Δεσποινίς έμπνευση

συνήθεια

Όσο κάνεις πως ξεχνάς-
Τόσο θυμάσαι.
Και όσο κάνεις πως περνάς καλά-
Τόσο θες να σκίσεις το δέρμα
από τα κόκκαλα σου.
Να μη μείνει ούτε μια σπιθαμή
Να μην ξεχνάς πια να μη θυμάσαι.
Να μη ζεις να μην πονάς
Να γίνεις τοίχος γκρίζος
Και η αλήθεια σου να θαφτεί μαζί σου.
Όσο κάνεις πως ξεχνάς τόσο θυμάσαι.
Και όσο ζεις-
Άλλο τόσο πεθαίνεις.
Και πόσο να πεθάνεις πια;
Πόσο να σκίσεις το δέρμα σου;
Άμα δε μπορείς πια,

να ξεχνάς η να θυμάσαι.

Βασίλης Χ.

 

Οδυσσέας Ελύτης • 2 Νοεμ 1911-18 Μάρτη 1996

Θυμᾶμαι ἦταν Ἀπρίλης ὅταν ἔνιωθα πρώτη φορᾶ τὸ
ἀνθρώπινο βάρος σου.
Τὸ ἀνθρώπινο σῶμα σου πηλὸ κι ἁμαρτία
Ὅπως τὴν πρώτη μέρα μας στὴ γῆ.
Γιόρταζαν οἱ ἀμαρυλλίδες - Μὰ θυμᾶμαι πόνεσες
Ἤτανε μία βαθιὰ δαγκωματιὰ στὰ χείλια
Μία βαθιὰ νυχιὰ στὸ δέρμα κατὰ κεῖ ποὺ χαράζεται
παντοτινὰ ὁ χρόνος.

 

«Μια γάτα έρχεται
απ’ την πόρτα της βεράντας
και τρίβεται στα πόδια μου να την ταΐσω.

Αρπάζει από τα χέρια μου το κρέας,
μα όταν σκύψω για να τη χαϊδέψω,
τραβιέται πίσω και μου βγάζει νύχια.

Παράξενο· τα πόδια μου τα εμπιστεύεται,
μόνο τα χέρια μου φοβάται.

Μα ίσως να ’ναι σοφή:
από τα πόδια, το πολύ να φάει κλοτσιά,
ενώ τα χέρια μπορεί και να την πνίξουν.

Άγρια γάτα·
τάχα δεν ξέρει από χάδια,
ή μήπως ξέρει και γι’ αυτό τραβιέται;

Κι εγώ λάτρεψα πόδια, κι έφαγα κλοτσιές·
χάιδεψα χέρια, κι έφαγα ξύλο.
Μα τη σοφία της γάτας
δε μπόρεσα ακόμη να την καταλάβω».
.
.
Ντίνος Χριστιανόπουλος

 

Καθρέφτη μου,
σ’ εσένα μιλάω

Εσένα έχω μπροστά μου

Με κοιτάς, σε κοιτώ
Σ’ αγνοούσα τότε κι έτρεχα.

Και τώρα ήρθε της εξομολόγησης
η ώρα.

Μικρέ μου καθρέφτη, που τελευταία σ’ έχω συνέχεια
μπροστά μου για να σε συνηθίσω:

Σε μισώ. Θα με συγχωρέσεις; Μίσος τι θα πει δεν ήξερα.

Μέσα μου βαθιά, βέβαια, ξέρω ότι ο εχθρός μου δεν είσαι εσύ, αλλά
ο χρόνος

Ο χρόνος όμως παραμένει πάντα ασύλληπτος αφού τα
αμαρτήματά τού όλο αναβάλλονται
κι αυτός διαφεντεύει ακόμη τη ζωή μου

Καθρέφτη μου, Θύμα είσαι κι εσύ του ανθρώπινου παραλογισμού
Σ’ ευχαριστώ που μου παραστέκεσαι και με αφήνεις να σε μισώ.

