Netiquette

Ως δικλείδα ασφαλείας για την ομαλή αλληλεπίδραση στο διαδίκτυο, ελλείψει διαδικτυακής παιδείας.

Όπως δεν θα χαρακτηρίζε κάποιος ως καθόλα καλό οδηγό, κάποιον που μπορεί να οδηγήσει γρήγορα και με ασφάλεια, αλλά που δυσκολεύεται να αλληλεπιδράσει ομαλά με άλλους οδηγούς, που καθ’ οδόν φωνάζει, βρίζει, κάνει χειρονομίες, χρησιμοποιεί αφειδώς την κόρνα και οδηγεί επιθετικά, ομοίως η σωστή χρήση του διαδικτύου δεν προκύπτει μόνο από το γνωσιακό υπόβαθρο καθενός σε τεχνικά και χειριστικά θέματα.

Ως μορφή επικοινωνίας, η διαδικτυακή, είναι ήδη αρκετά οικεία στους περισσότερους ανθρώπους*, φρονώ όμως πως χρειάζεται χρόνος έτσι ώστε να αποκτηθεί παράδοση σε αυτήν και ώστε κάθε χρήστης να αποκτήσει την προσωπική του ταυτότητα, τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο επικοινωνίας, αυτό που οι περισσότεροι ονομάζουν μάλλον απαξιωτικά –μάλλον θεωρώντας ότι κατά κανόνα απέχει από το «πραγματικό»- «διαδικτυακό προφίλ».

[* Έρευνα της Symantec για τη διαδικτυακή συμπεριφορά, σε Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία, Γερμανία, Γαλλία, Βραζιλία, Κίνα και Ιαπωνία, έδειξε ότι ήδη το 52% των χρηστών του διαδικτύου έχουν διαδικτυακούς φίλους, 46% εκ των οποίων δήλωσε ότι απολαμβάνει την παρέα τους, όσο (ή περισσότερο από) την παρέα των offline φίλων.
Πηγή: http://www.symantec.com/about/news/release/index.jsp]

Κάθε ιστοσελίδα που φιλοξενεί χρήστες με σκοπό την μεταξύ τους επικοινωνία, συνήθως αφιερώνει ειδικό χώρο στην περιγραφή κανόνων λειτουργίας, που σκοπό έχουν να διασφαλίσουν την καλή επικοινωνία μεταξύ των συνομιλητών αλλά και την αποδέσμευση της ίδιας της ιστοσελίδας από τυχόν διαδικτυακές συμπεριφορές αλλά και περιεχόμενο μηνυμάτων που προσβάλλουν ανθρώπους και ήθη.

Παρακάτω μεταφέρω κάποιες από τις συμβουλές που αναρτήθηκαν σε ιστοσελίδα της Microsoft, και που αναφέρονται στην ενδεικνύμενη διαδικτυακή συμπεριφορά:

Οδηγίες για τη σωστή συμπεριφορά στο Διαδίκτυο
 Να ακολουθείτε το χρυσό κανόνα: Να φέρεστε στους άλλους όπως θέλετε να σας φέρονται και αυτοί.
 Να θυμάστε πως στην άλλη πλευρά του μηνύματος υπάρχει κάποιος άνθρωπος.
 Να γνωρίζετε που βρίσκεστε και να ακολουθείτε τους κανόνες καλής συμπεριφοράς.
 Να συγχωρείτε τα λάθη των άλλων, ιδίως των νεοφερμένων.
 Να διατηρείτε πάντοτε την ψυχραιμία σας, ιδίως όταν κάποιος σας προσβάλει (ή νομίζετε ότι σας προσέβαλε).
 Μην χρησιμοποιείτε ΚΕΦΑΛΑΙΑ για να τονίσετε αυτό που λέτε, ορισμένοι χρήστες το θεωρούν ως κραυγή.
 Μην χρησιμοποιείτε ακατάλληλη ή προσβλητική γλώσσα.
 Να χρησιμοποιείτε σταθερά το διαδικτυακό σας όνομα ή ψευδώνυμο και να υπογράφετε με αυτό όλα τα μηνύματά σας [...]
 Μην στέλνετε και μην προωθείτε άχρηστη αλληλογραφία (η οποία αναφέρεται και ως ανεπιθύμητη αλληλογραφία).
 Να αποφεύγετε τις συνεχόμενες, συναισθηματικές διαφωνίες ή "βεντέτες".
 Όταν λαμβάνετε μέρος σε δωμάτια συνομιλίας, μην διακόπτετε τους άλλους και μην ξεφεύγετε από το θέμα.
 Να προσέχετε την ορθογραφία σας, να είστε σαφής και να γράφετε σύντομα μηνύματα.
 Να ακολουθείτε τους ίδιους κανόνες καλής συμπεριφοράς που θα ακολουθούσατε και στην πραγματικότητα.
Πηγή: http://www.microsoft.com/hellas/athome/security/online/netiquette.mspx

