Κινηματογράφος

Απάντηση: Κινηματογράφος

Ρε σεις, τι καταπληκτικά πράγματα που βάζετε εδώ;
Ειδικά εσύ, Vautrin, κι εσύ, iC, μού 'χετε προξενήσει άγχος μέγα για το πότε θα προλάβω να δω τα διαμάντια που ανεβάσατε.

 

Απάντηση: Κινηματογράφος

[ame="http://[/ame]

Η ιστορια ενος ηλικιωμενου που προσπαθει να αποφυγει να καταληξει απο τη φτωχεια στον εξευτελισμο.
Ενα φιλμ του Vittorio de Sica του 1952,απο τα ωραιοτερα δειγματα του ιταλικου νεορεαλισμου,αυτου του ρευματος που γεννηθηκε την εποχη του πολεμου και συνεχιστηκε τη δεκαετια του '50,το οποιο ηθελε τις ταινιες βασιζονται στην καθημερινοτητα της ζωης και τους ρολους να παιζονται απο μη επαγγελματιες ηθοποιους.
Ενα φιλμ που δοκιμαζει τις συγκινησιακες αντοχες του θεατη,ακριβως γιατι μοιαζει να μην ενδιαφερεται να το κανει.
Ο Umberto δεν μας ζηταει χολυγουντιανα να τον αγαπησουμε και γι αυτο ακριβως τον αγαπαμε.
Πριν καν ασχοληθω με το να βρω κομματια της ταινιας στο YT,ηξερα ποια σκηνη θα ηθελα πιο πολυ απο ολες.Τη συγκλονιστικη στιγμη που ο ηλικιωμενος αντρας δοκιμαζει για πρωτη φορα να ζητιανεψει και οντας ανημπορος να το κανει,προσποιειται οτι τσεκαρει αν βρεχει η οχι,οταν ενας περαστικος δοκιμαζει να του δωσει ενα κατι.Ειμαι τυχερος που τη βρηκα.Χωρις να ειναι η καλυτερη της ταινιας,ειναι αυτη που χαραχτηκε μεσα μου πιο βαθεια,τοτε,την πρωτη φορα που την ειδα.

 

Ο Φώτος Λαμπρινός θυμάται τον Μ. Ρομμ και το μεδούλι του φασισμού

Αφορμή η επαναπροβολή του μνημειώδους ντοκυμαντέρ «Αληθινός φασισμός»

TO BHMA 6/5/2011

Το 1965 ο σπουδαίος ρώσος σκηνοθέτης Μιχαήλ Ρομμ ολοκλήρωσε το μεγάλου μήκους ντοκυμαντέρ του «Ο συνηθισμένος φασισμός». Μέσα από χιτλερικά κινηματογραφικά επίκαιρα και μερικά πρόσθετα γυρίσματα ο Ρομμ προέβαλε και ανέλυσε τον «καθημερινό φασισμό» στην κοινωνική συμπεριφορά όχι μόνο στη Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ και όχι μόνο σε απολυταρχικά καθεστώτα. Ο Ρομμ, που είχε ήδη δώσει το αριστούργημα «Εννιά μέρες ενός χρόνου» και τις ταινίες «Ο Λένιν τον Οκτώβρη» και «Ο Λένιν το 1918«, ήταν γνωστός και ως «Ο Καλλιτέχνης του Λαού». Γιός εξόριστου εβραίου γιατρού, πολεμηστής με τον Κόκκινο Στρατό και μέγας δάσκαλος στην σχολή κινηματογράφου της Μόσχας.

Στον «Αληθινό φασισμό» κατέγραψε και σχολίασε τη συμπεριφορά του μέσου ή, όπως αποκαλείται, «απλού ανθρώπου» που καταλήγει σε αθόρυβη αποδοχή της ανελευθερίας του. Η ταινία, που έγινε δεκτή με ενθουσιασμό, έκοψε τον αστρονομικό αριθμό (για ντοκυμαντέρ) των 38 εκατ. εισιτηρίων και κυκλοφόρησε σε πολλές χώρες της Δύσης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Με αφορμή την επέτειο της 9ης Μαΐου 1945, της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης των λαών που σηματοδότησε την ήττα του φασισμού, η κινηματογραφική εταιρεία New Star κυκλοφόρησε σε επανέκδοση αυτή τη σπουδαία ταινία που από την Πέμπτη 5 Μαΐου παίζεται με τον τίτλο «Ο αληθινός φασισμός» στο Τριανόν.

