Λέξεις-βαλίτσες: Υποταγή

Από τον τρόπο με τον οποίο όρισε τον Φαλλό ο αγαπητός νηματοθέτης απ’ το εισαγωγικό του κιόλας σημείωμα, ήταν αναπόφευκτο η συζήτηση να συμπεριλάβει τα Σύμβολα. Ωστόσο, εκ των υστέρων και μετά από μια δεύτερη ανάγνωση, θεωρώ πως ήταν λάθος μου να δώσω τόση σημασία και να επικεντρωθώ αποκλειστικά σε αυτά, παραμελώντας έτσι το Πραγματικό προς όφελος του Συμβολικού και εκτρέποντας κατά κάποιον τρόπο τον διάλογο προς πιο αφηρημένες κατευθύνσεις.

Εφόσον όμως αντικείμενο του παρόντος φόρουμ είναι ειδικά η Ερωτική Υποταγή κι όχι η Υποταγή εν γένει, θ’ άξιζε νομίζω τον κόπο ν’ αναρωτηθούμε αν τελικά οι υποτακτικοί υποτάσσονται σε Σύμβολα ή σε Πρόσωπα. Θα προσπαθήσω να εξηγήσω την διάκριση αυτή.

Όπως είπα ήδη, ο βασικός άξονας της σκέψης του εισηγητή περί υποταγής στον φέροντα τον Φαλλό, με βρίσκει σύμφωνο. Η ένσταση που επιχείρησα να προβάλλω με το περί συμβόλων παραλήρημά μου δεν αφορούσε τόσο τον υποτιθέμενο Φαλλοκεντρισμό που διαπνέει το νήμα, όσο την υποψία ότι πρόκειται για την διατύπωση μιας μισής αλήθειας που χρήζει συμπληρώσεως διαμέσου μιας εξίσου θεμελιώδους προσθήκης. Να πως θα το διατύπωνα επιγραμματικά:

Η Υποταγή είναι Υποταγή στο Φαλλό.
Η Υποταγή είναι Υποταγή στη Μητέρα.

Φαινομενικά τα δύο αυτά αξιώματα αντιφάσκουν. Είναι λοιπόν ανάγκη να χτιστεί μια γέφυρα, ένα «ΚΑΙ», μεταξύ τους. Ακόμη και το χτίσιμο του θρυλικού γεφυριού της Άρτας ωχριά σε δυσκολία μπροστά σ’ ένα τέτοιο εγχείρημα. Βάζω τον πρώτο λίθο κι ευελπιστώ να βρεθεί καμιά παρθένα να θυσιαστεί για το κοινό καλό, διαφορετικά πολύ φοβούμαι πως το οικοδόμημα θα πέσει να με πλακώσει.   (Καλά, και παρθένα να μην είναι, κάτι θα γίνει…)  

Μια πρώτη, ανέξοδη λύση θα ήταν να καταφύγουμε στον διαχωρισμό των φύλων, να πούμε δηλαδή πως οι ετεροφυλόφιλες υποτακτικές γυναίκες κι οι ομοφυλόφιλοι υποτακτικοί άντρες υποτάσσονται στον φέροντα το Φαλλό, ενώ οι ετεροφυλόφιλοι υποτακτικοί άντρες κι οι υποτακτικές λεσβίες υποτάσσονται στη Μητέρα. Μόνο που έτσι, αντί να επιτυγχάνουμε την ποθούμενη σύζευξη, διευρύνουμε το υπάρχον ρήγμα ανάμεσα στα δύο φύλα, συνέπεια που δεν συμπεριλαμβάνεται στις προθέσεις μου, χώρια που ο αγαπητός εισηγητής, (ορθώς κατά την κρίση μου), φρόντισε ήδη ν’ αποκλείσει αυτή την εύκολη διέξοδο αποσυνδέοντας τον Φαλλό από το βιολογικό φύλο.