Περίπου ίδιες οδηγίες/κατευθύνσεις δίνονται και εδώ:
http://e-net.nomkek.gr/file.php/1/Netiquette.pdf

Γιατί όμως, παρά τα πρωτόκολλα επικοινωνίας στο διαδίκτυο –συνυπολογίζω εδώ πως δεν είναι δυνατό από κάθε ιστοσελίδα να στήνεται πλήρης κώδικας επικοινωνίας-, εμφανίζονται τόσο συχνά flames αλλά και abusive attitudes;

Αντλώντας παραδείγματα από τη συμμετοχή μου μου στο παρόν forum παραθέτω τα εξής:

α) Ένας χρήστης είναι ιδιαίτερα επιθετικός, χωρίς να με γνωρίζει και χωρίς να έχει ποτέ στο παρελθόν κατ’ ιδίαν επικοινωνία μαζί μου.
Υπάρχει περίπτωση να δείτε έναν άγνωστο άνθρωπο σε μία κοινή παρέα ή στο δρόμο ή στο χώρο εργασίας σας και να του επιτεθείτε λεκτικά ή σωματικά;

β) Έχω καταχωρήσει από την άνοιξη του 2007 στην ignore list έναν χρήστη, από τον οποίο λαμβάνω ακόμη quote notifications.
Θα καταδεχόσασταν να μιλάτε επανειλημμένα σε κάποιον που σας περιφρονεί ή που σας έχει δείξει ότι δεν επιθυμεί να σας συναναστρέφεται;

γ) Αναρτώ νήματα, με θεματολογία που κάποιοι δεν επιθυμούν να αναπτύξουν για οποιοδήποτε λόγο, αλλά αντί να τα αγνοήσουν, συμμετέχουν με θέρμη οιμώζοντας πως τα νήματα πρέπει να κλειδωθούν.
Αν μία παρέα ανθρώπων σε ένα μεγάλο καφενείο όπως το forum, πραγματεύονταν ένα θέμα που δεν σας ενδιέφερε ή σας ενοχλούσε, θα πηγαίνατε στο τραπέζι της, βάζοντας το κεφάλι σας αναμεσα από αυτά των συνομιλητών σας, εμποδίζοντάς τους να επικοινωνήσουν και ουρλιάζοντάς τους να σταματήσουν κάθε συζήτηση;

δ) Διαβάζω νήματα, στα οποία συμμετέχουν άνθρωποι που κατά κανόνα κάνουν εκτός θέματος σχόλια ή χιούμορ.
Όταν οι φίλοι, συγγενείς, συνάδελφοί σας συνομιλούν για κάποιο θέμα που δεν επιδέχεται αστεϊσμούς, συνηθίζετε να παρεμβάλλεστε συνεχώς λέγοντας ανέκδοτα;

Έχει γίνει λόγος εδώ, και για περιπτώσεις ανθρώπων που στο forum ανταλλάζουν προσβολές, ενώ όταν συναντιούνται σε meetings υιοθετούν κοσμιότερες συμπεριφορές (και εικάζω ότι αποδίδουν τις αντίστοιχες διαδικτυακές σε «χιούμορ»). Αλλά αυτό το αναφέρω με επιφύλαξη καθώς δεν συμμετέχω σε συναντήσεις.