Μαθητής του Μιχαήλ Ρομμ την εποχή της δημιουργίας του ντοκυμαντέρ, ο σκηνοθέτης Φώτος Λαμπρινός είχε αναπτύξει μια έντονη σχέση φιλίας με τον δάσκαλό του, από τον οποίο μάλιστα πήρε μια εξαιρετική συνέντευξη που αναδημοσιεύουμε παρακάτω αυτούσια. Η διπλωματική εργασία του Λαμπρινού στη Μόσχα ήταν το ντοκυμαντέρ «Επισκεφθείτε την Ελλάδα» με αρχειακό υλικό από την περίοδο του Μεταξά ως τη χούντα. Η διπλωματική πήρε άριστα και η σχέση των δύο αντρών θα ωρίμαζε και θα εξελισσόταν σε μια πολύ δυνατή φιλία.

«Η σχέση που είχε αναπτυχθεί ανάμεσά μας ήταν πολύ καλή από την αρχή» μας είπε ο Λαμπρινός. «Πήγαινα σπίτι του, συζητούσαμε επί ώρες. Την παραμονή της αποχώρησής μου από τη Μόσχα, όταν είχα πάρει το πτυχίο μου και θα έφευγα οριστικά, του τηλεφώνησα για να τον δω και να τον χαιρετήσω. Δεν είχε χρόνο, ήθελε όμως να με δει έστω και για ένα τέταρτο. Το τέταρτο έγινε τρεις ώρες και το αποτέλεσμα ήταν να ακούσω τα εξ αμάξης από τη γυναίκα μου γιατί δεν τη βοήθησα στην τακτοποίηση των βαλιτσών».

Η ματιά του Ρομμ επρόκειτο να γίνει «μπούσουλας» του Λαμπρινού. «Με σημάδεψαν» λέει. «Τόσο ο Ρομμ όσο και αυτή η ταινία “Ο αληθινός φασισμός”. Αν δεν την είχα δει, θα είχα κάνει άλλα πράγματα στη ζωή μου. Ο “Καπετάν Κεμάλ”, το “Πανόραμα του αιώνα” αλλά και ο “Αρης Βελουχιώτης” “πατούν” στη μέθοδο του Ρομμ. Π.χ., το αυθόρμητο σπικάζ του ιδίου του Ρομμ “πάνω” στην ταινία, ο αυτοσχεδιασμός πάνω στην εικόνα χωρίς χειρόγραφο είναι συγκλονιστικός. To έκανε από στήθους!».

Την ίδια μέθοδο ακολουθεί και στη σειρά ντοκυμαντέρ που ετοιμάζει αυτή την εποχή για την ΕΤ1 με τίτλο «Χούντα είναι, θα περάσει;». Απομονωμένος στο σπίτι του, ο Φώτος Λαμπρινός γράφει συνέχεια, αρκεί να μην παίζει η Μπαρτσελόνα ποδόσφαιρο. «Είμαι μέλος των οπαδών της και ο απόλυτος φαν» λέει με καμάρι. Το «Χούντα είναι, θα περάσει;» θα παραδοθεί τον προσεχή Οκτώβριο και ως το τέλος του χρόνου θα αρχίσουν τα γυρίσματα.
Οταν ο Φώτος Λαμπρινός πρωτοπήγε στο σπίτι του Ρομμ για να πάρει τη συνέντευξη που αναδημοσιεύουμε εδώ, ο μαθητής εξομολογήθηκε στον δάσκαλο την απογοήτευσή του. «Ηταν το όραμά μου να βρεθώ στη Μέκκα του κομμουνισμού, τη Μόσχα, αλλά αυτό που είδα ήταν τελικά μια καταστροφή. Χωρίς ελπίδα, μια τραγική κατάσταση, ένα τέλμα». Ο Λαμπρινός του το είπε. «Ο Ρομμ σηκώθηκε όρθιος και έβαλε με δύναμη το χέρι του πάνω στον ώμο μου και μου είπε: “Τι 'ναι αυτά που λες; Πρέπει να έχεις πίστη! Εχεις μεν δίκιο, αλλά ο σοσιαλισμός είναι η μόνη ελπίδα της ανθρωπότητας. Θα τα ξεπεράσουμε όλα αυτά και θα πάμε μπροστά”. Το παράξενο είναι ότι την ίδια εποχή ο Ρομμ λάμβανε συνεχώς γράμματα απειλητικά για τον “Αληθινό φασισμό” διότι η ταινία θεωρήθηκε φιλοεβραϊκή και αντισταλινική. Είχε πάθει τρία εμφράγματα ενώ έκανε την ταινία». (Ο Ρομμ πέθανε από έμφραγμα το 1971.)

«Στην τελευταία συνάντησή μας» καταλήγει ο σκηνοθέτης, «αυτή που άρχισε από ένα τέταρτο και κατέληξε σε τρεις ώρες, ο Ρομμ πια και όχι εγώ ήταν αυτός που είπε ότι με τον κομμουνισμό δεν υπάρχει πια καμία ελπίδα. Η απογοήτευση πέντε χρόνια μετά ήταν και δική του».

