Αφορισμοί, ρήσεις, γνωμικά, σατιρικά, αποφθέγματα...

Την τελευταία φράση μου την είπε και εμένα. Δεν την έγραψα γιατί περίμενα κάποιον να την συμπληρώσει  

 

Γιαγιαδίστικες κουβέντες, γλυκές αναμνήσεις, καιρό είχα να την θυμηθώ την δικιά μου. Την έχασα όταν ήμουν πολύ μικρή, αλλά δεν θέλω να την ξεχάσω. 

 

• 
  
  Ερώτηση: Λέτε ότι δεν χρειάζονται οι γκουρού, πνευματικοί δάσκαλοι, αλλά πώς μπορώ να βρω την αλήθεια χωρίς εκείνη τη σοφή βοήθεια και καθοδήγηση που μόνο ένας πνευματικός δάσκαλος μπορεί να δώσει;
  
  Κρισναμούρτι: Το ερώτημα είναι αν χρειάζεται ή όχι ένας γκουρού, ένας πνευματικός δάσκαλος. Μπορεί η αλήθεια να βρεθεί μέσα από κάποιον άλλο; Μερικοί λένε ότι μπορεί και μερικοί λένε ότι δεν μπορεί. Θέλουμε, λοιπόν, να γνωρίσουμε την αλήθεια πάνω σ’ αυτό, όχι την γνώμη μου σε αντίθεση με τη γνώμη ενός άλλου. Εγώ δεν έχω γνώμη γι’ αυτό· ή είναι έτσι ή δεν είναι. Αν είναι ουσιαστικό να έχετε ή να μην έχετε έναν γκουρού, δεν είναι ζήτημα γνώμης. Η αλήθεια ενός ζητήματος δεν εξαρτάται από γνώμες, όσο κι αν είναι βαθυστόχαστες, σοφές, δημοφιλείς ή παγκόσμιες. Η αλήθεια του ζητήματος πρέπει να ανακαλυφθεί στην πράξη από μας.
  Πρώτα απ’ όλα: γιατί θέλουμε ένα γκουρού, ένα πνευματικό δάσκαλο; Λέμε ότι έχουμε ανάγκη από ένα δάσκαλο επειδή βρισκόμαστε σε σύγχυση και ο δάσκαλος βοηθάει. Θα μας υποδείξει τι είναι αλήθεια· θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε· ξέρει πολύ περισσότερα για τη ζωή από μας· θα φερθεί σαν πατέρας, σαν δάσκαλος, για να μας καθοδηγήσει στη ζωή. Αυτός έχει τεράστια εμπειρία κι εμείς έχουμε μόνο λίγη· θα μας βοηθήσει με την μεγαλύτερή του πείρα και λοιπά και λοιπά. Δηλαδή: βασικά, πηγαίνετε σ’ ένα δάσκαλο επειδή βρίσκεστε σε σύγχυση. Αν είχατε διαύγεια δεν θα πλησιάζατε κανένα γκουρού. Είναι φανερό ότι αν είσαστε βαθιά ευτυχισμένοι, αν δεν υπήρχαν ψυχολογικά προβλήματα, αν είχατε πλήρη κατανόηση της ζωής, δεν θα πηγαίνατε σε κανένα γκουρού. Ελπίζω ότι βλέπετε τη σημασία αυτού του πράγματος. Επειδή βρίσκεστε μέσα στη σύγχυση, ψάχνετε να βρείτε δάσκαλο. Πηγαίνετε σ’ αυτόν για να σας δώσει ένα τρόπο ζωής, για να διαλύσει τη σύγχυσή σας, για να βρείτε την αλήθεια. Διαλέγετε τον γκουρού σας επειδή βρίσκεστε σε σύγχυση και ελπίζετε ότι θα σας δώσει εκείνο που ζητάτε. Διαλέγετε, δηλαδή, ένα δάσκαλο που θα ικανοποιήσει την απαίτησή σας· διαλέγετε σύμφωνα με το τι ικανοποίηση θα σας δώσει και η επιλογή σας εξαρτάται από την ικανοποίησή σας. Δεν θα διαλέγατε ένα δάσκαλο που λέει: «στηρίξου στον εαυτό σου», γιατί τον διαλέγετε σύμφωνα με τις προδιαθέσεις σας. Επομένως, αφού διαλέγετε το δάσκαλό σας, τον γκουρού σας, ανάλογα με την ικανοποίηση που σας δίνει, δεν ζητάτε την αλήθεια, αλλά ένα τρόπο να βγείτε από τη σύγχυση. Και κάνετε το λάθος να ονομάζετε τον τρόπο για να βγείτε από τη σύγχυση, «αλήθεια».