Προφανώς η απάντηση των περισσότερων στις παραπάνω ερωτήσεις είναι αρνητική. Γιατί όμως η διαδικτυακή μας συμπεριφορά παρουσιάζει τέτοια διαφοροποίηση από τη συμπεριφορά μας offline;

Πιθανώς ο βασικός παράγοντας που συντελεί στην αύξηση του χάσματος μεταξή διαδικτυακής και μη συμπεριφοράς, είναι η απροσδιόριστης πηγής αίσθηση της ανωνυμίας. Μιλώ για «αίσθηση ανωνυμίας» γιατί ενώ όλοι σχεδόν γνωρίζουν ότι υπάρχει η δυνατότητα για tracking –συνεπώς ανωνυμία δεν υφίσταται ακριβώς–, δεν μπορούν –για κάποιο λόγο- να αποβάλλουν την αίσθηση πως συνδιαλέγονται και συναλλάσσονται τρόπο τινά εκ του «ασφαλούς», ανώνυμα.

Νομίζω επίσης ότι η νέα γενιά χρηστών του διαδικτύου, σε αντίθεση με τις προηγούμενες, χαλκεύει την προσωπικότητά της μαζί με αυτό και θα έχει περισσότερο ολοκληρωμένη διαδικτυακή παιδεία. Θα έχει δηλαδή τη δυνατότητα να αξιολογήσει νηφάλια αυτό το μέσο και να το χρησιμοποιήσει, εντάσσοντάς το σε μία ισορροπημένη ζωή. Η εποχή όπου το διαδίκτυο ήταν για τους 40χρονους, κυρίως ένας τρόπος να ξεφύγουν από την καθημερινότητά τους κατεβάζοντας πορνοταινίες και συνομιλώντας με έφηβες κρυφά από τις συζύγους τους, αλλά και για τους 20χρονους, κυρίως ο χώρος στον οποίο υπήρχε η δυνατότητα να εκτονωθεί σωρευμένη επιθετικότητα, θέλω να πιστεύω ότι μάλλον λήγει.

Η γνώμη μου, τέλος, είναι πως το netiquette δεν είναι, ούτε μπορεί να προσδώσει διαδικτυακή παιδεία στους χρήστες. Για τη διαδικτυακή παιδεία χρειάζεται εξοικείωση με το διαδίκτυο, και δεν εννοώ χειριστική και τεχνική δεινότητα, αλλά αντίληψη ότι το διαδίκτυο είναι ένα μέσο επικοινωνίας όπως τα άλλα, συνεπώς δεν στέκει να υιοθετούμε εκεί συμπεριφορές που δεν συνηθίζουμε – είμαστε και εκεί ο εαυτός μας, και όχι κάποιος άλλος και φυσικά το αντίθετο του «διαδικτυακός» δεν είναι «πραγματικός»-, όπως επίσης χρειάζεται και εν γένει κοινωνική μόρφωση, καθώς το διαδίκτυο έρχεται να εξυπηρετήσει στην επικοινωνία των μελών των κοινωνιών. Το netiquette όμως μπορεί, εφόσον τηρείται, μέχρι οι χρήστες να αποκτήσουν διαδικτυακή παιδεία, να τους διευκολύνει έτσι ώστε να αλληλεπιδρούν κατά το δυνατό ομαλότερα.

Εν τέλει, εκείνοι που θεωρούν πως η ζωή είναι είτε διαδικτυακή, είτε «πραγματική», που συμπεριφέρονται διαφορετικά on και offline, και που λόγω αυτής της αίσθησης ανωνυμίας σε έναν διαδικτυακό (άρα και «μη πραγματικό» κατά την αντίληψή τους) χώρο, παρεκτρέπονται, ποια ακριβώς θεωρούν άραγε την «πραγματική» τους προσωπικότητα; Αυτή που επώνυμα συμπεριφέρεται κόσμια ή αυτή που ανώνυμα, συμπεριφέρεται αγενώς; Πότε είναι περισσότερο αυθόρμητοι, ελεύθεροι, αυθεντικοί, «πραγματικοί»;

Περισσότερες πληροφορίες για το netiquette μπορείτε να βρείτε και εδώ:
http://www.phys.uoa.gr/~nektar/science/internet/netiquette.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Netiquette

Σχόλια, απαντήσεις, ερωτήσεις, αλλά και συμπληρωματικές πληροφορίες περί netiquette -με την προϋπόθεση της αναφοράς της αντίστοιχης πηγής-, ευπρόσδεκτα.

