Syrah's corner

καλη χρονια!!!

 

Ο τελευταίος πειρασμός - Ν. Καζαντζάκης

Η δυαδική υπόσταση του Χριστού στάθηκε για μένα πάντα βαθύ, ανεξερεύνητο μυστήριο, η λαχτάρα, η τόσο ανθρώπινη, η τόσο υπεράνθρωπη, να φτάσει ο άνθρωπος ως το Θεό — ή, πιο σωστά, να επιστρέψει ο ανθρωπος στο Θεό και να ταυτιστεί μαζί του, η νοσταλγία αυτή, η τόσο μυστική και συνάμα τόσο πραγματική, άνοιγε μέσα μου πληγές και πηγές μεγάλες.

Από τη νεότητα μου η πρωταρχική αγωνία μου, από όπου πήγαζαν όλες μου οι χαρές κι όλες μου οι πίκρες, ήταν τούτη: η ακατάπαυτη, ανήλεη πάλη ανάμεσα στο πνέμα και στη σάρκα.

Μέσα μου παμπάλαιες ανθρώπινες και προανθρώπινες σκοτεινές δυνάμες του Πονηρού, μέσα μου παμπάλαιες ανθρώπινες και προανθρώπινες φωτερες δυνάμες του Θεού, κι η ψυχή μου ήταν η παλαίστρα όπου οι δυο τούτοι στρατοί χτυπιούνταν κι έσμιγαν.

Αγωνία μεγάλη, αγαπούσα το σώμα μου, και δεν ήθελα να χαθεί, αγαπούσα την ψυχή μου, και δεν ήθελα να ξεπέσει, μάχουμουν να φιλιώσω τις δυο αυτές αντίδρομες κοσμογονικές δυνάμες, να νιώσουν πως δεν είναι οχτροί, είναι συνεργάτες, και να χαρούν, να χαρώ κι εγώ μαζί τους, την αρμονία.

Κάθε άνθρωπος είναι θεάνθρωπος, σάρκα και πνέμα, να γιατί το μυστήριο του Χριστού δεν είναι μονάχα μυστήριο μιας ορισμένης θρησκείας, είναι πανανθρώπινο, σε κάθε άνθρωπο ξεσπάει η πάλη Θεού κι ανθρώπου, και συνάμα η λαχτάρα της φίλιωσης. Τις περισσότερες φορές η πάλη αυτή είναι ασύνειδη, βαστάει λίγο, δεν αντέχει μια αδύνατη ψυχή ν' αντιστέκεται καιρό πολύ στη σάρκα, βαραίνει, γίνεται κι αυτή σάρκα, κι ο αγώνας παίρνει τέλος. Μα στους υπεύθυνους ανθρώπους, που έχουν μερόνυχτα καρφωμένα τα μάτια τους στο ανώτατο Χρέος, η πάλη ανάμεσα στη σάρκα και στο πνέμα ξεσπάει χωρίς έλεος και μπορεί να βαστάξει ως το θάνατο.

 

Ο τελευταίος πειρασμός - Ν. Καζαντζάκης

Όσο πιο δυνατή η ψυχή κι η σάρκα, τόσο κι η πάλη πιο γόνιμη κι η τελική αρμονία πιο πλούσια. Δεν αγαπάει ο θεός τις αδύνατες ψυχές και τίς πλαδαρές σάρκες. Το πνέμα θελει να 'χει να παλέψει με δυνατή, γεμάτη αντίσταση σάρκα, είναι πουλί σαρκοβόρο, που ακατάπαυτα πεινάει, τρώει σάρκα και την εξαφανίζει αφομοιώνοντας τη.

Πάλη ανάμεσα στη σάρκα και στο πνέμα, ανταρσία κι αντίσταση, φίλιωση κι υποταγή, και τέλος, ανώτατος σκοπός της πάλης, η ένωση με το Θεό —να ο ανήφορος που πήρε ο Χριστός και μας καλεί να πάρουμε κι εμείς ακολουθώντας τα αιματωμένα του αχνάρια.