- Κατερίνα Α. Ρουκ

FB_IMG_1616251836339 by It posted 20 Μαρτίου 2021 at 16:52

 

Αυτή ειπε υγρά μες στο πρωί τριαντάφυλλα να δέσουν·
πλασμένα απ’ του Έρωτα φιλιά κι από της Κύπρης το αίμα
κι απά πετράδια και φωτιές και τις πορφύρες του ήλιου,
αύριο το κόκκινο, που κλειούν στο πύρινο ένδυμά του,
στο υγρό μπουμπούκι του έρωτα δε θα ντραπούν ν’ ανοίξουν.

Αγάπη αύριο ο ανέμαθος κι αγάπη ο μαθημένος!

Αυτή είπε οι Νύμφες, η θεά, να ’ρθούν στο μυρτοδάσος:
Πάει με τις νέες το Παιδί· μα πώς να το πιστέψεις
πως είναι ο έρωτας αργός, όταν βαστάει σαΐτες;
Ελάτε, Νύμφες, δίχως όπλα, αργός ο Έρωτας είναι!
Του είπε, άοπλος να ’ρθει, γυμνός να ’ρθει του είπε,
με τόξο ή βέλος τίποτα, με φλόγα, να μη βλάψει.
Μα, Νύμφες, φυλαχτείτε εσείς, ο Πόθος είναι
ωραίος: όλος είναι όπλα ο έρωτας όσο γυμνός που είναι.

Αγάπη αύριο ο ανέμαθος κι αγάπη ο μαθημένος!

Pervigilium Veneris

 

“as we passed
our eyes fucked
and loved and
sang to each other”

~ Charles Bukowski

 

ΘΑ ΣΕ ΒΡΩ

Σου κρατάω το στόμα
Σπαρταράς
Θέλω να θυμάσαι τον κόμπο
Θέλω να μην ξεχάσεις τον κόμπο ποτέ
Την όποια μικρή λεπτομέρεια
Αυτό που χωρούσε ακριβώς
Σφίγγω τον καρπό μου
Δεν έχω πίεση
κρυώνω
δώσε μου λίγη
Το κρύο είναι γαλάζιο
κι όταν ενηλικιωθεί γίνεται μπλε
Εγώ είμαι μπλε
Η ουσία
δεν ταΐζεται στα γουρούνια
Εντός μας
στέκει και το μίσος
Με όλο το βάρος του
λάμπει σαν κρύσταλλος
Και το μίσος θέλω να θυμάσαι
Ανησυχώ
μη ξεχάσεις πάλι
τις αθέατες λέξεις
κι ας μιλάς ακατάπαυστα
κι ας νιώθεις πολύ

Υπαιτιότητα
Κεντρί
Γαβγίζω
Δαγκώνω
Πεθαίνεις
Πεθαίνεις
Πεθαίνεις

Κοίτα
από την αρένα
λίγοι επιζούν
Κι εκείνοι
με αιώνια τραύματα
Θα σε βρω στα όρια αυτής της πόλης
Που έχει υπονόμους
και ταράτσες
Καριόλες
θερμούς αγγέλους
οφθαλμαπάτες
και ρουφήχτρες
Θα 'χω βάλει τα καλά μου
Να 'ρθεις να φύγουμε επιτέλους

ΤΚ

 

ΠΟΙΝΗ

Κάθε που θέλω να τιμωρήσω τον εαυτό μου
λιγοστεύω τις φορές που σε κοιτάω.

Τίτος Πατρίκιος

 

"Η θυσία"

Εννιά γυναίκες μέσα μας,όλες σαν ένα.
Εννιά κορμιά ανάμεσά μας αναμμένα.
Λιώνουν στις φλόγες ήρεμα για σένα και για μένα.
Ιερές πόρνες βουτηγμένες στην λήθη.
Πριν προλάβουν να ξυπνήσουν,γεύτηκαν την θλίψη.

 

ΑΛΗΘΙΝΟ ΤΙΠΟΤΑ

Τρανό μου τίποτα
που έχεις νου
και κορεσμό
και προκοπή
πρέπει να βγεις αληθινό
Δες, η ουσία
έχει ψυχή κι όχι μυαλό

Τρανό μου τίποτα
θα σου χαλάσω την αλητεία
Ότι κι αν ξέρεις
είναι φτωχό
Πληροφορίες
και χειρισμός
Ψυχοπενία
τραυματισμος