Η συνέντευξη του Μιχαήλ Ρομμ στον Φώτο Λαμπρινό

Ο άνθρωπος και ο 20ός αιώνας. Ο άνθρωπος σε σχέση με τα κοινωνικά, τεχνικά και επιστημονικά προβλήματα της εποχής μας είναι το θέμα και της τελευταίας ταινίας του Μιχαήλ Ρομμ. Στον «Αληθινό φασισμό» το πρόβλημα του ανθρώπου και της εποχής του τοποθετείται στο πλαίσιο ενός φαινομένου που σημάδεψε ανεξίτηλα τον 20ό αιώνα. Ενός φαινομένου που δεν παρατηρήθηκε μονάχα στη Γερμανία του Χίτλερ ούτε μόνο στα χρόνια του 1900 ή του 1940. Δεκαεπτά κεφάλαια με τον γενικό τίτλο «Ο αληθινός φασισμός» απαρτίζουν την ταινία-μυθιστόρημα, την ταινία-μελέτη του Ρομμ. Μερικοί από τους τίτλους αυτών των κεφαλαίων: «Ο Αγών μου», «Λίγα λόγια για τον συγγραφέα», «Κουλτούρα του Γ' Ράιχ», «Ενας λαός, μια αυτοκρατορία, ένας Φύρερ», «Τέχνη», «Ανήκουμε σε σένα», «Και όμως, υπήρχε κι άλλη Γερμανία», «Ο Χίτλερ διέταξε, εμείς εκτελούμε», «Τέλος της Γ' αυτοκρατορίας», «Κεφάλαιο τελευταίο, ατελείωτο...».

Ολο το υλικό που χρησιμοποίησε ο Ρομμ είναι παρμένο από επίκαιρα ντοκυμαντέρ, ταινίες προπαγάνδας του Γ' Ράιχ, ταινίες ερασιτεχνών, φωτογραφίες. Κινηματογραφικά ντοκουμέντα από την εποχή του Μεσοπολέμου ως τις ημέρες μας, διαλεγμένα από 19 κινηματογραφικά αρχεία διαφόρων χωρών. Ακόμη και τα λίγα μέτρα που χρειάστηκε να γυρίσει ο ίδιος τα γύρισε με τη μηχανή κρυμμένη, χωρίς ηθοποιούς, χωρίς κομπάρσους.

Ωστόσο η ταινία δεν αφηγείται ιστορικά γεγονότα: τη γέννηση, την πορεία και την ήττα του φασισμού. Αυτό έχει ήδη γίνει από πολλούς. Η φωνή του Ρομμ που συνδέει αυτά τα κεφάλαια εξηγεί, σχολιάζει και συγχρόνως συζητεί με τον θεατή, τον βοηθάει να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα, να σκεφθεί τι είναι τέλος πάντων αυτό που ονομάζουμε φασισμός, σε τι έδαφος αναπτύχθηκε, τίνος συμφέροντα εξυπηρετεί, με τι μεθόδους εξαπατά τον άνθρωπο, πώς μεταβάλλει τον άνθρωπο σε κτήνος, τι πρέπει να γίνει ώστε ο άνθρωπος να παραμείνει άνθρωπος.

- Τι σας παρότρυνε να ασχοληθείτε με τον φασισμό; Η ιστορική αναπαράσταση της Γερμανίας του Χίτλερ ή ο κίνδυνος του νεοφασισμού;

Μιχαήλ Ρομμ: «Κατά τη γνώμη μου, η ιστορική αναπαράσταση στην τέχνη έχει ενδιαφέρον μόνο στην περίπτωση που δίνει απάντηση στα σημερινά προβλήματα. Σε αυτά τα προβλήματα που σήμερα βρίσκονται στο κέντρο των ενδιαφερόντων του ανθρώπου. Σε κάθε έργο που είναι αφιερωμένο σε ιστορικά γεγονότα συνυπάρχουν πάντα δύο εποχές: η ιστορική στιγμή από την οποία αντλεί το υλικό του ο καλλιτέχνης και η εποχή στην οποία ο ίδιος ζει. Το “Θωρηκτό Ποτέμκιν”, π.χ., είναι μια ταινία αφιερωμένη στην επανάσταση του 1905, συγχρόνως όμως είναι η ταινία που αντικατοπτρίζει τις απόψεις του Αϊζενστάιν πάνω στα προβλήματα της τρίτης δεκαετίας του αιώνα μας. Είναι αντιπροσωπευτική ταινία ακριβώς αυτής της εποχής και όχι του χρόνου στον οποίο άμεσα αναφέρομαι. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σχεδόν ταυτόχρονα με το “Θωρηκτό Ποτέμκιν” εμφανίστηκε και η ταινία “Μάνα” του Πουντόβκιν, που είναι το ίδιο αφιερωμένη στην επανάσταση του 1905 αλλά εκφράζει την εποχή του 1920-1930. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ταινία μου αναφέρεται σε γεγονότα περασμένης εποχής. Ωστόσο, μοναχά κατά ένα μέρος. Γιατί αυτή η ιστορική ανάλυση της ψυχολογίας του φασισμού, η ψυχολογική ανάλυση των ειδώλων του, με δύο λόγια όλος ο κύκλος των προβλημάτων της ταινίας είναι ο κύκλος των πιο καυτών προβλημάτων που κρατάνε σε αγωνία τον σημερινό άνθρωπο. Ακριβώς γιατί όλοι μας ξαναζούμε σήμερα δύσκολα και επικίνδυνα χρόνια, οξύτατα συμπλέγματα πολιτικών, κοινωνικών, τεχνικών και επιστημονικών προβλημάτων, για τα οποία είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφθούμε σοβαρά αν δεν θέλουμε να ξαναστηθεί μπροστά μας το παρελθόν σε καινούργια και ίσως πιο τρομερή μορφή. Ακριβώς αυτές οι οξύτατες αντιθέσεις της εποχής μας με παρότρυναν να ασχοληθώ με αυτή την ταινία».


