Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Μιλώντας

Μιλώντας μου για ποιά γητέματα δεν ξέρω
Μα άλλα λεν πάρεξ αυτά που επιθυμώ
Τόση λαχτάρα απόψε στον κόσμο να φέρω
Και μ' έπνιξαν λόγια ασήμαντα σ' άλλο ρυθμό

Και συ που τη θλίψη μπορείς και μου παίρνεις
Μισά τα χείλη κι αφήγηση καμιά
Μην προσπαθείς μαντατοφόρους να μου στέλνεις
Μείναμε όλοι σ' αυτή την ερημιά

Στ. Ροζάνης

 

Τώρα ξέρω γιατί...

Τώρα ξέρω γιατί οι δύτες βουτάνε στα βαθιά.
Γιατί τσακίζουν τη μέση τους κάνοντας επικίνδυνα μακροβούτια.
Δεν είναι οι θησαυροί που βρίσκονται ξεχασμένοι εκεί
δεν είναι οι αρχαίες ελληνικές τριήρεις
με τις πολύτιμες υδρίες που τους περιμένουν.
Αυτές οι ατέλειωτες απόπειρες να φτάσουν στον βυθό
έχουν μόνο ένα σκοπό, ν'αγγίξουν, έστω, λίγο από τη λάσπη
εκεί που τυφλά σέρνονται τα πιο τρελά όνειρά τους.

Λ. Αξελός

 

Άτιτλο

Τον ξέρω αυτό τον τόπο,
ξαναπέρασα παιδί με το πουλάρι μου.
Έχουν αλλάξει όλα
κάτω απ΄τον ίδιο ουρανό.
Ξαπλώνω στο ψηλό χορτάρι,
άνοιξη και βροχή, δεν κλαίω.
Ας ξαναπέσουν όλα
στην πράσινη βουβή αγκαλιά.
Γυρίζω μπρούμυτα κι ακούω
το καπάκι τ΄ουρανού που κλείνει.
Σ΄αυτή την κιβωτό
είμαι το είδος δίχως ταίρι.

Μιχάλης Γκανάς

 

Μεθύστε
Πρέπει νά ῾σαι πάντα μεθυσμένος.
Ἐκεῖ εἶναι ὅλη ἡ ἱστορία: εἶναι τὸ μοναδικὸ πρόβλημα.
Γιὰ νὰ μὴ νιώθετε τὸ φριχτὸ φορτίο τοῦ Χρόνου
ποὺ σπάζει τοὺς ὤμους σας καὶ σᾶς γέρνει στὴ γῆ,
πρέπει νὰ μεθᾶτε ἀδιάκοπα. Ἀλλὰ μὲ τί;
Μὲ κρασί, μὲ ποίηση ἢ μὲ ἀρετή, ὅπως σᾶς ἀρέσει.
Ἀλλὰ μεθύστε.

Καὶ ἂν μερικὲς φορές, στὰ σκαλιὰ ἑνὸς παλατιοῦ,
στὸ πράσινο χορτάρι ἑνὸς χαντακιοῦ,
μέσα στὴ σκυθρωπὴ μοναξιὰ τῆς κάμαράς σας,
ξυπνᾶτε, μὲ τὸ μεθύσι κιόλα ἐλαττωμένο ἢ χαμένο,
ρωτῆστε τὸν ἀέρα, τὸ κύμα, τὸ ἄστρο, τὸ πουλί, τὸ ρολόι,
τὸ κάθε τι ποὺ φεύγει, τὸ κάθε τι ποὺ βογκᾶ,
τὸ κάθε τι ποὺ κυλᾶ, τὸ κάθε τι ποὺ τραγουδᾶ,
ρωτῆστε τί ὥρα εἶναι,
καὶ ὁ ἀέρας, τὸ κύμα, τὸ ἄστρο, τὸ πουλί, τὸ ρολόι,
θὰ σᾶς ἀπαντήσουν:

-Εἶναι ἡ ὥρα νὰ μεθύσετε!

Γιὰ νὰ μὴν εἴσαστε οἱ βασανισμένοι σκλάβοι τοῦ Χρόνου,
μεθύστε, μεθύστε χωρὶς διακοπή!

Μὲ κρασί, μὲ ποίηση ἢ μὲ ἀρετή, ὅπως σᾶς ἀρέσει.

