Ποίηση της παρακμής. Η μοντερνιστική τομή.

ΜΟΝΟΣ

Λίγο λίγο έχω μείνει μόνος κι έρμος
Σταγονομετρημένα:
Λίγο λίγο
Είν' η κατάσταση για λύπη
όποιου καλή απολάμβανε παρέα
κι έχασέ τη γι' αυτή ή την άλλη αιτία.

Δεν γκρινιάζω για τίποτα: όλα τα 'χα
Μα δίχως να προσέξω
Σαν το δέντρο που χάνει ένα ένα τα φύλλα
Μόνος κι έρμος έμεινα λίγο λίγο

Nicanor Parra

 

Της ύπαρξης

Ύπαρξη,
δώρο στην αγνή μας ουσία,
γέλιο που χαράζει
την παντοτινή νύχτα,
πάνω στις λεύκες
απαράτησε το στεφάνι σου.

Φέρε στο κοιμισμένο δάσος
το θρόϊσμα του ονείρου,
που εμάς τους σιωπηλούς
εξύπνησε.

( Γιώργος Σαραντάρης )

 

Μπλε ιστορίες

Τώρα γράφω μπλε ιστορίες,
μου είπε η Αγγέλα.
Πρώτα έγραφα κόκκινες,
όμως με τον καιρό κουράζονται τα χρώματα
κι αφήνουνε το βάψιμο στις λέξεις.
Έτσι συμβαίνει και με τους ανθρώπους:
Πριν σαπίσουν, νομίζουν ότι αλλάζουν.
Υποψιάζομαι ότι αυτή η ιστορία θα τελειώσει
σε αναπόφευκτο γκρίζο,
σαν θλιμμένη παρέλαση βετεράνων
που μόλις σιγήσει η μπάντα,
τους ρίχνουν πίσω σε μισοσκαμμένους τάφους.
Αλλά πες μου, σου αρέσουν;
Μου αρέσουν, της είπα.
Εγείρουν τις αισθήσεις ένα μέτρο πάνω από τη γη.
Όση δηλαδή είναι η απόσταση χώματος-ουρανού,
αν την έχεις διανύσει χιλιάδες φορές.

( Γιώργος Χριστοδουλίδης )

 

Σ’ ένα βιβλίο παληό
Κ. Καβάφη

Σ’ ένα βιβλίο παληό — περίπου εκατό ετών —
ανάμεσα στα φύλλα του λησμονημένη,
ηύρα μιαν υδατογραφία άνευ υπογραφής.
Θάταν το έργον καλλιτέχνου λίαν δυνατού.
Έφερ’ ως τίτλον, «Παρουσίασις του Έρωτος».

Πλην μάλλον ήρμοζε, «—του έρωτος των άκρως αισθητών».

Γιατί ήταν φανερό σαν έβλεπες το έργον
(εύκολα νοιώθονταν η ιδέα του καλλιτέχνου)
που για όσους αγαπούνε κάπως υγιεινά,
μες στ’ οπωσδήποτε επιτετραμμένον μένοντες,
δεν ήταν προωρισμένος ο έφηβος
της ζωγραφιάς — με καστανά, βαθύχροα μάτια
με του προσώπου του την εκλεκτή εμορφιά,
την εμορφιά των ανωμάλων έλξεων·
και τα ιδεώδη χείλη του που φέρνουνε
την ηδονή εις αγαπημένο σώμα

 

Αγάπη

Έτσι, μ’ όλη τη ντροπή, το μετάνιωμα να' ρθεις.
Μη σταθείς στις πρόχειρες δικαιολογίες. Τη σιωπή
κράτα. Καταλαβαίνω περισσότερα απ’ όσα
το κουράγιο σου μπορεί να ομολογήσει. Έλα,
κ’ εγώ τη σιωπή σου φέρνω, τη συγνώμη
που μετάνιωμα λογίζεται, ντροπή μολογιέται.

Όλοι, κάποια ύποπτη σύσταση, έχουμε στο καρνέ μας.

( Δημήτρης Βαλασκαντζής )

 

Το κομμένο σχοινί
μπορείς να το ξαναδέσεις
θα κρατήσει πάλι, ωστόσο
θα ‘ναι κομμένο.


Ίσως πάλι ν’ ανταμώσουμε
μα εκεί που μ’ άφησες
δεν πρόκειται ποτέ
να με ξαναβρείς.

Μπ. Μπρεχτ

 

Περσέας εν θλίψει

Και τώρα; Τι ακριβώς να το κάνεις
Το κομμένο κεφάλι της Μέδουσας;

Δεν νιώθεις θριαμβευτής που το έκοψες.
Δεν σε λυτρώνει που δεν έχεις μαρμαρώσει.
Δεν σου είναι καν αποτρόπαιο, όπως κοιμούνται
Ησυχα-ήσυχα τα νικημένα φιδάκια.

Κοιτάς δεξιά-αριστερά, κανένας
Που να μην σ' ατενίζει εμβρόντητος.
Πρόσεχε, πρόσεχε, μη βάλεις τα κλάματα
Μπρος στις ζητωκραυγές του πεπρωμένου.

