Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Ανατροφή

Λείπω
Λείπεις
Λύπη

Οικόσιτο ρήμα.
Το είχε δέσει η μάνα
μ’ ένα λουρί από το πόδι μου,
για να μου κάνει συντροφιά όταν εκείνη
λύπη.
Ξέρω καλά τους χρόνους του και τις συνήθειες του.
Καμιά φορά,
στο τρίτο πρόσωπο βγάζει τη μάσκα
και απλώνεται
με ήττα.

(Εκτός κι αν κάτι
δεν έμαθα καλά.
Από παιδί.)

---------------------------

( Αντιγόνη Βουτσινά )

 

Xαιρετισμός στην αυγή

Κοίταξε τούτη τη μέρα!
γιατί είναι ζωή,
η ίδια η ζωή της ζωής.
Στο σύντομο πέρασμά της
κείτονται όλες οι αλήθειες
κι οι πραγματικότητές μας.
Η ευτυχία της νιότης
η δόξα της δράσης
η χαρά για κάθε επίτευγμα.
Γιατί το χτές
δεν είναι παρά ένα όνειρο
και τ΄ αύριο, μόνο ένα όραμα.
Ενώ το σήμερα που τόζησες όμορφα, κάνει το χτές όραμα ευτυχίας.
Και το κάθε αύριο ένα όραμα ελπίδας
Φρόντιζέ τη λοιπόν καλά τούτη τη μέρα!
Τούτος είν’ ο χαιρετισμός στην αυγή.

Calidasa

 

ΦΛΕΒΑΤΟ

Πλοκάμια, λοιπόν!

Σφιχτά, γύρω από τον λαιμό, το στόμα, αλλά και μέσα του. Σφιχτά, γύρω από την μέση και το στήθος. Γύρω απ’ την λεκάνη και τους γλουτούς, τα λευκά μπούτια και τις γάμπες. Ακόμα κι ανάμεσα στα δάχτυλα. Κοκκινωπά, σαν και το χρώμα των μαλλιών της "οδαλίσκης".

Πλοκάμια που ανασηκώνουν το σώμα, πάνω από το έδαφος, και το αφήνουν έρμαιο των σπασμών του, μέσα στην ασφυκτική αγκαλιά τους.

Κι όταν η κορύφωση έρθει (σαν ευχάριστος εφιάλτης που δεν τελειώνει ποτέ), ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ, τα δόντια της δαγκώνουν, από την αφόρητη πίεση, τα σάρκινα δεσμά και ο ιδρώτας που γλιστρά πάνω στο σώμα, στάζει στο δάπεδο, αναμειγμένος με το υπόλευκο “Ιχώρ” του κόλπου της. Κι έπειτα πάλι....

Και το τέρας εκεί γύρω, καταβροχθίζει με τα μάτια, ότι δεν προφταίνει να καταβροχθίσει με το σώμα. Ένας πρωτόγονος δήμιος με την καρδιά του να πάλλεται δυνατά, σε πλήρη συντονισμό με την καρδιά του θύματός του.

 

5Η

Μια γυμνή μπαλαρίνα χορεύει πάνω στην σκηνή και στους ρυθμούς της 5ης του Μπετόβεν. Στην κατάμεστη, από κοινό, αμφιθεατρική αίθουσα εξελίσσεται το εξής σκηνικό: Οι μισοί από τους θεατές, δένουν και φιμώνουν, σχεδόν σαν υπνωτισμένοι, τους άλλους μισούς, πάνω στα καθίσματα του χώρου και σε πλήρη συγχρονισμό με την μουσική. Ωστόσο, τα βλέμματα όλων είναι, συνέχεια, καρφωμένα στην θέα της χορεύτριας που, τώρα, δίνει τον καλύτερό της εαυτό (έχει ματώσει στην κυριολεξία). Με το έργο να φτάνει στο τέλος του, η γυναίκα εκτοξεύει έναν τεράστιο πίδακα κολπικών υγρών, προς την πλευρά του κοινού, και ξεψυχά. Οι λυμένοι θεατές χειροκροτούν ένθερμα, ενώ τα καθηλωμένα «θύματά» επικροτούν μουγκρίζοντας μέσα στα δεσμά τους.

 

Ονειρικό τραγούδι Νο 4

Γεμίζοντας το σφιχτό και υπέροχο κορμί της
κοτόπουλο με πάπρικα, με κοίταξε
δύο φορές.
Λιγοθυμώντας από ενδιαφέρον, κι εγώ την γούσταρα
και μόνο επειδή υπήρχε ο άντρας της και άλλοι τέσσερις άνθρωποι,
βαστήχτηκα να μην χιμήξω πάνω της
ή να πέσω στα μικρά της πόδια και να κλάψω.
«Είσαι η πιο φλογερή που εδώ και χρόνια νύχτα
έχουν απολαύσει τα θολωμένα μάτια
του Χένρυ, Μεγαλείο.» Συνέχισα
(απελπισμένος) το παγωτό κοκτέιλ.