Μια πιο περίπλοκη κατασκευή θα ήταν ν’ αποδώσουμε στη Μητέρα Φαλλικές, δηλαδή εξουσιαστικές ιδιότητες, όπως υπαινίχτηκα στις προηγούμενες παρεμβάσεις μου. Αυτό το βρίσκω αποδοτικότερο, καθώς η Μητέρα είναι επίσης ένα εξουσιαστικό Πρόσωπο μέσω του οποίου ο Νόμος κι οι Απαγορεύσεις, (δηλαδή η βούληση του Πατέρα; ) κοινωνούνται κι εσωτερικεύονται από το παιδί. Και πάλι όμως δεν θα διαβούμε το ποτάμι. Αν και πιο στέρεο, αυτό το κτίσμα παρουσιάζει το εξής μειονέκτημα που επισημάνθηκε ήδη: η Μητέρα δεν υποτάσσει μετερχόμενη αποκλειστικά της Φαλλικής Βίας, αλλά με διαφορετικά, πιο ήπια αλλά εξίσου αποτελεσματικά μέσα: την δοτικότητα, την Πρόνοια, την Ανταμοιβή. Γι’ αυτό το λόγο, η Μητρική κυριαρχία, αν και πιο αδιόρατη και γαλίφικη, αποτινάσσεται πολύ πιο δύσκολα από την Φαλλική-Πατρική. Η Μητροκτονία παραμένει ασύγκριτα πιο σπάνια κι απείρως πιο επώδυνη από την Πατροκτονία…*

Ποια άλλη λοιπόν ερμηνεία μένει ν’ αποτολμήσουμε για να προσεγγίσουμε την ερωτική υποταγή; Προτείνω μια παραλλαγή του Οιδιπόδειου συμπλέγματος, κατά τι διευρυμένη όμως. Είναι μάλλον κοινά αποδεκτό πως τα Πρόσωπα των Γονέων αποτελούν ισχυρά Πρότυπα που επηρεάζουν την διαμόρφωση της σεξουαλικής μας ταυτότητας. Νομίζω πως στην πραγματική ζωή, αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για την Μητέρα απ’ ότι για τον Πατέρα. Ο Πατέρας είναι συνήθως απών όταν η Μητέρα βρίσκεται Εκεί. Μεταβάλλεται έτσι σε μια άδεια βαλίτσα την οποία ο καθένας παραφουσκώνει σύμφωνα με τις επιθυμίες του ενώ στο Πρόσωπο της Μητέρας Πραγματικό και Συμβολικό συνενώνονται ευκολότερα. Η Μητέρα αποτελεί το αρχετυπικό σεξουαλικό αντικείμενο του πόθου αγοριών και κοριτσιών. Με βάση την εικόνα της δημιουργείται λοιπόν ένα μοντέλο που σε κάποιο βαθμό διαμορφώνει τις μελλοντικές μας ερωτικές επιλογές. Η ερωτική υποταγή είναι υποταγή σε μια διαμορφωμένη ιδεατή εικόνα.

Κάτι που ενίοτε παραβλέπουμε, είναι πως οι γονείς δεν αποτελούν μόνο τα πρωταρχικά σκοτεινά αντικείμενα του πόθου αλλά επίσης και αντικείμενα μίμησης. Δεν ισχύει απλώς ότι το αγόρι ποθεί την Μητέρα και αντίστοιχα το κορίτσι τον Πατέρα, θα ήταν υπεραπλούστευση να ισχυριστούμε κάτι τέτοιο. Το αγόρι για παράδειγμα ποθεί Μητέρα και Πατέρα μαζί. Επιθυμεί ν’ αποκτήσει τα χαρακτηριστικά του Πατέρα, ταυτίζεται με την εικόνα του γιατί μόνο έτσι θα μπορεί στο μέλλον να διεκδικήσει μια άλλη Μητέρα. Με αυτόν τον τρόπο υποτάσσεται κι εκείνο στο Φαλλό μιμούμενο την συμπεριφορά και τις αξίες του Φαλλού.

Νομίζω πως τα υποτακτικά άτομα επιχειρούν ασυνείδητα να διαχειριστούν τη μιμητική φύση της επιθυμίας μ’ ένα διαφορετικό στρατήγημα. Αρνούνται να ενηλικιωθούν, απεκδύονται της ευθύνης λήψης των αποφάσεων, αποδέχονται τον ετεροκαθορισμό και την τιμωρία. Διεκδικούν δηλαδή την αγάπη της Μητέρας, όχι ως Πατέρες αλλά ως Παιδιά.**

Αυτή η τρόπον τινά «καθήλωση» στην παιδική ηλικία, η νοσταλγία του παλιμπαιδισμού, δεν συνεπάγεται επ’ ουδενί λόγο υποτίμηση των νοητικών, επαγγελματικών ή κοινωνικών ικανοτήτων των υποτακτικών ατόμων, ενδέχεται όμως να επεκτείνεται και σε τομείς έξω από την ερωτική τους ζωή, ανάλογα βέβαια με την έκταση, το βάθος και την διάρκεια της υποταγής τους.

