Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Στόμα δίχως φωνή

Στόμα δίχως φωνή,
χάνει απ' το βλεφάρισμα της γεύσης
ως και το χαλαρό τον κόμπο του φιλιού ακόμα.

Η φωνή είναι η αέναη ανάσταση,
χωρίς ωστόσο να 'ναι και πιο θαυματουργή
από τη σύμπυκνη εικόνα της ύπαρξης.

Ο άνθρωπος δε ζει, νεκρανασταίνεται.
Στο κάθε του βήμα νεκρανασταίνεται.
Η δε φωνή είναι η μοναδική του σημαία,
στη συνοριακή γραμμή όλων των μνημάτων.

( Roberto Juarroz )

 

Εἶμαι ὁ ἀκούσιος της ὑπάρξεως...
...μ᾿ ἔχουν ἐπισημάνει οἱ ἄνεμοι.

 

Κι έρχεται ένας καιρός

Κι έρχεται ένας καιρός που τ' άτομο σου
ωριμάζει πιο γλυκά, διαστίζεται
το πρόσωπο σου μελαχρινής σαν τ' άνθη
που αγαπάς, τα γαρύφαλλα και τα γεράνια
της υγρής εδώ άνοιξης.
Τα χρόνια πέρασαν, στον πρασινισμένο
σοβά απ' τη μούχλα, φως και σκιά
φιλιούνται, σ' αυτή την ώρα που στρέφεται
με τέτοια απεγνωσμένη τρυφερότητα,
τον χρόνο παρατείνοντας του αποχαιρετισμού.

( Attilio Bertolucci )

 

Η όμορφη νύχτα

Ποιο τραγούδι υψώθηκε τη νύχτα
για να πλέξει
με την κρυστάλλινη ηχώ της καρδίας
τα αστέρια?

Ποιο ανεξάντλητο γλέντι
μιας καρδίας που αγαπά

Ήμουν
μια λίμνη από σκοτάδι

Τώρα δαγκώνω,
σαν το παιδί το στήθος,
το διάστημα

Τώρα,
με μέθυσε το σύμπαν

(Giuseppe Ungaretti, 1916)

 

Στιγμιότυπο στο κρεοπωλείο

Στη σειρά, με κοντράστ λευκά πλακάκια και κηλίδες αίμα,
κρεμόντουσαν τα σφάγια απ’ τα τσιγκέλια ώς στο δάπεδο,
κι εγώ ένιωθα την ποίηση όλων των ωρών του βίου μου
ν’ ανακατεύεται μ’ εκείνες ’κεί τις σάρκες τις αλύτρωτες
με τρόπο χυδαίο και συνάμα αθώο,
και για μια στιγμή
ανακατώθηκα από την αναγκαστική ενόχληση
να βλέπω των ανθρώπων τα όνειρα αντιμέτωπα
με το κοσμικό του εκδοροσφαγέα λεπίδι.

( César Cantoni )

 

[Εκεί…]

Εκεί θα τα βρεις.
Κάποιο κλειδί
Που θα πάρεις
Μονάχα εσύ που θα πάρεις
Και θα σπρώξεις την πόρτα
Θ’ ανοίξεις το δωμάτιο
Θ’ ανοίξεις τα παράθυρα στο φως
Ζαλισμένα τα ποντίκια θα κρυφτούν
Οι καθρέφτες θα λάμψουν
Οι γλόμποι θα ξυπνήσουν απ’ τον άνεμο
Εκεί θα τα βρεις
Κάπου — απ’ τις βαλίτσες και τα παλιοσίδερα
Απ’ τα κομμένα καρφιά, δόντια σκισμένα,
Καρφίτσες στα μαξιλάρια, τρύπιες κορνίζες,

Μισοκαμένα ξύλα, τιμόνια καραβιών.
Θα μείνεις λίγο μέσα στο φως
Ύστερα θα σφαλίσεις τα παράθυρα
Προσεχτικά τις κουρτίνες
Ξεθαρρεμένα τα ποντίκια θα σε γλείφουν
Θα σκοτεινιάσουν οι καθρέφτες
Θ’ ακινητήσουν οι γλόμποι
Κι εσύ θα πάρεις το κλειδί
Και με κινήσεις βέβαιες χωρίς τύψεις
Θ’ αφήσεις να κυλήσει στον υπόνομο
Βαθιά βαθιά μες στα πυκνά νερά.
Τότε θα ξέρεις.