  Ας εξετάσουμε πρώτα την ιδέα, ότι ένας πνευματικός δάσκαλος μπορεί να διαλύσει τη σύγχυσή μας. Μπορεί οποιοσδήποτε να διαλύσει τη σύγχυσή μας, αφού είναι αποτέλεσμα της συμπεριφοράς μας; Εμείς την έχουμε δημιουργήσει. Μήπως νομίζετε ότι κάποιος άλλος έχει δημιουργήσει αυτή την ψυχολογική μιζέρια, αυτό τον πόλεμο σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής μας, μέσα μας κι έξω μας; Είναι αποτέλεσμα της δικής μας άγνοιας του εαυτού μας. Επειδή δεν κατανοούμε τον εαυτό μας, τις συγκρούσεις μας, τις αντιδράσεις μας, τις μιζέριες μας, γι’ αυτό πάμε σ’ ένα δάσκαλο που πιστεύουμε ότι θα μας βοηθήσει να ελευθερωθούμε απ’ αυτή τη σύγχυση. Τον εαυτό μας μπορούμε να τον κατανοήσουμε μόνο σε σχέση με ό,τι γίνεται και υπάρχει στο παρόν· κι αυτή η ίδια η σχέση με το παρόν, είναι ο δάσκαλος κι όχι κάποιος απ’ έξω. Αν δεν κατανοήσω αυτή τη σχέση, οτιδήποτε και να πει ένας δάσκαλος, είναι άχρηστο, γιατί, αν δεν κατανοήσω τη σχέση μου, τη σχέση μου με την ιδιοκτησία, με τους άλλους ανθρώπους, με τις ιδέες, ποιος μπορεί να διαλύσει τη σύγκρουση μέσα μου; Για να διαλύσω αυτή τη σύγκρουση, πρέπει να την κατανοήσω εγώ ο ίδιος, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να έχω επίγνωση του εαυτού μου μέσα στις κάθε είδους σχέσεις μου. Για να έχει κανείς επίγνωση, δεν χρειάζεται κανένας δάσκαλος. Αν δεν γνωρίζω τον εαυτό μου, σε τι χρησιμεύει ένας δάσκαλος; Όπως και οι άλλοι που βρίσκονται σε σύγχυση εκλέγουν ένα πολιτικό ηγέτη - οπότε και η εκλογή τους είναι αποτέλεσμα σύγχυσης - έτσι κι εγώ διαλέγω ένα δάσκαλο. Μπορώ να τον διαλέξω μόνο σύμφωνα με τη σύγχυσή μου, οπότε και αυτός – όπως και ο πολιτικός αρχηγός - βρίσκεται σε σύγχυση.
  Εκείνο που έχει σημασία δεν είναι το ποιος έχει δίκιο — αν εγώ έχω δίκιο ή εκείνοι που λένε ότι χρειάζεται ένας δάσκαλος. Εκείνο που έχει σημασία είναι να ανακαλύψετε γιατί έχετε ανάγκη από ένα δάσκαλο. Οι δάσκαλοι υπάρχουν για να εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους με διάφορους τρόπους, αυτό, όμως, είναι άσχετο με το θέμα μας. Σας δίνει ικανοποίηση να σας λέει κάποιος πόσο προοδεύετε πνευματικά, αλλά το κλειδί του ζητήματος είναι ν’ ανακαλύψετε γιατί χρειάζεστε ένα δάσκαλο. Μπορεί κάποιος άλλος να σας τον δρόμο, αλλά εσείς πρέπει να κάνετε όλη τη δουλειά, ακόμα κι αν έχετε ένα δάσκαλο. Επειδή δεν θέλετε να το αντιμετωπίσετε αυτό, μεταφέρετε την ευθύνη στο δάσκαλο. Ο δάσκαλος γίνεται άχρηστος, όταν υπάρξει έστω κι ένας κόκκος γνώσης του εαυτού μας. Κανένας δάσκαλος, κανένα βιβλίο και καμιά γραφή, δεν μπορούν να σας δώσουν τη γνώση του εαυτού σας: αυτή η γνώση έρχεται όταν έχετε επίγνωση του εαυτού σας μέσα στις σχέσεις. Ζω, σημαίνει έχω σχέσεις. Η έλλειψη κατανόησης των σχέσεων είναι σύγκρουση, είναι δυστυχία. Η έλλειψη επίγνωσης της σχέσης σου με την ιδιοκτησία είναι μία από τις αιτίες της σύγχυσης. Όταν δεν γνωρίζεις τη σωστή σχέση σου με την ιδιοκτησία, υπάρχει αναγκαστικά σύγκρουση, που αυξάνει την σύγκρουση μέσα στην κοινωνία. Αν δεν κατανοείς τη σχέση σου με την -ή τον- σύζυγό σου, με το παιδί σου ή με τους γονείς σου, πώς μπορεί ένας άλλος να διαλύσει τη σύγκρουση που υπάρχει σ’ αυτή τη σχέση; Το ίδιο και με τις ιδέες, με τις πίστεις και τα παρόμοια. Και καθώς βρίσκεστε σε σύγχυση στις σχέσεις σας με τους ανθρώπους, με την ιδιοκτησία, με τις ιδέες, αναζητάτε ένα δάσκαλο. Αν είναι αληθινός δάσκαλος θα σας πει μόνο, να κατανοήσετε τον εαυτό σας. Εσείς είστε η πηγή κάθε παρανόησης και κάθε σύγχυσης και μπορείτε να διαλύσετε αυτή τη σύγκρουση μόνο όταν κατανοήσετε τον εαυτό σας μέσα από τις σχέσεις σας.