Πώς να κινήσουμε κι εμείς για την ανώτατη αυτή κορφή, όπου, πρωτότοκος υιός της σωτηρίας, έφτασε ο Χριστός —να το ανώτατο Χρέος του αγωνιζόμενου ανθρώπου.

Ανάγκη λοιπόν, για να μπορούμε να τον ακολουθήσουμε, βαθιά να ξέρουμε τον αγώνα του, να ζήσουμε την αγωνία του, πώς νίκησε τις ανθισμένες παγίδες της γης, πώς θυσίααε τις μεγάλες και τις μικρές χαρές του ανθρώπου κι ανέβηκε από θυσία σε θυσία, από αυλό σε αυλό, στην κορυφή της άθλησης, στο Σταυρό.

Ποτέ δεν ακολούθησα με τόσο τρόμο την αιματωμένη πορεία τον στο Γολγοθά, ποτέ δεν έζησα με τόση ένταση, με τόση κατανόηση κι αγάπη το Βίο και τα Πάθη του Χριστού, όσο τις μέρες και τις νύχτες που έγραφα τον «Τελευταίο Πειρασμό». Γράφοντας την εξομολόγηση ετούτη της αγωνίας και της μεγάλης ελπίδας του ανθρώπου ήμουν συγκινημένος τόσο που τα μάτια μου βούρκωναν, δεν είχα νιώσει ποτέ με τόση γλύκα, με τόσο πόνο να πέφτει στάλα στάλα το αίμα τον Χριστού στην καρδιά μου.

Γιατί ό Χριστός, για ν' ανέβει στην κορυφή της θυσίας, στο Σταυρό, στην κορυφή της εξαΰλωσης, στο θεό, πέρασε όλα τα στάδια του αγωνιζόμενου ανθρώπου. Όλα, και γι' αυτό κι ο πόνος του μας είναι τόσο γνώριμος και τον πονούμε, κι η τελική νίκη του μας φαίνεται τόσο και δικιά μας μελλούμενη νίκη. Ό,τι είχε βαθιά ανθρώπινο ο Χριστός μας βοηθάει να τον καταλάβουμε και να τον αγαπήσουμε και να παρακολουθούμε τα Πάθη του σα να 'ταν δικά μας πάθη. Αν δεν είχε μέσα του το ζεστό ανθρώπινο στοιχείο, δε θα μπορούσε ποτέ με τόση σιγουράδα και τρυφερότητα να αγγίξει την καρδιά μας, και δε θα μπορούσε να γίνει πρότυπο στη ζωή μας. Αγωνιζόμαστε κι εμείς, τον βλέπουμε κι αυτόν να αγωνίζεται και παίρνουμε κουράγιο, βλέπουμε, δεν είμαστε ολομόναχοι στον κόσμο, αγωνίζεται κι αυτός μαζί μας.

Η κάθε στιγμή τον Χριστού είναι αγώνας και νίκη. Νίκησε την ακαταμάχητη γοητεία της απλής ανθρώπινης χαράς, νίκησε τους πειρασμούς, μετουσίωνε ολοένα τη σάρκα σε πνέμα κι ανηφόριζε, έφτασε στην κορφή τον Γολγοθά, ανέβηκε στο Σταυρό.

Μα κι εκεί ο αγώνας του δεν τέλειωσε, απάνω στο Σταυρό τον περίμενε ο Πειρασμός, ο Τελευταίος Πειρασμός, σε μια βίαιη αστραπή άπλωσε το πνέμα του Πονηρού μπροστά από τα λιποθυμισμένα μάτια του Σταυρωμένου το πλανερό δράμα μιας γαλήνιας, ευτυχισμένης ζωής, είχε πάρει, λέει, έτσι του φάνηκε, τον εύκολο, στρωτό δρόμο του ανθρώπου, είχε παντρευτεί, είχε κάμει παιδιά, τον αγαπούσαν και τον τιμούσαν οι άνθρωποι, και τώρα γέρος πια, κάθουνταν στο κατώφλι του σπιτιού του, θυμόταν τις λαχτάρες της νιότης του και χαμογελούσε ευχαριστημένος, τι καλά, τι φρόνιμα που έκαμε και πήρε το δρόμο του ανθρώπου, και τι παραφροσύνη ήταν εκείνη να θελει, λέει, να σώσει τον κόσμο. Τι χαρά που γλίτωσε από τις κακουχίες, το μαρτύριο και το Σταυρό!