- Στην ταινία γίνεται λεπτομερής ανάλυση των αισθημάτων και των ιδιοτήτων του μέσου Γερμανού επάνω στις οποίες έπαιξε το παιχνίδι του εκείνη την εποχή ο χιτλερισμός. Σε ποιες ιδιότητες του σημερινού μέσου ανθρώπου θα μπορούσε να υπολογίζει ο σύγχρονος φασισμός;

Μ.Ρ.: «Στην ταινία συγκεντρώνεται η προσοχή σε μερικές επικίνδυνες ιδιότητες του ανθρώπινου χαρακτήρα. Η ταινία κυρίως αναλύει την ψυχολογία του προσκυνήματος των ειδώλων, της τυφλής πίστης στα είδωλα, της θεοποίησης του ηγέτη. Ο άνθρωπος παύει να σκέφτεται. Και συγκατατίθεται στην ιδέα του να σκέφτονται άλλοι για λογαριασμό του. Ο λαός μετατρέπεται σε κοπάδι. Αυτή η ιδιότητα της μικροαστικής ψυχολογίας δεν έχει εξαφανιστεί. Είναι η ίδια αυτή ιδιότητα που παρατηρήθηκε όχι μονάχα στη Γερμανία ούτε μόνο στην εποχή του 1930 ή του 1940. Η κεντρική ιδέα της ταινίας συνίσταται στο ότι ο άνθρωπος είναι υποχρεωμένος να σκέφτεται. Στο ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρέσει από τον άνθρωπο την προσωπική του _ τονίζω, την προσωπική του _ ευθύνη για την πορεία και την τύχη της χώρας του. Η εξάλειψη του ατόμου ήταν κυρίαρχος στόχος στο πρόγραμμα του ναζισμού. Ωστόσο εμπεριέχεται και σήμερα στη δραστηριότητα πολλών οργανισμών και κομμάτων σε όλον τον κόσμο. Και ας μην έχουν πια αυτοί οι οργανισμοί ως σύμβολά τους τη σβάστικα, και ας μην ονομάζονται ναζιστές οι φασίστες.

Δεύτερο αλλά εξίσου σοβαρό πρόβλημα θεωρώ το πρόβλημα του σοβινισμού, του εθνικισμού. Ο σοβινισμός είναι το σχοινί με το οποίο μπορείς να παρασύρεις μάζες ανθρώπων, όπως μπορείς να τραβήξεις τον τράγο και πίσω του ολόκληρο κοπάδι πρόβατα.

Δυστυχώς δεν βλέπω τέτοιες μεταβολές στον ανθρώπινο χαρακτήρα που θα μπορούσαν να εγγυηθούν στην ανθρωπότητα ότι δεν θα επανέλθει αυτό που ζήσαμε εδώ και 20-30 χρόνια. Αυτός είναι ο λόγος που η ταινία απευθύνεται στον άνθρωπο και του προτείνει πάνω απ' όλα να σκεφθεί.
Και ακριβώς η επιτυχία της ταινίας στο πλατύ κοινό επιβεβαιώνει ότι οι σκέψεις που αναπτύσσονται στην ταινία βρίσκονται στο κέντρο των ενδιαφερόντων του σημερινού ανθρώπου. Ολα τα γράμματα που παίρνω είναι γεμάτα απόψεις και σκέψεις για την ανθρωπότητα του σήμερα, παρ' όλο που η ταινία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιστορική».