Charles Baudelaire

 

Η ζωή είναι πολύ μακριά
Μεταξύ πόθου και σπασμού
Μεταξύ δύναμης και ύπαρξης
Μεταξύ ουσίας και πτώσης

Τ. Έλιοτ

 

Ματαιότης

Κρυφά, βουβά τα δάκρυα του καημού
στέγνωσαν στα χλωμά τα μάγουλά μου
και στάθηκα το νόημα του χαμού
ζητώντας άθελά μου.

Και στάθηκα ρωτώντας το γιατί
στα πλούσια, στα περήφανα στολίδια
κ’ είπα, νάταν η αγάπη τάχα αυτή;
η ζωή μην ήταν η ίδια;

Και στάθηκα ρωτώντας το γιατί
εκεί που άλλοτε η νειότη μου ευωδούσε
κι’ άκουσα μια φωνή, μια βαρετή
φωνή που προβοδούσε.

Κ’ έμεινα εκεί στημένη, ως που σιγά
το ρώτημα σε γέλιο απολιθώθη
και το βαθύ σκοτάδι που σιγά
στα μάτια μου καρφώθη.

Καμμιά φωνή δε φτάνει απ’ τα πολλά
τα δυνατά πριν ’πο μένα πήγαν.
Οι γνωστικοί με κύτταξαν καλά
κ’ είπαν πως είμαι φάντασμα και φύγαν.

Μαρία Πολυδούρη

 

Το κουκλόσπιτο στην Αρλ

Μέσα σε χώματα πολλά
ένα κομμένο αυτί σαν πλατανόφυλλο το ρεύμα ταξιδεύει∙
κάποτε θα ψιθυρίζαμε σ’ αυτό τ’ αυτί
σε τελετές δημόσιες και ιδιωτικές στιγμές
λόγια γλυκά ή αυστηρά
τώρα μέσ’ απ’ τη γη δεν ξεχωρίζει
τα βήματα του ανθρώπου που έσταξε
φαρμάκι στο λαβύρινθό του
και δεν ανατριχιάζει από το τρόχισμα του μαχαιριού
στα σιδερένια νεκροκρέβατα της Αρλ
θυμάται μόνο την Άνοιξη
που τα πουλιά τρυπώνουν απ’ τη στέγη
και κινούν για λίγο τα νήματα
οι κούκλες να ξεμουδιάσουν τ’ αρρωστημένα τους μέλη
να δοκιμάσουν τις σκουριασμένες τους κλειδώσεις στο
σανίδι.

Με τη ζέστη ανοίγουν οι μαύρες συμπληγάδες
περνά μονάχα ο τζίτζικας
πάνω σε μια παλάμη φως
μονότονα να τραγουδήσει
γι’ αυτούς που ξυπνάνε με τη σκέψη τους στο θάνατο
όμως εύκολα αναβάλλουν για την επομένη
με την κρυφή ελπίδα
πως όλα μπορούν να ξαναρχίσουν από το μηδέν
όπως κάθε Μάρτιο ένας καινούργιος κόσμος πρασινίζει
και τα σκουλήκια μπορούν να νοσταλγούν
τα πτώματα που κράτησαν ταριχευμένα οι πάγοι του
χειμώνα
και οι πλυμένες από τη βροχή ρίζες
σαν κέρατα χωμένες
στο σώμα αυτό που ταξιδεύει ακέφαλο
μπορούν να ελπίζουν
στο κίτρινο σκοτάδι του Βαν Γκογκ.

( Νίκος Δαββέτας )

 

Είμαστε μόνοι μας
θα ζούσα την κάθε στιγμή για χάρη σου,
θα λάτρευα το αεράκι που σε δροσίζει και
θα 'κανα σκιά με τα χέρια μου να ξαποστάσεις
τα μεσημέρια του καλοκαιριού,

είμαστε μια σκέψη στο άπειρο
μια βαρκάδα κάτω απ΄το φως της σελήνης
είμαστε μόνοι μας
χαμένοι
με χαλασμένη πυξίδα

θα ζούσα στην άκρη του ονείρου σου
και εσύ κατάλαβες
στην άκρη του κόσμου
από τότε έχω να σε δω

-Erina Espiritu-
 

 

Θά έρθει μια μέρα

Θά έρθει μια μέρα που δε θά έχουμε πια τί να πούμε
Θα καθόμαστε απέναντι και θα κοιταζόμαστε στα μάτια
Η σιωπή μου θα λέει: Πόσο είσαι όμορφη, μα δε
βρίσκω άλλο τρόπο να στο πω

Θα ταξιδέψουμε κάπου, έτσι από ανία ή για να
πούμε πως κι εμείς ταξιδέψαμε.
Ο κόσμος ψάχνει σε όλη του τη ζωή να βρει τουλάχιστο
τον έρωτα, μα δεν βρίσκει τίποτα.