Δικό μου τίποτα
αυτό που είσαι
είναι αστείο και τρομερό
Είσαι ο αέρας
που μπαινοβγαίνει
σπαρακτικός
από την μύτη σου
ως τα πνευμόνια σου
και πάλι εκτός
Τρανό μου τίποτα
σχεδιασμένο
επιμελώς

ΤΚ

 

“We don’t need other worlds. We need a mirror.“

Solaris (1972)
Dir. Andrei Tarkovsky
DP. Vadim Yusov

 

 

Λέοναρντ Κόεν: Για ποιον έγραψε το «Dance me to the end of love»;

Το «Dance me to the end of love» του Λέοναρντ Κόεν υπήρξε για μένα ένα από τα πιο αινιγματικά τραγούδια όλων των εποχών. Μέχρι πρόσφατα, οι στίχοι του μου φαίνονταν εντελώς ακατανόητοι, σαν ένα ποιητικό Τεστ Ρόρσαχ ή, έστω, ένα ερωτικό κοάν απελευθέρωσης της φαντασίας από το παραμικρό ίχνος λογικής. Δεν έβγαζα νόημα, γιατί με μπέρδευαν οι πέραν πάσης ευλογοφάνειας αναφορές στο «φλεγόμενο βιολί», στον «πανικό», στους «μάρτυρες» και σε ένα είδος «απειλής», στο σκοτεινό φόντο της οποίας οι δύο ερωτευμένοι του άσματος χορεύουν. Είναι βέβαια σαφές στους στίχους πως ένα από τα δύο αγαπημένα πρόσωπα απευθύνεται, μέσω της φωνής του Κόεν, στο άλλο αποχαιρετώντας το. Κατά πάσα πιθανότητα, η ερωμένη προς τον εραστή ή η σύζυγος προς τον σύζυγο. Τον καλεί να παίξει μουσική («dance me» –κάθε μουσική είναι χορός) ως το τέλος της αγάπης, λες και χωρίζουν, αν και εκθειάζει την ομορφιά του («dance me to your beauty») και επικαλείται την ανάγκη της να τυλιχθεί προστατευτικά στον ήχο της μουσικής και στο συναίσθημα της αγάπης («till I’m gathered safely in»). Γιατί όμως; Τι απειλεί την αφηγήτρια; Ποιος απειλεί την αγάπη τους; Γιατί ο χορός δύο ερωτευμένων οδεύει στο θάνατο της αγάπης («to the end of love»); Πρόκειται για έναν απαγορευμένο έρωτα, για μια αγάπη καταδικασμένη, στο πρότυπο του θέματος όλων των ρομαντικών μυθιστορημάτων με «κακό» τέλος; Από πού προκύπτει, όμως, το φλεγόμενο βιολί («burning violin»), σε τι εμπλέκονται οι μάρτυρες («witnesses»), ποιος ακριβώς απειλεί την ευτυχία του ζεύγους («raise a tent of shelter now, though every thread is torn») και γιατί η πρωταγωνίστρια του τραγουδιού διακατέχεται από πανικό («dance me through the panic»); Κάποια συγκεκριμένη εικόνα περιγράφεται εδώ, αλλά ποια;

Όπως έχει πει και ο Wallace Stevens: «H ποίηση αναζητεί τη σχέση του ανθρώπου με τα γεγονότα» («Adagia, Θραύσματα Ποιητικής», εκδ. Νεφέλη). Έπρεπε να μιλήσει ο Κόεν και να διευκρινίσει ότι το εν λόγω τραγούδι γράφτηκε για το Άουσβιτς, προκειμένου κάποια λογική να αρχίσει να συνέχει τους στίχους. Και πάλι όμως η περιγραφόμενη σκηνή μοιάζει δυσνόητη, μυστηριώδης, ακόμη και με όρους του σκοτεινότερου γερμανικού Ρομαντισμού.