Να ποιος ήταν ο τελευταίος πειρασμός που ήρθε, σε μιαν αστραπή, να ταράξει τις στερνές στιγμές του Σωτήρα.

Μα ολομεμιάς τίναξε ο Χριστός το κεφάλι, άνοιξε τα μάτια, είδε, όχι, όχι, δεν πρόδωκε, δόξα σοι ο Θεός, δε λιποτάχτησε, εξετέλεσε την αποστολή που του μπιστεύτηκε ο Θεός, δεν παντρεύτηκε, δεν έζησε ευτυχισμένος, έφτασε στην κορυφή της θυσίας, βρίσκεται καρφωμένος απάνω στο Σταυρό.

Έκλεισε τα μάτια του ευτυχισμένος, και τότε ακούστηκε θριαμβευτικιά η κραυγή: «Τετέλεσται»

Δηλαδή τέλεψα το χρέος μου, σταυρώθηκα, δεν έπεσα στον πειρασμό.

 

Albert Camus - La chute (Η πτώση)

Αντλούσα χαρά από την ίδια μου τη φύση, και όλοι γνωρίζουμε πως εκεί βρίσκεται η ευτυχία, αν και, για να καθησυχάζουμε αμοιβαία, μερικές φορές κάνουμε πως καταδικάζουμε αυτές τις απολαύσεις κάτω από το όνομα του εγωισμού.
[...] Τρελαινόμουν, επί παραδείγματι, να βοηθώ τους τυφλούς να διασχίζουν τους δρόμους. Απ' όσο μακριά και αν έπαιρνα είδηση μπαστούνι να διστάζει στη γωνία κάποιου πεζοδρομίου, έτρεχα, μερικές φορές προλάβαινα στο δευτερόλεπτο το φιλάνθρωπο χέρι που ήδη απλωνόταν, αποσπούσα τον τυφλό από κάθε άλλη φροντίδα πλην της δικής μου, και με χέρι γλυκό και σταθερό τον οδηγούσα απ΄τη διάβαση [...]
Μ' άρεσε επίσης -αχ, αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο να το πω-, μ' άρεσε να δίνω ελεημοσύνη.
[...]
Ας μιλήσουμε καλύτερα για την αβρότητά μου. Ήταν περιβόητη κι όμως αναμφισβήτητη. Η ευγένεια μου΄δινε εδώ που τα λέμε μεγάλες χαρές.
[...]
Όταν σε σταματά, για παράδειγμα, στους διαδρόμους του δικαστηρίων η γυναίκα ενός κατηγορούμενου που υπερασπίστηκες για τη δικαιοσύνη και μόνο, ή από λύπηση -θέλω να πω δωρεάν-, όταν ακούς αυτή τη γυναίκα να μουρμουρίζει πως τίποτα, όχι, τίποτα δεν θα μπορέσει ν΄ ανταποδώσει όσα έχεις κάνει γι αυτούς, και αποκρίνεσαι τότε πως ήταν εντελώς φυσικό, [...] όταν προσφέρεις μάλιστα και μια βοήθεια για να περάσουν τις δύσκολες μέρες που θα 'ρθουν, όταν, έπειτα για να τελειώσεις με τις διαχύσεις και να κρατήσεις έτσι έναν σωστό απόηχό τους, φιλάς το χέρι της φουκαριάρας και σταματάς εκεί, πιστέψτε με, αγαπητέ κύριε, έχεις φτάσει ψηλότερα απ' τον χυδαίο φιλόδοξο κι έχεις αρθεί σ' αυτό το ύψιστο σημείο, όπου η αρετή τρέφεται πια από τον εαυτό της.
[...] Καταλαβαίνετε τι ήθελα να πω, όταν έλεγα πως στόχευα ψηλά. Μιλούσα γι αυτά ακριβώς τα ύψιστα σημεία, τα μόνα όπου μπορούσα να ζήσω. Ναι, ποτέ δεν έχω νιώσει άνετα, παρά μόνο στις υψηλές καταστάσεις. Μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια της ζωής είχα ανάγκη να βρίσκομαι ψηλά.
[...] Ένας φυσικός εξώστης, πεντακόσια με εξακόσια μέτρα πάνω από τη θάλασσα, ήταν [...] ο τόπος όπου ανέπνεα καλύτερα, κυρίως αν ήμουν μόνος, αρκούντως ψηλότερα από το ανθρώπινο μυρμηγκομάνι.

