Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Έξι βδομάδες κιόλας

«Έξι βδομάδες κιόλας, κι άλλες δεκαπέντε ακόμα
Μέρες ατέλειωτες! Μες στους ανθρώπινους καημούς,
Βέβαια, καημός πικρός ωσάν το χωρισμό δεν είναι!

Γράφεις, σου γράφων, λες πως αγαπάς, πώς σ’ αγαπούνε,
Το βλέμμα, κάθε μέρα, τις κινήσεις, τη φωνή,
Ώρες μ’ εκείνον μοναχός μιλάς που είναι μακριά.
Μα ό, τι κι αν αισθανθείς κι ό, τι κι αν στοχαστείς και όλα όσα
Μ’ εκείνον πεις που βρίσκεται μακριά σου, είναι όλα αυτά
Άτονα κι άχρωμα και μελαγχολικά πιστά.

Ω! η απουσία! Η πιο σκληρή απ’ τις δυστυχίες όλες
Στις λέξεις και στις φράσεις να ζητάς παρηγοριά,
Στο άπειρο μέσα πλήθος των θλιμμένων στοχασμών σου
Και ό, τι θα βρεις, ανούσιο πάντα να ‘ναι και πικρό!
Κι ύστερα, να, αιχμηρή και κρύα σαν λεπίδι,
Γοργότερη από τα πουλιά, κι από τις σφαίρες πιο γιορτή,
Κι απ’ το νοτιά στη θάλασσα κι απ’ το αγριοφύσημά του,
Και μ’ ένα δηλητήριο στην αιχμή θανατερό,
Να, όμοια σα βέλος, που ‘ρχεται στο τέλος η Υποψία,
Ξαπολυμένη από την άθλια Αμφιβολία τη βδελυρή.

Μπορεί ποτέ; Ενώ στο τραπέζι ακουμπισμένος,
Το γράμμα της με δάκρυα να διαβάζω εγώ,
Το γράμμα της που όλο για την αγάπη της μου λέει,
Την ώρα εκείνη η σκέψη της να ‘ναι δοσμένη αλλού;
Ποιος ξέρει; Ενώ για μένα αργές εδώ και θλιβερές,
Κυλούν οι μέρες, σαν ποτάμι μ’ όχθες ξεραμένες,
Ίσως να χαμογέλασε το χείλι της τ’ αγνό;
Ίσως να ‘ναι χαρούμενη και να με λησμονάει;

Και μελαγχολικός το γράμμα της ξαναδιαβάζω.»

Πωλ Βερλαίν

 

Μια νύχτα αγρύπνιας πέρασα, πλάι στα θλιμμένα ρόδα.
Η ανάμνησή σου, που άλλοτε τόσο γλυκειά μού εστάθη,
βάραινε εντός μου σαν το μύρο των θλιμμένων ρόδων.
Ήχοι σβησμένοι εφτάνανε απ’ της πολιτείας το βάθος
και, σαν τοξότες μυθικοί, βέλη βουερά τοξεύαν,
να διώξουν την ανάμνηση, που πλάι μου φτερουγούσε.
Τα ρόδα εσκύβανε χλωμά, σε λήθαργο υπνωσμένα,
μα η ανάμνησή σου επίμονα μεθούσε απ’ τ’ άρωμά τους.
Μια νύχτα σκοτεινή νοσταλγικά σ’ αναπολούσα.

Βαφόπουλος

 

Μιλούσες για Πράγματα

«Μιλοῦσες γιὰ πράγματα ποὺ δὲν τἄ ῾βλεπαν κι αὐτοὶ γελοῦσαν
Ὅμως νὰ λάμνεις στὸ σκοτεινὸ ποταμὸ
Πάνω νερὰ
Νὰ πηγαίνεις στὸν ἀγνοημένο δρόμο
Στὰ τυφλά, πεισματάρης
Καὶ νὰ γυρεύεις λόγια ριζωμένα
Σὰν τὸ πολύροζο λιόδεντρο
Ἄφησε κι ἂς γελοῦν
Καὶ νὰ ποθεῖς νὰ κατοικήσει κι ὁ ἄλλος κόσμος
Στὴ σημερινὴ πνιγερὴ μοναξιὰ
Στ᾿ ὀρφανισμένο του ὁ πάρο
Ἄφησέ τους
Ὁ θαλασσινὸς ἄνεμος κι ἡ δροσιὰ τῆς αὐγῆς
Ὑπάρχουν χωρὶς νὰ τὸ ζητήσει κανένας.»