- Πώς βλέπετε το πρόβλημα της αλλοτρίωσης που αυτή την εποχή ενδιαφέρει άμεσα τους ειδικούς διανοουμένους και στοιχεία της οποίας επεξεργάστηκαν πολλοί κριτικοί αναλύοντας την ταινία σας «Εννιά μέρες ενός χρόνου»;

Μ.Ρ.: «Το πρόβλημα της αλλοτρίωσης δεν είναι καινούργιο. Δεν είναι καν ανακάλυψη του 20ού αιώνα και μάλιστα του δεύτερου μισού του».

 

Απάντηση: Κινηματογράφος

Shinin no Samourai (seven samourai)-1954
Akira Kurosawa



Ισως η "περιπετεια" ως κινηματογραφικο ειδος , να μην ειχε την σημερινη της μορφη εαν αυτο το φιλμ δεν ειχε γυριστει ,τοσο απο τεχνικης πλευρας , οσο και απο πλευρας μετεπειτα επιρροων.

Ran
Akira kurosawa - 1985


Αξιζει το χρονο διαρκειας της , τουλαχιστον (περιπου 180 λεπτα)
εαν καποιος θελει να παρακολουθησει το Σαιξπηρικο "Βασιλια Ληρ" σε μια παραγωγη ,οπου η λεξη "αρτιοτατη" φανταζει φτωχη .

 

Απάντηση: Κινηματογράφος

merci Anacreon  

 

Απάντηση: Κινηματογράφος

Nοsferatu (1922)
F.W.Murnau



Πολυ πριν τον Bella Lugozi,τον Christopher Lee και βεβαια τον Gary Oldman, ξεκινα η αεναη αναζητηση για την πραγματικη Αγαπη , εκεινη που κραταει αιωνια.Μεσα απο μια πραγματικα σκοτεινη ατμοσφαιρα , χωρις τεχνικα μεσα , χωρις ηχο , αποτυπωνεται η αποκοσμη, θρυλικη πλεον, μορφη του Max Schrek , ως Κομης Ορλοκ.Αν και τα ονοματα των χαρακτηρων διαφερουν απο εκεινα του Bram Stoker στην ομωνυμη νουβελα , οι θιασωτες του Απολυτου Κομη , δεν θα δυσκολευτουν να αναγνωρισουν σχεδον αμεσως την ιστορια .Αξεπεραστη αισθητικη δεδομενων των αναλογιων .

Metropolis (1927)
Fritz Lang



Ισως η απαρχη των ειδικων εφε.Ισως η απαρχη ενος νεου κινηματογραφικου ειδους .Η επιστημονικη φαντασια εν ετει 1927 , δεν εχει να κανει με το ταξιδι σε αλλους γαλαξιες ,ουτε με την υπαρξη εξωγηινων αλλα με την κονωνια σε μια μελλοντικη της μορφη , που τελικα αποτελει κοινωνιολογικο αντικειμενο προς συζητηση .Ετσι , σε μια μελλοντικη κοινωνια υπαρχουν δυο "ταξεις". Οι "σκεπτομενοι"(thinkers) και οι "εργαζομενοι" (workers)...Οι μεν πρωτοι σχεδιαζουν τα παντα στην κοινωνια , χωρις να γνωριζουν "ντηπ κατα ντηπ" την πρακτικη εφαρμογη των σχεδιων του ενω οι εργαζομενοι , στηνουν πρακτικα ολα τα σχεδια των πρωτων ...Δουλευουν σαν ομαδα... (?)


Η επομενη ταινια αποτελει προσωπικο βιτσιο (πρωτοτυπο ε?)

Sherlock Holmes(2009)
Guy Ritchie



"Twisting your Theories to fit in your Facts is way better than Twisting the Facts to Fit in your Theories "

επιλογος :

 

Επτά, Κυριακή 15 Μαΐου 2011

Ξεφλουδίζοντας το «Κουρδιστό Πορτοκάλι»

ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ

Προτού αποκτήσει τον τίτλο μιας από τις πιο πολυσυζητημένες δημιουργίες του σινεμά, το «Κουρδιστό πορτοκάλι» ήρθε στη ζωή μέσα από τις σελίδες του Avτονι Μπέρτζες.

H γένεση του βιβλίου, μάλιστα, έχει τις ρίζες της σε μια τραγωδία που σημάδεψε έντονα την προσωπική ζωή του συγγραφέα, όταν η γυναίκα του δέχτηκε επίθεση από τέσσερις αμερικανούς πεζοναύτες με αποτέλεσμα τη διακοπή της εγκυμοσύνης της και μια μετέπειτα απόπειρα αυτοκτονίας. Το τραυματικό αυτό συμβάν συνδυάστηκε στο μυαλό του Μπέρτζες με τα συμπεράσματα που έβγαλε, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στη Ρωσία του 1961, από την επιθετική συμπεριφορά των νεαρών «stilyagi», στιλάτων στην εμφάνισή τους εφήβων οι οποίοι επιδίδονταν σε μικροκαταστροφές.