Για να συμπληρωθεί το κάδρο, λείπει όμως ένα ακόμη κομμάτι, η διαπραγμάτευση της Βίας. Επ’ αυτού θα αναμείνω την τοποθέτηση του εισηγητή.



Ένας κυριαρχικός μουνόδουλος.
(Μουνόδουλος είπα• υπάρχει άραγε αντίστοιχη έκφραση για τον φαλλό; )



*Προσωπικά έτσι διαβάζω την Ορέστεια και κυρίως τον Άμλετ. Το δίλημμα του Δανού πρίγκιπα απορρέει από την αδυναμία του να τελέσει την επιβεβλημένη μητροκτονία.




**Για ν’ αποφύγω παρερμηνείες, διευκρινίζω πως ο μηχανισμός ισχύει εξίσου και για τα δύο φύλα και μόνο χάριν οικονομίας του λόγου επέλεξα ως παράδειγμα τα αγόρια.

 

Απάντηση: Λέξεις-βαλίτσες: Υποταγή

Αν ήξερε η Lady Gaga οτι θα γινόταν τόση συζητηση γύρω απο τους στίχους του κομματιού, θα ένιωθε πολυ ευτυχισμένη. Επίσης , αν διάβαζε τις αναλυσεις των σεβαστών μελών της κοινότητας, θα ένιωθε πολυ μπερδεμένη.   Πολυ υψηλό το μορφωτικό επίπεδο του forum.

 

Μεταξύ άλλων, γράφετε Stressine:

«Το σάπιο, μίζερο, αυτιστικά εγωκεντρικό που όζει από τις παγιωμένες ιεραρχίες που στήνει η εξουσία αποτελεί έναν κατ' εξοχήν αρνητή εκείνης της πληρότητας και του αισθήματος υπέρβασης που κομίζει η δύναμη. Η δύναμη δύναται να λειτουργήσει ως ένας αναβαθμός για να συντρίψεις ακόμα και τον ίδιο σου τον εαυτό. Η εξουσία τυλίγει πιο σφιχτά γύρω σου και στερεοποιεί ό,τι σε καθηλώνει σε αυτό που ήδη είσαι.»

και

«Η βία μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την ανάδυση αισθημάτων δέους και φόβου ακριβώς επειδή είναι παρά - φύση. Ο θάνατος, ως ακραία μορφή βίας, και οι άλλες μορφές βίας, ως πρόγευση θανάτου αποτελούν εκείνο το έσχατο σύνορο πάνω στο οποίο συντρίβεται και θα συντρίβεται η Φύση.»

Εισηγούμαι στο νηματοθέτη να μετατρέψει τον τίτλο του νήματος σε λέξεις-μπαμπούσκες, όπως είχε πει θαρρώ και ο vautrin, καθώς όπως φαίνεται είναι αδύνατο να μιλήσεις για Υποταγή αν δεν μιλήσεις διεξοδικά για την Εξουσία και τη Βία.

Γιατί η Δύναμη διαφέρει από την Εξουσία; Γιατί τον 20ο αιώνα η λέξη «Δύναμη» έπαψε να μπορεί να εκφέρεται σε θεωρητικό πλαίσιο, δίχως να παραπέμπει στην «θέληση για δύναμη» του Νίτσε. Συνεπώς, όταν διαβάζω για «Δύναμη» δεν μπορώ παρά να βάζω στο νου μου όσες ερμηνείες (και παρερμηνείες) αυτού του όρου γνωρίζω. Και για να μη γίνομαι ακατάληπτη σε ορισμένους, μεταξύ αυτών είναι και η (παρ)ερμηνεία των ναζιστών που χρησιμοποίησαν τον Νίτσε για να δικαιώσουν το όραμά τους για παγκόσμια κυριαρχία με όποιος κόστος. Από την άλλη, ο Stressine όταν ακούει Εξουσία δεν μπορεί να πάψει να σκέφτεται regimes, καθεστώτα που στραγγαλίζουν τον άνθρωπο σε όλο το βάθος της ιστορίας ως σήμερα. Άμα μάλιστα βάλουμε σφήνα και τη λέξη Κυριαρχία, την κάτσαμε τη βάρκα. Συνεπώς, δεν είναι ασύνηθες άνθρωποι που σκέφτονται όπως ο Stressine κι εγώ να μην μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους.