- Ο Κύριος Κοκάλας: είναι γιομάτος,
ο ντουνιάς, από κορίτσια που τρώνε.

Μαύρα μαλλιά, Λατίνα στην όψη, μάτια πετράδια
χαμηλωμένα… ο βλάχος στο πλάι της γλεντάει… Ποιο θαύμα
την κρατάει καθισμένη, εκεί πέρα;
Το εστιατόριο μέσ’ στην οχλοβοή. Δεν θα τη ένοιαζε κι ας ήταν και στον Άρη.
Που στράβωσε το πράγμα; Θα ‘πρεπε να υπάρχει ένας νόμος ενάντια
στον Χένρυ.

- Ο Κύριος Κοκάλας: υπάρχει.

( John Berryman )

 

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Φιλήστε
Μέχρι τα χείλη σας να ματώσουν

Ουρλιάξτε
Μέχρι οι φωνητικές σας χορδές να σπάσουν

Πετάξτε
Μέχρι να διαλυθούν τα φτερά σας

Αγαπήστε
Μέχρι να γίνουν θρύψαλα οι καρδιές σας

Ζήστε
Μέχρι θανάτου

Τότε μόνο θα μάθετε
Τι σημαίνει Ελευθερία.

Μαρία Κατσοπούλου

 

Τα ρομαντικά σκυλιά


Τον καιρό εκείνο ήμουν είκοσι χρονών
κι ήμουν τρελός.
Είχα χάσει μια χώρα,
είχα όμως κερδίσει ένα όνειρο.
Κι αν είχα αυτό το όνειρο,
τίποτ' άλλο δεν είχε σημασία.
Ούτε το να δουλεύω, ούτε το να προσεύχομαι.
Ούτε να μελετάω μέσα στα ξημερώματα.
Δίπλα με τα ρομαντικά σκυλιά.
Και τ' όνειρο ζούσε στο ευρύχωρο του πνεύματος μου.
Ένα δωμάτιο ξύλινο,
μισοσκιασμένο,
μέσα σε κάποιον απ' τους πνεύμονες του τροπικού.
Και φορές φορές μέσα μου επέστρεφα
και τ' όνειρο επισκεφτόμουν: άγαλμα που έγινε αιώνιο
μέσα σε στοχασμούς υγρούς,
ένα λευκό σκουλήκι που στριφογυρίζει στην αγάπη.
Μια αγάπη ανεξέλεγκτη.
Ένα όνειρο μέσα σε άλλο όνειρο.
Και ο εφιάλτης μου έλεγε: θα μεγαλώσεις.
Θ' αφήσεις πίσω τις εικόνες του πόνου και του λαβύρινθου
και θα ξεχάσεις.
Αλλά τον καιρό εκείνο, το να μεγαλώσεις θα ήταν έγκλημα.
Είμαι εδώ, είπα, μαζί με τα ρομαντικά σκυλιά
κι εδώ θα μείνω.

( Roberto Bolaño Ávalos )

 

Εναντιοδρομία

Όλα ν’ αλλάξουν όνομα και μόνο τ’ ουρανού να μείνει το ίδιο.
Την ψυχή να την πούμε ίλιγγο και μέθη, ρουφήχτρα σκοταδιού και ήλιου.
Τον ήλιο να τον πούμε πολλαπλασιασμένο δάσος.
Το δάσος, έκρηξη σ’ άγγιγμα σύννεφου.
Το σύννεφο, κομμένη κραυγή σκοτωμένου.
Τον σκοτωμένο, ομορφιά που της έβγαλαν τα μάτια.
Τα μάτια, κομμάτια ουρανού που σφυροκοπάνε τους πόθους.
Τη νύχτα να την πούμε μυρμηγκιά που εξιλεώνει τη σκέψη.
Τη σκέψη, αφαίρεση όλων των αριθμών απ’ το έξαλλο άθροισμα της πέτρας και της πετριάς
Τη γυναίκα, πυράκανθα, τον άντρα και το παιδί, αυλό από μυρωδάτο ξύλο.
Την πυράκανθα, πετριά στο πετρωμένο του νου.
Τον αυλό, αύρες που φυσούν παντού ως και στα λόγια που τα πίνει η αυγή.
Την αυγή να την πούμε μάτι ορθάνοιχτο στα θηρία ή στο δίκιο του θεού.
Το θεό, διαδρομή του άστρου και του ζωυφίου στην ίδια αγριάδα,
όπου ένας λύκος, ένα βρέφος κι ένα αηδόνι σκιρτούν στη λέξη «αεί».
Τότε καθώς θὰ ’χω πλαγιάσει σ’ ένα λιβάδι, θα ’μαι το αδολοφόνητο κορμί αντάμα μ’ όλες τις καμπύλες.
Και μ’ όλα τ’ άγρια πουλιά που ’χε γεννήσει η άμωμη καρδιά.
Και θα ’μαι το άστρο που φέγγει μες στο μεσημέρι ίδιο απριλιάτικη περπατησιά.
Ο ψίθυρος «κουράγιο φίλε» στο αυτί του κοκκαλιάρη αφρικανού.
Μαγνήτης που ηλεκτροθυμίζει, χοάνη κυκλοέλικτη αισθημάτων.
Ανάποδος στροβιλισμός όλων μαζί των ζωντανών μέσα στο βόγγο της θαλάσσης, όπως καθρεφτίζει
άστρο τον κάτοικο του ψαροκάλυβου που λείπει:
Εμένα που δε ζω και μες στ’ αυτί μου ξαγρυπνάω
αιώνες.