Τα ερεθίσματα αυτά οδήγησαν στη συγγραφή του «Κουρδιστού πορτοκαλιού». Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1962 περιγράφοντας σε μια απροσδιόριστη μελλοντική κοινωνία τις ακρότητες μιας ομάδας εφήβων που δολοφονούν και βιάζουν κατά συρροήν και τις προσπάθειες του κράτους να δρομολογήσει «παβλοφικά» τον σωφρονισμό του αρχηγού τους μέσω ενός σύνθετου ψυχολογικού πειράματος.

Αρχική πρόθεση του Μπέρτζες ήταν το «Πορτοκάλι» να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη το 1965, με τον Μικ Τζάγκερ να κρατάει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ψυχοπαθούς Αλεξ και τους Ρόλινγκ Στόουνς να υποδύονται τους συμμορίτες του. Χρειάστηκε, παρ' όλα αυτά, να περάσουν μερικά χρόνια για να θεωρηθεί «κινηματογραφήσιμο» το ακραίο περιεχόμενο του μυθιστορήματος. Ο άνθρωπος που ανέλαβε να εικονογραφήσει άφοβα το δυστοπικό του όραμα ήταν ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Διέπραξε, όμως, εξαρχής ένα λάθος το οποίο ο Μπέρτζες δεν του συγχώρησε ποτέ: διασκεύασε σεναριακά όχι την πρωτότυπη αγγλική εκδοχή του βιβλίου αλλά την αμερικανική βερσιόν του, η οποία είχε απαλείψει το τελευταίο κεφάλαιο (η παράβλεψη διορθώθηκε μόλις το 1986!), σύμφωνα με το οποίο ο ήρωας επανεντάσσεται ομαλά στο κοινωνικό σύνολο. «Δεν ήταν το τέλος του βιβλίου που είχα γράψει» εξομολογήθηκε πικρόχολα ο Μπέρτζες. «Ετσι η επικράτηση της ελεύθερης βούλησης μεταμορφώθηκε αυτομάτως σε μια επαίσχυντη επικρότηση του κακού».

Το φιλμ κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Νοέμβριο του '71 και στην Αγγλία τον Ιανουάριο του '72. Οι αντιδράσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ήταν μοιρασμένες, με τους πιο καχύποπτους αμερικανούς κριτικούς να κατηγορούν τον εμπνευστή της ταινίας για ιδεολογική και ηθική σύγχυση. Στην Αγγλία, εντούτοις, η κυκλοφορία της ταινίας συνοδεύθηκε από εγκληματικές ενέργειες που φάνηκε να αντιγράφουν τις επί της οθόνης πράξεις των ηρώων. Το κύμα βίας ξεκίνησε από τον βιασμό μιας δεκαεπτάχρονης Ολλανδής και τον φόνο ενός άστεγου, τον άγριο ξυλοδαρμό ενός αγοριού από έναν δεκαεξάχρονο ντυμένο Αλεξ και τον ομαδικό βιασμό μιας καλόγριας από παρέα αντρών που ήταν μεταμφιεσμένοι όπως τα μέλη της συμμορίας του φιλμ.

Χωρίς να χάσει χρόνο, ο τύπος καταδίκασε το «Κουρδιστό πορτοκάλι» ως εξαιρετικά επικίνδυνο, ισχυρισμός που έφτασε μέχρι τα έδρανα της αγγλικής Βουλής, όπου χρειάστηκε να συζητηθεί η πιθανότητα απαγόρευσης της ταινίας. Η απάντηση του Κιούμπρικ δόθηκε με τη μορφή μιας επιστολής στις εφημερίδες. «Κανέναν δεν διαφθείρει η παρακολούθηση της ταινίας», έγραφε, «όπως κανέναν δεν διέφθειρε ποτέ η παρακολούθηση του "Ριχάρδου του Τρίτου". Η βία υπήρχε πάντοτε στην τέχνη, υπάρχει στη Βίβλο, στον Ομηρο, στον Σέξπιρ. Ουδέποτε ένα προϊόν τέχνης προκάλεσε κοινωνική ζημιά».

Δύο χρόνια αργότερα, ενοχλημένος από τις ασταμάτητες επιθέσεις που δεχόταν το δημιούργημά του, ο Κιούμπρικ επέβαλε την οριστική απόσυρση της ταινίας από τις αγγλικές αίθουσες, μια απόφαση που διήρκεσε 25 ολόκληρα χρόνια και έπαψε να υφίσταται μόνο μετά τον θάνατο του σκηνοθέτη. Μόνο ένας ιδιοκτήτης λονδρέζικου κινηματογράφου διέπραξε κάποια στιγμή το λάθος να προβάλει την ταινία χωρίς άδεια και τιμωρήθηκε με χίλιες λίρες πρόστιμο και με λουκέτο στο σινεμά του.