 

Πως να γινει αυτο, αφου την αποκαλω ειτε slut ειτε Mistress

Γι αυτο ακριβως την αποκαλω σκυλα

Δε μου λεει, αλλα εγω παλι κυριος, της φερομαι οπως της αξιζει

Δηλαδη δυτερη ευκαιρια για νεο λαθος?

Ποιος μπορει να προσβαλεει εμενα περισσοτερο απο οτι μπορω εγω

Κι εγω τι φταιω?Ποιος εβγαλε τους νομους αυτους, ο θεος?

Παλι τα ιδια να λεμε?

Μεγαλη δουλεια..

Το σιχαινομαι οταν μου το κανουν, αλλα δεν εχω κανενα προβλημα οταν το κανω εγω

Αυτα να τα πεις σε κανα Ζωνιανο φανταρο αμα κοτάς

Κι αμα με διακοπτουν οταν ξεφευγω απο το θεμα ισχυει το ιδιο?

Ναι, τα στελνω στο Oxford για πιστιποιηση πεωτα, αλλα αξιζει τον κοπο και τα εξοδα

Define"καλης"
[/QUOTE]

 

Θα σου απαντήσω σε ένα μόνο από τα παραπάνω, αγαπητή Syrah. Κυρίως επειδή νομίζω ότι πολλά δεν επιδέχονται απάντηση. Ή, μάλλον, ψέματα. Σε δύο θα απαντήσω.
Πρώτα στο σημείο δ) που αναφέρεις. Προσωπικά, ναι, για μένα δεν υπάρχει θέμα που να μη σηκώνει αστείο. Ίσα-ίσα, όσο πιο βαρύ είναι, τόσο πιο πολύ σηκώνει το αστείο του. Αυτό όμως γίνεται επειδή οι άλλοι βλέπουν την έκφρασή σου, διακρίνουν την πίκρα στο βλέμμα σου την ώρα που το λες, ακούν το τσάκισμα στη φωνή σου (ανάλογα με την περίπτωση). Εδώ ο άλλος δεν μπορεί να σε δει, και πράγματι πρέπει να 'σαι πιο προσεκτικός. Το πρόβλημα, όμως, μερικές φορές είναι ότι στα φόρουμ κάποιοι αρπάζονται από αστεία που λέγονται σε νήματα διόλου --ή, τέλος πάντων, όχι και τόσο-- σοβαρά.
Το δεύτερο είναι αυτό που λες περί ανωνυμίας. Και εδώ έχω την εξής αντίρρηση: είμαι μέλος σε κάποια άλλα φόρουμ, όπου όχι απλώς δεν υπάρχει --ουσιαστικά-- ανωνυμία, αλλά τα μέλη γνωρίζονται πολύ καλά μεταξύ τους, και όπου ώρες-ώρες γίνεται πραγματικά χαμός. Και εκεί βλέπεις τους ίδιους ανθρώπους που σκοτώνονται διαδικτυακά να συναντιούνται στις μαζώξεις και να είναι μέλι γάλα.
Τούτο πάλι, πώς εξηγείται;

Να επισημάνω, κλείνοντας, ότι γενικά δεν διαφωνώ με όσα λες. Μάλιστα ένας καλός τρόπος για να μπορεί κανείς να τηρήσει το νετικέτ είναι να μη βιάζεται να απαντήσει στα ποστ που τον γκαζώνουν (βαθιά ανάσα, μετράμε μέχρι το 4711, κάνουμε μια βόλτα σε άλλα σάιτ, ενδεχομένως κλείνουμε και το ρημαδοπισί κι επανερχόμαστε πλέον ήρεμοι) ή γενικά να μη γράφει όταν είναι στις κακές του (πράγμα που κάνω εδώ και καμιά δεκαριά μέρες, επειδή είμαι σε φάση που τα βλέπω όλα μαύρα και με έχει πιάσει το στριμμένο μου).