Άρχισα, ωστόσο, να συνδέω αυτό που περιέγραφε ο Κόεν με τα όσα λεπτομερή στοιχεία γνώριζα για το Άουσβιτς μετά από τη δεκαετή έρευνά μου για το Ολοκαύτωμα, με σκοπό την ολοκλήρωση μιας σειράς βιβλίων (το πρώτο βιβλίο της σειράς κυκλοφορεί ήδη από τις εκδ. Futura, με τον τίτλο «Οι Απαγορευμένοι του Τρίτου Ράιχ: Ποιήματα-Μαρτυρίες»). Και ξαφνικά όλα έδεσαν: Η συγκεκριμένη σκηνή εντός του Άουσβιτς, την οποία περιγράφει με ενάργεια και συμπόνια ο Κόεν, μεταμορφώνοντάς την σε μνημείο ομορφιάς, αναδύθηκε ολοζώντανη μπροστά στα μάτια μου. Και ήταν αποτρόπαιη, απόλυτα τραγική. Ήταν μια εικόνα που γεμίζει φρίκη κάθε μη ναζιστή. Η ασχήμια μητέρα του ωραίου Δεν είναι μύθευμα η κοινή πεποίθηση ότι τουλάχιστον κάποια από τα σπουδαία έργα τέχνης, εκείνα που μας χαρίζουν διαχρονικώς υψηλή αισθητική συγκίνηση και πλούτο θετικών συναισθημάτων, που ακονίζουν τη φαντασία μας και διεγείρουν τη θέλησή μας για ζωή, γεννιούνται μέσα στις πλέον αντίξοες συνθήκες πόνου και αγωνίας, εμπνέονται από τραγικά γεγονότα και εφιαλτικές εμπειρίες, συνιστώντας συχνά την πνευματική νίκη των δημιουργών τους ενάντια σε μια άκρως ψυχοφθόρα προσωπική ή συλλογική απώλεια.

Παρ’ όλα αυτά, παρά τη γενικώς αποδεκτή αιτιώδη σύνδεση ομορφιάς και ασχήμιας στην τέχνη, εξέπληξε τους πάντες το γεγονός ότι ένα από τα πιο αισθαντικά και εγκάρδια τραγούδια τού αείμνηστου Λέοναρντ Κόεν, το σαγηνευτικότατο «Dance me to the end of love», το οποίο λόγω της ρομαντικής ατμόσφαιράς του θεωρήθηκε εκ των κορυφαίων ερωτικών ύμνων τού 20ού αι., αναφερόταν τελικά στη φρίκη και την κτηνωδία τού Άουσβιτς. Το πραγματικό θέμα του τραγουδιού είναι όντως η απώλεια αγαπημένων προσώπων που ξεψύχησαν στους θαλάμους αερίων, στις αίθουσες βασανιστηρίων ή στα βιομηχανικά εργοτάξια της ναζιστικής εθνοκάθαρσης, και κατά προέκταση η προσωρινή απώλεια της πίστης στη δύναμη της αγάπης ως σωτήριας λύσης στα προβλήματα της ανθρωπότητας, συνεπεία του απόλυτου σοκ της τήξης εκατομμυρίων αθώων θυμάτων στις υψικαμίνους των στρατοπέδων εξόντωσης.

Εκείνο, ωστόσο, που δεν είναι ευρέως γνωστό και το οποίο σας αποκαλύπτουμε είναι το γεγονός ότι η αφορμή για τη δημιουργία του εν λόγω τραγουδιού είναι ακόμα πιο συγκεκριμένη. Αφορά ευθέως σε μια εμβληματική προσωπικότητα του στρατοπέδου Άουσβιτς ΙΙ-Μπικερνάου, μια άκρως τραγική μορφή, τον κρατούμενο που σημαδεύτηκε στο χέρι με τον «επουράνιο αριθμό τηλεφώνου» (όπως τον χαρακτήριζαν μεταξύ τους οι κρατούμενοι, κάνοντας μαύρο χιούμορ αλληλεγγύης) 121000097. Σε αυτήν την ουδέτερη «στάμπα», την αυτόματη αριθμητική έκλειψη της προσωπικότητας, τη γραφειοκρατική μελανιά με την οποία δηλωνόταν ευθαρσώς ο σαδισμός μιας εύτακτης μοιρασιάς εξευτελισμού και πόνου, αντιστοιχούσε η εμβριθής προσωπικότητα του Ελληνοεβραίου Ιάκωβου Στρούμσα (Jacques Strοumsa), γεννηθέντος στη Θεσσαλονίκη το 1913, ο οποίος έμελλε να μείνει στην ιστορία ως ο «βιολιστής του Άουσβιτς».

Χρήστος Τσανάκας | via andro, 25.11.2016