Σαράντα χρόνια μετά την πρεμιέρα του, έχοντας εν τω μεταξύ επιδράσει καταλυτικά στην ποπ κουλτούρα μέσα από αμέτρητες μουσικές αναφορές και φιλμικές απομιμήσεις, το «Κουρδιστό πορτοκάλι» εξακολουθεί να διατηρεί την έντονη αμφισημία του. Οι θαυμαστές του το αποθεώνουν ως μια σκοτεινή σάτιρα πάνω στο ενδεχόμενο μιας απολυταρχικής κοινωνίας που γιατρεύει οποιαδήποτε συμπεριφορά θεωρεί μη αποδεκτή, με την επίκληση της ψυχολογίας και της επιστήμης, έστω και εις βάρος κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι επικριτές του φιλμ εξακολουθούν, από την άλλη, να θεωρούν ότι ο Κιούμπρικ δεν τήρησε τις σωστές αποστάσεις από τον αμφιλεγόμενο ήρωά του, με αποτέλεσμα να σαγηνεύεται από τη συμπεριφορά του και να τη δικαιώνει.

Ο Μάλκολμ Μακ Ντάουελ, πάντως, που σφράγισε ανεξίτηλα με την ερμηνεία του τον χαρακτήρα του Αλεξ και πρόκειται αυτές τις μέρες να παρουσιάσει μια επετειακή προβολή της ταινίας στο κοινό του Φεστιβάλ Καννών, δεν έπαψε ποτέ μέχρι σήμερα να ισχυρίζεται πως «η ταινία είναι ένα καθαρό έργο τέχνης. Το γύρισμά της, βέβαια, μου στοίχισε μερικά σπασμένα πλευρά και έναν παρ' ολίγο πνιγμό, ενώ λίγο έλειψε να χάσω το μάτι μου από ένα σκίσιμο στον κερατοειδή που μου προκάλεσαν οι μεταλλικές τσιμπίδες στη σκηνή του πειράματος. Για μερικά πράγματα, ωστόσο, αξίζει να κάνεις θυσίες. Γιατί αυτά θα αντέξουν πιο πολύ σε αυτή την ζωή απ' ό,τι εσύ ο ίδιος».

 

MAR A DENTRO – Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΜΕΣΑ ΜΟΥ



«Είναι χτυπημένος από τη μοίρα, και να που καταφθάνουν οι “συμπαθούντες” για να του περιγράψουν τη συμφορά του –στο τέλος βέβαια θα φύγουν ικανοποιημένοι και ενθουσιασμένοι: χόρτασαν με τον τρόμο του παθόντος, λες και ήταν δικός τους, και έτσι πέρασαν ένα όμορφο απόγευμα». (Νίτσε, «Χαραυγή»).

Δε θα μπορούσε να υπάρξει οξυδερκέστερη -μες στον κυνισμό της- ψυχολογική περιγραφή των φίλων και συγγενών του άτυχου Ραμόν (Χαβιέ Μπαρντέμ). Ενός τετραπληγικού, που υποφέρει από ολική αναπηρία για 28 ολόκληρα χρόνια, ύστερα από μια άτυχη βουτιά σε ρηχά νερά. Γύρω από το κρεβάτι του πόνου, παρατάσσονται καθημερινά οι γνωστοί του (αλλά και μερικοί άγνωστοι), απαγγέλλοντας το ρεπερτόριο της συμπόνοιας, μη γνωρίζοντας βέβαια ότι κατά βάθος επιχαίρουν για την κατάσταση του -αναμφίβολα αγαπητού τους- προσώπου.

Η ικανοποίηση που εισπράττει ο θεατής της «Θάλασσας μέσα μου» είναι ανάλογης, «νιτσεϊκής» υφής. Άλλωστε αυτή είναι η αρχετυπική λειτουργία του μελό: να μας καθησυχάζει, πείθοντάς μας ότι, όσο δυστυχείς και να είμαστε, πάντα θα υπάρχουν άλλοι κατά πολύ δυστυχέστεροι από μας. Βέβαια, η ταινία του Αμενάμπαρ (σαφώς κραυγαλέο μελό) σε καμιά περίπτωση δεν ομολογεί αυτή τη λειτουργία. Η πρόθεσή της δεν είναι να καθησυχάσει, αλλά μάλλον να συνεγείρει: καταγγέλλοντας την ηλιθιότητα ενός νομικού συστήματος, που θεωρεί παράνομη την επιθυμία κάποιου να θέσει τέλος στη ζωή του, ασχέτως αν αυτή η ζωή έχει καταντήσει ένα αβάσταχτο μαρτύριο και μόνο.