 

Charles Baudelaire - Σημειώσεις και στοιχεία για το δικηγόρο του.

Το βιβλίο πρέπει να κρίνεται στο σύνολό του, οπότε και αποπνέει μια τρομερή ηθικότητα.
Επομένως, δεν έχω κανένα λόγο να είμαι ευχαριστημένος απ' αυτή την εξαιρετική επιείκια που ενοχοποιεί μόνο 13 ποιήματα από τα 100. Η επιείκια αυτή με λυπεί αφάνταστα.

[...] Υπάρχουν πολλών ειδών ηθικές. Υπάρχει η θετική και πρακτική ηθική, στην οποία πρέπει να υπακούει όλος ο κόσμος.
Υπάρχει όμως και η ηθική των τεχνών. Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, κι οι τέχνες το έχουν αποδείξει αυτό περίτρανα από καταβολής κόσμου.
Υπάρχουν επίσης και πολλών ειδών Ελευθερίες. Υπάρχει η Ελευθερία για τη Μεγαλοφυία, κι υπάρχει μια πολύ περιορισμένη ελευθερία για τους αχρείους.

[...] Μα τι είναι τέλος πάντων αυτή η σεμνότυφη και εριστική ηθική, στόχος της οποίας, ούτε λίγο ούτε πολύ, είναι να στρατολογήσει συνωμότες, ακόμα και στις τόσο ήρεμες τάξεις των ονειροπόλων;
Τούτη δω η ηθική θα 'φτανε ακόμα και στο σημείο να πει:
ΑΠΟ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΗΣ, ΘΑ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΒΙΒΛΙΑ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΑ, ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΣΤΟ ΝΑ ΑΠΟΔΕΙΞΟΥΝ ΟΤΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ...Τι αποτρόπαιη υποκρισία!

 

Albert Camus - La chute

Η ζωή, τα πλάσματα και τα δώρα της έρχονταν να με βρούν [...] Εδώ που τα λέμε, όντας άνθρωπος με τόση πληρότητα και απλότητα, έβρισκα να΄μαι λιγάκι υπεράνθρωπος. [...] Επρόκειτο -σημειώστε το καλά- για κάτι διαφορετικό από τη βεβαιότητα που ζούσα πως είμαι εξυπνότερος απ’ όλον τον κόσμο. Αυτή η βεβαιότητα εξάλλου είναι άνευ σημασίας, εφόσον τη συμμερίζονται τόσοι ηλίθιοι.
[...] Αρνιόμουν ν΄αποδώσω αυτή την επιτυχία στην αξία μου και μόνο, και δεν μπορούσα να πιστέψω πως η συνένωση, σε ένα και μόνο πρόσωπο, τόσο διαφορετικών και τόσο ακραίων προτερημάτων, ήταν αποτέλεσμα απλής σύμπτωσης. Γι αυτό, ζώντας ευτυχισμένος, ένιωθα, κατά έναν τρόπο, πως αυτή η ευτυχία μού ανήκε βάσει υψηλού διατάγματος.

 

Πλάτων - Συμπόσιο ή περί Αγαθού ηθικός)

"Εδώ, Σωκράτη, κοντά μου πλάγιασε. Έτσι θ' απολαύσω, με την επαφή μαζί σου, και την σοφή έμπνευση που σου ήλθε στην είσοδο. Δεν υπάρχει άλλωστε αμφιβολία, πως την συνέλαβες και την κατέχεις. Ειδεμή, δεν θ' άφηνες την θέση σου πρωτύτερα".