 

Δεν είμαι βέβαιη για το ότι όλα επιδέχονται αστεϊσμούς, αλλά συμφωνώ με τη διαφοροποίηση που επισημαίνεις.
Επίσης μεταξύ αστείων μπορούν να υπάρξουν διακρίσεις. Υπάρχουν αστεία σχόλια που πραγματεύονται επί της ουσίας ένα θέμα, είτε διακριτικά είτε χυδαία, άλλα που διακωμωδούν το ίδιο το θέμα ή τους συμμετέχοντες στην ανάπτυξή του, άλλα που απλώς αναφέρονται σε παντελώς άσχετα ανέκδοτα κλπ.

Δεν νομίζω ότι η περίπτωση που αναφέρεις απέχει από τη σκέψη που παρέθεσα παραπάνω, η οποία αφορά στο πώς κάποιοι χρήστες του διαδικτύου θεωρούν -ασυνείδητα έστω- το διαδικτυακό ως μη πραγματικό.

 

Ενδιαφέρουσες οι παραπάνω οδηγίες Syrah. Ιδιαίτερα για αυτούς που είναι νέοι στο χώρο των fora.
Σκέφτομαι όμως πως για κάποιον ευγενή άνθρωπο ίσως να φαντάζουν περιττές μιας και λογικά ο άνθρωπος αυτός διατηρεί τη συμπεριφορά του στις συνομιλίες μέσω Internet, όμοια με αυτή που επιδεικνύει στις πραγματικές συνομιλίες.
Επομένως, ίσως δεν είναι ζήτημα «διαδικτυακής παιδείας» αλλά κυρίως σεβασμού ο οποίος εκτός του ότι είναι ζήτημα αγωγής του κάθε ανθρώπου, αναπτύσσεται και όταν συνειδητοποιούμε πως επικοινωνούμε με ανθρώπους κι όχι με προγράμματα.

Ίσως γιατί η εντός forum διαμάχη είναι πάντοτε αναίμακτη επομένως οι «λεονταρισμοί» επιτρέπονται. Σκληρό μεν, αλλά κάποιοι διάλογοι που έχω διαβάσει κατά καιρούς, αν λάμβαναν χώρα στην «εκτός forum ζωή» θα είχαν πιθανότατα άλλη κατάληξη.

 

@Syrah, και μια παρατήρηση επί της δεύτερης παραγράφου του γ) που αναφέρεις στο ποστ σου:

σίγουρα δεν θα έβαζα το κεφάλι απαιτώντας να σταματήσουν, αλλά αν η συζήτηση συνεχιζόταν μεγαλόφωνα και προκλητικά, και κάθε τόσο διάφοροι συνομιλητές πετούσαν (ενδεχομένως και για να ακουστούν από τους μη συμμετέχοντες στη συζήτηση) απόψεις εμπρηστικές (π.χ. "οι νέοι είναι όλοι τεμπέληδες, δείτε εκεί στο παραδίπλα τραπέζι, παίζουν τάβλι αντί να εργάζονται") σίγουρα μου έρχεται η διάθεση να απευθύνω μεγαλοφώνως μια περιπαιχτική/κατακριτική δήλωση προς το τραπέζι τους ("δεν πάτε σπίτι σας να κάνετε αυτή την κουβέντα;") και ενίοτε το κάνω.

 

Καταλαβαίνω απόλυτα αυτό, το οποίο έγραψες, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει αντιστοιχία με το γραπτό λόγο, καθώς εν προκειμένω για να διαβάσει κανείς αυτά που αναπτύσσονται σε ένα νήμα, θα πρέπει με δική του πρωτοβουλία να εισέλθει σε αυτό.

[Πέραν, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου κανείς προσβάλλεται και μόνο από την ύπαρξη ενός νήματος, υπάρχουν σε αυτό αλλά και σε άλλα fora οι δέουσες διαδικασίες έτσι ώστε να γίνει αναφορά του εν λόγω θέματος και αξιολόγησή του από τους moderators προκειμένου να διαγραφεί, αν κριθεί αναγκαίο.]

 

Αν μου επιτρέπεις να προσθέσω...

