Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

Λιάνα

Σ’ έχω χάσει χρόνια. Μπορεί από τύχη, μπορεί από μοίρα, μπορεί ότι δεν ήμουν άξιος.
Τα νέα μου τα ίδια.
Ερωτευμένος πάντα με το άγνωστο.
Αυτή την περίοδο νιώθω απίθανα όμορφα, τόσο που αισθάνομαι περίεργα.
Ξέρεις, μετά από όλα δίνεις άλλες αξίες.
Άμα σε βλέπουν πειραματόζωο για τις χημείες τους, χάνεσαι και ανασυγκροτείσαι.
Αρχίσουν να σαπίζουν και τα δόντια μου.
Και οι παλιοί όλοι ζουζουνέλοι..
Ελεύθεροι σκοπευτές.
Και φράγκα γαμώ το χριστό μου.
Ταπί.
Αγκομαχώ ακόμα και για τα απαραίτητα.
Ο ίδιος είμαι ακόμα.
Δεν άλλαξα.
Μαλάκια ή όχι.
- Μακάρι να έβλεπες αυτό το κείμενο και να μου μιλούσες όπως το πρώτο βράδυ για την ποιητική του Νίκου Καββαδία - .
Όνειρα έτσι;

( Νίκος Λέκκας )

 

Το Πιόνι, Κ.Π.Καβάφης

Πολλάκις, βλέποντας να παίζουν σκάκι,
ακολουθεί το μάτι μου ένα Πιόνι
οπού σιγά-σιγά τον δρόμο βρίσκει
και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει.
Με τέτοια προθυμία πάει στην άκρη
οπού θαρρείς πως βέβαια εδώ θ’ αρχίσουν
οι απολαύσεις του κ’ οι αμοιβές του.
Πολλές στον δρόμο κακουχίες βρίσκει.
Λόγχες λοξά το ρίχνουν πεζοδρόμοι·
τα κάστρα το χτυπούν με τες πλατειές των
γραμμές· μέσα στα δυο τετράγωνά των
γρήγοροι καβαλλάρηδες γυρεύουν
με δόλο να το κάμουν να σκαλώσει·
κ’ εδώ κ’ εκεί με γωνιακή φοβέρα
μπαίνει στον δρόμο του κανένα πιόνι
απ’ το στρατόπεδο του εχθρού σταλμένο.

Aλλά γλιτώνει απ’ τους κινδύνους όλους
και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει.

Τι θριαμβευτικά που εδώ προφθαίνει,
στην φοβερή γραμμή την τελευταία·
τι πρόθυμα στον θάνατό του αγγίζει!

Γιατί εδώ το Πιόνι θα πεθάνει
κ’ ήσαν οι κόποι του προς τούτο μόνο.
Για την βασίλισσα, που θα μας σώσει,
για να την αναστήσει από τον τάφο
ήλθε να πέσει στου σκακιού τον άδη.
 
(Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993)

 

Πανελλήνια ορειβατική ΙΙ

Κατεβαίνει πάλι ο αδερφός μου με τον κόκκινο λαιμό.
Εκείνον τον καιρό έκανα το αγροτικό μου.
Του λέω, κάτσε να σε δω, δεν μου μοιάζεις καθόλου.
Θυμάσαι την εποχή με τα Μπρεν και τα στραβά ποδήλατα;
Έκανε πως με άκουγε, αλλά μια μουσική μηρύκαζε τ’ αυτιά του
Κι ύστερα είχε πέσει και λίγο σκοτάδι.

Δώσαμε ραντεβού την επομένη στα χωράφια κι έκτοτε
δεν τον ξανάδα.
Διορίστηκε στο Ακρινό, μελετητής ήχων του παρελθόντος.

Εγώ τελείωσα τις σπουδές, έφυγα στο εξωτερικό κι όταν γύρισα
έμαθα τη φήμη πως έχω πεθάνει.

( Δημήτρης Πέτρου )

 

Στο νεκρό καφενείο

Διασχίζει το νεκρό καφενείο με τον αέρα του κόσμου.
Κρυστάλλινα τα μαλλιά της και τα πόδια ηλεκτρισμένα.
Μου είπε κάτι που ήταν για άλλον πριν από χρόνια-
ίσως απάντηση σε κείνον που με παρότρυνε
να μάθω πιάνο.
Τα χέρια του, άκουσα τα χέρια του παιδιού,
είναι φτιαγμένα για πιάνο.
Κάπνιζε αρρώστιες και χόρτο της αγάπης.
Η φθορά ξεκολλούσε απ’ το σώμα σοβάδες.