Και ο Σωκράτης κάθισε και είπε:

"Καλά θα ήταν, Αγάθων, να ήταν η σοφία έτσι, ώστε να μεταγγίζεται μεταξύ μας από το περισσότερο γεμάτο στο περισσότερο αδειανό, όταν αγγίζει ο ένας τον άλλο, όπως το νερό στα ποτήρια, που μεταγγίζεται με την κλωστή από το γεμισμένο στο αδειανό. Πράγματι, άν έχει αυτή την ιδιότητα και η πνευματική ανωτερότητα, τότε αποτιμώ πολύ ακριβά το πλάγιασμα στο πλευρό σου. Έτσι πιστεύω, πως θα γεμίσω από σένα σοφία άφθονη και υπέροχη.

 

Ν. Καζαντζάκης

Θαρρώ δεν είμαι παρά τούτο: μια απροσκύνητη ψυχή.

 

To 1850 o Baudelaire γνωρίζει την Αpollonie Sabatier, καλλονή και μούσα
πολλών διάσημων καλλιτεχνών της εποχής. Ο Baudelaire αρχίζει να γράφει και να της στέλνει
ανώνυμα ερωτικά ποιήματα. Aνάμεσα στα ποιήματα που γράφει για εκείνη , περιλαμβάνεται και το
" Σ΄εκείνη που είναι πολύ εύθυμη" στη συλλογή του "Τα άνθη του Κακού". Το ποιήμα αυτό, μαζί με άλλα 6 (τα "καταδικασμένα") λογοκρίνονται για προσβολή τη δημόσιας αιδού και ο ίδιος ο Βaudelaire αναγκάζεται να τα αφαιρέσει από τη συλλογή και να πληρώσει πρόστιμο.
Το 1857 ο Βaudelaire αποκαλύπτει στη Sabatier τη ταυτότητα του, που ισοδυναμεί με ερωτική εξομολόγηση και η ενθουσιασμένη Sabatier του δίνεται αμέσως. Την ακριβώς επόμενη ημέρα το ρομαντικό ειδύλλιο χαλάει μετά από την επιστολή που στέλνει ο ίδιος στη Sabatier,

"Kαι τέλος πάντων, τέλος πάντων, πριν από μερικές μέρες ήσουνα μια θεότητα, πράγμα τόσο βολικό,
τόσο ωραίο, τόσο απαραβίαστο. Και να που τώρα είσαι γυναίκα".

 

Rene DesCartes - Αρχές της Φιλοσοφίας ΙΙ, παρ. 52

"Οι αποδείξεις όλων αυτών είναι τόσο βέβαιες που, μολονότι θα μας φαίνονταν πως η εμπειρία μάς κάνει να πιστεύουμε το αντίθετο, θα ήμασταν υποχρεωμένοι να δώσουμε μεγαλύτερη πίστη στη λογική μας παρά στις αισθήσεις μας."


Αφιερωμένο στη female.

 

O Spinoza δεν απαριθμεί τα διάφορα πάθη, θεωρεί πως όλα προέρχονται από "την προσπάθεια του κάθε όντος να εμμείνει στο είναι του", και ακόμη, αν είναι δυνατόν να το αυξήσει.

[Francois Dagognet - Les grands philosophes et leur philosophie (2002)]


Ο λόγος (η λογική) ζητά να αγαπά ο καθένας τον εαυτό του, να γυρεύει αυτό που είναι ωφέλιμο και αυτό που είναι πραγματικά ωφέλιμο για τον ίδιο και να επιθυμεί κάθε τι που οδηγεί πραγματικά τον άνθρωπο σε μεγαλύτερη τελειότητα, και γενικά, ο λόγος ζητά ο καθένας να προσπαθεί, ανάλογα με τη δύναμή του, να διατηρήσει το είναι του.

[Baruch Spinoza - Βιβλίο 4, Θεώρημα 18, Σχόλιο]



Αφιερωμένο στον Ηλία.

 

[..]Ζηλεύω το χέρι που σ' άγγιξε στο λεωφορείο.[..]






Πηγή:
Απόσπασμα από το ποίημα "ζηλεύω" - Fanshawe
Πoιητική Συλλογή: https://www.greekbdsmcommunity.com/forums/t14460/