Υπάρχουν όρια στις συζητήσεις. Υπάρχουν και νόμοι για το διαδίκτυο. Σ' αυτή τη σελίδα, για παράδειγμα, απαγορεύεται η πώληση προϊόντων ή /και υπηρεσιών. Επίσης βρίσκω λογικότατο πως σε όλο το διαδίκτυο απαγορεύεται η διακίνηση υλικού παιδικής πορνογραφίας. Άρα δικαιούμαι να ζητήσω από κάποιον που κρεμάει μια εικόνα παιδικής πορνογραφίας εδώ, να την ξεκρεμάσει. Αν μπει η σχετική δίωξη στο site, η μπάλα πιθανώς να μην πάρει μόνο αυτόν που την κρέμασε αλλά και τους αποδέκτες της εικόνας, αν δεν αντιδρούν.



​

 

Σαφώς δικαιούσαι να ζητήσεις από την ομάδα που διοικεί (και ευθύνεται για) τον ιστοχώρο να σε προφυλάξει από αυτή την πληροφορία, και φυσικά διευκολύνεις και το δικό της έργο με αυτό τον τρόπο. Ο ορθότερος όμως τρόπος (και ο ασφαλέστερος για εσένα) να αναφέρεις το πρόβλημα χωρίς να εμπλακείς σε αυτό είναι τα Report Τools ή η γραπτή επικοινωνία κατευθείαν με τον υπέυθυνο ενός site. (Βλέπε και την παρένθετη παρατήρησή μου προς cider.) Και ο διακριτικότερος και ευγενικότερος, νομίζω. Δεν βλέπω πως δηλαδή η άσκηση οποιουδήποτε δικαιώματος προαπαιτεί αγένεια - η τελευταία διαπίστωση πάντα συναρτήσει του παραδείγματος (γ) που ανέφερα στο αρχικό σχόλιο.

 

Ουσιαστικά, λοιπόν, Syrah, το πρόβλημα ψιλοέγκειται στο παράδειγμα που χρησιμοποίησες. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε μ' έναν δημόσιο χώρο, ένα καφενείο ας πούμε, αλλά με μια ιδιωτική λέσχη, αποτελούμενη από μικρά μικρά δωματιάκια με κλειστές πόρτες, πάνω από τις οποίες αναγράφεται το θέμα της συζήτησης που γίνεται στο εσωτερικό τους. Οι πόρτες δεν είναι κλειδωμένες, και όποιος θέλει τις ανοίγει.

Ενίοτε οι περιγραφές των θεμάτων της συζήτησης μπορεί είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικές, οπότε δεν μπαίνεις καν στον κόπο να ανοίξεις την πόρτα. Άλλες πάλι μπερδεύεσαι, ανοίγεις την πόρτα, κοιτάς μέσα και βλέπεις να μιλάνε για άσχετα θέματα. Τότε, ναι, το νετικέτ επιβάλλει να κλείσεις ευγενικά την πόρτα και να φύγεις, χωρίς, όπως σωστά λες, να αρχίσεις να φωνάζεις στους συνομιλητές να διακόψουν τη συζήτησή τους. Και θα ήταν φυσικά ανόητο να τους ξεφουρνίσεις ένα άσχετο ανέκδοτο.

 

Τα πιο πολλά στοιχεία στο χαρακτήρα κάποιου, όσον αφορά την συμπεριφορά του, είναι τα ίδια όπου κι αν βρεθεί. Αν κάποιος είναι αγενής έξω, θα είναι και στο διαδίκτυο.
Απ' την άλλη υπάρχουν και οι (αρκετές) περιπτώσεις των (δειλών) ατόμων που θα ήθελαν να έχουν επιθετική συμπεριφορά έξω, αλλά επιλέγουν να το κάνουν "εκ του ασφαλούς" στο διαδίκτυο, εκμεταλευόμενοι την ανωνυμία και τις (σε σχέση με έξω) μικρότερες -πιθανές- συνέπειες.
Το netiquette είναι κοινή λογική. Είναι παράλογο όμως να περιμένουμε ότι θα το τηρήσουν άτομα όπως τα παραπάνω.