  Δεν μπορείτε να βρείτε την αλήθεια μέσα από κανέναν άλλον. Πώς θα μπορούσατε; Η αλήθεια δεν είναι κάτι στατικό· δεν έχει μόνιμη κατοικία· δεν είναι σκοπός, δεν είναι στόχος. Αντίθετα είναι όλο ζωντάνια, είναι δυναμική, ξύπνια, δραστήρια. Πώς μπορεί να είναι στόχος; Αν η αλήθεια βρίσκετε σ’ ένα σταθερό σημείο, τότε δεν είναι πια η αλήθεια· τότε είναι απλώς μια γνώμη. Αλήθεια είναι το άγνωστο, κι ένας νους που αναζητά την Αλήθεια δεν θα την βρει ποτέ, γιατί ο νους είναι φτιαγμένος από το γνωστό, είναι το αποτέλεσμα του παρελθόντος, το αποτέλεσμα του χρόνου — πράγμα που μπορείτε να το παρατηρήσετε από μόνοι σας. Ο νους είναι εργαλείο του γνωστού, οπότε δεν μπορεί να βρει το άγνωστο· μπορεί μόνο να πηγαίνει από γνωστό σε γνωστό. Όταν ο νους αναζητά την Αλήθεια, την Αλήθεια για την οποία διάβασε στα βιβλία, αυτή η «Αλήθεια» είναι μια προβολή του εαυτού του, γιατί σ’ αυτή την περίπτωση ο νους κυνηγά το γνωστό, ένα πιο ικανοποιητικά γνωστό από το προηγούμενο. Όταν ο νους αναζητά την Αλήθεια, αναζητά μία προβολή του ίδιου του τού εαυτού, όχι την Αλήθεια. Σε τελευταία ανάλυση ένα ιδανικό είναι ένα είδος προβολής του εαυτού μας· είναι πλασματικό, εικονικό. Πραγματικό είναι εκείνο που είναι , έτσι όπως είναι, όχι το αντίθετό του. Αλλά ένας νους που αναζητά την αλήθεια, που αναζητά τον Θεό, αναζητά το γνωστό. Όταν σκέφτεσαι τον Θεό και συγκεντρώνεσαι σ’ αυτόν, ο Θεός σου είναι μία προβολή της ίδιας σου της σκέψης, είναι αποτέλεσμα κοινωνικών επιδράσεων. Το μόνο που μπορείς να σκεφτείς είναι το γνωστό, αυτό που ξέρεις, δεν μπορείς να σκεφθείς το άγνωστο, δεν μπορείς να συγκεντρωθείς στην Αλήθεια. Τη στιγμή που σκέφτεσαι το «άγνωστο», είναι απλώς μία αυτοπροβολή του γνωστού. Ο Θεός ή η Αλήθεια, δεν είναι κάτι που μπορείς να τα σκεφτείς. Όταν τα σκέφτεσαι, τότε δεν είναι αυτά, δεν είναι Αλήθεια. Η Αλήθεια δεν μπορεί ν’ αναζητηθεί: εκείνη έρχεται σε σένα. Μπορείς να κυνηγάς μόνο ό,τι είναι γνωστό. Μόνο όταν ο νους δεν βασανίζεται από το γνωστό, μόνο τότε η Αλήθεια μπορεί ν’ αποκαλύψει τον εαυτό της. Η Αλήθεια βρίσκεται στο κάθε φύλλο, στο κάθε δάκρυ· είναι κάτι που το γνωρίζεις την κάθε στιγμή. Κανείς δεν μπορεί να σε οδηγήσει στην Αλήθεια και αν κανένας σου πει ότι σε οδηγεί, μπορεί να σε οδηγήσει μόνο στο γνωστό.
  Η Αλήθεια μπορεί να έρθει μόνο στο νου που είναι άδειος από το γνωστό. Έρχεται μέσα σε μια κατάσταση του νου στην οποία το γνωστό απουσιάζει, δεν λειτουργεί. Ο νους είναι η αποθήκη του γνωστού, το κατακάθι του γνωστού. Για να βρεθεί ο νους στην κατάσταση εκείνη στην οποία γεννιέται το άγνωστο, πρέπει να έχει επίγνωση του εαυτού του, των προηγούμενων εμπειριών του, τόσο των συνειδητών όσο και των ασυνείδητων, των ανταποκρίσεών του, των αντιδράσεών του και της δομής του. Όταν υπάρχει πλήρης γνώση του εαυτού, τότε υπάρχει το τέλος του γνωστού, τότε ο νους είναι εντελώς άδειος από το γνωστό. Τότε μόνο μπορεί να έρθει η Αλήθεια σε σας, χωρίς να την έχετε προσκαλέσει. Η Αλήθεια δεν ανήκει ούτε σε σας ούτε σε μένα. Δεν μπορείς να την λατρέψεις, γιατί από τη στιγμή που είναι γνωστή, δεν είναι η πραγματική. Το σύμβολο δεν είναι το πραγματικό, η εικόνα δεν είναι το πραγματικό· όταν όμως υπάρχει η κατανόηση του εαυτού, το σταμάτημα του εαυτού, τότε γεννιέται η αιωνιότητα.
  