Σκέφτομαι συχνά πως η ζωή μας είναι τόσο μικρή
που δεν αξίζει καν να την αρχίσει κανείς.

Από την Αθήνα θα πάω στο Μοντεβίδεο ίσως και
στη Σαγκάη, είναι κάτι κι αυτό δε μπορείς
να το αμφισβητήσεις.

Καπνίσαμε -θυμήσου- ατέλειωτα τσιγάρα
συζητώντας ένα βράδυ
-ξεχνώ πάνω σε τί- κι είναι κρίμα γιατί ήταν τόσο
μα τόσο ενδιαφέρον.

Μια μέρα, ας ήτανε, να φύγω μακριά σου αλλά κι
εκεί θά έρθεις και θα με ζητήσεις

Δε μπορεί, Θέ μου, να φύγει κανείς μοναχός του.

Μανώλης Αναγνωστάκης

 

«Θεατρίνοι, Μ.Α.»

Στήνουμε θέατρα και τα χαλνούμε
όπου σταθούμε κι όπου βρεθούμε
στήνουμε θέατρα και σκηνικά,
όμως η μοίρα μας πάντα νικά

και τα σαρώνει και μας σαρώνει
και τους θεατρίνους και το θεατρώνη
υποβολέα και μουσικούς
στους πέντε ανέμους τους βιαστικούς.

Σάρκες, λινάτσες, ξύλα, φτιασίδια,
ρίμες, αισθήματα, πέπλα, στολίδια,
μάσκες, λιογέρματα, γόοι και κραυγές
κι επιφωνήματα και χαραυγές

ριγμένα ανάκατα μαζί μ’ εμάς
(πες μου που πάμε; πες μου που πας 
πάνω απ’ το δέρμα μας γυμνά τα νεύρα
σαν τις λουρίδες ονάγρου ή ζέβρα

γυμνά κι ανάερα, στεγνά στην κάψα
(πότε μας γέννησαν; πότε μας θάψαν 
και τεντωμένα σαν τις χορδές
μιας λύρας που ολοένα βουίζει.

Δες
και την καρδιά μας∙ ένα σφουγγάρι,
στο δρόμο σέρνεται και στο παζάρι
πίνοντας το αίμα και τη χολή
και του τετράρχη και του ληστή.


Μέση Ανατολή, Αύγουστος ’43


Γιώργος Σεφέρης

 

Φωνές

Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες
εκείνων που πεθάναν, ή εκείνων που είναι
για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους.

Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε•
κάποτε μες στην σκέψη τες ακούει το μυαλό.

Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν
ήχοι από την πρώτη ποίησι της ζωής μας-
σα μουσική, την νύχτα, μακρυνή, που σβήνει.

Κ. Καβάφης

 

Οι νικημένοι

Ανάβαλες την τελευταία πάντα μέρα τη φυγή σου,
Είχαμε μέσα κι οι δυο μας βαθιά τον πανικό του χωρισμού,
Νοσταλγούσαμε τόσο να χαρίσουμε τις αβέβαιες πλάνες μας στ’ όνειρο,
Όμως ποιός δε λογάριασε τα λευκά καλοκαίρια που πληγώσαν τα χρόνια μας,
Ποιός δεν επίστεψε πως δεν είχαμε ακόμα πληρώσει το χρέος μας ολάκερο
Και βρίσκουμε την κρίσιμη τούτη στιγμή αιχμάλωτους όρκους στη νιότη μας,
αισθήματα πιο πλούσια από τ’ άναμμα της σάρκας;
Ξέρεις πως πια ξεχάσαμε τ’ αμέριμνα παιδιά που σπαταλούσαν το γέλιο τους,
Ξέρεις πως θά ’ρθει μια μέρα που θα φορέσουμε αλογάριαστα ολόγυμνοι τον εαυτό μας.
Συντροφεύοντας τις ακριβές μας αμφιβολίες, ξαγρυπνήσαμε ατέλειωτες νύχτες
Χωρίς δίπλα μας να ’ναι κανείς ν’ ακούσει την αγωνία της φωνής μας.
Αγαπήσαμε μια τρικυμία καινούρια,
Κι όμως γιατί ν’ αναβάλλουμε πάντα την ώριμη χρονολογία;
Και μένουμε δυο νικημένοι μ’ ολιγόπιστα μάταια φερσίματα.

Μανόλης Αναγνωστάκης