(Γιώργος Σεφέρης «Θερινό Ηλιοστάσι, Θ΄»)

 

13.12.43
Θυμᾶσαι ποὺ σοῦ ῾λεγα
Ὅταν σφυρίζουν τὰ πλοῖα μὴν εἶσαι στὸ λιμάνι.
Μὰ ἡ μέρα ποὺ ἔφευγε ἤτανε δικιά μας
καὶ δὲ θὰ θέλαμε ποτὲ νὰ τὴν ἀφήσουμε
Ἕνα μαντήλι πικρὸ θὰ χαιρετᾶ τὴν ἀνίατου γυρισμοῦ
Κι ἔβρεχε ἀλήθεια πολὺ κι ἤτανε ἔρημοι οἱ δρόμοι
Μὲ μιὰ λεπτὴν ἀκαθόριστη χινοπωριάτικη γεύση
Κλεισμένα παράθυρα κι οἱ ἄνθρωποι τόσο λησμονημένοι -
Γιατί μᾶς ἄφησαν ὅλοι; Γιατί μᾶς ἄφησαν ὅλοι;
Κι ἕσφιγγα τὰ χέρια σου Δὲν εἶχε τίποτα τ᾿ ἀλλόκοτο ἡ κραυγή μου.

Θὰ φύγουμε κάποτε ἀθόρυβα καὶ θὰ πλανηθοῦμε
Μὲς στὶς πολύβοες πολιτεῖες καὶ στὶς ἔρημες θάλασσες
Μὲ μιὰν ἐπιθυμία φλογισμένη στὰ χείλια μας
Εἶναι ἡ ἀγάπη ποὺ γυρέψαμε καὶ μᾶς τὴν ἀρνήθηκαν
Ξεχνοῦσες τὰ δάκρυα, τὴ χαρὰ καὶ τὴ μνήμη μας
Χαιρετώντας λευκὰ πανιὰ π᾿ ἀνεμίζονται.
Ἴσως δὲ μένει τίποτ᾿ ἄλλο παρὰ αὐτὸ νὰ θυμόμαστε.
Μὲς στὴν ψυχή μου σκιρτᾶ τὸ ἐναγώνιο Γιατί,
Ρουφῶ τὸν ἀγέρα τῆς μοναξιᾶς καὶ τῆς ἐγκατάλειψης
Χτυπῶ τοὺς τοίχους τῆς ὑγρῆς φυλακῆς μου
καὶ δὲν προσμένω ἀπάντηση
Κανεὶς δὲ θ᾿ ἀγγίξει τὴν ἔκταση τῆς στοργῆς
καὶ τῆς θλίψης μου.

Κι ἐσὺ περιμένεις ἕνα γράμμα ποὺ δὲν ἔρχεται
Μιὰ μακρινὴ φωνὴ γυρνᾶ στὴ μνήμη σου καὶ σβήνει
Κι ἕνας καθρέφτης μετρᾶ σκυθρωπὸς τὴ μορφή σου
Τὴ χαμένη μας ἄγνοια, τὰ χαμένα φτερά.

Μανώλης Αναγνωστάκης

 

« Ο φόβος»

«Σε βρήκα σπίτι ακατοίκητο, αραχνιασμένο
Τα δωμάτια καθάρισα, τα έπιπλα τακτοποίησα
Έβαψα τους τοίχους, έστρωσα τα χαλιά
Και σε περίμενα, και όταν ήρθες
θέλησα να φύγω, Φοβήθηκα
Φοβήθηκα τόσο πολύ, το τακτοποιημένο σπίτι
Νοιώθω πιο ασφαλής στην αραχνιασμένη μου ζωή
Νοιώθω πιο ασφαλής να κουρνιάζω στα κλωνάρια της ποίησης
Ας ουρλιάζω τα βράδια, ας χάνομαι
όταν ξυπνάει ο λύκος της μοναξιάς
Πως θα αντέξεις το αίμα να ρέει στο προσκέφαλο;
Την υγρασία στα σεντόνια της αγωνίας;
Φοβάμαι σου λέω τα τακτοποιημένα όνειρα
Φοβάμαι το κορμί σου
να καταδυναστεύει τη σκέψη μου
Σαρκοβόρα λουλούδια τα μάτια σου
Απειλούν την αυτοτέλειά μου
Έστω κατασπάραξέ με
στην κάμαρα με τις κόκκινες κουρτίνες
Μόνο σε παρακαλώ
άσε στην καρδιά μου, ελεύθερη
μια μικρή γωνιά Να λουφάξει το ποίημα,
φοβάται»