Βρήκες το θάρρος, και οι θεοί συνέργησαν,
Είχες δεν είχες, το σκότωσες το τέρας.
Γιατί κοιτιέσαι τώρα μες στο καθρεφτάκι σου
Σαν να 'χεις εκκενωθεί από σπλάγχνα;

Παράδωσέ το πια. Πάρε το έπαθλο.
Δεν είπα «πρόδωσε». Είπα «παράδωσέ το».
Εγώ δεν είμαι αυστηρή με τους ήρωες.
Θα τους κοίμιζα και μες στην αγκαλιά μου.
Μόνοι ακούν αυτό που θέλουνε ν' ακούσουν.

Ελα, προχώρα προς την αποθέωση. Ετσι είναι.
Ηρωας ή όχι, πού να ξέρει ο άνθρωπος
Τι πάει κάθε φορά και σκοτώνει…

Δήμητρα Χριστοδούλου
Από τον «Λιμό»

 

H σκοτάδη

Η απατηλή ηχώ των φεγγαριών
φέρνει στο φως το νέο κόσμο,
σε παραφυάδες που ξεπηδούν
πάνω στον πλου των βαποριών
και τα ορίσματα της άνοιξης.

Ο πολεμιστής δεν γνωρίζει τίποτε
πέρα από το άγγιγμα του σε αυτήν
που την εικόνα της υφαίνει, στα σωθικά
και τη λυτή αλήθεια του Τέλους.

Ο κόσμος μπαινοβγαίνει σαν τη σελήνη στη νύχτα
υποσχόμενος αργές και αδίστακτες,
ανεμπόδιστες μέρες και τύχη στα χνάρια
που αφήνει πίσω κάθε μετά.

Η μόνη αλήθεια είναι ότι τα κορμιά
στήνουν ερείσματα,
όταν σφαλίσουν τα δόντια
και ξεπεραστεί η αγωνία
των δανεικών φιλιών.

( Φάνης Παπαγεωργίου )

 

Κάθοδος

Πικρή μου δροσιά,
στα συσπασμένα στόματα,
μην εγκαταλείπεις
αυτά τα τρεμάμενα φώτα.
Μήτε αυτήν την πυκνότητα
όπου βλασταίνουν η δίψα,
η πείνα.
Ίσως μέσα στα στήθη
ένα ρόδο
να γρηγορεί για την επακριβή μονοτονία
των άστρων.
Ίσως ένας σκύλος,
ένας θάμνος από παράθυρα.
Ίσως μια γυναίκα με μπούστο φωτεινό.
Ίσως ένας θάνατος
και η απαλή κάθοδος στο νερό
αυτών που γνωρίζουν.

( Gerald Neveu )

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* Από το βιβλίο “Γάλλοι Καταραμένοι Ποιητές: Απάνθισμα, 13ος – 20ός Αιώνας”, μετάφραση: Ελένη Κόλλια, εκδόδεις Ηριδανός.

 

βαρύ βλέμμα ασήκωτο
σαν πέτρα τρισδιάστατη
το γένος μου με τις μισές
αλήθειες και τα μεγάλα
ψέμματα να τα πετάξεις
σε λίμνη μεθυσμένη
να πιάσουν οι κατάρες σου
να σχηματίσουν όμορφα
γεωμετρικά σχήματα
σαν ομόκεντρους κύκλους
που τρεμοπαίζουν στην
επιφάνεια των υδάτων
να ανακατεύουν το παρόν
με το μακρινό παρελθόν

ας νικηθεί η αγάπη μου
απ΄το βάρος της και ύστερα
ας χαθεί μες
στην αφάνεια εκεί απ΄όπου
δεν υπάρχει επιστροφή
ελπίζοντας να ξαναρχίσουν
τα πράγματα από την αρχή
γι αυτόν που λέει «σε αγαπώ»
ασύγκριτη η λύτρωση
της γέννησης από
ένα άδοξο τέλος
στην αμείλικτη γλώσσα
της ποίησης που σφραγίζει
το χρόνο της σπατάλης

έξι φορές να με αρνηθείς
έξι φορές να σε αρνηθώ
όσες οι εργάσιμες μέρες
της βδομάδας σαν
ατελές μυθιστόρημα
της ψυχής μας χωρίς
πρόσωπα πλοκή χαρακτήρες
τι πιο το λογικό
να μεγαλώνουμε μέσα
στο παράλογο όπου
κανείς δεν τολμά να πει
«σε αγαπώ και θα σε αγαπώ
για πάντα» γιατί κι αν το πείς
κανένας δεν ακούει τίποτα

Βάσος Γεώργας

 

Εσωτερικό
Πωλ Βαλερυ

Μια σκλάβα με μεγάλα μάτια, νωθρή αλυσίδα φορτωμένα,
Φρεσκάρει τ' άνθη μου βουλιάζει σε κάτοπτρα σιμοτινά.
Στο μυστηριακό κρεβάτι τ' αγνά της δάχτυλα ασωτεύει.
Μέσα στην κάμαρά μου φέρνει μιας γυναικός την παρουσία
Που απ'την ονειροπόλησή μου, περιπλανώμενη, σεμνά
Περνάει, χωρίς του βλέμματός μου να διασπά την απουσία,
Όπως ένα κομμάτι κρύσταλλο από το ηλιώφωτο περνά
Και μεριμνά για του αγνού λόγου την προετοιμασία.

μετάφραση: Γιώργος Γέραλης

από την ποιητική συλλογή "Ανθολογία Γαλλικής ποίησης" Χριστόφορος Λιοντάκης