( Δημήτρης Παπαδίτσας )

 

Σχετικότητες

Αφετηρία εσύ, μου είπαν
κι εγώ είπα το τέλος.
Μέγα μέγεθος σε θεωρούν,
εγώ, το απόλυτο μηδέν.
Δεν σε έχουν συναντήσει
παρά μονάχα σε βιβλία
και διδασκαλίες μυστικιστικές.
Δεν ρώτησαν κι εμένα,
που ένα πρωί μου χτύπησες
την πόρτα κι είπες
-Χαιρέτα τον πατέρα σου,
φεύγουμε σήμερα ταξίδι.

( Άννα Νιαράκη )

 

Νυχτερινό

Ένα φεγγάρι πράσινο, μεγάλο,
που λάμπει μεσ᾿ τη νύχτα -τίποτ᾿ άλλο.

Μια φωνή γρικιέται μέσ᾿ το σάλο
και που σε λίγο παύει -τίποτ᾿ άλλο.

Πέρα μακριά, κάποιο στερνὸ σινιάλο
του καραβιού που φεύγει -τίποτ᾿ άλλο.

Και μόνον εν παράπονο μεγάλο
στα βάθη του μυαλού μου. -Τίποτ᾿ άλλο.

( Ναπολέων Λαπαθιώτης )

 

Στους φίλους

Γίνεται αργά. Σας βλέπω, αληθινά
ίδιους μ' εμένα στο βίτσιο του πάθους,
με τα παλτό, τα χαρτιά, τα φώτα
των σάλιων, τα μαλλιά ήδη εύθραυστα,
με τις λέξεις και τα κλεισίματα των ματιών, διεγερμένους
κι αποθαρρυμένους, καταβεβλημένους και συντετριμμένους, βραχνιασμένους
απ' την ακατάπαυστη συζήτηση,
σαν κατεβαίνετε αυτή την γκρίζα κοιλάδα,
όπως το κατάχλωμο χορτάρι σπρώχνει
που ο δρόμος χάνεται πια και το φως.
Τις φωνές ακούω μακρινές, σαν τις κλωστές
πέρα απ' τα βουνά ανάμεσα στις πέτρες και τα καλώδια...
Κάθε λέξη που με φτάνει, είναι αντίο.
Και χαλαρώνω το βήμα κι εσάς ακολουθώ στην καρδιά,
έναν εδώ, έναν εκεί, στην κατάβαση.

( Franco Fortini )

* Απόδοση στα ελληνικά T_S

 

Νοσταλγία

Μεσ' από το βάθος των καλών καιρών
οι αγάπες μας πικρά μάς χαιρετάνε.

Δεν αγαπάς και δε θυμάσαι, λες.
κι αν φούσκωσαν τα στήθη κι αν δακρύζεις
που δεν μπορείς να κλάψεις όπως πρώτα,
δεν αγαπάς και δεν θυμάσαι, ας κλαις.

Ξάφνου θα ιδείς δυο μάτια γαλανά
-- πόσος καιρός! -- τα χάιδεψες μια νύχτα·
και σα ν' ακούς εντός σου να σαλεύει
μια συφορά παλιά και να ξυπνά.

Θα στήσουνε μακάβριο το χορό
οι θύμησες στα περασμένα γύρω·
και θ' ανθίσει στο βλέφαρο σαν τότε
και θα πέσει το δάκρυ σου πικρό.

Τα μάτια που κρεμούν -- ήλιοι χλωμοί --
το φως στο χιόνι της καρδιά και λιώνει,
οι αγάπες που σαλεύουν πεθαμένες
οι πρώτοι ξανά που άναψαν καημοί...

Kώστας Καρυωτάκης