Γιάννη Ποταμιάνος

 

 

..Η θλίψη σπάει με θόρυβο, θρυμματίζεται
σαν τζάμι

Κάθε νύχτα που ξημέρωσε
νίκη
επί θανάτου
ένα ξενύχτισμα για τα νεκρά
όνειρα
της ενηλικίωσης

Κάθε νύχτα έρωτα
νίκη
για την άχαρη τελετουργία της μέρας

Καλύτερα μισός, από νεκρός
καλύτερα ο πόνος, από το τίποτα
...

θα μας σώσει ο έρωτας
αυτός που κουλουριάζεται πλάι μας
όταν αιμορραγούμε

όσοι μας τραβούν να σηκωθούμε όρθιοι
όταν τίποτα δεν μας υπόσχεται η καινούργια μέρα

...
εμάς θα μας σώσει
η γύμνια

η δική μας
και των άλλων

η αλήθεια θα μας κάνει καινούργιους
ωραίους και ένδοξους στην ήττα

Άννα Νιαράκη

 

Επέτειος


Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
στο σημάδι ετούτο που παλεύει
πάντα κοντά στη θάλασσα
Νιάτα στα βράχια επάνω,
στήθος με στήθος προς τον άνεμο
Πού να πηγαίνει ένας άνθρωπος
που δεν είναι άλλο από άνθρωπος
Λογαριάζοντας με τις δροσιές
τις πράσινες στιγμές του,
με νερά τα οράματα της ακοής του,
με φτερά τις τύψεις του
Ά, Ζωή
παιδιού που γίνεται άντρας
Πάντα κοντά στη θάλασσα
όταν ο ήλιος τον μαθαίνει ν' ανασαίνει κατά 'κεί που σβήνεται η σκιά του γλάρου.


Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Άσπρο μέτρημα μελανό άθροισμα
λίγα δέντρα και λίγα βρεμένα χαλίκια
Δάχτυλα ελαφρά για να χαϊδέψουν ένα μέτωπο
Ποιό μέτωπο
Κλάψαν όλη τη νύχτα οι προσδοκίες και δεν είναι πια
Κανείς δεν είναι
Ν' ακουστεί ένα βήμα ελεύθερο
Ν' ανατείλει μια φωνή ξεκούραστη
Στο μουράγιο οι πρύμνες να παφλάσουν γράφοντας
όνομα πιο γλυκό μέσ' στον ορίζοντά τους
Λίγα χρόνια λίγα κύματα
Κωπηλασία ευαίσθητη
στους όρμους γύρω απ' τήν αγάπη.

Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Χαρακιά πικρή στην άμμο που θα σβήσει
- Όποιος είδε δυό μάτια ν' αγγίζουν τη σιωπή του
κι έσμιξε τη λιακάδα τους κλείνοντας χίλιους κόσμους
ας θυμίσει το αίμα του στους άλλους ήλιους
Πιο κοντά στο φως
υπάρχει ένα χαμόγελο που πληρώνει τη φλόγα -
Μα εδώ στο ανήξερο τοπίο που χάνεται
σε μιά θάλασσα ανοιχτή κι ανέλεη
μαδά η επιτυχία
Στρόβιλοι φτερών
και στιγμών που δέθηκαν στο χώμα
Χώμα σκληρό κάτω από τ' ανυπόμονα
πέλματα,
χώμα καμωμένο για ίλιγγο
Ηφαίστειο νεκρό.

Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Πέτρα ταμένη στο υγρό στοιχείο
πιο πέρα απ' τα νησιά
πιο χαμηλά απ' το κύμα
γειτονιά στις άγκυρες
- Όταν περνάν καρίνες
σκίζοντας με πάθος
ένα καινούριο εμπόδιο και το νικάνε
και μ' όλα τα δελφίνια της αυγάζ' η ελπίδα
κέρδος του ήλιου σε μι' ανθρώπινη καρδιά -

Τα δίχτυα της αμφιβολίας τραβάνε
μια μορφή από αλάτι
λαξεμένη με κόπο
αδιάφορη άσπρη
που γυρνάει προς το πέλαγος
τα κενά των ματιών της
στηρίζοντας το άπειρο.

Ελύτης

 

Μην αφήνεσαι…

Μην αφήνεσαι, κρατήσου γερά
και θα νικήσεις.
Βλέπω τη νύχτα να φεύγει:
Κουράγιο, μη φοβάσαι.

Κοίτα μπροστά σου προς την ανατολή
σε μια διασταύρωση του δάσους
φαίνεται τ’άστρο της αυγής.
Κουράγιο, μη φοβάσαι.

Είναι παιδιά της νύχτας,
που απ’το σκοτάδι βγαίνουν στο δρόμο:
η απελπισία, η τεμπελιά, η αμφισβήτηση,
δεν είναι παιδιά της αυγής.
Τρέξε, έλα έξω.. Κοίτα,
στρέψε το βλέμμα σου ψηλά,
ξαστέρωσε ο ουρανός.
Κ ο υ ρ ά γ ι ο, μη φοβάσαι πιά.

R. Tagore

 

Κρυφτό

Ο κόσμος είναι πολύ μικρός
Για να κρυφτείς .
Ακροβατείς με την ανωνυμία.
Κρατάς όμως ψαλίδι,
Κόβεις την ισορροπία σου.

Εσύ δεν ήθελες να ξηλώσεις
τη μοναξιά σου ,
αλλά είχες κάνει διπλοβελονιά
το φόβο;

Τώρα αφήνεις το σχοινί.
Βουτάς .
Ο ακροβάτης όταν πέφτει
γίνεται θέαμα.

Τα μάτια του κόσμου τρέμουν.
Δεν λυπούνται για ‘σενα.
Γυρίζουν το βλέμμα στο αίμα.
Μονάχα απ’το δικό τους δέρμα
Μπορούν να το μετρούν.

Πέφτεις.
Μονάχα η πτώση ηχεί
Στο πλήθος.


Ήθελες να σε θυμούνται.
Δεν άντεχες άλλο το κρυφτό.

Εμένα με θυμώνει ο θόρυβος.
Κάνει μονάχα κρότο ο φόβος.
Δεν λυγίζει.
Μόνο θάβεται.

Τελικά δε φταίει ο κόσμος
Που είναι μικρός.
Μα εσύ.
Που αν και το ‘ξερες
Κρυβόσουν.

Παναγιώτα Καλογεράκου

 

Η Ψυχή

Μιαν άνοιξη κι ένα
καλοκαίρι
μ' εγκατέλειψα
στην βίαιη έπαρση
της φαντασίας.

Απέναντι η ψυχή μου
άλλοτε ορατή κι άλλοτε
αόρατη
περίμενε τ' αποφάγια
και τις ελεημοσύνες.

Θέλησε να υπομένει
μ' αληθινή εγκαρτέρηση
το ξέφτισμα του ονείρου
το δυνατό κι επίσημο
της κατάρρευσης
του τοπίου.

Έμαθε να σωπαίνει
μιας και δεν ήταν πια
η αγαπημένη των πραγμάτων.

Κάθε της στιγμή
ένα ήσυχο ερωτηματικό
για τον φοβερό καιρό
της βαθειάς πληγής
της παράδοξης.

Πλενόμουν στο νερό
του βάλτου.
Τυφλωνόμουν
απ' την αλαζονεία
του λανθασμένου
υποσχετικού.

Σωπασμένες οι νότες
έχασαν τον προορισμό τους.
Κυρίαρχη η Πλάνη.

Στο έσχατο σημείο
εκεί, που πόθησα τον ύπνο
να με τυλίξει ολάκερη
είδα την ψυχή μου
να πλέει στο σιμά μου.

~στέλλα βρακά~