα Ν. Γύζη, 1ος όροφος

-Βραδιά ποίησης (υπεύθυνη προγράμματος: Λιλή Ντίνα)

* Σάββατο 8 Μαΐου, 20.30, αίθουσα Ν. Γύζη, 1ος όροφος

-Χορευτικό δρώμενο «Foie Gras», Χορευτική Ομάδα «Μετ' εμποδίων» (χορογραφία: Μαρουσώ Καραλέκα)

* Δευτέρα 10 Μαΐου, 10.00, αμφιθέατρο «Α. Τρίτσης»

-Συνέδριο: «Θεοφαγία - ανθρωποφαγία: Η συμβολική διάσταση του φαγητού και οι ανθρώπινες σχέσεις» (υπεύθυνοι συνεδρίου: Φώτης Καγγελάρης, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Πηνελόπη Πετσίνη)

* Δευτέρα 10 Μαΐου, 22.30, αίθουσα Ν. Γύζη, 1ος όροφος

-Μουσική παράσταση: Σπύρος Σακκάς και Εργαστήριο Φωνητικής Ερευνας

ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Δευτέρα 10 Μαΐου, 10.00, αμφιθέατρο «Α. Τρίτσης»

ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ:

-Απόστολος Αποστόλου, καθηγητής Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Πάντοβα

-Δημήτρης Βεργέτις, ψυχαναλυτής, διευθυντής περιοδικού «αληthεια»

-Θεόδωρος Γεωργίου, διδάκτωρ Φιλοσοφίας

-Βασίλης Ζηλάκος, διδάκτωρ Φιλοσοφίας, εκδότης - διευθυντής περιοδικού «Κουκούτσι»

-Δηώ Καγγελάρη, θεατρολόγος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

-Ρόδη Καγγελάρη, ψυχολόγος - εγκληματολόγος

-Κατερίνα Μάτσα, διευθύντρια - ιατρός ΕΣΥ, επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Απεξάρτησης «18 Ανω»

-Ελενα Μαρούτσου, συγγραφέας

-Θανάσης Μουτσόπουλος, ιστορικός Τέχνης

-Κώστας Μωραΐτης, καθηγητής Αρχιτεκτονικής Ε.Μ.Π.

-Ειρήνη Στάθη, Θεωρητικός - Ιστορικός Κινηματογράφου

-Θεόφιλος Τραμπούλης, κριτικός

-Ομάδα Κέντρο Απόκεντρο για το Κοινωνικό Στίγμα

Υπεύθυνοι Συνεδρίου:

-Φώτης Καγγελάρης

-Νίκος Παναγιωτόπουλος

-Πηνελόπη Πετσίνη

 

Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Ω Θεέ μου...δεν βλέπω τίποτα το ενδιαφέρον σ'αυτό...λυπάμαι... 

 

Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Ήταν ένα μικρό καράβι, ήταν ένα μικρό καράβι που ήταν α α αταξίδευτο...οεοεε οε οε
...και τότε ρίξαμε τον κλήρο να δούμε ποιος ποιος ποιος θα φαγωθεί...οεοεε οε οε
Κι ο κλήρος πέφτει στα αγόρια,που ήταν σαν σαν σαν σκυλόψαρα...  οεοεε οε οε!!!!

Απα πα..Δεν τρώγεστε, με τίποτα...  Ίσως όμως να έχει το δίκιο του και ο Μπρυκνέρ, Αν δεν φας την αγαπημένη σου...τι σόι έρωτας είν' τούτος;
"Όταν επιθυμείς αυτό που έχεις, θα έχεις αυτό που επιθυμείς."