( Μάνος Ελευθερίου )

 

Meditatio lectoris

Τι μπορεί να κάνει κανείς μετά το τέλος της Άνοιξης;

Όπου και να σταθείς το ίδιο αφόρητο σκηνικό:
η ομορφιά σωρεύει γύρω σου
εικόνες και λέξεις φθαρμένες
(βότσαλα πασχαλιές χελιδόνια)
για να υπογραμμίσει το αυτονόητο:

αν κοιτάς διαρκώς τη στροφή του δρόμου
(ελπίζοντας να προλάβεις να την υποδεχτείς)
δεν θα μπορέσεις να συλλάβεις το δράμα
που τη στιγμή αυτή εκτυλίσσεται
μπροστά στα ίδια σου τα μάτια.

Χρειάζεσαι περισσότερες ενδείξεις
για να διαπιστώσεις (όπως ο Ακινάτης)
ότι αν όλα κινούνται ταυτόχρονα
τίποτα δεν κινείται;

(Εκείνος αν και διέσχισε όλη την Ιταλία με τα πόδια το γνώριζε.
Εξ ου κι ένα βροχερό πρωινό
είδε την Summa του ως δεμάτι «άχυρα»—
καλό προσάναμμα για τον χειμώνα που είχε μόλις φθάσει.)

Ο χρόνος εντέλει μοιάζει περισσότερο με ακυρωμένη ανάσταση
παρά με χρονικό ένδοξου περάσματος.

Συλλογίσου το αυτό
καθώς κάνεις τον απολογισμό
και κλείνεις τα βιβλία.

( Χάρης Βλαβιανός )

 

Ι. Ψυχοθεραπεία Α΄

Πάρτε μικρό νυστέρι, έλεγε ο γιατρός.
Οπλισθείτε το χέρι του αρχιτέκτονα, τη σκληράδα του μεταλλειολόγου, το μάτι του επιμελητού Μνημείων Λόγου και Τέχνης.
Όχι πια οι πυρακτωμένες λέξεις μα τα ψυχρά υλικά – γυαλί, αλουμίνιο, γραφίτης.
Μείνετε πάντοτε ο ευγενής νοσταλγός ενός παραδείσου πετρωμάτων ή ακρωτηριασμένων έργων τέχνης.
Σκεφτήκατε ποτέ την ικμάδα και το σφρίγος ενός συνταξιούχου συλλέκτη;

ΙΙ. Ψυχοθεραπεία Β΄

Χαρείτε τον παλμό της εποχής μας, έλεγε ο γιατρός.
Αφήστε τον ρόλο του έκπτωτου ονειροπόλου πρίγκιπα.
Χαρίστε εγκαρδιότητες –τι σας κοστίζουν–, πιστέψτε στη χρησιμότητα –κρατώντας βέβαια τις αναγκαίες αποστάσεις– μιας αβρής επιστολογραφίας.
Γίνετε ο περιλάλητος εκφραστής, ο ενσαρκωτής των πόθων και των ελπίδων της πολύκλαυστης γενιάς σας.
Σας ευχαριστώ. Να περνάτε. Σας διαβεβαιώ, μου είσθε συμπαθής.

( Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου )

 

Υπόθεση πτήσης

Η πετρωμένη φωνή του παρόντος σκοτώνει το σπόρο
που η ακινησία
τρέφει με ηττημένα φώτα, σημάδια κατάρρευσης, κενά αέρος
στις κατοικίες του νοήματος, στάχτη
στο βάθος-
σβολιασμένες οι δυσωδίες στην υδρία
στεριές του ρεύματος που επιστρέφει,
μια παρακμή στη διάσταση της θαμπάδας του άλλου
και χίλια
αγκάθια που αρνούνται στη σιωπή την ολοκλήρωση δίχως αναλαμπές
του αδημιούργητου αλφάβητου των ημερών,
η σύντομη αιωνιότητα μιας ελπίδας.

Ελευθερία είναι όλη σ' αυτό τ' αντίο δίχως χαιρετισμό,
ένα χέρι που αποποιείται των συντριμμιών την άνοιξη,
ο άγγελος που απομακρύνεται πληγωμένος
σέρνοντας τα φτερά του πέρ' απ' την κατολίσθηση,
πέρ' απ' την μετάνοια που ποτίζεται μ' όνειρα, μ' οπτασίες.

(Και σήμερα η γυναίκα μου προσφέρει τα νυφικά
της ρούχα στη νύχτα
-μες στα δάχτυλα της
η ελεημοσύνη μιας νυχτοπεταλούδας που αντιλαμβάνεται ήδη τα χιόνια,
η μοναξιά δίχως αύριο ενός κεριού-.