Γιατί η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε, αλλά ο καλύτερος τοίχος να
κρύψουμε το πρόσωπό μας.

Mανώλης Αναγνωστάκης

 

Τραμπάλα

Μέσα μου έχω ένα σκυλί λυσσασμένο,
καρδιά το λένε
και τρέφεται με όνειρα ωμά,
πολλά Θέλω και Άφημα.

Να το χαϊδέψεις σε προσκαλώ
κι εσύ φοβάσαι.

Στο πάρκο που το αφήνω να τρέχει,
κάνεις τραμπάλα,
μια εδώ, μια εκεί,
σα να μην ξέρεις προς τα που.
Και δεν ξέρεις.
Το Που αχαρτογράφητο ακόμα.
Βαγίζει το κεφάλι του με σταθερή απορία.

Τελικά, αρμόζει η ευθανασία
στη χάρη του απότομου γερσίματος;
Η τυραννία του σαν τελειώσει,
την ηρεμία μέσα σου θα φέρει.
Το σκέφτομαι συχνά.

Ένα όνειρο τραγουδάει στην άκρη της εικόνας,
επαναλαμβανόμενα:
Ζητάς, τραμπάλα,
λυσσάει, φοβάσαι,
τρέχει, τραμπάλα,
δε λυσσάει, φοβάσαι,
φοβάσαι, τραμπάλα.

Λέω πολλά, ίσως άσκοπα,
το ξέρω και το σκέφτομαι συχνά.
Είναι όμορφο σκυλί αλλά αφήνει και περιττώματα.

( Γιώργος Ερνέστο Μουρελάτος )

 

Η πόρτα

Η πόρτα είναι μπροστά σου πάλι κι οι στριγκλιές
αρχίζουν κι η τρελή φωνή εδώ,
ο μύθος της άνεσης πεθαίνει και το ανάκλιντρο
του κορμιού της σκόνη. Σύννεφα μπαίνουν στα μάτια σου.

Είναι φθινόπωρο. Άνθρωποι πηδάν από τα τζετ,
οι συγγενείς τους πηδούν στον αέρα να τους συναντήσουν.
Γι αυτό οι στριγκλιές. Κανείς δε θέλει
ν’ αναχωρήσει, κανείς δε θέλει να μείνει πίσω.

Η πόρτα είναι μπροστά σου και αδύνατο να μιλήσεις.
Ειν’ η ανάσα σου αργή κι όλο κρυφοκοιτάς απ’
το παράθυρο. Ο γιατρός σου φοράει ποδιά χασάπη
και κρατάει μαχαίρι. Εγκρίνεις.

Και θυμάσαι την πρώτη φορά που ήρθες. Τα φύλλα
στροβιλίζονταν απ’ τις μουριές όπως έτρεξες προς το σπίτι.
Έτρεξες, όπως φανταζόσουνα πως θα ‘τρεχες.
Το χέρι σου στην πόρτα. Εδώ είναι που μπήκες εσύ.

( Mark Strand )

 

This is how it is at the end –
me lying in my bath
while the waters break,
my skin glistening with amnion,
streaks of starlight.
And the waters keep on breaking
as I reverse out of my body.
My life dances on the silver surface
where cacti flower.
The ceiling opens
and I float up on fire.
Rain pierces me like thorns. I have a steam veil.
I sit bolt upright as the sun’s rays embrace me.
Water, you are a lace wedding-gown
I slip over my head, giving birth to my death.
I wear you tightly as I burn –
don’t make me come back.