«Η ζωή δεν είναι υποχρέωση, αλλά δικαίωμα» υποστηρίζει το έργο και δε διαφωνεί κανείς με αυτό (αν εξαιρέσουμε μερικούς αηδιαστικούς παπάδες). Αλλά δεν αρκεί ένα αυταπόδεικτα ορθό punctum για να παράξει ένα αισθητικά σημαντικό γεγονός. Και η «Θάλασσα μέσα μου» καλλιτεχνικά είναι μάλλον αδιάφορη. Αν και προσπαθεί φιλότιμα να καταδυθεί σε μεγάλα καλλιτεχνικά βάθη (το γεγονός ότι βραβεύτηκε σε μεγάλο κινηματογραφικό φεστιβάλ επιβεβαιώνει, αντί να διαψεύδει την αποτυχία αυτής της προσπάθειας), τελικά επιπλέει στην επιφάνεια ενός εύκολου συναισθηματισμού, μιας διεκπεραιωτικής (διάβαζε τηλεοπτικής) σκηνοθεσίας και μιας αφόρητα γλυκερής μουσικής.

Η μόνη σκηνή που διασώζεται είναι η φανταστική πτήση του Ραμόν, ενώ ακούγεται το υπέροχο "Nessun Dorma" του Puccini

 

Henry Fonda's famous monologue from John Ford's The Grapes of Wrath (1940) based on John Steinbeck's Pulitzer Prize winning novel of the same name. Also starring Jane Darwell.

"I'll be all around in the dark. I'll be everywhere. Wherever you can look, wherever there's a fight, so hungry people can eat, I'll be there. Wherever there's a cop beatin' up a guy, I'll be there. I'll be in the way guys yell when they're mad. I'll be in the way kids laugh when they're hungry and they know supper's ready, and when the people are eatin' the stuff they raise and livin' in the houses they build, I'll be there, too."

 

Απάντηση: Κινηματογράφος

Σαν χτες την 17η Μαη 1968 , κανουν πρεμιερα στους Ελληνικους Κινηματογραφους τρεις ανεπαναληπτα ανελεητοι χαρακτηρες.Ανελεητοι τοσο στην, μεταξυ τους διαπλοκη , οσο και απεναντι σε ολους τους δυσμοιρους που βρεθηκαν στο δρομο τους .
Ο καλος , ο κακος και ο ασχημος , οσο χαρτινοι και αν ακουγονται , "σκιζονται" σχεδον απο την εναρξη της ταινιας και δινουν την θεση τους στα κυνικα αρχετυπα οντα (που αργοτερα θα χαρακτηριστουν και ως "λαμογια")που δεν δισταζουν να επωφελουνται ειτε βιαια , ειτε βιαια ,αλλα παντα βιαια εις βαρος ολων των υπολοιπων αλλα και μεταξυ τους .Ειναι χαρακτηριστικη η ταχυτητα με την οποια απο θυτες μετατρεπονται σε θυματα στο δρομο για την ευρεση του "θησαυρου".
Ο κυνισμος αλλα και το χιουμορ εναλλασονται τοσο αθορυβα που περιπλεκονται σε ενα ωμο , ρεαλιστικο αποτελεσμα που ακομα σημερα δεν εχει βρει κατι ομοιο του , σε ενα ειδος κινηματογραφου (Γουεστερν)που εξεπνευσε (οριστικα?) καπου στις αρχες της δεκαετιας του '90.

Το φιλμ συγκαταλεγεται στην κατηγορια κινηματογραφου εκεινη οπου οι γυναικες το μισουν λογω της υπερβολικα , αποτυπωμενης βιας παντα τηρουμενων των αναλογιων , καθως επισης και την επιτηδευμενη αρνηση του σκηνοθετη να συμπεριλαβει στο καστ , γυναικεια παρουσια .

Ιδιαιτερης μνειας χρηζει , η μουσικη επενδυση του φιλμ , οπου ο Ennio Morricone συνθετει ενα επος που χαρακωνει την εικονα , κανοντας πολυ κοσμο να αναρωτηθει εαν ειχε δει πλανα απο το φιλμ , πριν ξεκινησει να γραφει το μουσικο θεμα ή απλως ειχε διαβασει το σεναριο ?

O Sergio Leone , εδω και πολυ καιρο μας λειπει αλλα ο blondie , o angeleyes και ο Tuco θα μας θυμιζουν για παντα οτι :
"There are two kinds of people , my friend ..."

 

Απάντηση: Κινηματογράφος

Ακόμα και τα καλύτερα μυαλά βυθίζονται κάποια στιγμή στο βούρκο της γκρίζας αμετροέπειας. Ο πολύφερνος Λαρς Φον Τρίερ δήλωσε χθες από τις Κάννες πως "καταλαβαίνει τον Χίτλερ".
Το συναίσθημα ίδιο με τον τίτλο της νέας του ταινίας: "Μελαγχολία"...

​