Μίλα μου για τοπία,
όπου τα παιδιά σου κάνουν λάθος βλέμμα
εσύ που έχεις τ' άρωμα εκείνου που μένει,
αφού πρώτα έχασε χείλη ερωτήσεως.

Μίλα μου για την ενοχή εκείνου που διασχίζει στενά ζωών
δίχως να μουσκευτεί απ' την ανάσα της συνάντησης,
για ότι απών στα χρόνια αφαιρεί απ' τις άμμους
οάσεις μέλλοντος).

Ελευθερία είναι να σ' αγαπώ στην πρόσθεση των ανησυχιών
δένοντας τους σπασμούς σε ράμματα, να βυθίζομαι (και να εξαφανίζομαι)
στο αίμα που στάζει λέξεις
απ' τα πούπουλα εκείνου που ξαναρχίζει
την πτήση.

( Francesco Marotta )


* Απόδοση στα ελληνικά T_S

 

Το είδωλο

Σε κάθε καθρέφτη
υπάρχει πάντα ένα είδωλο
που κρύβεται από πίσω.
Κανείς ποτέ δεν νοιάζεται γι αυτό.
Γυάλινη γλιστράει η ζωή του
στην αθόρυβη επιφάνεια.
Κανείς δεν το αγγίζει
κι ούτε κι αυτό αναγνωρίζει
τον ξένο που κάθε φορά
στέκεται μπροστά του.
Μηχανικά μιμείται τις κινήσεις.
Όταν ο ξένος σηκώνει το δεξί
αυτό κινεί το αριστερό
όταν ο ξένος βήχει
αυτό κoυνάει άηχα τα χείλη.
Μόνο όταν το σπίτι ερημώνει,
το είδωλο παίρνει το ξυράφι
το ακουμπά στις φλέβες των καρπών του
έτσι για να νιώσει ότι είναι ζωντανό.
Όμως μόνο κενό αντικρίζει απέναντι του.
Γι αυτό με προσοχή κοιτάξτε τους καθρέφτες.
Αν είστε τυχεροί,
μπορεί και να το δείτε.
Πίσω από το πρόσωπο σας.
Το είδωλο που ουρλιάζει.

( Χλόη Κουτσουμπέλη )

 

Ο Άγνωστος

Στα σκοτεινά έγκατα μας κατοικεί
κάποιος που το κλειδί κρατάει της ύπαρξης μας,
χαμένος πάντα, μοναχός κι ανεξιχνίαστος,
με μνήμη πιο παλιά απ' τον κόσμο, φορτωμένος
με τις πληγές μας όλες και τις τύψεις μας.

Θλιμμένος, περιπαιχτικός ή και χαρούμενος,
αόρατος μας κυβερνά:
δέχεται απ' έξω τον αντίχτυπο
και δίνει την απάντηση.
Τα παρελθόντα μας θυμίζει
και τα μέλλοντα μας προμηνά.

Κάποτε, ωστόσο, μας αφήνει ανυποψίαστους.
Κι εκεί που ανίδεοι σχεδιάζουμε νέες εξορμήσεις,
εκείνος γέρνει πια κατάκοπος, έχει νυστάξει
κι είν' έτοιμος ν' αποδημήσει, αδιαφορώντας
για τα δικά μας τα εφήμερα επίγεια σχέδια.

( Κώστας Στεργιόπουλος )

 

 
Roses are red
Shit is brown
Nothing but assholes
Live in this town.
- Thomas Pynchon

 

Θα πας στην κόλαση γιατί
Αν και το γνώριζες με κράτησες
Στο σαλόνι σου μέχρι το χάραμα
Κι ούτε που μ'άφησες να σ'αγγίξω

Τέσσερες ώρες μ'έλιωνε ο πόθος
Να κάνω το χνούδι στο δέρμα σου να
Ριγήσει όπως τα χόρτα στον άνεμο
Και τις θηλές των μαστών σου να
Μαβίσουν όπως τα άγρια βατόμουρα

Θα πας στην κόλαση αλλά
Πρωτύτερα θα σε κλείσω μέσα
Στο μαύρο μου εργαστήριο
Και σαν τα σπάνια πουλιά θα ταριχεύσω
όλους τους πόθους που μου ενέπνευσες.

Και ακόμα σ'ένα κομψό μπουκαλάκι
Θα κρατήσω όλη την πίκρα που'χε
Το στόμα μου τρεις το πρωί στη Μεσογείων
Έξω απ'το μοναχικό μου δωμάτιο.

Κ.Ζαφειρόπουλος

 

 
Θ. Γκόρπας