 

Δεκα τσιτατα του Γιαννη Τσαρουχη

1 το σπιτι

ένας χώρος ιερός για συνουσίες και για αναπόφευκτους θρήνους θανάτων».
2. Η ΦΙΛΙΑ: «Φιλία είναι η συμφωνία δύο ανθρώπων εναντίον όλου του κόσμου».
3. Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ: «Ό,τι δεν τολμά να κάνει η αδικία, γιατί είναι αποτρόπαιο, τολμά να το κάνει η δικαιοσύνη».
4. Η ΑΓΑΠΗ: «Όποιος αγαπά, θέλει να σκλαβώσει. Όμως η καλύτερη αγάπη είναι η κρυφή. Το καλύτερο είναι να σ’ αγαπούν όπως αγαπούν τη μοναξιά».
5. Η ΑΝΩΤΕΡΟΤΗΤΑ: «Το να τιμάς τα ανώτερα πράγματα δεν σου δίνει το δικαίωμα να ζεις κατά έναν κατώτερο τρόπο».
6. ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ: «Τα έργα τέχνης που δείχνουν μη τελειωμένα τελειώνουν μόνα τους με τον καιρό».
7. Ο ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ: «Συνδικαλισμός είναι μια μορφή αδικίας των αδυνάτων εις βάρος των δυνατών».
8. ΟΙ ΧΙΩΤΕΣ: «Όταν είπαν στους Χιώτες στρατιώτες "Πυρ", για να πυροβολήσουν τον εχθρό, αυτοί απάντησαν: "Ήντα πυρ και ξεπύρ, Έν θωρείτε ότι ’ναι μπρος ανθρώποι;"».
9. Η ΕΛΛΑΔΑ: «Στην Ελλάδα οι άνθρωποι φοβούνται μήπως υπερφαλαγγισθούν. Γι’ αυτό, όταν κάποιος έχει χάρισμα, διώχνεται».
10. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: «Οι Έλληνες δεν τρώνε όσο πεινάνε, αλλά όσο θα πεινούσαν οι κάτοικοι του Μεσολογγίου και του Σουλίου. Τρώνε εις μνήμην αυτών».

 

"Δεν υπάρχουν αθώα θύματα."

… είπε ένας κάποιος Ζαν Πωλ …

 

You can discover what your enemy fears most by observing the means he uses to frighten you.
Eric Hoffer

 

 

Αθήνα, Πανεπιστημίου

 

"Those whom the gods love grow young."
--from "A Few Maxims For The Instruction Of The Over-Educated" (1894)