Κάποιοι λένε ότι δεν έχουμε το κατάλληλο σύστημα για να αφομοιώνουμε κρέας, αλλά μου λες πώς γίνεται να τρως συνέχεια μπάμιες, φασόλια ή σπανακόρυζο;

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά/
θεωρούν ταπεινό να μιλάς για το φαΐ./
Ο λόγος; έχουνε κιόλας φάει.
Αν δε νοιαστούν οι ταπεινοί/
γι' αυτό που είναι ταπεινό/
ποτέ δεν θα υψωθούν.
Αυτοί που αρπάνε το φαϊ απʼ το τραπέζι/
κηρύχνουν τη λιτότητα.
Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσίματα/
ζητάν θυσίες.
Οι χορτάτοι μιλάν στους πεινασμένους/
για τις μεγάλες εποχές που θά 'ρθουν.

(Μπέρτολντ Μπρεχτ
«Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου»).

κλασσικά επίκαιρο!!

 

Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

ελα τωρααααα
η μαμα σου δεν σε πηγε ποτε στην εκκλησια να παρεις "πασχαλιτσα"?  

σε πολλες θρησκειες απο την αρχαιοτητα μεχρι σημερα ο θεος διαμελιζεται και τρωγεται.
ως κορυφαια πραξη ενωσης του ανθρωπου με το θειον.
με τελευταια την χριστιανικη θεια κοινωνια

ακομη και εγω ως αθεη και αθρησκη το βρισκω ενδιαφερον στην πολιτισμικη και ψυχολογικη πλευρα εστω και κοινωνικη του διασταση

 

Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Βασικοί ομιλητές στο θέμα θεοφαγία αντιπρόσωποι της Δ.Ι.Σ με ένα σκασμό λεφτά που έχουν "φάει" έτσι για τα γεράματά τους όπως είχε πει και ο πρώην μητροπολίτης Αθηνών και στο θέμα ανθρωπογαφία όλοι οι τραπεζίτες.
φιλοθέαμον κοινό όλοι εμείς. dress code δεν θα υπάρχει αλλά αν έχετε τίποτα σάπιες ντομάτες για τους παραπάνω ομιλητές καλοδεχούμενες.
πολιτικοί δεν θα παρίστανται. έχουμε σοβαρότερα μυγοχέσματα να ασχοληθούμε τώρα

 

Re: Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα vautrin

Όπως;

 

Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

το βρισκω εξαιρετικο το θεμα vautrin...απλα ποιος χρονο να παρακολουθησει το συνεδριο..

 

Απάντηση: Re: Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Προφανώς δεν έγινα κατανοητή αγαπητή μου.Αυτό που βρίσκω τραγικό και λυπηρό είναι ακριβώς η αλήθεια του θέματος.Δεν θα άντεχα να παρακολουθήσω και σε συνέδριο κάτι που ήδη υπάρχει στη ζωή μας και αναμένονται και χειρότερα.Είναι από τα θέματα που δεν αντέχω να αντιμετωπίσω.

 

Απάντηση: Re: Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

σιγουρα δεν εγινες κατανοητη, διοτι στο προηγουμενο σχολιο σου μιλουσες για ελλειψη ενδιαφεροντος εκ μερους σου για το συγκεκριμενο θεμα.
δεν ηξερα οτι τα τραγικα και λυπηρα που υπαρχουν στην ζωη σου δεν σε ενδιαφερουν , συγγνωμη.

 

Απάντηση: Re: Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Είναι λίγο εριστικό το υφάκι παραπάνω ή εγώ ξύπνησα στραβά και το λαμβάνω έτσι?
Όπως και να'χει το ότι δεν βρίσκω ενδιαφέρον το να πάω σε ένα τέτοιο συνέδριο, γιατί αυτό πραγματεύεται το θέμα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν νοιάζομαι επί προσωπικού γενικότερα έτσι?

Να'σαι καλά,

 

Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Προς στιγμήν ανησύχησα μήπως γίνονται πραγματικές ανθρωποθυσίες  , αφού ξεπέρασα το σοκ και το διάβασα όλο θα διαφωνήσω με το όλο "event".

 

Re: Απάντηση: 3-10 Μαΐου το Συνέδριο για τη Θεοφαγία - ανθρωποφαγία στην Αθήνα

Γιατι;