Αυτό το νήμα όπως εξελίσσεται, αποτελεί λαμπρό παράδειγμα της εννοιολογικής βαβέλ που πλήττει όλους εκείνους που επιχειρούν να αρθρώσουν δημόσιο λόγο. Διάβασα ορισμένα πράγματα σε posts στα οποία επιχείρησα να απαντήσω, ωστόσο αρχίζοντας να το κάνω συνειδητοποίησα ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο αν δεν έθετα ως πρόταγμα τις γενικές θεωρητικές παραδοχές μου. Πώς ακριβώς να πω στον Stressine ότι θεωρώ ότι όλες οι σχέσεις είναι εξουσιαστικές σχέσεις, δίχως να κάτσω να του αναλύσω ολόκληρη τη θεωρία μου πίσω απ’ αυτό; Πόσο ειδική μπορεί να είναι η ερώτηση που θέλω να του κάνω «γιατί θεωρεί την βία παρά φύση»; Πόσο θα ξεχείλωνε το νήμα με μια τέτοια σχοινοτενής συζήτηση;

Έτσι, ζητώ από το νηματοθέτη και απ’ όποιον άλλο θεωρεί ότι έχει τα φόντα, να επιληφθεί της διαδικασίας καθώς έχουν τεθεί πάρα πολύ ενδιαφέροντα θέματα, ωστόσο χρειάζονται ένα πλαίσιο αναφοράς για να μπορέσουν να οδηγήσουν σε ουσιαστικό διάλογο.

Μια ιδέα είναι να αραιώσουμε το πάρτι, καθώς οι καλεσμένοι κάλεσαν κι άλλους κι εκείνοι κι άλλους, και γίνεται μπάχαλο. Θα μπορούσαμε να πούμε στον Φρειδερίκο, στον Σιγισμούνδο, στον Ζακ-Μαρί και τ’ άλλα παλικάρια να μαζέψουν το σινάφι τους και να πάνε στο καλό. Να μείνουμε επιτέλους μόνοι βρε αδελφέ και να πούμε τα δικά μας (γιο-οχο-χο, σ’ ένα βαθύ μπουντρούμι, μ’ ένα μπουκάλι ρούμι). Λέω εγώ τώρα…

 

Απάντηση: Re: Λέξεις-βαλίτσες: Υποταγή

vautrin
εχω ξαναδημοσιευσει τον παρακατω συνδεσμο σε αλλο νημα, αλλα επειδη θεωρω πολυ ενδιαφερουσα την αναλυση οσον αφορα την υποταγη στην μητερα, δραττομαι της ευκαιριας να σας το ξαναδωσω
δεν το κουραζω με δικα μου σχολια ...

http://www.psychoanalysis.org.gr/pagefull.php?id=31&mytable=ergasies

 

Απάντηση: Λέξεις-βαλίτσες: Υποταγή

Η ερώτηση μου:

πήρε την εξής...απάντηση:

Θα προσπαθήσω να γίνω πιο κατανοητή λοιπόν τι εννοούσα με την ερώτηση μου.

Την ερμηνεία του όρου μετουσίωση μπορώ ακόμα κι εγώ να την αντιληφθώ  ...

Εκείνο που δεν "έπιασα" μέσα στα τόσα αυτονόητα περί Φαλλού και εξουσίας, ακριβώς επειδή όπως λες κι εσύ δεν είμαστε σε φόρουμ βιολογίας ή κοινωνιολογίας, είναι ποιοι εσύ προσωπικά και τι είδους πιστεύεις πως είναι οι τρόποι που το υ μετουσιώνει και σε τι/πως διαφέρουν απ αυτούς των βανίλλα.

Τελικά ξαναδιαβάζοντας το, πρόσεξα πως "δεν ήθελες να παρασυρθείς και να ασχοληθείς με αυτό, επειδή ήθελες να μιλήσεις για υποταγή και μόνο".

Υ.Γ. Τελικά μπορεί να "έπιασε" τ αυτί μου κάπου κάποτε εντελώς τυχαία τη λέξη μετουσίωση, αλλά το κάγκουρας χρειάστηκε να το googlαρω.  

 

Μονομερείς συμβολοποιήσεις φαλλοκεντρικότητας. Ομ-φαλός και γυρολόι.