- Frida Kahlo, from What The Water Gave Me (VI)

 

Φόρεσε η απουσία το κενό της πρόσωπο

Φόρεσε η απουσία το κενό της πρόσωπο
και χώθηκε απαρατήρητη στο πλήθος.
Με δύο α και ένα ου
κατάπιε μερικούς
κι έπεσε κάτω σαν ξερό κλαδί
η ανάσα τους.
Μου αρέσει αυτή η ευλαβική σιωπή,
θα έλεγε η απουσία αν υπήρχε.
Κεντήστε
και το μαύρο φόρεμα που μου πηγαίνει,
με ήλιους, με στολίδια και φωνές.
Για να χορτάσει άλλη μια φορά η ζωή,
το πάντοτε ανοιχτό μου στόμα.

( Τόλης Νικηφόρου )

 

Γράφοντας εκδικούμαστε τα πράγματα

Μαύρη εκδίκηση… ( κορνάρισμα στο γάμο του Καραγκιόζη ).
Πενθήμονας αναπνέω πάλι καπνίζοντας.
Θα ‘λεγα όμως το σκοτάδι μεγάλο προνόμιο -: τη νύχτα
είν’ όλα ανοιχτά τα ερωτήματα.
Στην αλήθεια δεν υπάρχει ωράριο, δεν κατεβάζει
τα ρολά της,
δεν κλείνει τις Κυριακές ή τα Χριστούγεννα.
Χτες το θυμήθηκα πως οι λέξεις τα μαύρα μας αγγελούδια
( οι αμέτοχες στον έρωτα ιερόδουλες ) λικνίζονται
σαν ασέβειες πάντοτε.
Γοερότητα μέσα μου της ανέπαφης σιγής και το στόμα μου
αγαλλόμενο βάραθρο που συντρίβομαι
πάνω σε στίχους αρμαθιές ( τα νεφρά μου στο απόλυτο ).
Θα ‘θελα δίχως φωνήεντα τους βραδιάτικους καημούς
να ρημάξω,
τα χιλιόχρονα βάσανα. Ω βραχύβια
μύρα του έαρος εσείς των λέξεων όλων ακατάδεχτα …
Τι είν’ η τόση λογική; δεν είναι μια πετυχημένη
παραφροσύνη;
Στο κάθε πυροτέχνημα η νύχτα, νύχτα ξαναμένει
χαρίζοντας στα χέρια μου σπαραχτικό τσεκούρι της αγάπης
τα όνειρα : ξερόκλαδα στην ερημιά κ’ η θάλασσα
το άσυλο του τίποτα, σκυλί με μπλάβο αίσθημα
κουρελιασμένο.
Έχω καρδούλα νηστικιά, βλογιοκομμένη ελπίδα
( πότε το ‘λεγα; )
σήμερα δεν το βρίσκω στην αθώα της μνήμης μου
βαρβαρότητα.
Μα όμως να την η γυναίκα η κατάφυτη,
η λαμπισμένη από σπίθες στα παράκρημνα του έρωτα
οπού της άρεσε να βουλιάζει παντέρημη κι αμάχητη
σε κυματώδη νυχτικά σαν αερόστατα ουρλιάζοντας
«κάνε με δίχως γυρισμό στην κόλαση να φτερουγίσω».
Τ’ ακούω ( κλαίει λυπηρά ) το χαροπούλι,
μα έχει στο θεό σας εντολοδόχους ο θάνατος;
Εμένα είναι το μυαλό μου γιαπωνέζικο.

( Νίκος Καρούζος )

 

Ούτε ο μισός

Στράφηκα να μιλήσω στο Θεό
για την απελπισία του Κόσμου,
χειρότερο έγινε, όμως, το κακό
σαν ένοιωσα πως ήμουν μοναχός μου.
Στράφηκε –μη γελάσετε θνητοί–
ο Θεός σε μένα να μιλήσει.
Βρήκε, όμως, ότι έλειπα από κει,
(αν όχι όλος) τουλάχιστον ο μισός είχα αναχωρήσει.

( Robert Frost )